Sąd Okręgowy w Warszawie IV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Karol Smaga (sprawozdawca)

Sędziowie:                      SSO Agnieszka Derejczyk

SSO Tomasz Jaskłowski

po rozpoznaniu w dniu 1 kwietnia 2020 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Miejskiego Rzecznika Konsumentów w O. przeciwko Bank (…) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę,

w przedmiocie ustalenia składu grupy,

postanawia:

1. Roszczenia oparte na jednakowej podstawie faktycznej to roszczenia, których podstawę stanowi taka sama podstawa faktyczna lub roszczenia, których istotne okoliczności faktyczne są wspólne. Powyższą „wspólność” należy natomiast rozumieć szeroko. Wymóg tej samej lub takiej samej podstawy faktycznej powództwa oznacza, że podstawy faktycznej powództwa nie muszą stanowić tożsame okoliczności, a za wystarczające należy uznać ich istotne podobieństwo.
2. Istotą postępowania grupowego jest skumulowanie roszczeń wielu podmiotów w jednym postępowaniu. Taka kumulacja jest uzasadniona z uwagi na ekonomikę postępowania oraz niecelowość prowadzenia wielu podobnych spraw. Postępowanie grupowe ma stanowić szczególną ścieżkę procesową służącą rozwiązywaniu coraz częstszych konfliktów, w które zaangażowana jest większa liczba osób. Jego zadaniem jest m.in. zwiększenie efektywności rozpoznawania spraw niosących za sobą te same zagadnienia prawne i faktyczne przez objęcie ustaleń dotyczących tych zagadnień jednym postępowaniem. Pozwala to na odciążenie sądów od wielokrotnego i czasochłonnego rozstrzygania analogicznych kwestii, stanowiących przesłanki wielu roszczeń podnoszonych przez poszczególnych członków grupy, jak również eliminuje ryzyko rozbieżnego orzecznictwa co do tych zagadnień.
3. Przedmiotem postępowania grupowego, zmierzającego do ustalenia odpowiedzialności pozwanego, są tylko okoliczności wspólne dla wszystkich członków grupy, a nie okoliczności indywidualne dotyczące poszczególnych członków, które będą badane dopiero w późniejszych indywidualnych procesach.

1. Przyjęcie założenia, że sam fakt zaciągnięcia przez sędziego zobowiązania na podstawie umowy o kredyt o różnym charakterze, w tym złotówkowym powoduje, że z definicji nie jest on bezstronny i obiektywny oraz zobowiązuje go do wyłączenia się „z góry” od rozpoznania każdej sprawy zawisłej przed kredytobiorcami i bankiem prowadzi do konsekwencji sprzecznych z interesem publicznym i szkodliwych dla wymiaru sprawiedliwości.
2. Pojęcie odpowiedzialności pozwanego na gruncie art. 2 ust. 3 u.d.p.g. ma swoiste autonomiczne znaczenie, inne niż w art. 318 k.p.c., jak również w art. 189 k.p.c., zdeterminowane celem i funkcjami postępowania grupowego jako postepowania szczególnego, które ma ułatwić i usprawnić rozwiązywanie konfliktów.
3. Obowiązek zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu w oznaczonych terminach spłaty stanowi główne świadczenie kredytobiorców. Klauzula waloryzacyjna wpływa na wysokość tego świadczenia. Zamieszczenie w umowie takiej klauzuli nie może zostać uznane za działanie pozostające w granicach swobody umów z art. 353¹c., lecz za rażące przekroczenie tej granicy.
4. Chwilą decydującą o uznaniu określonej osoby fizycznej za konsumenta, jest chwila dokonywania czynności prawnej.
5. Klauzula waloryzacyjna czy indeksacyjna ma charakter uregulowania umownego głównego. Jest odmiennie od klauzuli spreadu walutowego elementem essentialia negotii rozpatrywanych umów.
6. Rażące naruszenie interesów konsumenta należy rozumieć jako nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym. Działanie wbrew dobrym obyczajom (w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego) oznacza zaś tworzenie przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową stron takiego stosunku.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący:               SSO Małgorzata Kosicka

po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2020 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa R. L. i 374 członków grupy przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Spraw Wewnętrznych zastępowanemu przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa o odszkodowanie

Sąd Najwyższy w składzie:

Przewodniczący:           SSN Roman Trzaskowski

Sędziowie:                      SSN Monika Koba (sprawozdawca)

SSN Krzysztof Pietrzykowski

w sprawie z powództwa Z. R. reprezentanta grupy złożonej ze: (…) przeciwko Skarbowi Państwa – Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu Wody Polskie w Warszawie i Województwu (…) o ustalenie, po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym w dniu 27 lutego 2020 r., zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Apelacyjny w (…) postanowieniem z dnia 28 czerwca 2019 r., sygn. akt I ACa (…),

„1. Czy regionalna wspólnota samorządowa – województwo ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą za niezgodne z prawem działanie (zaniechanie) marszałka województwa realizowane przy wykonywaniu władzy publicznej w ramach zadań z zakresu administracji rządowej, określonych w art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tj. dawnego prawa wodnego, według brzmienia wynikającego z Dz.U.2001 r. Nr 115 poz. 1229, ze zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 116 poz. 1206)?;

2. w wypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie wskazane w punkcie 1:

Czy Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie w Warszawie wstąpiło do procesu na podstawie art. 534 ust. 5 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (tj. nowego Prawa wodnego Dz.U. 2017.1566), z mocy prawa z dniem 1 stycznia 2018 r., w miejsce dotąd biorącego udział w sprawie województwa?”

Sąd Okręgowy w Warszawie III Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Joanna Kruczkowska

Sędziowie:                      SSO Joanna Bitner,

          SSR Andrzej Lipiński (del.)

po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2020 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa A. R. – reprezentanta grupy przeciwko (…) Związkowi (…) w W., o zapłatę:

1. Należy podkreślić, że zasadniczym celem podziału na grupy lub podgrupy jest ujednolicenie roszczeń i ułatwienie dochodzenia roszczeń pieniężnych. Nie można jednak ujednolicić jednego roszczenia, ujednolicenie roszczeń jest możliwe tylko w sytuacji, gdy występują co najmniej dwa roszczenia. Ponadto niedopuszczalne jest stworzenie podgrupy dla dwóch osób, którym przysługuje łącznie jedno roszczenie.
2. Sąd przyjął, że małżonkowie dysponują jednym niepodzielnym roszczeniem, a nie dwoma roszczeniami, które mogłyby podlegać ujednoliceniu przez zrównanie ich wysokości. Wobec czego małżonków nie należy traktować jako dwuosobową podgrupę, bowiem roszczenie przynależne do współwłasności łącznej jest niepodzielne. Dopuszczalne jest natomiast stanowisko, wedle którego jeden z małżonków jest członkiem grupy, działa we wspólnym interesie małżonków, za zgodą drugiego małżonka, dochodząc roszczenia, które przysługuje obojgu małżonkom. Nie można zatem utworzyć podgrupy składającej się wyłącznie z małżonków, którym przysługuje jedno, wspólne roszczenie. Podgrupa powinna obejmować co najmniej dwie osoby, którym przysługują oddzielne roszczenia, których wysokość podlega ujednoliceniu poprzez zrównanie wysokości roszczenia pieniężnego każdego członka podgrupy.

1. Na etapie postępowania w przedmiocie dopuszczalności postępowania grupowego sąd bada jedynie czy zostały spełnione przesłanki dopuszczalności postępowania grupowego w postaci jednorodzajowości roszczeń członków grupy, tożsamości lub jednakowości podstawy faktycznej roszczeń członków grupy, liczebności grupy, ujednolicenia roszczeń pieniężnych oraz zdolności przedmiotowej roszczeń do rozpoznania w postępowaniu grupowym.
2. Wymóg tożsamej czy też jednakowej podstawy faktycznej nie oznacza wymogu, aby wszystkie elementy stanu faktycznego w przypadku każdego z roszczeń były tożsame czy też jednakowe. Postępowanie grupowe spełnia swoją rolę, gdy mamy do czynienia z „typowością” bądź „reprezentatywnością” roszczenia wobec wszystkich członków grupy. Oczywiście mogą istnieć nieznaczne różnice pomiędzy indywidualnymi podstawami roszczeń, lecz niezbędne jest, aby istotne okoliczności faktyczne uzasadniały żądanie wspólne dla wszystkich roszczeń.
3. Za wystarczające przyjmuje się, że podstawowe okoliczności, które mogą przesądzić o samej zasadzie odpowiedzialności strony pozwanej, są takie same dla członków grupy.
4. W orzecznictwie podkreśla się, że pozew grupowy traktowany jest jako całość i nie może mieć miejsca sytuacja odrzucenia pozwu co do niektórych członków grupy i jednoczesnego prowadzenia co do innych.

1. Art. 391 § 2 zd. 1 k.p.c., w świetle którego w razie cofnięcia apelacji sąd drugiej instancji umarza postępowanie kasacyjne i orzeka o kosztach jak przy cofnięciu pozwu, znajduje odpowiednie zastosowanie w postępowaniu kasacyjnym.

Sąd Najwyższy w składzie: SSN Tomasz Szanciło

w sprawie z powództwa Z. P. reprezentanta grupy działającej na rzecz (…) przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w C. i Prezydenta Miasta C., o ustalenie, na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 19 grudnia 2019 r.,

na skutek skargi kasacyjnej pozwanego od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…) z dnia 23 stycznia 2019 r., sygn. akt V ACa (…):

1. Podstawę określenia, jaka konkretnie kwota obciąża poszczególnego członka z tytułu realizacji zadania inwestycyjnego, należy przyjmować koszty rzeczywiście poniesione przypadające na dany lokal (art. 18 ust. 1 i 2 u.s.m.). Przeprowadzenie zaś „swoistej waloryzacji” uiszczonej jednorazowej opłaty rocznej w chwili nabycia prawa przez sporządzenie operatu szacunkowego na potrzeby aktualizacji opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste i w konsekwencji wyliczenie rynkowej wartości prawa, które następnie zalicza się do kosztów inwestycji, jest sprzeczna z regulacją art. 18 u.s.m. Podnieść bowiem należy, że umowa o budowę lokalu z członkiem spółdzielni, o której mowa w art. 18 ust. 1 u.s.m., może być ważnie zawarta wyłącznie z poszanowaniem zasady non profit.
2. Szczególną cechą spółdzielni mieszkaniowej jest ex definitione prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych członków, a wskazanie w art. 1 ust. 6 u.s.m., że spółdzielnia może prowadzić również inną działalność gospodarczą przesądza, iż chodzi o inną działalność, niż wynikająca z podstawowego przedmiotu działania. Prowadzenie działalności gospodarczej jest podstawowym przedmiotem jej działania, celem i racją bytu. Zatem roszczenie o uzupełnienie wkładu budowlanego pozostaje w bezpośrednim związku z prowadzeniem przez spółdzielnię działalności gospodarczej polegającej na zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych członków jako wynikającego ze stosunku kontraktowego a nie stosunku członkostwa. Odnosząc się do ratio legis skrócenia przedawnienia odnośnie do tych roszczeń wskazuje się na typowy, masowy, powtarzalny i sprofesjonalizowany ich charakter oraz zasady rozliczania wkładu mieszkaniowego, których analogiczne stosowanie pozwala na ustalenie początku biegu przedawnienia na dzień upływu sześciomiesięcznego terminu (obecnie trzymiesięcznego i roszczenie wygasa) od oddania budynku do użytkowania (art. 10 ust. 3 i art. 18 ust. 4 u.s.m.).