1. Z treści art. 1 i art. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 roku o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym wynika, że przez postępowanie grupowe należy rozumieć postępowanie cywilne w sprawach, w których dochodzone są roszczenia jednego rodzaju, co najmniej 10 osób, oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej. W postępowaniu grupowym można dochodzić wyłącznie roszczeń o ochronę konsumentów, z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny oraz z tytułu czynów niedozwolonych, z wyjątkiem roszczeń o ochronę dóbr osobistych.
2. Do zasadniczych zagadnień ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym należy bez wątpienia jej zakres przedmiotowy, który z kolei sprowadza się do dwóch problemów: 1) przesłanek postępowania grupowego (art. 1 ust. 1) oraz 2) rodzaju roszczeń, których można dochodzić w postępowaniu grupowym (art. 1 ust. 2). Przesłankami postępowania grupowego są przy tym: jednorodzajowość roszczeń, ta sama lub taka sama podstawa faktyczna roszczeń oraz określona minimalna liczba dziesięciu osób, na rzecz których dochodzona jest ochrona. Ponadto – biorąc pod uwagę treść art. 2 – przesłanką dochodzenia roszczeń pieniężnych jest ich ujednolicenie w ramach grupy lub podgrupy.
3. Oceny, czy w odniesieniu do konkretnej sprawy spełnione zostały przesłanki dopuszczalności postępowania grupowego, dokonuje wyłącznie sąd podczas pierwszej fazy postępowania grupowego – w przedmiocie jego dopuszczalności, zwanej w piśmiennictwie certyfikacją postępowania grupowego.
4. Według reguł zawartych w Kodeksie postępowania cywilnego powód nie ma obowiązku wskazywać podstawy prawnej roszczenia, może ograniczyć się tylko do podania okoliczności determinujących żądanie. Wybór adekwatnej normy prawnej należy bowiem do sądu. Nie inaczej jest w postępowaniu grupowym, z tym zastrzeżeniem, że strona powodowa musi zdawać sobie sprawę z ograniczenia zawartego w art. 1 ust. 2 ustawy. Skutkuje ono tym, że w ramach tej procedury ocena Sądu ograniczy się tylko do wzorców normatywnych wymienionych w art. 1 ust. 2 ustawy. W rezultacie, Sąd powinien oddalić powództwo, jeśli nie doszło do ziszczenia się przesłanek z art. 417 k.c. (albo innych przepisów tytułu VI kodeksu cywilnego), choćby nawet dochodzona kwota mogłaby zostać zasądzona w ramach alternatywnej podstawy prawnej (innej niż wymienione w art. 1 ust. 2 ustawy). Efekt ten oznacza, że zachowanie warunku z art. 1 ust. 2 ustawy nastąpi już w przypadku, gdy strona w pozwie twierdzi, że dochodzi roszczeń pochodzących z czynu niedozwolonego. Znaczenie ma zatem sama deklaracja strony powodowej, bez znaczenia jest natomiast to, czy ocena ta jest właściwa, czy też nie.
5. W ramach procedury weryfikacyjnej z art. 10 ust. 1 ustawy należy oprzeć się na deklaracji zawartej w pozwie. Oznacza to, że odrzucenie pozwu grupowego możliwe jest tylko wówczas, gdy strona inicjująca nie odwołuje się do żadnej z podstaw prawnych wskazanych w art. 1 ust. 2 ustawy. W pozostałych przypadkach sprawę należy skierować do rozpoznania merytorycznego, z tym zastrzeżeniem, że będzie ono koncentrować uwagę tylko na wzorcach prawnych wymienionych we wspomnianym przepisie.
6. Sąd rozstrzygając o dopuszczalności rozpoznania sprawy w postępowaniu grupowym nie bada, czy faktycznie pozwany dopuścił się zachowań, które spełniają znamiona czynu niedozwolonego w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego, a tym samym czy roszczenia dochodzone w pozwie są następstwem zawinionego zachowania strony pozwanej, a jedynie dokonuje kontroli tego, czy przedmiotowa przesłanka została w pozwie wskazana. Pochylenie się nad kwestią zasadności zarzutów strony powodowej, a także argumentów strony pozwanej następuje dopiero na etapie merytorycznego rozpoznania pozwu.

Sąd Apelacyjny w Krakowie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący:           SSA Dariusz Płaczek

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2024 r. w Krakowie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa K. Ł. – reprezentanta grupy przeciwko Wojewódzkiemu Szpitalowi (…) w K. o ustalenie i zapłatę na skutek zażalenia Wojewódzkiego Szpitala (…) w K. na postanowienie Sądu Okręgowego w Kielcach V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 21 września 2023 r. sygn. akt V P 7/23 postanawia:

1. Na tym etapie badania przesłanek dopuszczalności powództwa grupowego sąd zobligowany jest do ich formalnoprawnej oceny. W szczególności sąd winien zweryfikować czy zostały spełnione przesłanki wytoczenia powództwa zbiorowego przewidziane w przepisach art. 1 i 2 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym.
2. Zgodnie z ugruntowaną praktyką orzeczniczą roszczenia oparte na jednakowej podstawie faktycznej to roszczenia, których podstawę stanowi taka sama podstawa faktyczna (przesłanka sensu stricto) lub roszczenia, których istotne okoliczności faktyczne są wspólne (przesłanka sensu largo). Oczywiście mogą istnieć nieznaczne różnice pomiędzy indywidualnymi podstawami roszczeń, jednak niezbędne jest, aby istotne okoliczności faktyczne uzasadniały żądanie wspólne dla wszystkich roszczeń.

