1. Skoro ustawodawca przewidział odrębne podstawy odpowiedzialności z tytułu pomocnictwa (skorzystania ze szkody wyrządzonej przez inną osobę) to znaczy, że czyn pomocnika (korzystającego ze szkody) został wyjęty spod ogólnej regulacji odpowiedzialności za czyn własny, przewidzianej w art. 415 i 416 k.c.
2. Zgodnie z modelem przyjętym przez polskiego ustawodawcę w przepisie art. 361 k.c. sprawca szkody ponosi odpowiedzialność jedynie za normalne, a nie za wszystkie, skutki działania lub zaniechania, przy czym za „normalne skutki działania i zaniechania uznaje się takie, które zwykle w danych okolicznościach następują”.
3. Odpowiedzialność pomocnika jest jedynie pochodną odpowiedzialności sprawcy szkody. Podstawowym warunkiem przyjęcia odpowiedzialności z tytułu pomocnictwa jest zatem wykazanie, że uzasadniona jest odpowiedzialność deliktowa sprawcy głównego.
4. Z samej konstrukcji odpowiedzialności pomocnika wynika, iż aby być „pomocnym do wyrządzenia szkody” należy obejmować świadomością czyn niedozwolony, w którego popełnieniu pomocnik miałby uczestniczyć. Jeżeli brak tak rozumianej umyślności, ewentualne działania lub zaniechania pomocnika są jedynie elementem stanu faktycznego prowadzącego do powstania szkody, ale nie są czynami, z którymi system prawny wiąże odpowiedzialność odszkodowawczą.
5. Profesjonalny obowiązek banków działania ze szczególną starannością odnosi się do ochrony środków pieniężnych powierzonych bankowi przez posiadacza rachunku i z istoty rzeczy wiąże się z odpowiedzialnością kontraktową.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:       SSA Ewa Barnaszewska (spr.)

Sędziowie:                  SSA Małgorzata Lamparska

                                     SSA Janusz Kaspryszyn

po rozpoznaniu w dniu 12 października 2020 r. we Wrocławiu na rozprawie

sprawy z powództwa K. K. – reprezentanta grupy mieszkańców: [dane 132 osób]

przeciwko Gminie K. – Prezydentowi Miasta K. i Powiatowi K. – Staroście K.

o ustalenie

na skutek apelacji strony powodowej od wyroku Sądu Okręgowego w Opolu z dnia 11 sierpnia 2016 r., sygn. akt I C 123/14:

1. Zmiana dokonana przez reprezentanta grupy w spornym piśmie procesowym była konsekwencją złożenia nowego oświadczenia o przystąpieniu do grupy. Jak podkreślają komentatorzy, oświadczenia tego rodzaju złożone po uprawomocnieniu się postanowienia o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym powinny być traktowane jak oświadczenia składane po ogłoszeniu o wszczęciu postępowania grupowego.
2. Trzeba zauważyć, że z punktu widzenia rozstrzygnięcia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 u.d.p.g., istotne jest przede wszystkim to, czy może być w danej sprawie prowadzone postępowanie grupowe. Chodzi o wyeliminowanie konieczności prowadzenia szeregu indywidualnych procesów. Kwestie dotyczące określenia składu grupy i następnie zasadności roszczeń nie stanowią przesłanek dopuszczalności postępowania grupowego.

Sąd Najwyższy w składzie: SSN Jacek Grela

w sprawie z powództwa S. P. działająca także na rzecz członków grupy: (…) przeciwko J. S. A. w Z.

o zapłatę,

na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 17 lutego 2021 r., na skutek skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…) z dnia 5 czerwca 2018 r., sygn. akt VI ACa (…),

