Orzeczenie zostało częściowo uchylone postanowieniem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu Wydział I Cywilny z 6 września 2016 r., I ACz 1945/16.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Radosław Nawrocki

Sędziowie:                     SSO Krzysztof Rudnicki, SSO Ewa Rudkowska- Ząbczyk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 kwietnia 2016 r. we Wrocławiu sprawy z powództwa E. S. działającej jako reprezentant grupy przeciwko (…) Bank (…) S.A. we W. o zapłatę,

postanawia:

1. ustalić, że w skład grupy wchodzą: [11 osób];
2. ustalić, że w skład grupy nie wchodzą: [44 osoby].

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział II Cywilny w składzie:

Przewodniczący:         SSO Tomasz Wojciechowski

Sędziowie:                    SSO Magdalena Antosiewicz, SSO Katarzyna Waseńczuk

po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2016 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Miejskiego Rzecznika Konsumentów w Urzędzie Miasta S., działającego w charakterze reprezentanta grupy złożonej z [dane 31 członków] przeciwko (…) S.A. w W. o ustalenie

postanawia:

dokonać publicznego ogłoszenia o wszczęciu niniejszego postępowania grupowego poprzez zamieszczenie jednorazowo w dzienniku „(…)” ogłoszenia o następującej treści

1. Badanie dopuszczalności postępowania grupowego następuje na podstawie przesłanek, opisanych w art. 1 i 2 u.d.p.g. Należą do nich: a) liczebność grupy – co najmniej dziesięć osób (art. 1 ust. 1 u.d.p.g.), b) jednorodzajowość roszczeń (art. 1 ust. 1 u.d.p.g.), c) podobieństwo podstawy faktycznej (art. 1 ust. 1 u.d.p.g.), d) rodzaj spraw – sprawy o roszczenia o ochronę konsumenta, z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny oraz z tytułu czynów niedozwolonych, z wyjątkiem roszczeń o ochronę dóbr osobistych (art. 1 ust. 2 u.d.p.g.) oraz przesłanka specyficzna dla dopuszczalności postępowania grupowego w sprawach o roszczenia pieniężne, e) ujednolicenie wysokości roszczeń każdego członka grupy (art. 2 ust. 1 u.d.p.g.).
2. O „tej samej” podstawie faktycznej można mówić w wypadku istnienia jednego wielostronnego stosunku prawnego, zaś o „takiej samej” – w wypadku wielu stosunków prawnych. Nie ulega wątpliwości, że w rozpoznawanej sprawie można rozważać jedynie „taką samą” podstawę faktyczną.
3. Podstawą faktyczną postępowania grupowego jest zespół okoliczności faktycznych uzasadniających rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym. Jeżeli fakty uzasadniające istnienie określonych stosunków prawnych są jednakowe w odniesieniu do wszystkich członków grupy, to spełniony jest warunek jednakowości podstawy faktycznej. Nie stoi temu na przeszkodzie istnienie innych jeszcze faktów, mieszczących się w podstawie faktycznej powództwa (jak charakter konkretnych, indywidualnych roszczeń, ich wymagalność czy wysokość).

1. W sytuacji, gdy skład grupy inicjującej postępowanie grupowe kształtuje się poza postępowaniem sądowym, kwestie dotyczące wewnętrznej organizacji tego zespołu osób nie są regulowane przepisami ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Podmioty te – współdziałając ze sobą – samodzielnie ustalają treść pozwu, w tym treść zgłoszonych roszczeń, okoliczności je uzasadniających oraz wniosków dowodowych, a także dokonują wyboru reprezentanta grupy.
2. Oświadczenia członków grupy o przystąpieniu do grupy i wyrażeniu zgody co do osoby reprezentanta grupy nie są samodzielną i niezależną od pozwu podstawą ustalenia przez sąd przedmiotu i dopuszczalności postępowania grupowego; mają one na celu identyfikację członków grupy.
3. Dopuszczalne jest posłużenie się w oświadczeniach odesłaniem do pozwu w zakresie wskazania żądań, okoliczności uzasadniających żądanie, okoliczności uzasadniających przynależność do grupy, a także środków dowodowych.
4. Wszelkie skutki materialnoprawne i procesowe wytoczenia powództwa grupowego powstają w dacie wniesienia pozwu z załącznikami, stąd nie ma znaczenia data widniejąca na oświadczeniu dołączonym następnie do pozwu.
5. Niedołączenie do pozwu grupowego oświadczeń członków grupy inicjującej o przystąpieniu do grupy stanowi brak formalny pozwu, uniemożliwiający nadanie sprawie dalszego biegu i podlegający usunięciu na podstawie art. 130 § 1 k.p.c. w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Uchybienie to nie stanowi natomiast bezpośredniej podstawy odrzucenia pozwu.
6. Żądanie zaniechania naruszania majątkowych praw autorskich członków grupy przez zakazanie stronie pozwanej stosowania systemu wymiany plików, zdefiniowanego bliżej w pozwie, który powoduje lub prowadzi do naruszenia majątkowych praw autorskich członków grupy, mieści się w przedmiotowym zakresie postępowania grupowego.
7. Brak jest jednoznacznych podstaw do przesądzenia, że roszczenia prewencyjne, uregulowane w art. 439 c., w ogóle nie nadają się do rozpoznania w postępowaniu grupowym; kwestia ta winna być przedmiotem oceny sądu przy merytorycznej ocenie zasadności powództwa grupowego.
8. W postępowaniu grupowym mogą być dochodzone jednorodzajowe roszczenia, mające źródło w jednego rodzaju stosunku prawnym, nawet wówczas, gdyby wynikały z niego różne roszczenia materialnoprawne.
9. Wymóg tej samej lub takiej samej podstawy faktycznej powództwa oznacza, iż podstawę faktyczną powództwa nie muszą stanowić tożsame okoliczności, a za wystarczające należy uznać istotne podobieństwo.
10. Niewskazanie przez powoda, kiedy doszło do naruszenia praw autorskich poszczególnych członków grupy oraz niewskazanie faktu zgłaszania naruszeń pozwanemu przez każdego z członków grupy nie przesądza samo przez się o braku tożsamości podstawy faktycznej roszczeń członków grupy.
11. Konieczność wystąpienia zespołu okoliczności uzasadniających istnienie określonego stosunku prawnego nie oznacza, że całość stanu faktycznego danej sprawy ma się opierać wyłącznie na tożsamych faktach.
12. W świetle art. 12 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym powód był zobowiązany wskazać jedynie okoliczności uzasadniające dane żądania, nie zaś wszystkie okoliczności niniejszej sprawy.

1. Pozwany, składając wniosek o zobowiązanie powoda do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu, winien uprawdopodobnić po pierwsze, że wytoczone przeciwko niemu powództwo jest oczywiście bezzasadne lub że jego uwzględnienie jest mało prawdopodobne, a zatem nosi cechy „pieniactwa procesowego”, a po drugie, że brak ustanowienia kaucji na zabezpieczenie jego przyszłego roszczenia o zasądzenie zwrotu kosztów procesu uniemożliwi lub poważnie utrudni ich egzekucję od strony powodowej.
2. Działający jako reprezentant określonej grupy konsumentów Miejski Rzecznik Konsumentów jest osobą zaufania publicznego, zajmującą się z ramienia samorządu powiatowego zagadnieniami ochrony interesów konsumentów. Jego wydatki stanowią element budżetu danego miasta, a zatem w razie ewentualnego przegrania procesu koszty pozwanego obciążą to miasto.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Alina Gąsior

Sędziowie:                    SSO Beata Grochulska, SSO Renata Lech

po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2016 r. w Piotrkowie Trybunalskim na posiedzeniu niejawnym w postępowaniu grupowym sprawy z powództwa I. G. przeciwko Wyższej Szkole Handlowej im. (…) w P. o zapłatę

postanawia:

ustalić, iż w skład grupy osób dochodzących roszczeń w postępowaniu grupowym od pozwanej Wyższej Szkoły Handlowej im. (…) z siedzibą w P. wchodzą: [dane członków grupy]

Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSA Przemysław Kurzawa (spr.)

Sędziowie:                    SSA Lidia Sularzycka, SSA Ewa Kaniok

po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2016 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa P. K. przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Rodziny Pracy i Polityki Społecznej, [dane pozostałych pozwanych] o ustalenie na skutek zażalenia pozwanego Skarbu Państwa – Rodziny Ministra Pracy i Polityki Społecznej oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. na postanowienie Sądu Okręgowego  w Warszawie z dnia 4 marca 2015 r., sygn. akt I C 599/14

postanawia:

sprostować postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 grudnia 2015 r. sygn. akt I ACz 1586/15 w ten sposób, że w komparycji w miejsce oznaczenia strony pozwanej wpisać „Skarbowi Państwa – Ministrowi Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej” zamiast „Skarbowi Państwa – Ministrowi Pracy i Polityki Społecznej”.

1. Dla wdrożenia postępowania grupowego wystarczające jest, aby zespół podstawowych okoliczności składających się na podstawę faktyczną żądania był taki sam w odniesieniu do wystarczającej ilości osób. Nie jest zaś bezwzględnie konieczne, aby zbieżność zachodziła co do wszystkich okoliczności tworzących podstawę faktyczną żądań poszczególnych członków grupy.
2. Dla oceny dopuszczalności pozwu nie ma znaczenia fakt, że żądania pozwu odnoszą się do postanowień zaczerpniętych z pięciu formalnie niezależnych wzorców. Zasadniczą okolicznością determinującą dopuszczalność postępowania grupowego jest bowiem identyczność mechanizmu wprowadzonego przez wszystkie te wzorce.
3. Odmienność wzorców stosowanych w stosunku do poszczególnych członków grupy, podobnie jak i odmienność warunków, w jakich mogło dochodzić do zawierania poszczególnych umów, czy też różnice w wiedzy i doświadczeniu poszczególnych członków grupy, nie mogą przemawiać przeciwko przyjęciu, że roszczenia nadają się do rozpoznania w postępowaniu grupowym. Zostały one bowiem oparte nie na tej samej, lecz na takiej samej podstawie faktycznej w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym.
4. Kwestia interesu prawnego z art. 189 k.p.c. ma znaczenie przy merytorycznej ocenie zasadności pozwu, stanowi przesłankę uwzględnienia powództwa, nie może być więc antycypowana na potrzeby rozstrzygnięcia o samej dopuszczalności postępowania grupowego.

Orzeczenie zostało uchylone postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku Wydział I Cywilny z 11 stycznia 2017 r., I ACz 597/16. 

1. Zadaniem reprezentanta grupy jest zebranie oświadczeń zawierających żądania poszczególnych osób, zaszeregowanie tych osób do poszczególnych podgrup na podstawie oświadczeń tych osób w których zawarte zostały konkretne roszczenia. Reprezentant grupy nie może natomiast wykreować roszczeń w oświadczeniach niezgłoszonych i nie może skutecznie wystąpić z takimi roszczeniami w postępowaniu grupowym w sytuacji gdy dane roszczenia nie zostały wyartykułowane w oświadczeniach przystępujących do grupy.
2. Konsekwencją wadliwego zaszeregowania może być oddalenie powództwa danej osoby.
3. Upoważnienie reprezentanta grupy do zmiany zaszeregowania w podgrupy nie może być interpretowane jako możliwość zgłoszenia w imieniu przystępujących do grupy roszczeń których nie wymieniono w treści ich oświadczeń o przystąpieniu.
4. To osoby nie posiadające pełnej zdolności do czynności prawnych (np. dzieci) powinny być wskazane jako członkowie grupy jeśli to im przysługuje legitymacja materialna do dochodzenia roszczeń. Członkom grupy przypisać bowiem należy zdolność do bycia we własnym imieniu uprawnionym do występowania przeciwko pozwanym z własnym roszczeniem. Osoby małoletnie powinny złożyć oświadczenie o przystąpieniu do grupy. Zaś ich przedstawiciele ustawowi (rodzice) będą ich jedynie reprezentować w procesie – nie posiadając statusu członka grupy.

1. O ile samo wprowadzenie we wzorcu umownym waloryzacji wartości lokalu nie sposób uznać za dopuszczalne, niemniej jednak to brak uprawnienia konsumenta do odstąpienia od umowy w takim przypadku niewątpliwie przesądza o abuzywności analizowanej klauzuli. Dla konsumenta nawet kilkuprocentowa podwyżka ceny albo wkładu budowlanego na poczet mieszkania może spowodować, że nie będzie on w stanie nabyć opisanego w umowie finansującej lokalu mieszkalnego.
2. Samego zubożenia nie stanowi na pewno fakt uiszczenia waloryzacji w sytuacji, gdy została ona zaliczona na świadczenie należne czyli przyszły należny wkład budowalny. Dlatego zasadnym jest w takiej sytuacji uznanie wpłat z tego tytułu za wcześniejsze spełnienie należnego świadczenia, co, zgodnie z treścią art. 411 pkt 4 k.c., wyłącza dopuszczalność żądania jego zwrotu.
3. Artykuł 13 ust. 1 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym w żaden sposób nie odnosi się do określenia sposobu liczenia odsetek, a jedynie statuuje skutek sprawy w toku między członkiem grupy a pozwanym.