Postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach I Wydział Cywilny z dnia 4 kwietnia 2019 r.
I C 998/18

  1. Wymóg tej samej lub takiej samej podstawy faktycznej powództwa oznacza, że podstawy faktycznej powództwa nie muszą stanowić tożsame okoliczności, a za wystarczające należy uznać ich istotne podobieństwo.
  2. Co prawda u.d.p.g. nie określa w jakim trybie oraz z czyjej inicjatywy tworzone są podgrupy, ale przyjmuje się, że decyzję o utworzeniu podgrupy podejmuje reprezentant grupy, na podstawie oceny wysokości roszczeń zgłoszonych przez osoby przystępujące do grupy. Nie jest konieczne uzyskanie zgody członka grupy na przypisanie go do podgrupy (tj. ujednolicenie dochodzonych przez niego roszczeń w ramach podgrupy). Umowa zawarta pomiędzy reprezentantem grupy oraz członkami grupy przewidywać może jednak odmienne zasady tworzenia podgrup, w tym w szczególności nałożyć na reprezentanta grupy obowiązek wcześniejszego uzyskania zgody członków grupy na ujednolicenie wysokości roszczeń w ramach podgrup oraz na przypisanie ich do danej podgrupy.
  3. Sąd nie bierze udziału w procesie tworzenia się poszczególnych podgrup i nie może ani ustalać poszczególnych podgrup, ani zmieniać ich liczby, czy też wpływać na skład osobowy konkretnej podgrupy. Jest tak dlatego, że sąd z urzędu nie ingeruje ani w jakość, ani w ilość dochodzonych roszczeń przez członków postępowania grupowego – w tym zakresie znajduje bowiem zastosowanie zasada dyspozycyjności, wynikająca z art. 321 k.p.c. w zw. z art. 24 ust. 1 u.d.p.g.
  4. Przystąpienie do określonej podgrupy powinno zostać w sposób wyraźny potwierdzone przez członka grupy, tak aby nie budziło wątpliwości reprezentanta grupy ani sądu, do której z podgrup członek grupy przystąpił oraz na jakiego rodzaju ujednolicenie dochodzonych roszczeń wyraził zgodę. Potwierdzenie takie może zostać przy tym złożone w dowolnej formie (także w formie ustnego oświadczenia skierowanego wobec reprezentanta grupy) i nie musi zostać przedstawione sądowi.
  5. Przyjęcie, że małżonków należy traktować jako dwuosobową podgrupę, w której każdy z małżonków dochodzi po 50% wartości wspólnie dochodzonego roszczenia nie jest prawidłowe, roszczenie przynależne do współwłasności łącznej jest niepodzielne. Słuszne jest natomiast stanowisko, wedle którego jeden z małżonków jest członkiem grupy, działa we wspólnym interesie małżonków, za zgodą drugiego małżonka, dochodząc roszczenia, które przysługuje obojgu małżonkom. Wówczas roszczenie małżonków podlegałoby ujednoliceniu z roszczeniem innego członka grupy lub podgrupy.

Sąd Okręgowy w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Jolanta Polko

Sędziowie:                      SSO Agata Młynarczyk-Śmieja

SSR del. Katarzyna Zadora (ref.)

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2019 r. w Katowicach na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa J. D. występującej jako reprezentant grupy, składającej się z trzydziestu trzech osób. tj. [dane członków grupy], będącej równocześnie członkiem grupy przeciwko (…) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością spółce komandytowej w Ś., o zapłatę,

postanawia:

rozpoznać sprawę w postępowania grupowym.

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 14 listopada 2018 r. grupa 33 osób, w ramach której wyszczególniono 16 podgrup: 14 grup obejmujących małżeństwa, jedna grupa obejmująca dwie osoby niebędące małżeństwem i ostatnia grupa obejmująca trzy osoby wniosła o rozpoznanie sprawy w ramach postępowania grupowego. Strona powodowa domagała się zasądzenia od pozwanego (…) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś. określonych kwot na rzecz osób wchodzących w skład poszczególnych grup o łącznej ich wysokości 1.469.820 zł oraz zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu podano, że pozwana jest deweloperem, który zrealizował przedsięwzięcie deweloperskie polegające na wybudowaniu osiedla budynków mieszkalnych wielorodzinnych o nazwie (…) w Ś. Poszczególni członkowie grupy zawarli z pozwanym bądź jego poprzednikiem prawnym umowy deweloperskie w okresie od 21 lipca 2014 r. do dnia 23 czerwca 2015 r. Umowy deweloperskie zostały zawarte w formie aktu notarialnego. Załącznikiem każdego aktu notarialnego stanowiącego integralną część urnowy deweloperskiej był prospekt informacyjny, opisujący poszczególne etapy – zadania inwestycyjne wraz z załącznikami, w tym rzutami wszystkich kondygnacji budynku. Deweloper zobowiązał się w umowie deweloperskiej, że budynek i lokal mieszkalny zostaną wykonane zgodnie ze standardem opisanym w prospekcie informacyjnym. Prospekty informacyjne wszystkich członków grupy w części indywidualnej zawierały identyczne zapisy co do technologii wykonania oraz zakresu i standardu prac wykończeniowych. W okresie czasu od 12 maja 2015 r. dnia 16 lutego 2016 r. członkowie grup zawarli z pozwanym w formie aktu notarialnego umowy sprzedaży, nabywając prawo własności nieruchomości lokalowych. Członkowie podgrup od 1 do 14 oraz członek grupy 15 – p. E. C. nabyli lokale mieszkalne w ramach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. Członkowie grupy nr 16 oraz członek podgrupy nr 15 G. T. nabyli lokale mieszkalne indywidualnie. Zdaniem strony powodowej wszystkie nieruchomości zostały nabyte z tożsamymi wadami. A mianowicie, zgodnie z załącznikiem do prospektu informacyjnego w postaci rzutu kondygnacji, ściany wewnętrzne nośne miały zostać wybudowane z bloczków wapienno-piaskowych o nazwie h. (…), a faktycznie użyto do tego celu pustaka ceramicznego P. Wada ta wpływa na zmniejszenie izolacyjności akustycznej. Członkowie grupy złożyli pozwanej oświadczenia o obniżeniu ceny nabytych lokali w trybie art. 560 § 3 k.c. Część kwoty jaką faktycznie zapłacili członkowie grupy w ramach ceny sprzedaży po złożeniu oświadczenia o obniżeniu ceny w wyniku wad nieruchomości, stała się świadczeniem nienależnym. Drugi zarzut jaki podnieśli członkowie grupy dotyczy braku w lokalach mieszkalnych instalacji c.w.u. (ciepła woda użytkowa) z układem cyrkulacji. Zarzucono, że urządzenia do podgrzewania wody oraz instalacja wodna w lokalach funkcjonuje niewłaściwie lub została wykonana niezgodnie z umową czy też niezgodnie z wolą nabywców lokali. Wady z uwagi na ich charakter zostały wykryte po odbiorze i po upływie jakiegoś czasu korzystania z nieruchomości.

Uzasadniając wniosek o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym strona powodowa wskazała, że dochodzone w pozwie roszczenia mają charakter jednolity, ponieważ są to roszczenia pieniężne wynikające ze złożonych w formie pisemnej oświadczeń o obniżeniu ceny. Żądanie oparte jest na tej samej podstawie faktycznej. Członkowie grupy zawarli umowy deweloperskie spisane na wzorcu aktu notarialnego w jednej kancelarii notarialnej, dotyczą zakupu nieruchomości w ramach tego samego przedsięwzięcia deweloperskiego. Wszyscy członkowie nabyli mieszkania w domach wielorodzinnych zaprojektowanych w jednym biurze projektowym przez tego samego projektanta, które powinno zostać wybudowane w takiej samej technologii zgodnie z prospektem informacyjnym i jego załącznikami. Przedsięwzięcie deweloperskie zostało zrealizowane przez ten sam podmiot. W każdym nabytym mieszkaniu członka grupy wykryto te same wady. Członkowie grupy złożyli oświadczenia o jednakowej treści.

W odpowiedzi na pozew (…) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w Ś. podniosła zarzuty dotyczące niedopuszczalności postępowania grupowego w sprawie z uwagi na:

  1. brak ujednolicenia wysokości roszczeń w ramach grupy lub podgrup, a podgrupy ustalone przez powoda nie spełniają wymogu wynikającego z art. 2 ust. 2 u.d.p.g. Nie dokonano ujednolicenia co najmniej dwóch roszczeń w ramach podgrupy. Pozwany stoi na stanowisku, że małżonków należy traktować jako jednego członka grupy, któremu przysługuje jedno roszczenie. Ujednolicenie roszczeń jest możliwe tylko w sytuacji, gdy występują co najmniej dwa roszczenia. Niedopuszczalne jest stworzenie podgrupy dla dwóch osób, którym przysługuje łącznie jedno roszczenie. Małżonkowie dysponują jednym niepodzielnym roszczeniem, a nie dwoma roszczeniami, które mogłyby podlegać ujednoliceniu przez zrównanie ich wysokości. W każdej z podgrup 1-14 występują dwie osoby pozostające w związku małżeńskim, występujący z jednym żądaniem objętym wspólnością majątkową małżeńską. Wskazanie małżonków jako członków grupy stwarza jedynie pozorność spełnienia wymogu ustawowego. Tylko w przypadku istnienia co najmniej 2 roszczeń można ujednolicić ich wysokość. Podgrupy 1-14 nie spełniają zatem wymogu dotyczącego liczebności podgrupy;
  2. powód dochodzi w pozwie tylko części roszczeń;
  3. roszczenia poszczególnych osób – członków grupy lub podgrupy nie są oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej. Roszczenia wszystkich osób objętych pozwem nie wynikają z takich samych zapisów umowy. Poszczególne roszczenia objęte pozwem dotyczą odrębnych lokali, a ich zakres jest niejednolity, bowiem różne są lokale każdej z osób występujących z roszczeniami i różny jest stan faktyczny dotyczący poszczególnych lokali. Na poparcie tego zarzutu pozwany podnosi, że w sześciu lokalach wykonano prace zwiększające dodatkowo ochronę akustyczną lokali w ścianach międzylokalowych. Stan faktyczny dotyczący ochrony akustycznej lokali objętych pozwem jest różny w zależności od lokalu. Ponadto oświadczenia o obniżeniu ceny lokali nie zostały złożone przez wszystkie osoby objęte pozwem.

W piśmie procesowym z dnia 10 lutego 2019 r. pełnomocnik strony powodowej podkreślił, że na wstępnym etapie postępowania w przedmiocie dopuszczalności postępowania grupowego Sąd ocenia czy zostały spełnione wymogi z art. 1 i 2 u.d.p.g. natomiast nie rozstrzyga czy członkom grupy przysługuje roszczenie oraz czy wierzytelność małżonków przysługuje im solidarnie. Zdaniem pełnomocnika nie jest to kwestia wstępna, a materia postępowania rozpoznawczego. Powód w powyższym piśmie na nowo ukształtował podgrupy dzieląc je na pięć podgrup, z czego pierwsza podgrupa obejmuje cztery małżeństwa, podgrupa druga i trzecia obejmują po trzy małżeństwa w każdej, a podgrupa czwarta obejmuje jedno małżeństwo i dwie osoby działające indywidualnie, podgrupa piąta obejmuje trzy osoby. Dwa małżeństwa z pierwotnego pozwu nie zostały zakwalifikowane do żadnej z podgrupy. Poza tym podniesiono, że nie istnieje ustawowy zakaz dochodzenia w postępowaniu grupowym części roszczenia, a roszczenia członków grupy są oparte na takiej samej podstawie faktycznej.

Pismem procesowym z dnia 28 lutego 2019 r. pełnomocnik pozwanej podtrzymał swoje stanowisko w sprawie. Podniósł, że postępowanie znajduje się na etapie oceny przesłanek dopuszczających rozpoznanie sprawy w ramach postępowania grupowego – certyfikacja postępowania grupowego. Na tym etapie Sąd weryfikuje czy prawidłowo zostało dokonane ujednolicenie roszczeń pieniężnych w ramach grupy lub podgrupy. Ujednolicenie roszczeń polega na konieczności ujednolicenia ze sobą wysokości co najmniej dwóch roszczeń pieniężnych w ramach podgrupy przysługujących dwóm odrębnym osobom. Bez znaczenia na tym etapie jest kwestia ewentualnej solidarności występującej między małżonkami. Pozwany podtrzymał zarzut o niedopuszczalności dochodzenia w postępowaniu grupowym jedynie części roszczeń, z uwagi na cel tego postępowania. Jego zdaniem roszczenia nie są oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej, albowiem nie są oparte na treści takich samych zapisów umownych czy innych dokumentów. Nie zachowanie tożsamości stanu faktycznego wynika także stąd, że nie wszyscy członkowie grupy złożyli oświadczenia o obniżeniu ceny. Złożenie oświadczenia o obniżeniu ceny jest jednostronną czynnością prawną materialnoprawną, dotyczącą nieruchomości. Zgodnie z art. 37 § 4 k.r.o. jednostronna czynność prawna dokonana bez zgody drugiego małżonka jest nieważna. Wskazano także, że ściany wewnętrzne nośne międzylokalowe nie są elementem lokali, lecz stanowią nieruchomość wspólną, przez co właścicielowi lokalu przysługuje roszczenie o wady nieruchomości wspólnej wyłącznie w wysokości odpowiadającej wysokości udziału w nieruchomości wspólnej.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (dalej: „u.d.p.g.), ustawa normuje sądowe postępowanie cywilne w sprawach, w których są dochodzone roszczenia jednego rodzaju, co najmniej 10 osób, oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej (postępowanie grupowe). Ustawa ma zastosowanie w sprawach o roszczenia z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, z tytułu czynów niedozwolonych, z tytułu odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania umownego lub z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, a w odniesieniu do roszczeń o ochronę konsumentów także w innych sprawach.

Zgodnie z dominującymi poglądami doktryny podmioty dochodzące roszczeń w postępowaniu grupowym cechuje określona więź o charakterze podmiotowym i przedmiotowym. Więź podmiotowa dotyczy osób z grupy, które zostały poszkodowane wskutek jednego zachowania sprawcy. Osoby te dochodzą w postępowaniu grupowym roszczenia od jednego podmiotu (naruszyciela). Natomiast wspólność przedmiotowa jest związana z rodzajem naruszenia, które sprawia, że uzasadnione i możliwe zarazem jest wspólne dochodzenie roszczenia przez grupę. Więź istniejąca pomiędzy członkami grupy musi być oparta na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej. Kluczowe znaczenie ma zatem ustalenie jednorodzajowości roszczeń indywidualnych członków grupy, co pozwala objąć ich pozwem grupowym.

Do ustawowych warunków dopuszczalności powództwa grupowego, które są badane na etapie certyfikacji pozwu grupowego zalicza się:

  1. liczebność grupy (co najmniej 10 osób),
  2. jednorodzajowość roszczeń członków grupy, określony rodzaj sprawy (roszczenia o ochronę konsumentów, z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, z tytułu czynów niedozwolonych, odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania umownego lub z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, a w odniesieniu do roszczeń o ochronę konsumentów także w innych sprawach),
  3. tożsamość podstawy faktycznej roszczeń członków grupy,
  4. ujednolicenie wysokości roszczenia każdego członka grupy przy zastosowaniu kryterium kwotowego (jeżeli w postępowaniu grupowym dochodzone są roszczenia pieniężne).

Przechodząc do omówienia przesłanki liczebności grupy i podgrupy – to podgrupa musi liczyć co najmniej dwie osoby, a ostateczny skład grupy w postępowaniu grupowym kształtuje dopiero prawomocne postanowienie Sądu co do składu grupy. Instytucja podgrupy została stworzona jedynie dla celów ułatwienia dochodzenia roszczeń pieniężnych. Celem podziału na grupy lub podgrupy jest ujednolicenie roszczeń. Tym samym nie można ujednolicić jednego roszczenia, do ujednolicenia muszą istnieć dwa roszczenia. Po pierwsze – należy ujednolicić roszczenia, a następnie podzielić na podgrupy, w ramach których występują co najmniej dwie osoby.

Przesłanka jednorodzajowości roszczenia – roszczenia jednorodzajowe to roszczenia jednego rodzaju, ale nie takie same (jednakowe). Roszczenia mogą być oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej. Powinny one wynikać z jednego zdarzenia bądź zdarzeń podobnych do siebie (por. postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z 3 września 2013 r., II C 88/13, LEX nr 1847811).