1. Aby zakwalifikować roszczenia do postępowania grupowego należy je uśrednić, co strona powodowa uczyniła zarówno w pozwie jak i jego modyfikacji. Brak bowiem takiego uśrednienia roszczeń powodowałby podważenie w ogóle sensu prowadzenia postępowania grupowego, gdyż sąd musiałby badać szczegółowo i indywidualnie przypadek każdego poszkodowanego w celu ustalenia rzeczywistej wartości jego roszczenia, co równie dobrze może robić w postępowaniu indywidualnym. Jedną zaś z korzyści płynących z postępowania grupowego jest to, że sąd bada okoliczności sprawy łącznie w stosunku do wszystkich członków grupy, przez co postępowanie może być prowadzone szybciej i efektywniej.
2. Orzecznictwo jednomyślnie podkreśla, że szkoda w postaci utraconych korzyści musi być wykazana przez poszkodowanego z tak dużym prawdopodobieństwem, że w świetle doświadczenia życiowego uzasadnia przyjęcie, iż utrata spodziewanych korzyści rzeczywiście nastąpiła. Od szkody w postaci lucrum cessans należy odróżnić pojęcie szkody ewentualnej, przez którą rozumie się „utratę szansy uzyskania pewnej korzyści majątkowej”. Różnica wyraża się w tym, że w wypadku lucrum cessans hipoteza utraty korzyści graniczy z pewnością, a w wypadku szkody ewentualnej prawdopodobieństwo utraty korzyści jest zdecydowanie mniejsze. Przyjmuje się, że szkoda ewentualna nie podlega naprawieniu.
3. Konstrukcja przepisów dotyczących klauzul niedozwolonych nie dopuszcza dokonania tzw. redukcji utrzymującej skuteczność. Nie ma zatem możliwości dokonania korekty abuzywnego postanowienia umownego, to jest zmiany jego treści w taki sposób, aby postanowienie to nie stanowiło już postanowienia niedozwolonego.
4. Sam fakt, że roszczenie dochodzone jest w postępowaniu grupowym, nie zwalnia od wykazania faktu i wysokości poniesionej szkody indywidualnie w odniesieniu do każdego z członków grup i podgrup. Za podstawę taką (…) nie może bowiem służyć art. 2 ust. 1 u.d.p.g. Dyspozycja tego przepisu skierowana jest bowiem do powoda i tyczy się sposobu formułowania roszczenia, nie zaś do sądu obligując go do „zryczałtowania” zasądzanych kwot. Co więcej, jakiekolwiek „zryczałtowane” odszkodowanie byłoby równoznaczne z wprowadzeniem nieznanej w łączącym strony stosunku prawnym kary umownej. Uwzględnienie roszczeń poszczególnych członków grupy uzależnione było zatem od wykazania w toku postępowania, że faktycznie ponieśli oni szkodę, w wysokości co najmniej odpowiadającej wysokości szkody dochodzonej w postępowaniu. Nie ma tu miejsca na jakiekolwiek „szacunkowe” kwoty, które miałyby naprawiać poniesioną przez nich szkodę.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VIII Wydział Gospodarczy i Własności Intelektualnej w składzie:

Przewodniczący: SSO (del.)  Arkadiusz Ziarko

po rozpoznaniu w dniu 22 września 2021 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa (…) Polska sp. z o.o. z siedzibą w W. przeciwko (…) Limited z siedzibą w N. (Cypr) o ochronę praw autorskich i pokrewnych w postępowaniu grupowym

1. Postępowanie grupowe wykazuje szereg istotnych różnic w stosunku do zwykłego postępowania cywilnego. Przede wszystkim odmienny jest przebieg postępowania, przesłanki dopuszczalności postępowania oraz zakres spraw cywilnych, które mogą zostać rozpoznane w postępowaniu grupowym, ukształtowanie strony podmiotowej, zasad określenia wynagrodzenia pełnomocnika, szczególnych wymogów dotyczących treści pozwu, jak również szereg odmienności formalnych związanych z prowadzeniem postępowania grupowego. Wszystkie te różnice powodują, że nie jest możliwe zastosowanie wprost wszystkich przepisów k.p.c., które nie zostały wyłączone na mocy przepisu art. 24 ust. 1 u.d.p.g. Prowadzi to do konkluzji, że również do postępowań wszczętych przed dniem 1 czerwca 2017 r. należy przepisy k.p.c. stosować odpowiednio.
2. Przepis art. 24 ust. 1 u.d.p.g. nie wyłączał nigdy, pomimo kilkukrotnych nowelizacji, stosowania art. 193 k.p.c. Z uwagi na wagę tego przepisu, wykluczenie ze stosowania przepisów sąsiadujących, tj. art. 194-196 k.p.c. oraz brak zmian w tym zakresie przy dokonywaniu kolejnych nowelizacji należy uznać, że była to świadoma decyzja ustawodawcy. Stosowanie tego przepisu nie wyłączają również w sposób definitywny odrębności postępowania grupowego. W związku z tym należało przyjąć, że co do zasady modyfikacja powództwa rozpoznawanego w postępowaniu grupowym jest dopuszczalna.
3. Ustawa nie przewiduje szczególnego trybu rozstrzygania kwestii dopuszczalności objęcia nowych roszczeń postępowaniem grupowym. W konsekwencji należy stosować odpowiednio przepisy odnoszące się do żądań zgłoszonych w pozwie.

Przewodniczący: SSA Marzena Miąskiewicz (spr.)

Sędziowie: SSA Teresa Mróz, SSA Grażyna Kramarska

po rozpoznaniu w dniu 23 marca 2021 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Powiecie (…) przeciwko (…) Towarzystwu Ubezpieczeń Życie Spółce akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę

Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:        SSA Marzena Miąskiewicz

Sędziowie:                   SSA Teresa Mróz, SSA Grażyna Kramarska

po rozpoznaniu w dniu 23 marca 2021 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Powiecie (…)

przeciwko (…) Towarzystwu Ubezpieczeń Życie Spółce akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę