Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział XVI Gospodarczy z dnia 3 lipca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XVI Gospodarczy w następującym składzie:

Przewodniczący:                                 SSO Maria Zgiet-Zawadzka

Sędziowie:                                           SSO Jan Wawrowski, SSO Katarzyna Bartosiewicz

po rozpoznaniu w dniu 3 lipca 2017 roku w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa grupowego Biura Doradztwa i (…) C.A. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. przeciwko (…) Towarzystwu (…) Spółce Akcyjnej w W. o odszkodowanie

postanawia:

umorzyć postępowanie.

 

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 21 czerwca 2017 r. powódka Biuro Doradztwa i (…) C.A. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. cofnęła pozew w całości. Do ww. pisma powódka dołączyła zgody więcej niż połowy członków grupy.

W piśmie procesowym z dnia 26 czerwca 2017 r. pozwana  (…)  Towarzystwo (…) spółka akcyjna z siedzibą w W. wyraziła zgodę na cofnięcie pozwu.

 

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku. Z kolei art. 355 § 1 k.p.c. stanowi: Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. Ponadto jak wynika z treści art. 19 ust. 1. o dochodzeniu roszczeń w postepowaniu grupowym cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia oraz zawarcie ugody wymaga zgody więcej niż połowy członków grupy. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia, jak też zawarcie ugody, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami albo zmierzają do obejścia prawa bądź rażąco naruszają interes członków grupy. W przedmiotowej sprawie powódka cofnęła pozew w sprawie w całości bez zrzeczenia się roszczenia. Pismem z dnia 26 czerwca 2017 r. pozwana wyraziła zgodę na cofnięcie pozwu. Sąd, uznał, iż brak jest podstaw do stwierdzenia niedopuszczalności cofnięcia pozwu. Czynność ta nie jest sprzeczna z prawem, zasadami współżycia społecznego ani nie zmierza do obejścia prawa.

Mając na uwadze powyższe na podstawie powołanych przepisów orzeczono jak w sentencji


Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział I Cywilny z dnia 26 czerwca 2017 r.

  1. Można złożyć oświadczenie o przystąpieniu do grupy również przed publikacją ogłoszenia o wszczęciu postępowania grupowego, jednak dla skutecznego jego złożenia możliwe jest jego wysłanie li tylko na ręce reprezentanta grupy. Złożenie takiego oświadczenia wobec sądu jest prawnie nieskuteczne.
  2. Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym z 17 grudnia 2009 roku nie określa, komu ma zostać złożone oświadczenie o wystąpieniu z grupy. Analogia do aktu przystąpienia, w połączeniu z zasadą braku podmiotowości członka grupy w postępowaniu grupowym, nakazywałyby przyjąć, iż także oświadczenie o wystąpieniu z grupy członek grupy składa na ręce reprezentanta. Wydaje się jednak, że byłoby to zbyt daleko idące ograniczenie swobody decydowania o dalszym udziale w grupie. Ustawa nie nakłada na reprezentanta grupy żadnych zadań związanych z wystąpieniem członka grupy, w szczególności nie zobowiązuje go do przyjmowania takich oświadczeń, kontroli czy przedstawiania ich sądowi. Uzależnienie skuteczności wystąpienia z grupy od tego, czy i kiedy reprezentant przedstawi je sądowi, nie realizowałoby żadnych uzasadnionych celów i byłoby rozwiązaniem sztucznym. Tym samym członek grupy powinien złożyć oświadczenie o wystąpieniu z grupy sądowi, co skutkowało uwzględnieniem tej okoliczności w postanowieniu co do składu grupy.
  3. Oświadczenie o przystąpieniu do grupy, oprócz elementów wymienionych w art. 12 u.d.p.g., powinno zawierać wskazanie podmiotu je składającego oraz jego podpis.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący:                      SSO Rafał Wagner

Sędziowie:                                SSO Bożena Chłopecka, SSO Ewa Ligoń-Krawczyk

po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2017 roku w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa P.K. przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w W., (…) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W., (…) Spółce Akcyjne z siedzibą w W., (…) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W., (…) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W., (…) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W., (…) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W., (…) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W., (…) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o ustalenie

postanawia:

  1. ustalić, że w skład grupy wchodzą: [dane 54 osób]
  2. ustalić, że w skład grupy nie wchodzą: [dane 11 osób]

 

UZASADNIENIE

Pozwem z 10 czerwca 2014 roku, sprecyzowanym pismem z 11 grudnia 2014 roku, a zmodyfikowanym pismem z 5 stycznia 2016 roku, P. K., działając jako reprezentant grupy, domagał się ustalenia, że: (i) nieważna jest czynności prawna umorzenia 51,5% jednostek rozrachunkowych zapisanych na dzień 31 stycznia 2014 roku na rachunkach poszczególnych członków grupy prowadzonych przez objęte postępowaniem Otwarte Fundusze Emerytalne i przekazania tych aktywów w dniu 3 lutego 2014 roku o wartości odpowiadającej sumie wartości umorzonych jednostek rozrachunkowych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, działającego w imieniu i na rzecz Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, dokona w wykonaniu dyspozycji art. 23 ustawy z 6 grudnia 2013 roku o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych; (ii) Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną poszczególnym reprezentantom grupy wyżej wymienionymi czynnościami, z uwagi na sprzeczność art. 23 ustawy zmieniającej w zakresie, w jakim zobowiązuje on OFE do umorzenia 51,5% jednostek rozrachunkowych zapisanych na rachunku członka OFE na dzień 31 stycznia 2014 roku i przekazania tych aktywów w dniu 3 lutego 2014 roku do ZUS działającego w imieniu i na rzecz FUS z art. 1 Protokołu Nr (…) do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzonego w P. dnia 20 marca 1952 roku.

Prawomocnym postanowieniem z 4 marca 2015 roku w sprawie I C 599/14 Sąd Okręgowy w Warszawie postanowił rozpoznać sprawę w postępowaniu grupowym.

Postanowieniem z 8 kwietnia 2016 roku w sprawie I C 599/14 Sąd Okręgowy w Warszawie zarządził dokonanie ogłoszeń o wszczęciu postępowania grupowego w wydaniach ogólnopolskich dziennika „Rzeczpospolita” i gazecie codziennej (…), zakreślając jednocześnie trzymiesięczny termin, liczony od daty ukazania się ogłoszenia, na składanie reprezentantowi grupy oświadczeń o przystąpieniu do grupy.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wraz z pozwem P. K., działając w charakterze członka i jednocześnie reprezentanta grupy, przedłożył oświadczenia o przystąpieniu do grupy i wyrażenia zgody na bycie jej reprezentantem przez: (…) (dowód: umowy wraz z oświadczeniami o przystąpieniu do grupy przez poszczególnych jej członków – k. 39-500) Pismem z 5 marca 2015 roku, skierowanym do tutejszego Sądu, J. H. zgłosiła przystąpienie do grupy (pismo – k. 857).

Odpowiednio w dniu 4 stycznia 2016 roku T. K. i M. K., w dniu 7 stycznia 2016 roku W. K., w dniu 13 stycznia 2016 roku M. Ż. (2), w dniu 14 stycznia 2016 roku J. Z. (2) i G. Z., a w dniu 16 lutego 2016 roku A. S. (2) złożyli oświadczenia o wystąpieniu z grupy reprezentowanej przez P. K. (oświadczenie – k. 958; oświadczenie – k. 959; oświadczenie – k. 961; oświadczenie – k. 963-965; oświadczenie – k. 967-967v.; oświadczenie – k. 968-968v.; oświadczenie – k. 969).

Ogłoszenia o wszczęciu postępowania grupowego w niniejszej sprawie ukazały się odpowiednio w dniu 8 lipca 2016 roku (dziennik „Rzeczpospolita”) i w dniu 27 lipca 2016 roku (gazeta codzienna (…)) (okoliczności niesporne).

Pismem z 9 grudnia 2016 roku P. K. przedstawił wykaz osób, które złożyły oświadczenia o przystąpieniu do grupy, tj. H. B., E. S. (2), E. G., B. J., R. K., M. M. (2), R. O., W. S., M. S. (2), I. S. i P. W. (2) (pismo – k. 1059-1067).

Pismem z 24 stycznia 2017 roku Skarb Państwa – Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wniósł o ustalenie, że w skład grupy w postępowaniu grupowym w niniejszej sprawie nie wchodzą: W. K., M. K., T. K., M. Ż. (2), G. Z., J. Z. (3), A. S. (2), H. B., E. S. (2) i M. S. (2). (pismo – k. 1166-1168)

Pismem z 9 lutego 2017 roku P. K. wskazał, że J. H. nie przystąpiła do grupy (brak oświadczenia w tym zakresie), E.S. (3) i M. S. (2) podpisali umowę z reprezentantem grupy w dniu 26 października 2016 roku oraz dokonali opłaty w dniu 27 października 2016 roku, a następnie zgłosili chęć przystąpienia do postępowania przesyłając dokumenty w dniu 2 grudnia 2016 roku, a H. B. nie złożył podpisanego oświadczenia o przystąpieniu do grupy (pismo – k. 1176-1177).

 

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 17 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (dalej jako: u.d.p.g.) po upływie wyznaczonego przez sąd terminu, nie krótszego niż miesiąc od dnia doręczenia powodowi zarzutów co do członkostwa, sąd wydaje postanowienie co do składu grupy, przy czym sąd może wydać postanowienie na posiedzeniu niejawnym.