Powództwo obejmować musi zatem żądanie udzielenia ochrony prawnej w ten sam sposób dla wszystkich członków grupy (por. postanowienie Sądu Okręgowego w Łodzi z 6 marca 2011 r., II C 1693/10, LEX nr 1499238).

Przesłanka jednorodzajowości roszczeń, o której mowa w art. 1 ust. 1 u.d.p.g. odnosi się do roszczeń wynikających z jednego typu stosunku prawnego.

Przesłanka tożsamości podstawy faktycznej roszczeń członków grupy – jak wskazuje się w orzecznictwie sądowym, ta sama podstawa faktyczna powództwa stanowi podstawowy (wyjściowy) zespół faktów uzasadniających roszczenie. Zachodzi ona gdy uzyskanie ochrony prawnej wiąże się z identyczną sytuacją bądź zdarzeniem. Natomiast o takiej samej podstawie faktycznej mowa jest wówczas, gdy roszczenia wywodzone są jedynie z podobnych sytuacji i zdarzeń (por. postanowienie Sądu Okręgowego w Łodzi z 6 maja 2011 r., II C 1693/10. LEX nr 1499238).

Zatem jeśli chodzi o roszczenia oparte na jednakowej podstawie faktycznej, to są to roszczenia, których podstawę stanowi taka sama podstawa faktyczna (przesłanka sensu stricto) lub roszczenia, których istotne okoliczności faktyczne są wspólne (przesłanka sensu largo). Oczywiście mogą istnieć nieznaczne różnice pomiędzy indywidualnymi podstawami roszczeń, jednak niezbędne jest, aby istotne okoliczności faktyczne uzasadniały żądanie wspólne dla wszystkich roszczeń. Taka sama podstawa faktyczna roszczeń występuje, gdy mamy do czynienia z wielością zdarzeń, które wykazują podobieństwo. Wymóg tej samej lub takiej samej podstawy faktycznej powództwa oznacza, że podstawy faktycznej powództwa nie muszą stanowić tożsame okoliczności, a za wystarczające należy uznać ich istotne podobieństwo. W związku z tym podstawa faktyczna dochodzonych roszczeń (przez co najmniej 10 osób) musi być co najmniej taka sama (nie musi być ta sama). Przy dochodzeniu roszczeń pieniężnych musi bowiem wystąpić podobieństwo podstawy faktycznej zgłoszonych roszczeń.

