Uchwała Sądu Najwyższego z 27 lutego 2020 r.
III CZP 57/19
Sąd Najwyższy w składzie:
Przewodniczący: SSN Roman Trzaskowski
Sędziowie: SSN Monika Koba (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
w sprawie z powództwa Z. R. reprezentanta grupy złożonej ze: (…) przeciwko Skarbowi Państwa – Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu Wody Polskie w Warszawie i Województwu (…) o ustalenie, po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym w dniu 27 lutego 2020 r., zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Apelacyjny w (…) postanowieniem z dnia 28 czerwca 2019 r., sygn. akt I ACa (…),
„1. Czy regionalna wspólnota samorządowa – województwo ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą za niezgodne z prawem działanie (zaniechanie) marszałka województwa realizowane przy wykonywaniu władzy publicznej w ramach zadań z zakresu administracji rządowej, określonych w art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tj. dawnego prawa wodnego, według brzmienia wynikającego z Dz.U.2001 r. Nr 115 poz. 1229, ze zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 116 poz. 1206)?;
- w wypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie wskazane w punkcie 1:
Czy Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie w Warszawie wstąpiło do procesu na podstawie art. 534 ust. 5 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (tj. nowego Prawa wodnego Dz.U. 2017.1566), z mocy prawa z dniem 1 stycznia 2018 r., w miejsce dotąd biorącego udział w sprawie województwa?”
Postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach I Wydział Cywilny z dnia 6 lutego 2020 r.
I C 998/18
- Należy podkreślić, że zasadniczym celem podziału na grupy lub podgrupy jest ujednolicenie roszczeń i ułatwienie dochodzenia roszczeń pieniężnych. Nie można jednak ujednolicić jednego roszczenia, ujednolicenie roszczeń jest możliwe tylko w sytuacji, gdy występują co najmniej dwa roszczenia. Ponadto niedopuszczalne jest stworzenie podgrupy dla dwóch osób, którym przysługuje łącznie jedno roszczenie.
- Sąd przyjął, że małżonkowie dysponują jednym niepodzielnym roszczeniem, a nie dwoma roszczeniami, które mogłyby podlegać ujednoliceniu przez zrównanie ich wysokości. Wobec czego małżonków nie należy traktować jako dwuosobową podgrupę, bowiem roszczenie przynależne do współwłasności łącznej jest niepodzielne. Dopuszczalne jest natomiast stanowisko, wedle którego jeden z małżonków jest członkiem grupy, działa we wspólnym interesie małżonków, za zgodą drugiego małżonka, dochodząc roszczenia, które przysługuje obojgu małżonkom. Nie można zatem utworzyć podgrupy składającej się wyłącznie z małżonków, którym przysługuje jedno, wspólne roszczenie. Podgrupa powinna obejmować co najmniej dwie osoby, którym przysługują oddzielne roszczenia, których wysokość podlega ujednoliceniu poprzez zrównanie wysokości roszczenia pieniężnego każdego członka podgrupy.
Postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu I Wydział Cywilny z dnia 27 grudnia 2019 r.
I ACz 2056/19
- Na etapie postępowania w przedmiocie dopuszczalności postępowania grupowego sąd bada jedynie czy zostały spełnione przesłanki dopuszczalności postępowania grupowego w postaci jednorodzajowości roszczeń członków grupy, tożsamości lub jednakowości podstawy faktycznej roszczeń członków grupy, liczebności grupy, ujednolicenia roszczeń pieniężnych oraz zdolności przedmiotowej roszczeń do rozpoznania w postępowaniu grupowym.
- Wymóg tożsamej czy też jednakowej podstawy faktycznej nie oznacza wymogu, aby wszystkie elementy stanu faktycznego w przypadku każdego z roszczeń były tożsame czy też jednakowe. Postępowanie grupowe spełnia swoją rolę, gdy mamy do czynienia z „typowością” bądź „reprezentatywnością” roszczenia wobec wszystkich członków grupy. Oczywiście mogą istnieć nieznaczne różnice pomiędzy indywidualnymi podstawami roszczeń, lecz niezbędne jest, aby istotne okoliczności faktyczne uzasadniały żądanie wspólne dla wszystkich roszczeń.
- Za wystarczające przyjmuje się, że podstawowe okoliczności, które mogą przesądzić o samej zasadzie odpowiedzialności strony pozwanej, są takie same dla członków grupy.
- W orzecznictwie podkreśla się, że pozew grupowy traktowany jest jako całość i nie może mieć miejsca sytuacja odrzucenia pozwu co do niektórych członków grupy i jednoczesnego prowadzenia co do innych.
Postanowienie Sądu Najwyższego z 19 grudnia 2019 r.
I CSK 395/19
- Art. 391 § 2 zd. 1 k.p.c., w świetle którego w razie cofnięcia apelacji sąd drugiej instancji umarza postępowanie kasacyjne i orzeka o kosztach jak przy cofnięciu pozwu, znajduje odpowiednie zastosowanie w postępowaniu kasacyjnym.
Sąd Najwyższy w składzie: SSN Tomasz Szanciło
w sprawie z powództwa Z. P. reprezentanta grupy działającej na rzecz (…) przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w C. i Prezydenta Miasta C., o ustalenie, na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 19 grudnia 2019 r.,
na skutek skargi kasacyjnej pozwanego od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…) z dnia 23 stycznia 2019 r., sygn. akt V ACa (…):
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie Wydział VI Cywilny z dnia 18 grudnia 2019 r.
VI ACa 352/18
- Podstawę określenia, jaka konkretnie kwota obciąża poszczególnego członka z tytułu realizacji zadania inwestycyjnego, należy przyjmować koszty rzeczywiście poniesione przypadające na dany lokal (art. 18 ust. 1 i 2 u.s.m.). Przeprowadzenie zaś „swoistej waloryzacji” uiszczonej jednorazowej opłaty rocznej w chwili nabycia prawa przez sporządzenie operatu szacunkowego na potrzeby aktualizacji opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste i w konsekwencji wyliczenie rynkowej wartości prawa, które następnie zalicza się do kosztów inwestycji, jest sprzeczna z regulacją art. 18 u.s.m. Podnieść bowiem należy, że umowa o budowę lokalu z członkiem spółdzielni, o której mowa w art. 18 ust. 1 u.s.m., może być ważnie zawarta wyłącznie z poszanowaniem zasady non profit.
- Szczególną cechą spółdzielni mieszkaniowej jest ex definitione prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych członków, a wskazanie w art. 1 ust. 6 u.s.m., że spółdzielnia może prowadzić również inną działalność gospodarczą przesądza, iż chodzi o inną działalność, niż wynikająca z podstawowego przedmiotu działania. Prowadzenie działalności gospodarczej jest podstawowym przedmiotem jej działania, celem i racją bytu. Zatem roszczenie o uzupełnienie wkładu budowlanego pozostaje w bezpośrednim związku z prowadzeniem przez spółdzielnię działalności gospodarczej polegającej na zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych członków jako wynikającego ze stosunku kontraktowego a nie stosunku członkostwa. Odnosząc się do ratio legis skrócenia przedawnienia odnośnie do tych roszczeń wskazuje się na typowy, masowy, powtarzalny i sprofesjonalizowany ich charakter oraz zasady rozliczania wkładu mieszkaniowego, których analogiczne stosowanie pozwala na ustalenie początku biegu przedawnienia na dzień upływu sześciomiesięcznego terminu (obecnie trzymiesięcznego i roszczenie wygasa) od oddania budynku do użytkowania (art. 10 ust. 3 i art. 18 ust. 4 u.s.m.).
Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu I Wydział Cywilny z dnia 4 listopada 2019 r.
I ACa 239/19
- Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego, jako zabezpieczenie spłaty kredytu, samo w sobie nie jest niedozwolone, jednak sprzeczne z dobrymi obyczajami jest takie ukształtowanie postanowień dotyczących UNWW, które: obciążają konsumentów kosztami ubezpieczenia i nie określają, kto jest beneficjentem ochrony ubezpieczeniowej, nie pozwalają konsumentom ustalić ich praw i obowiązków wynikających z umowy ubezpieczenia, nie określają wysokości, sposobu i zasad kształtowania się należnej opłaty, którą konsumenci muszą ponieść z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego, zobowiązują konsumentów do pokrycia kosztów składki ubezpieczeniowej, nawet wówczas, gdy w trakcie trwania ochrony ubezpieczeniowej spłaciliby część kredytu objętą ubezpieczeniem, nie określają maksymalnego okresu trwania ubezpieczenia.
Postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach I Wydział Cywilny z dnia 30 października 2019 r.
I C 998/18
Sąd Okręgowy w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: SSO Jolanta Polko
Sędziowie: SSO Agata Młynarczyk-Śmieja
SSR del. Katarzyna Zadora (ref.)
po rozpoznaniu w dniu 30 października 2019 r. w Katowicach na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa J. D. występującej jako reprezentant grupy, składającej się z trzydziestu trzech osób. tj. [dane członków grupy], będącej równocześnie członkiem grupy przeciwko (…) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością spółce komandytowej w Ś., o zapłatę,