1. Każdy z małżonków występujących w poszczególnych podgrupach może być uznany za jedną osobę, o której mowa w art. 1 ust. 1 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Ocena, czy sposób sformułowania dochodzonego przez każdego z małżonków roszczenia odpowiada treści rzeczywiście przysługujących im roszczeń, nie może mieć wpływu na określenie liczebności osób występujących w postępowaniu dla potrzeb stwierdzenia dopuszczalności postępowania grupowego, a winna być przedmiotem rozważań Sądu przy orzekaniu co do istoty sprawy.
2. W postępowaniu grupowym powód nie ma obowiązku wykazywania interesu prawnego także wówczas, gdy pozew ogranicza się do żądania ustalenia przy dochodzeniu roszczeń pieniężnych. Powód został z tego obowiązku zwolniony poprzez treść art. 2 ust. 3 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym.
3. Wymóg wskazania zasad ujednolicenia wysokości roszczeń stanowi wymóg formalny pozwu w postępowaniu grupowym, a nie przesłankę dopuszczalności takiego postępowania. Ewentualne uchybienie temu wymogowi (w przypadku niewykonania zobowiązania do usunięcia braków pozwu) skutkować winno zatem nie odrzuceniem pozwu, ale zwrotem pozwu.
4. Niedołączenie do pozwu umowy reprezentanta grupy z pełnomocnikiem może być kwalifikowane wyłącznie jako brak formalny pozwu, którego nieusunięcie skutkuje zwrotem pozwu, a nie odrzuceniem pozwu.

Sąd Okręgowy w Warszawie III Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:           SSO Joanna Kruczkowska

Sędziowie:                     SSO Joanna Bitner

                                         SSR del. Andrzej Lipiński

po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2015 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa: reprezentanta grupy E. D. przeciwko (…) Bank (…) S.A. w W. o zapłatę,

1. Decyzja sądu w przedmiocie dopuszczalności postępowania grupowego nie ma charakteru uznaniowego. Jeżeli dana sprawa spełnia przesłanki postępowania grupowego (określone w art. 1 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postepowaniu grupowym), sąd nie może odmówić rozpoznania tej sprawy w postępowaniu grupowym.
2. Postanowienie w przedmiocie ustalenia składu grupy ma konstytutywny charakter i to właśnie ono ostatecznie kształtuje skład grupy w postępowaniu grupowym. Po uprawomocnieniu się postanowienia oświadczenie o wystąpieniu z grupy jest bezskuteczne. Następuje zamknięcie drugiego etapu postępowania grupowego – czyli tzw. podmiotowego.
3. Skład grupy jest – zgodnie z art. 16 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postepowaniu grupowym – przedmiotem badania przez Sąd i nie jest możliwe oparcie się na samych oświadczeniach reprezentanta grupy i domniemanych członków. Ciężar udowodnienia przynależności do grupy spoczywa na powodzie (czyli na reprezentancie grupy). W przypadku roszczeń pieniężnych niewystarczające jest samo uprawdopodobnienie, konieczne jest udowodnienie przez reprezentanta składu grupy.
4. Do postępowania grupowego, w zakresie badania stanu grupy, stosuje się przepisy k.p.c zawarte w art. 227 – 315. W postępowaniu grupowym konieczne jest wykazanie podstawy dochodzonego roszczenia poszczególnych członków grupy, aby możliwe było stwierdzenie, że są członkami.
5. Członkowie grupy nie są uprawnieni do występowania w procesie, wyłączną legitymację posiada powód, który jest reprezentantem grupy. Członek grupy posiada natomiast legitymację materialnoprawną, a więc członek grupy ma jedynie takie uprawnienia, które wyraźnie wynikają z ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział I Cywilny w składzie

Przewodniczący:           SSO Barbara Smolska

Sędziowie:                      SSO Agnieszka Skrzypiec, SSO Tomasz Cegłowski

po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2023 r. w S. na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa B.D. – reprezentanta grupy w postępowaniu grupowym przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (…) w S. o zapłatę postanawia:

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:           SSO Katarzyna Jelewska – Sterczała

po rozpoznaniu w dniu 17 lutego 2023 r. w Poznaniu w postępowaniu grupowym na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa J. P. – reprezentant Grupy przeciwko (…) Towarzystwu Funduszy Inwestycyjnych Spółce Akcyjnej z siedzibą w P. o ustalenie w przedmiocie zagadnienia dotyczącego składu Grupy postanawia:

ustalić skład grupy, do której zaliczyć następujące osoby: B. K., G. P., M. W., A. W., J. Pł., A. C., E. N., D. O., B. D., S. M., S. B., S. M., P. C., E. C., B. B., S. B., P. M., J. K., M. K., A. W., A. S., J. G., R. D., J. S., D. M., D. K., J. M., M. M., J. M., A. S., D. B..

Sąd Apelacyjny w Poznaniu I Wydział Cywilny i Własności Intelektualnej w następującym składzie:

Przewodniczący:           SSA Mariola Głowacka

Sędziowie:                      SSA Małgorzata Kaźmierczak, SSA Jerzy Geisler

po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2021r. w Poznaniu na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa J. P. przeciwko (…) Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółce Akcyjnej z siedzibą w P. o ustalenie na skutek zażalenia pozwanej na postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 8 grudnia 2020 r. sygn. akt I C 1987/19 postanawia:

1. Postępowanie grupowe w sprawach o roszczenia pieniężne jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy wysokość roszczenia każdego członka grupy została ujednolicona poprzez zrównanie wysokości roszczenia dochodzonego przez członków grupy lub podgrupy. Ujednolicenie roszczeń członków może nastąpić w podgrupach liczących co najmniej 2 osoby.
2. Sąd rozstrzyga o dopuszczalności postępowania grupowego i odrzuca pozew, jeżeli sprawa nie podlega rozpoznaniu w postępowaniu grupowym. W przeciwnym razie Sąd wydaje postanowienie o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym.