Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie XXV Wydział Cywilny z dnia 31 lipca 2019 r.
XXV C 250/18
- Skoro ustawodawca przewidział odrębne podstawy odpowiedzialności z tytułu pomocnictwa (skorzystania ze szkody wyrządzonej przez inną osobę) to znaczy, że czyn pomocnika (korzystającego ze szkody) został wyjęty spod ogólnej regulacji odpowiedzialności za czyn własny, przewidzianej w art. 415 i 416 k.c.
- Zgodnie z modelem przyjętym przez polskiego ustawodawcę w przepisie art. 361 k.c. sprawca szkody ponosi odpowiedzialność jedynie za normalne, a nie za wszystkie, skutki działania lub zaniechania, przy czym za „normalne skutki działania i zaniechania uznaje się takie, które zwykle w danych okolicznościach następują”.
- Odpowiedzialność pomocnika jest jedynie pochodną odpowiedzialności sprawcy szkody. Podstawowym warunkiem przyjęcia odpowiedzialności z tytułu pomocnictwa jest zatem wykazanie, że uzasadniona jest odpowiedzialność deliktowa sprawcy głównego.
- Z samej konstrukcji odpowiedzialności pomocnika wynika, iż aby być „pomocnym do wyrządzenia szkody” należy obejmować świadomością czyn niedozwolony, w którego popełnieniu pomocnik miałby uczestniczyć. Jeżeli brak tak rozumianej umyślności, ewentualne działania lub zaniechania pomocnika są jedynie elementem stanu faktycznego prowadzącego do powstania szkody, ale nie są czynami, z którymi system prawny wiąże odpowiedzialność odszkodowawczą.
- Profesjonalny obowiązek banków działania ze szczególną starannością odnosi się do ochrony środków pieniężnych powierzonych bankowi przez posiadacza rachunku i z istoty rzeczy wiąże się z odpowiedzialnością kontraktową.
Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu I Wydział Cywilny z dnia 12 października 2020 r.
I ACa 478/19
Sąd Apelacyjny we Wrocławiu I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: SSA Ewa Barnaszewska (spr.)
Sędziowie: SSA Małgorzata Lamparska
SSA Janusz Kaspryszyn
po rozpoznaniu w dniu 12 października 2020 r. we Wrocławiu na rozprawie
sprawy z powództwa K. K. – reprezentanta grupy mieszkańców: [dane 132 osób]
przeciwko Gminie K. – Prezydentowi Miasta K. i Powiatowi K. – Staroście K.
o ustalenie
na skutek apelacji strony powodowej od wyroku Sądu Okręgowego w Opolu z dnia 11 sierpnia 2016 r., sygn. akt I C 123/14:
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie Wydział I Cywilny z dnia 22 lutego 2017 r.
I ACz 80/17
- Zmiana dokonana przez reprezentanta grupy w spornym piśmie procesowym była konsekwencją złożenia nowego oświadczenia o przystąpieniu do grupy. Jak podkreślają komentatorzy, oświadczenia tego rodzaju złożone po uprawomocnieniu się postanowienia o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym powinny być traktowane jak oświadczenia składane po ogłoszeniu o wszczęciu postępowania grupowego.
- Trzeba zauważyć, że z punktu widzenia rozstrzygnięcia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 u.d.p.g., istotne jest przede wszystkim to, czy może być w danej sprawie prowadzone postępowanie grupowe. Chodzi o wyeliminowanie konieczności prowadzenia szeregu indywidualnych procesów. Kwestie dotyczące określenia składu grupy i następnie zasadności roszczeń nie stanowią przesłanek dopuszczalności postępowania grupowego.
Postanowienie Sądu Najwyższego, Izba Cywilna z dnia 17 lutego 2021 r.
I CSK 648/20
Sąd Najwyższy w składzie: SSN Jacek Grela
w sprawie z powództwa S. P. działająca także na rzecz członków grupy: (…) przeciwko J. S. A. w Z.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 17 lutego 2021 r., na skutek skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…) z dnia 5 czerwca 2018 r., sygn. akt VI ACa (…),
Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie III Wydział Cywilny z dnia 26 kwietnia 2019 r.
III C 798/15
- Aby zakwalifikować roszczenia do postępowania grupowego należy je uśrednić, co strona powodowa uczyniła zarówno w pozwie jak i jego modyfikacji. Brak bowiem takiego uśrednienia roszczeń powodowałby podważenie w ogóle sensu prowadzenia postępowania grupowego, gdyż sąd musiałby badać szczegółowo i indywidualnie przypadek każdego poszkodowanego w celu ustalenia rzeczywistej wartości jego roszczenia, co równie dobrze może robić w postępowaniu indywidualnym. Jedną zaś z korzyści płynących z postępowania grupowego jest to, że sąd bada okoliczności sprawy łącznie w stosunku do wszystkich członków grupy, przez co postępowanie może być prowadzone szybciej i efektywniej.
- Orzecznictwo jednomyślnie podkreśla, że szkoda w postaci utraconych korzyści musi być wykazana przez poszkodowanego z tak dużym prawdopodobieństwem, że w świetle doświadczenia życiowego uzasadnia przyjęcie, iż utrata spodziewanych korzyści rzeczywiście nastąpiła. Od szkody w postaci lucrum cessans należy odróżnić pojęcie szkody ewentualnej, przez którą rozumie się „utratę szansy uzyskania pewnej korzyści majątkowej”. Różnica wyraża się w tym, że w wypadku lucrum cessans hipoteza utraty korzyści graniczy z pewnością, a w wypadku szkody ewentualnej prawdopodobieństwo utraty korzyści jest zdecydowanie mniejsze. Przyjmuje się, że szkoda ewentualna nie podlega naprawieniu.
- Konstrukcja przepisów dotyczących klauzul niedozwolonych nie dopuszcza dokonania tzw. redukcji utrzymującej skuteczność. Nie ma zatem możliwości dokonania korekty abuzywnego postanowienia umownego, to jest zmiany jego treści w taki sposób, aby postanowienie to nie stanowiło już postanowienia niedozwolonego.
- Sam fakt, że roszczenie dochodzone jest w postępowaniu grupowym, nie zwalnia od wykazania faktu i wysokości poniesionej szkody indywidualnie w odniesieniu do każdego z członków grup i podgrup. Za podstawę taką (…) nie może bowiem służyć art. 2 ust. 1 u.d.p.g. Dyspozycja tego przepisu skierowana jest bowiem do powoda i tyczy się sposobu formułowania roszczenia, nie zaś do sądu obligując go do „zryczałtowania” zasądzanych kwot. Co więcej, jakiekolwiek „zryczałtowane” odszkodowanie byłoby równoznaczne z wprowadzeniem nieznanej w łączącym strony stosunku prawnym kary umownej. Uwzględnienie roszczeń poszczególnych członków grupy uzależnione było zatem od wykazania w toku postępowania, że faktycznie ponieśli oni szkodę, w wysokości co najmniej odpowiadającej wysokości szkody dochodzonej w postępowaniu. Nie ma tu miejsca na jakiekolwiek „szacunkowe” kwoty, które miałyby naprawiać poniesioną przez nich szkodę.
Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie XX Wydział Gospodarczy z dnia 27 kwietnia 2021 r.
XX GC 1004/12
- Postępowanie grupowe wykazuje szereg istotnych różnic w stosunku do zwykłego postępowania cywilnego. Przede wszystkim odmienny jest przebieg postępowania, przesłanki dopuszczalności postępowania oraz zakres spraw cywilnych, które mogą zostać rozpoznane w postępowaniu grupowym, ukształtowanie strony podmiotowej, zasad określenia wynagrodzenia pełnomocnika, szczególnych wymogów dotyczących treści pozwu, jak również szereg odmienności formalnych związanych z prowadzeniem postępowania grupowego. Wszystkie te różnice powodują, że nie jest możliwe zastosowanie wprost wszystkich przepisów k.p.c., które nie zostały wyłączone na mocy przepisu art. 24 ust. 1 u.d.p.g. Prowadzi to do konkluzji, że również do postępowań wszczętych przed dniem 1 czerwca 2017 r. należy przepisy k.p.c. stosować odpowiednio.
- Przepis art. 24 ust. 1 u.d.p.g. nie wyłączał nigdy, pomimo kilkukrotnych nowelizacji, stosowania art. 193 k.p.c. Z uwagi na wagę tego przepisu, wykluczenie ze stosowania przepisów sąsiadujących, tj. art. 194-196 k.p.c. oraz brak zmian w tym zakresie przy dokonywaniu kolejnych nowelizacji należy uznać, że była to świadoma decyzja ustawodawcy. Stosowanie tego przepisu nie wyłączają również w sposób definitywny odrębności postępowania grupowego. W związku z tym należało przyjąć, że co do zasady modyfikacja powództwa rozpoznawanego w postępowaniu grupowym jest dopuszczalna.
- Ustawa nie przewiduje szczególnego trybu rozstrzygania kwestii dopuszczalności objęcia nowych roszczeń postępowaniem grupowym. W konsekwencji należy stosować odpowiednio przepisy odnoszące się do żądań zgłoszonych w pozwie.
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie VI Wydział Cywilny z 23 marca 2021 r.
VI ACz 639/20
Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie następującym:
Przewodniczący: SSA Marzena Miąskiewicz
Sędziowie: SSA Teresa Mróz, SSA Grażyna Kramarska
po rozpoznaniu w dniu 23 marca 2021 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Powiecie (…)
przeciwko (…) Towarzystwu Ubezpieczeń Życie Spółce akcyjnej z siedzibą w W.
o zapłatę