Przesłanka ujednolicenia wysokości roszczenia każdego członka grupy przy zastosowaniu kryterium kwotowego (jeżeli w postępowaniu grupowym dochodzone są roszczenia pieniężne) – ustawodawca w wyniku nowelizacji z 2017 r. wprowadził nowe zasady ujednolicenia wysokości roszczeń w postępowaniu grupowym. Jednym z kryteriów dochodzenia tych roszczeń jest kryterium kwotowe. Ujednolicenie wysokości roszczeń oznacza zgłoszenie do postępowania grupowego roszczeń w identycznej wysokości dla wszystkich członków grupy. Zróżnicowanie wysokości roszczeń jest możliwe wyłącznie poprzez wykorzystanie instytucji podgrupy: członkowie danej podgrupy dochodzą roszczenia w jednakowej wysokości, natomiast wysokość roszczeń może być zróżnicowana w zależności od podgrup. W przypadku, gdy w postępowaniu grupowym ma być dochodzone roszczenie o zasądzenie kwoty pieniężnej, członkowie grupy muszą zgodzić się na ryczałtowe określenie wysokości należnego im odszkodowania, tzn. na jego ujednolicenie (standaryzację), rezygnując z możliwości dochodzenia swojego roszczenia indywidualnie i z jego zaspokojenia w szerszym zakresie. Zgodę na ujednolicenie roszczeń muszą wyrazić wszyscy członkowie grupy (por. post. SA we W. z 28 lipca 2017 r., I ACz 1524/17, L.). Konsekwencją ryczałtowego określenia odszkodowania należnego członkom grupy jest brak możliwości indywidualnego dochodzenia roszczenia, rezygnacja z zaspokojenia roszczenia w szerszym zakresie. Co prawda u.d.p.g. nie określa w jakim trybie oraz z czyjej inicjatywy tworzone są podgrupy, ale przyjmuje się, iż decyzję o utworzeniu podgrupy podejmuje reprezentant grupy, na podstawie oceny wysokości roszczeń zgłoszonych przez osoby przystępujące do grupy. Nie jest konieczne uzyskanie zgody członka grupy na przypisanie go do podgrupy (tj. ujednolicenie dochodzonych przez niego roszczeń w ramach podgrupy). Aczkolwiek umowa zawarta pomiędzy reprezentantem grupy oraz członkami grupy przewidywać może jednak odmienne zasady tworzenia podgrup, w tym w szczególności nałożyć na reprezentanta grupy obowiązek wcześniejszego uzyskania zgody członków grupy na ujednolicenie wysokości roszczeń w ramach podgrup oraz na przypisanie ich do danej podgrupy. W doktrynie podkreśla się (tak: P. Pietkiewicz (w:) M. Rejdak, P. Pietkiewicz, Ustawa o dochodzeniu roszczeń, s. 92. Nb 27) Sąd nie bierze udziału w procesie tworzenia się poszczególnych podgrup i nie może ani ustalać poszczególnych podgrup, ani zmieniać ich liczby, czy też wpływać na skład osobowy konkretnej podgrupy. Jest tak dlatego, że sąd z urzędu nie ingeruje ani w jakość, ani w ilość dochodzonych roszczeń przez członków postępowania grupowego – w tym zakresie znajduje bowiem zastosowanie zasada dyspozycyjności, wynikająca z art. 321 k.p.c. w zw. z art. 24 ust. 1 u.d.p.g. Ujednolicenie wysokości roszczeń (czy to w grupie, czy to w podgrupach) powinno nastąpić w pierwszej fazie postępowania grupowego, tj. przed jego certyfikacją. Ostateczny skład grupy, jak również ostateczny skład podgrup, zostanie zaś ustalony na mocy postanowienia sądu, wydanego zgodnie z art. 17 ust. 1 u.d.p.g. Przystąpienie do określonej podgrupy powinno zostać w sposób wyraźny potwierdzone przez członka grupy, tak aby nie budziło wątpliwości reprezentanta grupy ani sądu, do której z podgrup członek grupy przystąpił oraz na jakiego rodzaju ujednolicenie dochodzonych roszczeń wyraził zgodę. Potwierdzenie takie może zostać przy tym złożone w dowolnej formie (także w formie ustnego oświadczenia skierowanego wobec reprezentanta grupy) i nie musi zostać przedstawione sądowi.

Odnosząc się do spornej kwestii dopuszczalności częściowego dochodzenia roszczeń w postępowaniu grupowym, to wskazać należy, że z jednej strony przepisy ustawy wprost nie ograniczają uprawnienia powoda do dowolnego kształtowania zakresu swojego żądania, w tym także do dochodzenia na rzecz członków grupy tylko części roszczenia przeciwko pozwanemu, ale z drugiej jednak strony dopuszczenie podziału roszczeń przez powoda oraz akceptacja sytuacji, w której w postępowaniu grupowym dochodzona byłaby tylko część roszczeń przysługujących członkom grupy wobec pozwanego (opartych na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej), zaś w innych postępowaniach (czy to w odrębnym postępowaniu grupowym, czy też w postępowaniach indywidualnych wszczynanych przez członków grupy przeciwko pozwanemu) dochodzona byłaby pozostała część takiego roszczenia, stawiałaby pod znakiem zapytania sens postępowania grupowego – Sąd byłby bowiem zobowiązany do indywidualnego badania każdego z roszczeń z osobna, tyle że jego orzeczenie odnosiłoby się jedynie do zgłoszonej części roszczeń (por. T. Jaworski, P. Radzimierski, w: Ustawa o dochodzeniu roszczeń, s. 113, Nb 32 oraz P. Pogonowski. Postępowanie grupowe. Ochrona prawna, s. 157).

