Punkty 1, 2, i 3 wyroku uchylone przez orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Łodzi I Wydział Cywilny z dnia 9 marca 2020 r., I ACa 80/19

1. Przesłankę interesu prawnego z art. 189 k.p.c. należy odnosić do członków grupy, a nie do reprezentanta grupy.
2. Interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c. nie występuje, jeżeli powód może uzyskać ochronę swoich praw w drodze innych środków prawnych – np. powództwa o zasądzenie. Możliwość wytoczenia powództwa o świadczenie wyklucza po stronie powoda istnienie interesu prawnego w wytoczeniu powództwa o ustalenie.
3. Fakt wprowadzenia zmiany w art. 69 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (dodanie art. 69 ust. 2 pkt 4a i art. 69 ust. 3) nie oznacza, iż przed datą 26 sierpnia 2011 r. nie można było zawierać umów kredytu denominowanego, indeksowanego lub waloryzowanego do waluty obcej.
4. Zmiana wysokości zobowiązania kredytobiorcy w umowie kredytu waloryzowanego jest wynikiem dozwolonego mechanizmu waloryzacji.
5. Bezzasadny jest zarzut wskazujący na obciążenie całością ryzyka kursowego kredytobiorców. W zależności od kształtowania się sytuacji ekonomicznej na rynku, negatywne konsekwencje przewalutowania spoczywają i na klientach i na banku.
6. Wykorzystanie mechanizmu waloryzacji nie narusza natury umowy kredytu, przepisów prawa bankowego, ani żadnych innych powszechnie obowiązujących przepisów prawa krajowego i międzynarodowego. W ramach zasady swobody umów (art. 353¹c.) zastosowanie takiego mechanizmu jest dozwolone.
7. Strony mogą zastrzec w umowie, że wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona według innego niż pieniądz miernika wartości. Chodzi tu o miernik inny niż ten pieniądz, na który zobowiązanie opiewa. Miernikiem tym może być zatem inna waluta.
8. Ocena zgodności umów z zasadami współżycia społecznego powinna być dokonana nie przez pryzmat indywidualnych cech poszczególnych konsumentów, bowiem powód twierdząc, że umowy objęte pozwem są nieważne, dochodzi zbadania ich zgodności z zasadami współżycia społecznego w ujęciu normatywnym. Badaniu ma podlegać, czy konstrukcja umowy, ujęta na podstawie jednego wzorca umownego i wynikający z niej mechanizm waloryzacji jest zgodny z zasadami współżycia społecznego, nie zaś to, czy kredytobiorcy są ludźmi wykształconymi, znającymi rynek finansowy, czy też osobami nieporadnymi, znajdującymi się w przymusowej sytuacji w dacie zawierania umowy kredytowej.
9. Sprzeczność z zasadami współżycia społecznego zachodziłaby wówczas, gdyby strona pozwana w sposób naganny wprowadziła na rynek czynniki, które spowodowałyby wzrost kursu waluty obcej w celu osiągnięcia własnych korzyści poza mechanizmami rynku ekonomicznego. Wzrost kursu franka szwajcarskiego na przestrzeni czasu jest wynikiem działania reguł rynku ekonomicznego, na które nie ma wpływu żadna ze stron umowy.

Dnia 19 października 2018 r.

Sygn. akt XXVI GC 619/17

ZARZĄDZENIE

1. Proszę zlecić jednokrotne zamieszczenie „Ogłoszenia o wszczęciu postępowania grupowego” o poniższej treści w dzienniku (…) zgodnie z przesłaną ofertą z dnia 3 października 2018 r. (załączyć mail) stosownie do poz. 2 – strony ogłoszeniowe – komunikat za cenę (…) zł netto (15 modułów – czcionka 9 pkt). Zwrócić się także o przesłanie egzemplarza z zamieszczonym komunikatem po emisji.

1. Dla wdrożenia postępowania grupowego wystarczające jest, aby zespół podstawowych okoliczności składających się na podstawę faktyczną żądania był taki sam w odniesieniu do wystarczającej liczby osób. Nie jest zaś bezwzględnie konieczne, by zbieżność zachodziła co do wszystkich okoliczności tworzących podstawę faktyczną żądań poszczególnych członków grupy.
2. Członkowie grupy mogą wnieść różne rodzajowo roszczenia, a jest to dopuszczalne, jeżeli z roszczeniami tymi występują wszyscy członkowie grupy. Nie jest więc tak, że w postępowaniu grupowym nie można wystąpić z więcej niż jednym roszczeniem.

1. Sam fakt posiadania przez sędziego orzekającego w sprawie o roszczenia związane z udzielaniem przez banki kredytów indeksowanych do waluty obcej (franka szwajcarskiego) kredytu tego rodzaju lub kredytu denominowanego nie uzasadnia twierdzenia, iż zachodzi taka okoliczność, że mogłaby wywoływać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w tej sprawie. Wnioskujący o wyłączenie sędziego powinien bowiem w każdym wypadku wykazać, iż ta konkretna okoliczność nie tylko istnieje, ale przede wszystkim wpływa na stosunek sędziego do stron postępowania i prowadzi do faworyzowania jednej z nich.

Sąd Apelacyjny w Warszawie Wydział VI Cywilny w składzie:

Przewodniczący:          SSA Ryszard Sarnowicz (spr.)

Sędziowie:                    SSA Krzysztof Tucharz, SSA Jacek Sadomski

po rozpoznaniu w dniu 2 października 2018 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa D.C. jako reprezentanta grupy przeciwko (…) w W. o zapłatę, na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 27 listopada 2017 r., sygn. akt III C 1310/16

1. Nie jest warunkiem skuteczności pozwu grupowego, aby sytuacja faktyczna każdego z powodów była identyczna, czego zdaje się oczekiwać apelujący. Dla możliwości rozpoznania sprawy w postępowaniu grupowym wystarczy bowiem, aby okoliczności prowadzące do powstania odpowiedzialności strony pozwanej względem każdego z powodów były na tyle wspólne, by można było powiązać z nimi np. taki sam mechanizm działania podmiotu odpowiedzialnego za powstanie szkody, prowadzący do jej powstania u każdego z nich.

Przewodniczący:        SSO Piotr Czerski

Sędziowie:                   SSO Jolanta Szymanowska, SSO Agnieszka Wojnarowicz-Posłuszna

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 21 września 2018 r. w L.

sprawy z powództwa J. O. (reprezentant), [dane 25 członków grupy]

przeciwko (…) Spółce Akcyjnej z siedzibą w L. o zapłatę

postanawia

1. Składający oświadczenie o przystąpieniu do grupy ma zamiar wywołania nie tyle skutku materialnoprawnego, co określonego skutku procesowego, z tym że skutek ten następuje dopiero z chwilą przedstawienia sądowi wykazu osób, które przystąpiły do grupy (art. 12 zd. 2 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym), i to pod warunkiem, że reprezentant zdecyduje się umieścić w tym wykazie osobę składającą oświadczenie. Zatem nawet jeśli oświadczenie to jest w pewnym sensie oświadczeniem materialnoprawnym, to bezwzględne stosowanie do niego przepisów o składaniu oświadczenia woli nie wydaje się trafne.
2. Treść postanowienia w przedmiocie ogłoszenia o wszczęciu postępowania grupowego nie determinuje ani nie ogranicza podstawy faktycznej, na której oparte są roszczenia poszczególnych członków grupy. O tym, jakie roszczenia zostaną rozpoznane w postępowaniu grupowym, decyduje bowiem sąd w postanowieniu w przedmiocie rozpoznania sprawy w postępowaniu grupowym. Ogłoszenie ma zatem charakter informacyjny.
3. Braki oświadczeń o przystąpieniu do grupy mogą być uzupełnione na wezwanie reprezentanta.

1. Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym nie zawiera regulacji co do podmiotów chcących przystąpić do grupy w okresie pomiędzy złożeniem pozwu a zamieszczeniem ogłoszenia w prasie o wszczęciu postępowania grupowego. Brak jest podstaw by twierdzić, że we wskazanym okresie nie jest możliwe złożenie oświadczenia o przystąpieniu do grupy, albowiem przepisy ustawy wprost tego nie zabraniają, lecz także wyraźnie nie zezwalają na omawianą sytuację. Zastrzec jednak należy, że osoby te winny spełniać przesłanki, o których mowa w postanowieniu o zarządzeniu ogłoszenia i zamieszczonym w prasie ogłoszeniu, albowiem oświadczenie podmiotów chcących przystąpić do grupy de facto zgodnie z przepisami powinno zostać złożone po jego dokonaniu.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XXI Pracy w składzie:

Przewodniczący:               SSO Grzegorz Kochan (sprawozdawca)

Sędziowie:                          SSO Małgorzata Kosicka

    SSR Katarzyna Szaniawska-Stejblis (del.)

po rozpoznaniu w dniu 10 sierpnia 2018 roku w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa (…) przeciwko Skarbowi Państwa – Ministerstwu Spraw Wewnętrznych w W. o odszkodowanie,