Mając na uwadze rozważania natury ogólnej oraz okoliczności sprawy Sąd zauważa, że zasadnicze zarzuty kierowane pod kątem niedopuszczalności rozpoznania żądań pozwu w postępowaniu grupowym koncentrują się wokół kwestii liczebności grupy i podgrup i tego czy podgrupę może tworzyć małżeństwo, któremu przysługuje jedno, niepodzielne roszczenie do lokalu mieszkalnego nabytego w ramach ustawowej wspólności małżeńskiej. Wedle publikacji Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości autorstwa dr M. R „Funkcjonowanie w praktyce sądowej ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym” przyjęcie, że małżonków należy traktować jako dwuosobową podgrupę, w której każdy z małżonków dochodzi po 50% wartości wspólnie dochodzonego roszczenia nie jest prawidłowe, roszczenie przynależne do współwłasności łącznej jest niepodzielne. Słuszne jest natomiast stanowisko, wedle którego jeden z małżonków jest członkiem grupy, działa we wspólnym interesie małżonków, za zgodą drugiego małżonka, dochodząc roszczenia, które przysługuje obojgu małżonkom. Wówczas roszczenie małżonków podlegałoby ujednoliceniu z roszczeniem innego członka grupy lub podgrupy. W sprawie pierwotny skład podgrup zamieszczony w treści pozwu przy przyjęciu koncepcji, że małżonkowie mają tylko jedno, wspólne roszczenie nie spełniał wymogu odnośnie liczebności podgrupy, która powinna wynosić co najmniej dwie osoby, którym przysługują oddzielne roszczenia, których wysokość podlega ujednoliceniu poprzez zrównanie wysokości roszczenia pieniężnego każdego członka podgrupy. Wystąpienie z roszczeniem o zapłatę kwot wchodzących do majątku objętego ustawową wspólnością małżeńską można uznać jako czynność zachowawczą możliwą do podjęcia przez każdego z małżonków. Powód w piśmie procesowym z dnia 10 lutego 2019 r. zmodyfikował kształt podgrup. Utworzył pięć podgrup stosując kryterium jednolitości dochodzonego roszczenia. Przyjął, że pierwsza podgrupa obejmuje cztery małżeństwa, podgrupa druga i trzecia obejmuje po trzy małżeństwa, podgrupa czwarta obejmuje jedno małżeństwo i dwie inne osoby, podgrupa piąta obejmuje trzy osoby. Roszczenia dwóch małżeństw z pierwotnego pozwu nie zostały zakwalifikowane do żadnej z podgrupy. W ostatecznym kształcie podgrup zachowane zostały wymogi co do składu i liczebności podgrup i ogólnej liczby członków grupy, która przekracza ustawowy próg 10 osób. Należy także zwrócić uwagę, że członkowie grupy godząc się na ryczałtowe określenie wysokości należnego im odszkodowania, tzn. na jego ujednolicenie (standaryzację), rezygnują z możliwości dochodzenia swojego roszczenia indywidualnie i z jego zaspokojenia w szerszym zakresie.

Pozostałe przesłanki dopuszczalności postępowania grupowego również zostały spełnione. Dochodzone są roszczenia jednego rodzaju (o zapłatę) z kategorii roszczeń o ochronę konsumentów, odpowiedzialności kontraktowej pozwanego z tytułu nienależytego wykonania umowy. Roszczenia oparte na takiej samej podstawie faktycznej (umowy deweloperskie oraz umowy sprzedaży zawarte z pozwanym lub jego poprzednikiem prawnym, występujące wady tego samego rodzaju lokalach mieszkalnych wybudowanych przez pozwanego w ramach tego samego zadania inwestycyjnego), przy czym mogą istnieć nieznaczne różnice pomiędzy indywidualnymi podstawami roszczeń, jednak niezbędne jest, aby istotne okoliczności faktyczne uzasadniały żądanie wspólne dla wszystkich roszczeń, wystarczające jest ich istotne podobieństwo.

Nietrafny jest też zarzut pozwanego zawarty w piśmie procesowym z dnia 28 lutego 2019 r., iż oświadczenia o obniżeniu ceny złożone przez jednego z małżonków bez zgody drugiego małżonka są nieważne w świetle art. 37 § 4 k.r.o. Zgoda, o której mowa w- art. 37 § 1 k.r.o. dotyczy określonych kategorii spraw takich jak czynności prawne prowadzące do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzące do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków; czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek lub lokal, czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia i wydzierżawienia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa, darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych. Wśród tych czynności nie mieści się czynność w postaci złożenia oświadczenia o obniżeniu ceny.

Z tych też względów Sąd uznając, że zachodzą przesłanki do rozpoznania sprawy w postępowaniu grupowym orzekł na mocy art. 10 u.d.p.g. jak w sentencji postanowienia.