Stosownie natomiast do dyspozycji przepisu art. 11 ust. 1 u.d.p.g. po uprawomocnieniu się postanowienia o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym sąd zarządzi ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego. W myśl ust. 2 punktu 3 tego artykułu ogłoszenie powinno zawierać m. in. informacje o możliwości przystąpienia do grupy przez osoby, których roszczenia mogą być objęte powództwem grupowym poprzez złożenie reprezentantowi grupy, w oznaczonym terminie, nie krótszym niż jeden, a nie dłuższym niż trzy miesiące od daty ogłoszenia, pisemnego oświadczenia o przystąpieniu do grupy. Jednocześnie w oświadczeniu o przystąpieniu do grupy uprawniony powinien określić swe żądanie oraz wskazać okoliczności uzasadniające żądanie, a także przynależność do grupy oraz przedstawić dowody (art. 12 ust. 1 u.d.p.g.).

Na gruncie niniejszej sprawy Sąd wyznaczył trzymiesięczny termin na złożenie oświadczeń o przystąpieniu do grupy, a zarządzone ogłoszenia ukazały się w dzienniku „Rzeczpospolita” w dniu 8 lipca 2016 roku, a w gazecie codziennej (…) w dniu 27 lipca 2016 roku Tym samym termin na składanie oświadczeń o przystąpieniu do grupy upływał ostatecznie  w dniu 27 października 2016 roku.

W tym miejscu wskazać należy, iż wprawdzie w dniu 5 marca 2015 roku wpłynęło do tutejszego Sądu pismo J. H.,  która zgłosiła wolę przystąpienia do grupy reprezentowanej przez P. K., niemniej jednak – pomimo stosownego jej pouczenia (k. 897-897v.) – w przewidzianym w ogłoszeniu terminie nie złożyła na ręce P. K., jako reprezentanta grupy, stosownego oświadczenia o przystąpieniu do grupy. Złożenie oświadczenia o przystąpieniu do grupy jest możliwe także przed publikacją ogłoszenia, jednakże może ono nastąpić li tylko do rąk reprezentanta grupy. Dlatego też skierowane przez J. H. w dniu 5 marca 2015 roku oświadczenie należało uznać za pozbawione skutków prawnych, co powodowało konieczność jej niezaliczenia przez Sąd w poczet członków grupy.

Z kolei w dniu 4 stycznia 2016 roku T. K. i M. K., w dniu 7 stycznia 2016 roku W. K., w dniu 13 stycznia 2016 roku.

M. Ż. (2), w dniu 14 stycznia 2016 roku J. Z. (2) i G. Z., a w dniu 16 lutego 2016 roku A. S. (2) złożyli oświadczenia o wystąpieniu z grupy reprezentowanej przez P. K.. Ustawa nie rozstrzyga, komu należy złożyć oświadczenie o wystąpieniu z grupy. Analogia do aktu przystąpienia, w połączeniu z zasadą braku podmiotowości członka grupy w postępowaniu grupowym, nakazywałyby przyjąć, iż także oświadczenie o wystąpieniu członek grupy składa na ręce reprezentanta. Wydaje się jednak, że byłoby to zbyt daleko idące ograniczenie swobody decydowania o dalszym udziale w grupie. Ustawa nie nakłada na reprezentanta grupy żadnych zadań związanych z wystąpieniem członka grupy, w szczególności nie zobowiązuje go do przyjmowania takich oświadczeń, kontroli czy przedstawiania ich sądowi. Uzależnienie skuteczności wystąpienia z grupy od tego, czy i kiedy reprezentant przedstawi je sądowi, nie realizowałoby żadnych uzasadnionych celów i byłoby rozwiązaniem sztucznym. Tym samym członek grupy powinien złożyć oświadczenie o wystąpieniu z grupy sądowi, co skutkowało uwzględnieniem tej okoliczności w postanowieniu co do składu grupy.

Dodatkowo jedynie pozwany Skarb Państwa – Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zgłosił zastrzeżenia odnośnie uwzględnienia w składzie grupy H. B., E. S. (2) i M. S. (2), wskazując na brak uprawdopodobnienia,  jakoby osoby te złożyły reprezentantowi grupy oświadczenia o przystąpieniu do grupy w terminie 3 miesięcy od  dnia opublikowania ogłoszenia o wszczęciu postępowania grupowego. W ocenie Sądu zastrzeżenia formułowane przez pozwany Skarb Państwa jawiły się jako w pełni uzasadnione. Sam reprezentant grupy bowiem wskazał, że H. B. nie złożył podpisanego oświadczenia o przystąpieniu do grupy. Oświadczenie zaś powinno zawierać oznaczenie uprawnionego i podpis. Wymóg oznaczenia uprawnionego i zamieszczenia podpisu nie został wprawdzie wskazany wprost w treści przepisu art. 12 u.d.p.g., niemniej dochowanie obu wymogów jest niezbędne. Podpis osoby przystępującej (względnie jej przedstawiciela) jest wymagany, aby zapewnić, że osoba ta rzeczywiście wyraziła wolę dochodzenia roszczeń w postępowaniu grupowym. Z kolei E. S. (3) i M. S. (2) zgłosili chęć przystąpienia do niniejszego postępowania, przesyłając P. K. dokumenty dopiero w dniu 2 grudnia 2016 roku, a zatem po upływie wyznaczonego przez Sąd terminu (27 października 2016 roku). Wyżej wskazane okoliczności tym samym obligowały Sąd do nie uwzględnienia wymienionych osób w składzie grupy.

Mając powyższe rozważania na względzie Sąd Okręgowy na podstawie wskazanych przepisów orzekł jak w sentencji postanowienia.


Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział II Cywilny z dnia 19 czerwca 2017 r.

  1. Ustanowiony w art. 4 ust. 4 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym przymus adwokacko – radcowski oznacza, że zdolność postulacyjną – zdolność do podejmowania w procesie czynności, ma jedynie pełnomocnik reprezentanta grupy będący adwokatem lub radcą prawnym. Przymus adwokacko-radcowski w tym wypadku ma charakter bezwzględny, co oznacza, że reprezentant grupy nie może w postępowaniu działać osobiście, a wyłącznie za pośrednictwem zawodowego pełnomocnika. Czynności podejmowane przez stronę byłyby bezskuteczne.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział II Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Sylwia Urbańska

Sędziowie:                     SSO Magdalena Antosiewicz, SSR (del.) Michał Chojnacki

po rozpoznaniu w dniu 19 czerwca 2017 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa reprezentanta grupy K. S. działającego na rzecz [15 osób] przeciwko (…) Zakładowi (…) na (…) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę, w przedmiocie umorzenia postępowania,

postanawia:

na podstawie art. 182 § 1 k.p.c. umorzyć postępowanie w sprawie.

 

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 14 czerwca 2011 r. K. S., jako reprezentant grupy wniósł o zasądzenie od pozwanego (…) S.A. (…) w W. na rzecz członków grupy kwot mających stanowić świadczenie pozwanego wynikające z umów ubezpieczenia grupowego na wypadek ciężkiej choroby.

Pozew w sprawie został złożony w trybie ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz. U. z 2010 r., nr 7, poz. 44, dalej jako: u.d.p.g.) przez profesjonalnego pełnomocnika – adwokata. W piśmie złożonym w dniu 12 stycznia 2016 r. pełnomocnik reprezentanta grupy poinformował o wygaśnięciu pełnomocnictwa. Postanowieniem z dnia 18 maja 2016 r. postępowanie w sprawie zawieszono na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c., wobec niewskazania przez reprezentanta grupy profesjonalnego pełnomocnika.

Pomimo upływu roku od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania, pełnomocnik nie został wskazany.

Sąd zważył, co następuje:

Postępowanie w sprawie podlega umorzeniu na podstawie art. 182 § 1 k.p.c., wobec niezłożenia wniosku o podjęcie po upływie roku od daty wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania. Jak wyjaśniono w postanowieniu z dnia 18 maja 2016 r., w postępowaniu toczącym się na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, obowiązuje zastępstwo powoda przez adwokata lub radcę prawnego, chyba że powód jest adwokatem lub radcą prawnym (art. 4 ust 4 u.d.p.g.). Ustanowiony w ten sposób przymus adwokacko – radcowski oznacza, że zdolność postulacyjną – zdolność do podejmowania w procesie czynności, ma jedynie pełnomocnik reprezentanta grupy będący adwokatem lub radcą prawnym. Przymus adwokacko-radcowski w tym wypadku ma charakter bezwzględny, co oznacza, że reprezentant grupy nie może w postępowaniu działać osobiście, a wyłącznie za pośrednictwem zawodowego pełnomocnika. Czynności podejmowane przez stronę byłyby bezskuteczne.

Pomimo wyjaśnienia tego zagadnienia w powołanym postanowieniu i upływu roku od chwili zawieszenia postępowania, w sprawie nie został ustanowiony profesjonalny pełnomocnik. Uzasadnia to umorzenie postępowania.

Z tych względów, na podstawie powołanych przepisów, Sąd orzekł jak w sentencji postanowienia.


Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział XXV Cywilny z dnia 6 czerwca 2017 r.

  1. Badanie przynależności do grupy polega na przykładaniu indywidualnych roszczeń członków grupy do wzorca roszczenia określonego w postanowieniu o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym.
  2. Pozwany, zarówno podczas pierwszej, jak i drugiej fazy postępowania grupowego nie powinien podnosić zarzutów, które miałyby wykazać brak zasadności roszczeń dochodzonych na rzecz członków grupy. Te kwestie bowiem są poza przedmiotem zainteresowania sądu podczas pierwszej i drugiej fazy procesu grupowego. Zasadność dochodzonych roszczeń na rzecz poszczególnych osób jest rozpoznawana podczas trzeciej, merytorycznej fazy postępowania grupowego.
  3. Podział na podgrupy wyłącznie w oparciu o kryterium wysokości dochodzonego roszczenia jest dopuszczalny.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XXV Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Tomasz Gal (spr.)

Sędziowie:                     SSO Anna Błażejczyk, SSO Monika Włodarczyk

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 6 czerwca 2017 r. w Warszawie w postępowaniu grupowym sprawy z powództwa R. D. – reprezentanta grupy przeciwko Skarbowi Państwa – Prokuratorowi Generalnemu, Prokuratorowi Okręgowemu w Gdańsku, Prokuratorowi Rejonowemu G.-W. w G. o zapłatę

postanawia:

ustalić skład podgrup, do których zaliczyć następujące osoby: [43 podgrupy, 249 członków grupy]

 

UZASADNIENIE

W niniejszej sprawie wszczęte zostało postępowanie grupowe w trybie ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz.U. z 2010 Nr 7, poz. 44, dalej jako: u.d.p.g.) z powództwa R. D. jako reprezentanta grupy przeciwko Skarbowi Państwa – Prokuratorowi Generalnemu, Prokuratorowi Okręgowemu w Gdańsku, Prokuratorowi Rejonowemu Gdańsk – Wrzeszcz w Gdańsku.

R. D. jako reprezentant grupy wniósł o zasądzenie na podstawie art 417 § 1 k.c. w zw. z art. 415 k.c. określonych kwot pieniężnych na rzecz każdego członka grupy tytułem naprawienia szkody powstałej w majątku członków grupy wskutek bezprawnego zaniechania przez Prokuratora Rejonowego G.-W. w G., Prokuratora Okręgowego w Gdańsku oraz przez Prokuratora Generalnego postawienia w okresie od 22 stycznia 2010 r. do 17 sierpnia 2012 r. zarzutów członkom zarządu spółki pod firmą (…) Sp. z o.o. z siedzibą w G., które to zaniechanie skutkowało, zdaniem powoda, zawarciem przez członków grupy umów z wyżej wymienioną spółką i przelanie na jej rzecz środków pieniężnych, które następnie zostały utracone wskutek niewypłacalności tej spółki. Strona powodowa podała, że u podstaw sformułowanego żądania leży konstatacja, że w/w Prokuratura Rejonowa i Prokuratura Okręgowa, pomimo dysponowania już od 22 stycznia 2010 r. wystarczającym materiałem dowodowym, aby stwierdzić, iż w związku z działalnością spółki (…) Sp. z o.o. z siedzibą w G. doszło do popełnienia przestępstwa, a także, aby postawić zarzuty jej prezesowi zarządu, z naruszeniem przepisów prawa w postaci art. 303 i 313 § 1 k.p.k., zaniechały postawienia zarzutów aż do 17 sierpnia 2012 r., a Prokurator Generalny zaniechał w tym okresie podjęcia stosownych działań nadzorczych, które zdyscyplinowałyby Prokuraturę Okręgową i Prokuraturę Rejonową, prowadzące postępowanie w tej sprawie, umożliwiając im wykonanie ustawowego obowiązku postawienia zarzutów. Zdaniem strony powodowej działalność spółki (…) Sp. z o.o. z siedzibą w G. od początku była przestępcza, ustalenie czego – w przypadku wyspecjalizowanych jednostek państwowych, jakimi są jednostki Prokuratury – nie wymagało żądnych nadzwyczajnych nakładów pracy. W ocenie strony powodowej w wyniku tego bezprawnego zaniechania jednostek Prokuratury, krąg osób poszkodowanych sprzeczną z prawem działalnością spółki (…) Sp. z o.o. z siedzibą w G. powiększył się o osoby, które dokonały wpłat w okresie od 22 stycznia 2010 r. do 17 sierpnia 2012 r. Wpłacone przez nich kwoty są już bezpowrotnie przez członków grupy utracone, przez co stanowią ich szkodę. Zdaniem strony powodowej gdyby w/w organy państwa wykonały ciążące na nich obowiązki to spółka (…) Sp. z o.o. z siedzibą w G. zakończyłaby działalność wcześniej, przez co członkowie grupy nie mieliby możliwości zawarcia z nią umów i wpłacenia środków, w wyniku czego nie ponieśliby szkody.

Po prawomocnym przyjęciu sprawy do rozpoznania w postepowaniu grupowym i po dokonaniu ogłoszenia prasowego o toczącym się postępowaniu, przewodniczący zarządzeniem z dnia 22 grudnia 2016 r. zobowiązał stronę pozwaną do złożenia ewentualnych zarzutów co do członkostwa określonych osób w grupie lub podgrupach w terminie 1 miesiąca pod rygorem pominięcia ewentualnych zarzutów (zarządzenie – k. 6621).

W piśmie z dnia 30 stycznia 2017 r. pozwany wniósł o ustalenie, że w skład podgrup 2, 3, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 13, 14, 15, 16, 18, 19, 21, 22, 23, 25, 27, 28, 29, 33, 37, 38, 42, 43 nie wchodzą osoby, które zostały wymienione jako członkowie w załączniku nr 2 do pisma procesowego strony powodowej z dnia 14 grudnia 2016 r.

Strona pozwana podniosła również co do każdej z osób, która złożyła oświadczenie o przystąpieniu do grupy zarzut przyczynienia się do powstania szkody oraz compensatio lucri cum damno w zakresie wszystkich środków, które te osoby uzyskały ponad to, co wpłaciły w celu realizacji każdej z umów zawartych z (…).

Pozwany zarzucił, że jako jedyne kryterium podziału grupy na podgrupy strona powodowa wskazała wysokość kwot, które zostały wpłacone na rzecz spółki (…) w związku z zawarciem umów depozytu towarowego, a których zwrotu poszczególne osoby mogłyby się domagać. Należy zatem przyjąć, że na tym etapie postępowania powód powinien przedstawić dowody w sposób niewątpliwy potwierdzające, że każda z osób składających oświadczenie o przystąpieniu do podgrupy dokonała wpłaty na rzecz (…) tytułem wykonania umowy depozytu towarowego i przysługuje jej prawo do domagania się zwrotu wpłaconej kwoty, nie otrzymała jej zwrotu, a jej wysokość odpowiada co najmniej wysokości roszczeń dochodzonych w ramach podgrupy, do której przystąpiła osoba zawierająca umowę depozytu towarowego.

Zarzuty zgłoszone przez pozwanego zostały sformułowane w następujący sposób: brak dowodu wpłaty na rzecz (…) lub brak podpisanego oświadczenia woli dotyczącego zawarcia umowy ze spółką; niewskazanie, czyje środki zostały wpłacone do spółki (…) i utracone, w sytuacjach, gdy środki te były zdeponowane na rachunku bankowym należącym do więcej niż jednej osoby lub gdy umowę z (…) podpisała więcej niż jedna osoba; członek grupy nie wykazał, że spółka (…) nie dokonała na jego rzecz wypłaty wpłaconych środków lub że nie mógł się jej skutecznie domagać; osoby, które dochodzą w sprawie cudzych roszczeń, nabytych w drodze przelewu w istocie ich nie nabyły, bowiem umowa przelewu nie wskazuje jakiej wierzytelności dotyczy, nie skutkuje przejściem wierzytelności na nabywcę oraz jest w istocie zleceniem, swoistym pełnomocnictwem; z przedłożonych dokumentów wynika, że członek grupy faktycznie otrzymał od spółki (…) zwrot części wpłaconej kwoty; część osób domaga się zapłaty solidarnie, a część nie; niektóre osoby nie mają w postępowaniu karnym dotyczącym sprawy (…) statusu pokrzywdzonych lub ich roszczenia nie zostały uwzględnione na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym; osoby, które przyłączyły się do grupy już po wniesieniu pozwu, nie wzywały pozwanego do zapłaty, zaś osoby, które zostały wskazane w wykazie członków grupy złożonym w pozwie, takie wezwanie wystosowały.

Pozwany wniósł także zarzuty co do konkretnych członków grupy. Ponadto pozwany wniósł o przedłużenie terminu na zgłoszenie dalszych ewentualnych zarzutów co do składu podgrup do dnia 31 marca 2017 r. (k. 6844-6865).

Postanowieniem z dnia 3 lutego 2017 r. Sąd przedłużył stronie pozwanej termin do złożenia zarzutów co do członkostwa określonych osób w grupie lub podgrupach do dnia 31 marca 2017 r. (k. 6868).

W piśmie procesowym z dnia 31 marca 2017 r. pozwany poparł wszystkie zarzuty co do składu podgrup uprzednio zgłoszone i podniósł zarzuty co do poszczególnych osób (k. 6878- 6884).

W piśmie procesowym z dnia 27 kwietnia 2017 r. strona powodowa wniosła o oddalenie wszystkich zarzutów pozwanego odnośnie składu grupy i wydanie postanowienia o ustaleniu tegoż składu w takim kształcie, w jakim został on zgłoszony w niniejszym postępowaniu (k. 6887-6905).

 

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu zarzuty pozwanego co do członkostwa określonych osób w grupie lub podgrupach należało uznać za chybione, a w konsekwencji wniosek strony powodowej o ustalenie składu podgrup w kształcie przedstawionym przez tę stronę za uzasadniony.

Zgodnie z przepisem art. 15 u.d.p.g. w wyznaczonym przez sąd terminie, nie krótszym niż miesiąc, pozwany może podnieść zarzuty co do członkostwa określonych osób w grupie lub podgrupach, natomiast stosownie do art. 17 ust. 1 u.d.p.g., po upływie wyznaczonego przez sąd terminu, nie krótszego niż miesiąc od dnia doręczenia powodowi zarzutów co do członkostwa, sąd wydaje postanowienie co do składu grupy.

Analizując zarzuty przedstawione przez pozwanego należy pamiętać, że treść kryteriów przynależności do grupy wyznacza każdorazowo postanowienie o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym. Wydając to postanowienie, sąd uznaje postępowanie za dopuszczalne na podstawie treści roszczeń przedstawionych w pozwie. Akceptując te roszczenia jako nadające się do grupowego rozpoznania, sąd określa wzorzec roszczenia, który będzie obowiązywał przy ocenie, czy roszczenia osób później przystępujących mogą być rozpoznane w tym samym postępowaniu. Badanie przynależności do grupy to nic innego jak przykładanie indywidualnych roszczeń członków grupy do wzorca roszczenia określonego w postanowieniu o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym. Oznacza to w istocie stosowanie przesłanek dopuszczalności postępowania grupowego w wymiarze indywidualnym, do każdego z roszczeń z osobna.

W doktrynie podkreśla się, że podstawą zarzutów zmierzających do wykazania, że dana osoba nie spełnia kryteriów przynależności do grupy, może być: zarzut braku oparcia roszczenia danego członka grupy na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej co roszczenia objęte postanowieniem o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym (np. w związku z tym, że stan faktyczny leżący u podstaw roszczenia danej osoby zawiera elementy specyficzne, niewystępujące w przypadku innych członków grupy, mogące wpływać na ocenę prawną jego roszczeń); zarzut, iż roszczenie danego członka grupy jest roszczeniem innego rodzaju niż roszczenia objęte postanowieniem o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym (np. gdy osoba zgłaszająca roszczenie o naprawienie szkody przez przywrócenie stanu poprzedniego zgłasza akces do grupy osób dochodzących roszczeń o zapłatę odszkodowania pieniężnego); zarzut, iż wysokość roszczenia pieniężnego danego członka grupy nie jest ujednolicona z wysokością roszczeń innych członków grupy lub podgrupy; zarzut, iż ujednolicenie roszczenia danego członka grupy lub podgrupy nie jest uzasadnione wspólnymi okolicznościami (np. gdy z okoliczności faktycznych sprawy wynika, że roszczenie danej osoby jest istotnie niższe niż roszczenia pozostałych członków grupy, a mimo to zostało określone na potrzeby postępowania grupowego w tej samej wysokości co pozostałe roszczenia), czy też zarzut, iż roszczenie danego członka grupy, w przeciwieństwie do roszczeń innych członków grupy, nie mieści się w zakresie przedmiotowym ustawy (np. gdy do grupy konsumentów dochodzących grupowo roszczeń z tytułu niezgodności towaru z umową przystępuje osoba, która zakupiła towar w celu bezpośrednio związanym z prowadzoną działalnością gospodarczą).

Uznaje się ponadto, że podstawą zarzutów może być niedopełnienie wymogów formalnych niezbędnych dla przystąpienia do grupy, tj. przykładowo: zarzut, iż dana osoba złożyła oświadczenie o przystąpieniu po upływie terminu wyznaczonego w ogłoszeniu o wszczęciu postępowania grupowego; zarzut, iż oświadczenie danej osoby o przystąpieniu do grupy nie zawiera wymaganych elementów (np. nie jest podpisane) lub zarzut, iż pomimo umieszczenia danej osoby na wykazie osób, które przystąpiły do grupy, oświadczenie danej osoby nie zostało przedstawione sądowi (zob. Tomasz Jaworski, Patrick Radzimierski: Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Komentarz, Warszawa 2010).

Pozwany powinien więc podnosić tylko te zagadnienia procesowe, które są istotne z punktu widzenia decyzji sądu w wymienionych kwestiach. Pozwany zarówno podczas pierwszej, jak i drugiej fazy postępowania grupowego nie powinien podnosić zarzutów, które miałyby wykazać brak zasadności roszczeń dochodzonych na rzecz członków grupy. Te kwestie bowiem są poza przedmiotem zainteresowania sądu podczas pierwszej i drugiej fazy procesu grupowego. Zasadność dochodzonych roszczeń na rzecz poszczególnych osób jest rozpoznawana podczas trzeciej, merytorycznej fazy postępowania grupowego. Pozwany w zarzutach, o których jest mowa w art. 15 u.d.p.g. powinien skupić się na wykazaniu, że określona osoba nie może uzyskać statusu członka grupy. W związku z tym zarzuty powinny wskazywać, jak już podniesiono powyżej, że roszczenie określonej osoby nie wykazuje cech określonej grupy lub roszczenie określonej osoby (osób) nie wykazuje związku faktycznego z roszczeniami innych osób bądź też, że roszczenie określonej osoby nie jest tego samego rodzaju co roszczenie grupowe.

Przechodząc już szczegółowo na grunt niniejszej sprawy należy zauważyć, iż słusznie podniosła strona powodowa, że Sąd Apelacyjny rozstrzygając o dopuszczalności pozwu grupowego w niniejszej sprawie przesądził, że roszczenia dochodzone przez członków grupy zostały wystarczająco ujednolicone przy uwzględnieniu wspólnych im okoliczności sprawy (art. 2 ust. 1 u.d.p.g.).

Powyższe oznacza, że wskazane przez stronę powodową kryteria owego ujednolicenia, tj. zawarcie umów ze spółką (…) (opartych na identycznym mechanizmie, dotyczących identycznej usługi finansowej, zawieranych na podstawie wzorca proponowanego przez podmiot, który jest wspólny dla wszystkich członków grupy), wpłata środków na podstawie takiej umowy, w tym samym przedziale czasowym: 22 stycznia 2010 r. – 17 sierpnia 2012 r. oraz brak zwrotu środków przez spółkę (… ) stanowią wystarczające przesłanki członkostwa w grupie. Za bezpodstawne należy więc uznać dodawanie przez pozwanego dodatkowych kryteriów, które dana osoba musi spełnić, aby stać się członkiem grupy.

Zdaniem Sądu za powszechne należy uznać stanowisko, zgodnie z którym podział na podgrupy wyłącznie w oparciu o kryterium wysokości dochodzonego roszczenia jest dopuszczalny (zob. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 18 lutego 2014 r., sygn. akt: I ACz 22/14, postanowienie Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 11 lipca 2014 r., sygn. akt: I C 704/14, postanowienie Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 28 stycznia 2014 r., sygn. akt: I C 1688/13).

Odnosząc się do pierwszego z zarzutów stawianych przez stronę pozwaną, a mianowicie braku u niektórych członków grupy dowodu wpłaty kwoty na rzecz (…) lub braku podpisanego oświadczenia woli dotyczącego zawarcia umowy ze spółką, należy podnieść, że co do każdego z członków grupy został przedstawiony co najmniej jeden z poniższych dokumentów tj. przelew z numerem umowy, przelew oraz umowa, przelew oraz dyspozycja, a także certyfikat. Każdy z tych dokumentów, w ocenie Sądu stanowi już wystarczający dowód zawarcia umowy z (…) i dokonania wpłaty na potrzeby ustalenia składu podgrup. Słusznie podniosła strona powodowa, że bezpodstawne jest przy tym żądanie przez stronę pozwaną, aby umowa członka grupy ze spółką (…) była zawarta na piśmie, wymóg zawarcia jej w tej formie nie wynikał bowiem z przepisów prawa.

Zdaniem Sądu zarzut niewskazania przez powoda czyje środki zostały wpłacone do spółki (…) i utracone, w sytuacjach, gdy środki te były zdeponowane na rachunku bankowym należącym do więcej niż jednej osoby lub gdy umowę z (…) podpisała więcej niż jedna osoba, nie sposób uznać za trafny. Środki zdeponowane na rachunku bankowym są w istocie roszczeniem właściciela rachunku bankowego do banku o wypłatę określonej kwoty na rzecz właściciela rachunku lub wskazanej przez niego osoby. Niezaprzeczalnie zatem, jeżeli ktokolwiek traci środki przelane z własnego rachunku bankowego to jest on osobą poszkodowaną. Posiadacz rachunku jest więc uprawniony do domagania się naprawienia szkody w wysokości całej wpłaconej do (…) kwoty, a kwestia istnienia po jego stronie ewentualnego obowiązku rozliczenia się z innymi stronami umowy nie może być rozstrzygana w przedmiotowym procesie.

Pozwany podniósł także zarzut, że niektórzy z członków grupy nie wykazali, że spółka (…) nie dokonała na ich rzecz wypłaty wpłaconych środków lub że nie mogli się jej skutecznie domagać. W oświadczeniach o przystąpieniu do grupy jej członkowie oświadczyli, że nie otrzymali zwrotu środków ze spółki (…), a w przypadkach, gdy chociaż część wpłaconej kwoty została im zwrócona, zostało to w ich oświadczeniach odnotowane. Słusznie jednak podniosła strona powodowa, że ciężar wykazania, że zwroty jednak nastąpiły, względnie nastąpią w przyszłości jako tzw. faktu tamującego, obciąża stronę pozwaną. Ponadto, zakładając nawet, że pozwany na tym etapie zdołałby dowieść, że dana osoba otrzymała zwrot części kwoty, którą wpłaciła spółce (…), to nie mogłoby to przesądzać o wykluczeniu tej osoby z grupy. Wykazanie wysokości szkody – jako zasadniczej kwestii rozstrzyganej w toku procesu, musi być bowiem dokonane w oparciu o analizę całokształtu materiału dowodowego, co wyłącza możliwość dokonania takiej oceny na etapie rozstrzygania o składzie grupy.

Strona pozwana podniosła także, że osoby, które dochodzą w sprawie cudzych roszczeń, nabytych w drodze przelewu w istocie ich nie nabyły, bowiem umowa przelewu nie wskazuje jakiej wierzytelności dotyczy, nie skutkuje przejściem wierzytelności na nabywcę oraz jest w istocie zleceniem, swoistym pełnomocnictwem. Powyższy zarzut pozostaje w sprzeczności z treścią umów przelewu złożonych przez niektórych członków grupy. Z umów tych bowiem jasno wynika, że skutkują one przejściem wierzytelności na nabywcę, bowiem mówią o jej „przelaniu wierzytelności” (§ 2 ust. 2 umów przelewu), nie uzależniając tego przeniesienia od ziszczenia się warunku, ani upływu terminu, zaś umowa zobowiązująca do zbycia wierzytelności przenosi ją na nabywcę (art. 510 § 1 k.c.). Nie budzi również wątpliwości, że umowy przelewu wystarczająco określają zbywaną wierzytelność, skoro wskazano w nich w jakiej kwocie jest ona przelewana, przeciwko komu przysługuje i z jakiego tytułu wynika. Nie ma również wątpliwości, że wierzytelności nabyte w drodze przelewu mogą być dochodzone w postępowaniu grupowym, łącznie z wierzytelnościami przysługującymi członkom grupy od początku.

Odnosząc się do zarzutu pozwanego, że z przedłożonych dokumentów wynika, że członek grupy faktycznie otrzymał od spółki (…) zwrot części wpłaconej kwoty, należy podnieść, że w przypadkach, w których członkowie grupy otrzymywali jakiekolwiek wypłaty ze spółki (…), okoliczność ta była przez stronę powodową wskazywana i uwzględniana przy określeniu kwoty dochodzonego roszczenia. Poza tym dokonywane niekiedy wypłaty były z zasady wypłatami z tytułu odsetek, nie zaś kapitału powierzonego (…), a co za tym idzie nie pomniejszają one roszczeń dochodzonych w niniejszym postępowaniu.

Pozwany zarzucił również, że część osób domaga się zapłaty solidarnie, a część nie. Zauważyć należy, że solidarność ta wynika z sytuacji prawnej tych osób, niezwiązanej jednak z zawarciem umowy z (…), a wyłącznie z faktu, że osoba, która zawarła umowę z (…) pozostaje w związku małżeńskim, a poniesiona przez nią szkoda dotyczyła środków stanowiących majątkową wspólność małżeńską. W związku z tym nie może to stanowić kryterium odmowy przyjęcia takiej osoby do grupy. Kwestia ta podlega ocenie na etapie merytorycznego rozpoznania sporu.

Strona pozwana podniosła także, że niektóre osoby nie mają w postępowaniu karnym dotyczącym sprawy (…) statusu pokrzywdzonych lub ich roszczenia nie zostały uwzględnione na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym. Analizując powyższy zarzut należy zauważyć, że powód nie wywodzi roszczeń członków grupy z faktu bycia przez nich pokrzywdzonymi w postępowaniu karnym lub wierzycielami w postępowaniu upadłościowym. Zatem zgodzić się należy z powodem, że są to okoliczności nieistotne dla oceny jednolitości roszczeń, a zatem nieistotne również dla ustalenia składu grupy.

Zarzut pozwanego, że osoby, które przyłączyły się do grupy już po wniesieniu pozwu, nie wzywały pozwanego do zapłaty, zaś osoby, które zostały wskazane w wykazie członków grupy złożonym w pozwie, takie wezwanie wystosowały również należy uznać za niezasadny. Istotą postępowania grupowego jest umożliwienie potencjalnie nieograniczonej liczbie osób, przyłączenie się ze swoim roszczeniem do podobnych roszczeń wniesionych przez kogoś innego. Jeżeli zaś prawo daje możliwość takiego przyłączenia, to nie może jednocześnie uzależniać możliwości przystąpienia od wcześniejszego wezwania przeciwnika procesowego do dobrowolnego spełnienia świadczenia. Zresztą ustawa nie nakłada na osoby przystępujące do grupy po wniesieniu pozwu takiego obowiązku, uzależniając przystąpienie jedynie od złożenia oświadczenia w tym przedmiocie wobec reprezentanta grupy.

Strona pozwana podniosła, że H. Z. (podgrupa 1) nie przedstawiła dowodu, że wpłaciła na rzecz (…) kwotę (…) zł. Z przedłożonych jednak do akt sprawy dokumentów (tj. potwierdzenie zawarcia depozytu towarowego ID: (…) wraz z certyfikatem nr (…) oraz potwierdzenia zawarcia depozytu towarowego ID: (…) wraz z certyfikatem nr (…)) wynika fakt uiszczenia przez tego członka grupy na rzecz (…) kwoty (…) zł. W odniesieniu zaś do zarzutu, że data rozpoczęcia trwania okresu umowy przypada przed datą złożenia dyspozycji zawarcia umowy depozytu towarowego należy zauważyć, że jedynie w potwierdzeniu zawarcia depozytu towarowego z dnia 18 lipca 2012 r. (ID: (…)) naniesiona przez pracownika (…) w rubryce „Okres trwania umowy” data złożenia dyspozycji jest późniejsza niż data rozpoczęcia trwania okresu tej umowy (odpowiednio: 11 lipca 2012 r. i 10 lipca 2012 r.), przy czym wynika to z faktu, że środki na poczet tej umowy zaksięgowane zostały na koncie spółki (…) w dniu 10 lipca 2012 r., tj. przed dniem wystawienia przez (…) dyspozycji. Okoliczność ta pozostaje jednak bez wpływu na ocenę roszczenia H. Z. i jej statusu jako członka grupy w niniejszym postępowaniu, jako że bezspornie wpłaty zostały dokonane pomiędzy 22 stycznia 2010 r. a 17 sierpnia 2012 r.

Pozwany podniósł zarzut, że M. K. (4) – podgrupa 1, nie złożyła oświadczenia uzupełniającego. Stwierdzić należy, że oświadczenie to zostało dołączone do pisma powoda z dnia 27 kwietnia 2017 r.

Pozwany zarzucił także, że członek podgrupy 3 I. R. nie przedstawiła dowodu, że w ogóle uiściła kwotę (…) zł w związku z zawarciem umowy depozytu towarowego (…) bowiem druk wpłaty (…) zł dotyczy umowy (…), z niewykonania której nie jest wywodzony uszczerbek. W opinii Sądu z dołączonych dokumentów wynika, że umowa (…) została przedłużona przez jej strony w ten sposób, że środki wpłacone na poczet pierwotnej lokaty (…) zostały przeksięgowane na rzecz kolejnej lokaty (…), co wynika z przedstawionej dyspozycji zawarcia depozytu towarowego nr (…), w której tytule wskazano, iż dyspozycja zawarcia depozytu stanowi przedłużenie umowy.

Zdaniem pozwanego Z. D., członek podgrupy 4 nie przedstawił dowodu, że przelew na kwotę (…) zł został wykonany w celu realizacji umowy depozytu towarowego (…), tym bardziej, że wartość wskazana w dyspozycji zawarcia tego depozytu towarowego wynosi (…) zł, zaś w potwierdzeniu zawarcia takiego depozytu towarowego o tym samym numerze kwota wynosi (…) zł. Zdaniem Sądu właściwa kwota wskazana została w potwierdzeniu zawarcia depozytu towarowego, gdyż ten dokument został wystawiony przez spółkę już po zaksięgowaniu na jej koncie środków wpłaconych przez klienta, a więc odzwierciedla faktyczną wysokość kwoty przekazanej na tą konkretną lokatę przez tego konkretnego członka grupy, która jest zgodna z kwotą widniejącą na certyfikacie.

Strona pozwana podniosła, że B. W. (2) – członek podgrupy 5 nie przedstawił dowodu, że wpłacił na rzecz spółki (…) kwotę wyższą niż (…) zł i że przysługiwało mu prawo domagania się od spółki (…) sp. z o.o. wypłaty kwoty (…) zł z tytułu środków wpłaconych w związku z zawarciem kolejnych umów depozytu towarowego, których stroną wpłacającą był zarówno B. W. (2), jak i J. W. (2). Według Pozwanego, z umów nie wynika, w jakich częściach każdy z posiadaczy miał prawo do wypłaty środków, a kolejne zawieranie umów, po tym jak skończyły się poprzednie, wskazuje, że środki z tych umów zostały już wypłacone. Według Pozwanego brak jest również chociażby twierdzeń, które umowy nie zostały wykonane przez (…). W kolejnym piśmie pozwany zarzucił również, że w aktach sprawy brak dokumentów zawierających oświadczenie woli B. W. (2) zawarcia umów z (…) i brak jest potwierdzenia zawarcia umowy (…).

W opinii Sądu strona powodowa wyczerpująco wyjaśniła, że B. W. (2) zawarł pierwotnie cztery lokaty (…), (…), (…) i (…) na łączną kwotę (…) zł. Obowiązywanie zawartych lokat zostało następnie przedłużane poprzez przeksięgowanie kwoty powstałej po zakończeniu umowy na kolejno zawieraną lokatę. Kolejne przedłużenia tych lokat zostały szczegółowo wymienione w oświadczeniu tego członka Grupy o przystąpieniu do grupy. Wraz z oświadczeniem o przystąpieniu do Grupy została przedłożona kompletna dokumentacja dla każdej z przedłużanych lokat, w tym również certyfikat nr (…) do lokaty (…). Członek grupy wykazał więc zawarcie umowy do lokaty (…).

Wedle twierdzeń pozwanego członek podgrupy 5 G. R. nie przedstawiła dowodów, że umowy, w związku z którymi dokonane zostały wpłaty w łącznej kwocie (…) zł (umowy (…) – „umowa przedłużona”) nie zostały wykonane. Zdaniem pozwanego, z uwagi na fakt, że po terminie wskazanym w umowie (…) została zawarta kolejna umowa (…), nie ma podstaw, aby przyjąć, że (…) nie wykonała dwóch poprzednich umów. Pozwany podniósł także, że strona powodowa nie przedstawiła dowodów potwierdzających, że umowa (… ) została opłacona ze środków pochodzących z majątku tego członka grupy.

W tym przypadku również strona powodowa w sposób pełny naświetliła, że G. R. zawarła umowę z (…) w roku 2011, przy czym pierwsza dyspozycja zawarcia depozytu towarowego nosiła nr (…) i opiewała na kwotę (…) zł. Dyspozycja ta wraz z potwierdzeniem zawarcia depozytu towarowego nr ID: (…), certyfikatem nr (…) i potwierdzeniem przelewu na rachunek (…) na kwotę (…) zł, znajduje się w aktach sprawy. Obowiązywanie zawartej przez G. R. z (…) umowy zostało przedłużone dyspozycją zawarcia depozytu towarowego nr (…), oznaczoną jako przedłużenie umowy ID: (…), opiewającą na kwotę (…) zł (w aktach sprawy wraz ze stosownym potwierdzeniem zawarcia depozytu towarowego nr ID: (…), potwierdzeniem przelewu na kwotę (…) zł oraz certyfikatem). Następnie zawarta została kolejna dyspozycja zawarcia depozytu towarowego, stanowiąca przedłużenie umowy ID: (…) i oznaczona numerem (…), opiewająca na (…) zł. Ta lokata przedłużona została dyspozycją zawarcia depozytu towarowego nr (…), stanowiącą przedłużenie umowy nr ID: (…) na kwotę (…) zł. Z wymienionych dokumentów wynika niezaprzeczalnie, że umowy dotyczące lokat nr (…) i (…) nie zostały przez (…) wykonane, zaś środki, z których pokryta została płatność tytułem umowy do lokaty (…), to własne środki członka grupy G. R.

Pozwany podniósł, że nie wiadomo, jaka część wpłaconych środków należała do członka podgrupy 5 R. P., skoro umowę z (…) zawarł wspólnie z A. P. Nadto, R. P. wpłacił środki po dacie, po której zgodnie z umową powinien był je wpłacić. Data wpłaty środków na rzecz (…) w kontekście wynikającego z umowy terminu jej wymagalności jest bez znaczenia dla członkostwa R. P. w grupie. Istotne jest bowiem, że środki te zostały wpłacone w okresie pomiędzy 22 stycznia 2010 r. a 17 sierpnia 2012 r.

Zdaniem pozwanego członkowie podgrupy 11 P. i A. S. nie wykazali, że wydatkowali ze swego majątku na rzecz spółki (…) kwoty przekraczające, odpowiednio: (…) zł i (…) zł. W ocenie Sądu fakt zawarcia przez tych członków grupy umów z (…) został wykazany w pozwie poprzez dokumentację złożoną wraz z oświadczeniami o przystąpieniu tych osób do grupy.

W opinii pozwanego A. M. – podgrupa 11, złożyła oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Uznać należy, że okoliczność ta jest bez znaczenia dla jej członkostwa w grupie. Niezależnie bowiem od złożenia oświadczenia o odstąpieniu, A. M. zawarła umowę, wpłaciła środki i nie odzyskała ich od (…) (pomimo złożenia oświadczenia o odstąpieniu). Jej sytuacja prawna i roszczenie są zatem identyczne, jak w przypadku innych członków grupy.

Pozwany zarzucił, że brak jest potwierdzenia zawarcia przez A. J. (podgrupa 13) umów, oraz że w dyspozycji (… ) wskazano kwotę (…) zł, a w potwierdzeniu i certyfikacie kwotę (…) zł.

Zauważyć należy, iż pomimo tej nieścisłości w kwotach, nie budzi wątpliwości, że certyfikat i dyspozycja dotyczą tej samej umowy. Nadto kwota, z dochodzenia której A. J. zrezygnował i tak przekracza wskazaną wyżej różnicę w kwotach, co powoduje, że jego roszczenie zostało należycie udowodnione.

Wedle pozwanego brak jest również dowodu, że B. G. (podgrupa 14) była stroną umowy z (…) nr (…) zawartej z B. K. i że przysługuje jej jakiekolwiek roszczenie przeciwko (…). Zgodzić się należy z powodem, że jedenastocyfrowy symbol numeryczny PESEL pozwala na łatwą identyfikację osoby, która go posiada. Numer PESEL B. K. (obecnie: G.) wskazany jest w treści dyspozycji zawarcia depozytu towarowego oraz w treści oświadczenia o przystąpieniu do Grupy. Osoba ta w umowie z (…) wskazała, że jest stanu wolnego. Po zawarciu umowy ze Spółką (…) zmieniła nazwisko na G.

Odnośnie zaś do zgłoszonego w piśmie z dnia 31 marca 2017 r. zarzutu braku numeru (…) na dyspozycji i niezgodności pomiędzy datą złożenia dyspozycji i potwierdzenia, należy zgodzić się ze stroną powodową, że brak numeru (… ) na dyspozycji zawarcia depozytu towarowego wynika ze zwykłego błędu i pozostaje bez wpływu na status członka grupy G. w pozwie złożonym w niniejszej sprawie. Z treści potwierdzenia zawarcia depozytu towarowego (ID: (…), (…)) wynika zawarcie przez B. G. z (…) umowy, gdzie wartość zakupionego towaru to (…) zł, zaś w rubryce „Okres trwania umowy” wskazano właściwą datę złożenia dyspozycji (9 lutego 2012 r.) Nie ulega więc wątpliwości, że B. G. wykazała, iż przysługuje jej wobec (…) roszczenie w kwocie wskazanej w złożonym przez nią oświadczeniu o przystąpieniu do grupy.

Pozwany zarzucił, że G. L. – podgrupa 14 uzyskał od (…) co najmniej kwotę (…) zł, oraz że w dyspozycji dotyczącej (…) jest inna kwota niż w potwierdzeniu zawarcia depozytu towarowego o tym samym numerze. W oświadczeniu o przystąpieniu do grupy G. L. wyjaśnił, że prawidłowa jest jedynie kwota niższa: (…) zł, natomiast wyższa ((…) zł zawarta na potwierdzeniu zawarcia depozytu towarowego) jest błędna, przy czym, jak wskazuje powód próbował bezskutecznie usunąć tę rozbieżność. Nie ma to jednak znaczenia dla wykazania podstaw jego członkostwa w grupie, bowiem do kwoty jego roszczenia związanego z wpłatą dokonaną na poczet tej umowy uwzględniona została jedynie kwota (…) zł, tj. kwota faktycznej gotówkowej wpłaty dokonanej w wykonaniu umowy w okresie, którego dotyczy roszczenie. Pozostała zaś kwota, tj. (…) zł wynikła z przeksięgowania środków wpłaconych wcześniej, w związku z czym jej utrata nie stanowi szkody dochodzonej w niniejszym postępowaniu.

Pozwany wskazał, że członek podgrupy 33 M. C. nie przedstawił dowodu, że wydatkował ze swojego majątku środki w kwocie (…) zł, na rzecz (…) w związku z zawartymi umowami i nie uzyskał ich zwrotu, przelew został dokonany na rzecz odbiorcy – M. C., a nie (…).

Odnosząc się do kwestii potwierdzenia przelewu na kwotę (…) zł powód wyjaśnił, że numer rachunku odbiorcy wskazany w tym potwierdzeniu (tj. (…)) należy do spółki (…). Błędne wpisanie w treści przelewu jako jego odbiorcy M. nie zmienia zatem faktu, że rzeczywistym beneficjentem przelewu była spółka (…). Ponadto, wraz z oświadczeniem M. C. o przystąpieniu do Grupy przedłożony został komplet potwierdzeń zawarcia depozytu towarowego, dyspozycji zawarcia depozytu towarowego i certyfikaty.

Pozwany twierdził również, że strona powodowa nie przedstawiła dowodu, że H. S. (podgrupa 37) przysługiwało prawo domagania się od spółki (…) sp. z o.o. wypłaty środków wpłaconych w związku z zawarciem umów depozytu towarowego, których stroną były H. S. i M. Z. Według pozwanego z umowy nie wynika, w jakich częściach każdy z posiadaczy miał prawo do wypłaty środków. Zdaniem pozwanego H. S. nie przedstawiła dowodu, iż nie uzyskała od (…) zwrotu wpłaconych tam kwot. Do akt sprawy złożone zostało potwierdzenie przelewu na kwotę (…) zł wystawione przez (…) we W. W treści potwierdzenia przelewu wskazany został następujący numer rachunku odbiorcy: (…). Jest to tożsamy numer rachunku, jak wskazany w złożonej do akt sprawy dyspozycji zawarcia depozytu towarowego nr (…) rachunek (…) spółki (…) dedykowany do wpłaty środków przez posiadaczy depozytu nr (…). Błędne wpisanie w treści przelewu jako jego odbiorcy H. S. nie zmienia zatem faktu, że rzeczywistym beneficjentem przelewu była spółka (…). Zarzut braku wykazania przez H. S., iż wydatkowała ze swojego majątku środki na rzecz (…) jest więc bezpodstawny.

Podobnie jak w przypadku H. S. odnośnie członkostwa w grupie J. K. (2) (podgrupa 37) pozwany zarzucił, iż nie przedstawił on dowodu, że wydatkował ze swojego majątku środki w kwocie (…),00 zł na rzecz (…) i nie uzyskał ich zwrotu. Zdaniem pozwanego przelew został dokonany na rzecz K. K. (9), a nie (…). Strona powodowa podniosła, że widniejący w potwierdzeniu numer rachunku odbiorcy przelewu to: (…) jest numerem rachunku spółki (…) dedykowanym do wpłaty przez tego członka grupy środków pieniężnych w związku z dyspozycją zawarcia depozytu towarowego nr (…), a rachunek ten wskazany został w treści powołanej dyspozycji.

W związku z faktem, że wszystkie zarzuty zgłoszone przez pozwanego co do członkostwa poszczególnych osób do grupy okazały się niezasadne oraz, że Sąd z urzędu nie znalazł podstaw do odmowy zaliczenia do grupy jakichkolwiek z osób, Sąd orzekł jak w sentencji postanowienia.


Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział XXV Cywilny z dnia 31 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XXV Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Krystyna Stawecka

po rozpoznaniu w dniu 31 maja 2017 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa grupowego wytoczonego przez J. K. – reprezentanta grupy przeciwko Bank (…) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę

postanowił:

zawiesić postępowanie w sprawie w trybie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym.

 

UZASADNIENIE

W dniu 15 maja 2017 r. (data prezentaty) pełnomocnik powoda, działającego jako reprezentant grupy, złożył do akt sprawy pismo, z którego wynika, że reprezentant grupy J. K. zmarł w dniu 27 marca 2017 r. Do pisma została dołączona kopia aktu zgonu.

W związku z powyższym, Sąd na mocy art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. postanowił jak w sentencji.


Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział III Cywilny z dnia 29 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie III Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:         SSO Grzegorz Chmiel

Sędziowie:                    SSO Joanna Bitner, SSO Ewa Jończyk

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2017 r. w Warszawie, na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa K. K. – reprezentanta grupy przeciwko pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (…) z siedzibą w W. o zapłatę

w przedmiocie sprostowania postanowienia z dnia 24 stycznia 2017 r. w przedmiocie ustalenia składu grupy w trybie art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 roku o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (k. 1483 i nast. akt)

postanawia:

  1. sprostować oczywistą niedokładność zawartą w komparycji postanowienia w ten sposób, że w miejscu oznaczenia uczestników podgrupy nr V, zamiast słów (…) wpisać słowa (…);
  2. sprostować oczywistą niedokładność zawartą w komparycji postanowienia w ten sposób, że w miejscu oznaczenia uczestników podgrupy nr X, zamiast słów [dane 4 członków grupy] wpisać słowa [dane 2 członków grupy];
  3. sprostować oczywistą niedokładność zawartą w punkcie 10 sentencji postanowienia w ten sposób, że w miejscu oznaczenia uczestników podgrupy nr X, zamiast słów [dane 4 członków grupy] wpisać słowa [dane 2 członków grupy];
  4. sprostować oczywistą niedokładność zawartą w komparycji postanowienia w ten sposób, że po miejscu oznaczenia uczestników podgrupy nr X, wpisać słowa: „podgrupa nr XI [dane 2 członków grupy]”;
  5. sprostować oczywistą niedokładność zawartą w sentencji postanowienia w ten sposób, że po punkcie 10 sentencji postanowienia dodać punkt 11 sentencji po którym wpisać słowa: „podgrupa nr XI do której należą – [dane 2 członków grupy]”.

 

UZASADNIENIE

Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 350 § 1 k.p.c. w związku z art. 361 k.p.c. Sąd może z urzędu sprostować w postanowieniu niedokładności, błędy pisarskie albo rachunkowe lub inne oczywiste omyłki. Sprostowaniu podlegają wadliwości występujące zarówno w samej sentencji postanowienia, w jego komparycji, jak i w uzasadnieniu, w jego części opisowej i rezolutywnej. Wymienione w hipotezie art. 350 k.p.c. wady orzeczenia musi charakteryzować cecha oczywistości, która stanowi jednocześnie granicę dopuszczalności sprostowania.

W postanowieniu z dnia 24 stycznia 2017 r. w przedmiocie ustalenia składu grupy w trybie art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 roku o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (dalej: „u.d.p.g.”). Sąd przez oczywistą omyłkę błędnie oznaczył pierwsze imię uczestnika podgrupy nr V wpisując zamiast słów: (…) słowa (…). Nadto, Sąd przez oczywistą omyłkę zakwalifikował [dane 2 członków grupy] do podgrupy nr X, zamiast do oddzielnej podgrupy nr XI, a powyższe wynika zarówno z pozwu, jak też z ostatecznie sprecyzowanego stanowiska powoda zawartego w piśmie procesowym z dnia 09 listopada 2016 r.

Z uwagi na to, że sprostowanie nie wykracza poza granice art. 350 k.p.c. oraz nie prowadzi do zmiany merytorycznej orzeczenia, w związku z art. 361 k.p.c. oraz w związku z art. 24 ust. 1 u.d.p.g., należało orzec jak w sentencji.


Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział XXIV Cywilny z dnia 10 maja 2017 r.

Orzeczenie nieprawomocne.

  1. Postanowienia dotyczące opłaty za wykup/opłaty za całkowity wykup wartości polisy nie mogą być kwalifikowane jako główne świadczenia stron, gdyż nie wpływają one na istotę czynności prawnej. Podlegają więc one ocenie pod kątem ich abuzywności.
  2. W przypadku stwierdzenia abuzywności klauzuli odnoszącej się do opłaty za wykup/opłaty za całkowity wykup wartości polisy i niemożliwości zastosowania warunków ogólnych umowy, czy też ogólnych przepisów o zobowiązaniach w to miejsce, zwrot opłaty powinien nastąpić na podstawie przepisów o nienależnym świadczeniu – art. 410 k.c.
  3. Nie ulega wątpliwości, że zapłata prowizji agentom współpracującym z pozwanym stanowi rodzaj zobowiązania (…), które wynika z prowadzonej działalności gospodarczej. W związku z powyższym przeznaczenie środków pochodzących z pobranych opłat na ten cel nie stanowi zużycia czy też utraty wzbogacenia w myśl powołanego przepisu. Poprzez zapłatę prowizji z tych opłat pozwany zwolnił się bowiem z obowiązku zapłaty, jaki na nim ciążył jako na przedsiębiorcy. Nie można zatem uznać, że nie jest już w tym zakresie wzbogacony.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XXIV Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Paweł Pyzio

Sędziowie:                     SSO Agnieszka Bedyńska-Abramczyk, SSO Jacek Tyszka

po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2017 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Powiecie (…) reprezentanta grupy w skład której wchodzą [dane 165 osób] przeciwko (…) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę

  1. umarza postępowanie w zakresie kwoty 30.758,34 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;
  2. zasądza od (…) S.A. z siedzibą w W. na rzecz:

1/ (…) kwotę 3.176,37 zł (trzy tysiące sto siedemdziesiąt sześć złotych i 37/100) wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 3.140 zł (trzy tysiące sto czterdzieści złotych) od 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty i od kwoty 36,37 zł (trzydzieści sześć złotych i 37/100) od dnia 15 lipca 2014 r. do dnia zapłaty;

2/ (…) kwotę 3.176,37 zł (trzy tysiące sto siedemdziesiąt sześć złotych i 37/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

3/ (…) kwotę 3.348,58 zł (trzy tysiące trzysta czterdzieści osiem złotych i 58/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

4/ (…) kwotę 3.348,58 zł (trzy tysiące trzysta czterdzieści osiem złotych i 58/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

5/ (…) kwotę 6.626,48 zł (sześć tysięcy sześćset dwadzieścia sześć złotych i 48/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

6/ (…) kwotę 6.626,48 zł (sześć tysięcy sześćset dwadzieścia sześć złotych i 48/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

7/ (…) kwotę 6.626,48 zł (sześć tysięcy sześćset dwadzieścia sześć złotych i 48/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

8/ (…) kwotę 7.121,12 zł (siedem tysięcy sto dwadzieścia jeden złotych i 12/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

9/ (…) kwotę 7.121,12 zł (siedem tysięcy sto dwadzieścia jeden złotych i 12/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

10/ (…) kwotę 7.873,50 zł (siedem tysięcy osiemset siedemdziesiąt trzy złote i 50/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

11/ (…) kwotę 7.873,50 zł (siedem tysięcy osiemset siedemdziesiąt trzy złote i 50/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

12/ (…) kwotę 9.272,71 zł (dziewięć tysięcy dwieście siedemdziesiąt dwa złote i 71/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

13/ (…) kwotę 9.272,71 zł (dziewięć tysięcy dwieście siedemdziesiąt dwa złote i 71/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

14/ (…) kwotę 9.889,61 zł (dziewięć tysięcy osiemset osiemdziesiąt dziewięć złotych i 61/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

15/ (…) kwotę 9.889,61 zł (dziewięć tysięcy osiemset osiemdziesiąt dziewięć złotych i 61/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

16/ (…) kwotę 9.889,61 zł (dziewięć tysięcy osiemset osiemdziesiąt dziewięć złotych i 61/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

17/ (…) kwotę 11.567,22 zł (jedenaście tysięcy pięćset sześćdziesiąt siedem złotych i 22/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

18/ (…) kwotę 11.567,22 zł (jedenaście tysięcy pięćset sześćdziesiąt siedem złotych i 22/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

19/ (…) kwotę 12.966,95 zł (dwanaście tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt sześć złotych i 95/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

20/ (…) kwotę 12.966,95 zł (dwanaście tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt sześć złotych i 95/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

21/ (…) kwotę 12.966,95 zł (dwanaście tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt sześć złotych i 95/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

22/ (…) kwotę 12.966,95 zł (dwanaście tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt sześć złotych i 95/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

23/ (…) kwotę 17.968,30 zł (siedemnaście tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt osiem złotych i 30/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

24/ (…) kwotę 17.968,30 zł (siedemnaście tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt osiem złotych i 30/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

25/ (…) kwotę 17.968,30 zł (siedemnaście tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt osiem złotych i 30/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

26/ (…) kwotę 28.152,64 zł (dwadzieścia osiem tysięcy sto pięćdziesiąt dwa złote i 64/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

27/ (…) kwotę 28.152,64 zł (dwadzieścia osiem tysięcy sto pięćdziesiąt dwa złote i 64/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

28/ (…) kwotę 46.749,17 zł (czterdzieści sześć tysięcy siedemset czterdzieści dziewięć złotych i 17/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

29/ (…) kwotę 46.749,17 zł (czterdzieści sześć tysięcy siedemset czterdzieści dziewięć złotych i 17/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

30/ (…) kwotę 46.749,17 zł (czterdzieści sześć tysięcy siedemset czterdzieści dziewięć złotych i 17/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

31/ (…) kwotę 55.037,57 zł (pięćdziesiąt pięć tysięcy trzydzieści siedem złotych i 57/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

32/ (…) kwotę 55.037,57 zł (pięćdziesiąt pięć tysięcy trzydzieści siedem złotych i 57/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

33/ (…) kwotę 3.284,94 zł (trzy tysiące dwieście osiemdziesiąt cztery złote i 94/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

34/ (…) kwotę 3.284,94 zł (trzy tysiące dwieście osiemdziesiąt cztery złote i 94/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

35/ (…) kwotę 3.321,53 zł (trzy tysiące trzysta dwadzieścia jeden złotych i 53/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

36/ (…) kwotę 3.321,53 zł (trzy tysiące trzysta dwadzieścia jeden złotych i 53/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

37/ (…) kwotę 3.321,53 zł (trzy tysiące trzysta dwadzieścia jeden złotych i 53/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

38/ (…) kwotę 3.385,91 zł (trzy tysiące trzysta osiemdziesiąt pięć złotych i 91/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

39/ (…) kwotę 3.385,91 zł (trzy tysiące trzysta osiemdziesiąt pięć złotych i 91/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

40/ (…) kwotę 3.464,12 zł (trzy tysiące czterysta sześćdziesiąt cztery złote i 12/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

41/ (…) kwotę 3.464,12 zł (trzy tysiące czterysta sześćdziesiąt cztery złote i 12/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

42/ (…) kwotę 3.464,12 zł (trzy tysiące czterysta sześćdziesiąt cztery złote i 12/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

43/ (…) kwotę 3.464,12 zł (trzy tysiące czterysta sześćdziesiąt cztery złote i 12/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

44/ (…) kwotę 3.464,12 zł (trzy tysiące czterysta sześćdziesiąt cztery złote i 12/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

45/ (…) kwotę 3.946,16 zł (trzy tysiące dziewięćset czterdzieści sześć złotych i 16/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

46/ (…) kwotę 3.946,16 zł (trzy tysiące dziewięćset czterdzieści sześć złotych i 16/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

47/ (…) kwotę 3.946,16 zł (trzy tysiące dziewięćset czterdzieści sześć złotych i 16/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

48/ (…) kwotę 4.126,65 zł (cztery tysiące sto dwadzieścia sześć złotych i 65/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

49/ (…) kwotę 4.126,65 zł (cztery tysiące sto dwadzieścia sześć złotych i 65/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

50/ (…) kwotę 4.126,65 zł (cztery tysiące sto dwadzieścia sześć złotych i 65/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

51/ (…) kwotę 4.507,98 zł (cztery tysiące pięćset siedem złotych i 98/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

52/ (…) kwotę 4.507,98 zł (cztery tysiące pięćset siedem złotych i 98/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

53/ (…) kwotę 4.507,98 zł (cztery tysiące pięćset siedem złotych i 98/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

54/ (…) kwotę 4.507,98 zł (cztery tysiące pięćset siedem złotych i 98/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

55/ (…) kwotę 4.916,13 zł (cztery tysiące dziewięćset szesnaście złotych i 13/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

56/ (…) kwotę 4.916,13 zł (cztery tysiące dziewięćset szesnaście złotych i 13/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

57/ (…) kwotę 4.991,91 zł (cztery tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt jeden złotych i 91/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

58/ (…) kwotę 4.991,91 zł (cztery tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt jeden złotych i 91/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

59/ (…) kwotę 4.991,91 zł (cztery tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt jeden złotych i 91/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

60/ (…) kwotę 4.991,91 zł (cztery tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt jeden złotych i 91/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

61/ (…) kwotę 5.168,82 zł (pięć tysięcy sto sześćdziesiąt osiem złotych i 82/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

62/ (…) kwotę 5.168,82 zł (pięć tysięcy sto sześćdziesiąt osiem złotych i 82/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

63/ (…) kwotę 5.168,82 zł (pięć tysięcy sto sześćdziesiąt osiem złotych i 82/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

64/ (…) kwotę 5.351,36 zł (pięć tysięcy trzysta pięćdziesiąt jeden złotych i 36/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

65/ (…) kwotę 5.351,36 zł (pięć tysięcy trzysta pięćdziesiąt jeden złotych i 36/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

66/ (…) kwotę 5.351,36 zł (pięć tysięcy trzysta pięćdziesiąt jeden złotych i 36/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

67/ (…) kwotę 5.351,36 zł (pięć tysięcy trzysta pięćdziesiąt jeden złotych i 36/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty

68/ (…) . kwotę 5.351,36 zł (pięć tysięcy trzysta pięćdziesiąt jeden złotych i 36/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

69/ (…) kwotę 5.351,36 zł (pięć tysięcy trzysta pięćdziesiąt jeden złotych i 36/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty

70/ (…) kwotę 5.757,96 zł (pięć tysięcy siedemset pięćdziesiąt siedem złotych i 96/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

71/ (…) kwotę 5.757,96 zł (pięć tysięcy siedemset pięćdziesiąt siedem złotych i 96/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

72/ (…) kwotę 6.117,64 zł (sześć tysięcy sto siedemnaście złotych i 64/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

73/ (…) kwotę 6.117,64 zł (sześć tysięcy sto siedemnaście złotych i 64/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

74/ (…) kwotę 6.802,65 zł (sześć tysięcy osiemset dwa złote i 65/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

75/ (…) kwotę 6.802,65 zł (sześć tysięcy osiemset dwa złote i 65/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

76/ (…) kwotę 6.802,65 zł (sześć tysięcy osiemset dwa złote i 65/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

77/ (…) kwotę 7.199,82 zł (siedem tysięcy sto dziewięćdziesiąt dziewięć złotych i 82/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

78/ (…) kwotę 7.199,82 zł (siedem tysięcy sto dziewięćdziesiąt dziewięć złotych i 82/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

79/ (…) kwotę 7.337,11 zł (siedem tysięcy trzysta trzydzieści siedem złotych i 11/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

80/ (…) kwotę 7.337,11 zł (siedem tysięcy trzysta trzydzieści siedem złotych i 11/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

81/ (…) kwotę 7.337,11 zł (siedem tysięcy trzysta trzydzieści siedem złotych i 11/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

82/ (…) kwotę 7.337,11 zł (siedem tysięcy trzysta trzydzieści siedem złotych i 11/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

83/ (…) kwotę 7.927,96 zł (siedem tysięcy dziewięćset dwadzieścia siedem złotych i 96/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

84/ (…) kwotę 7.927,96 zł (siedem tysięcy dziewięćset dwadzieścia siedem złotych i 96/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

85/ (…) kwotę 8.573,17 zł (osiem tysięcy pięćset siedemdziesiąt trzy złote i 17/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

86/ (…) kwotę 8.573,17 zł (osiem tysięcy pięćset siedemdziesiąt trzy złote i 17/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

87/ (…) kwotę 8.868,03 zł (osiem tysięcy osiemset sześćdziesiąt osiem złotych i 3/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

88/ (…) kwotę 8.868,03 zł (osiem tysięcy osiemset sześćdziesiąt osiem złotych i 3/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

89/ (…) kwotę 8.868,03 zł (osiem tysięcy osiemset sześćdziesiąt osiem złotych i 3/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

90/ (…) kwotę 9.012,17 zł (dziewięć tysięcy dwanaście złotych i 17/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

91/ (…) kwotę 9.012,17 zł (dziewięć tysięcy dwanaście złotych i 17/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

92/ (…) kwotę 9.012,17 zł (dziewięć tysięcy dwanaście złotych i 17/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

93/ (…) kwotę 10.444,65 zł (dziesięć tysięcy czterysta czterdzieści cztery złote i 65/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

94/ (…) kwotę 10.444,65 zł (dziesięć tysięcy czterysta czterdzieści cztery złote i 65/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

95/ (…) kwotę 10.444,65 zł (dziesięć tysięcy czterysta czterdzieści cztery złote i 65/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

96/ (…) kwotę 11.381,06 zł (jedenaście tysięcy trzysta osiemdziesiąt jeden złotych i 6/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

97/ (…) kwotę 11.381,06 zł (jedenaście tysięcy trzysta osiemdziesiąt jeden złotych i 6/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

98/ (…) kwotę 11.381,06 zł (jedenaście tysięcy trzysta osiemdziesiąt jeden złotych i 6/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

99/ (…) kwotę 11.884,23 zł (jedenaście tysięcy osiemset osiemdziesiąt cztery złote i 23/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

100/ (…) kwotę 11.884,23 zł (jedenaście tysięcy osiemset osiemdziesiąt cztery złote i 23/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

101/ (…) kwotę 11.884,23 zł (jedenaście tysięcy osiemset osiemdziesiąt cztery złote i 23/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

102/ (…) kwotę 12.373,60 zł (dwanaście tysięcy trzysta siedemdziesiąt trzy złote i 60/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

103/ (…) kwotę 12.373,60 zł (dwanaście tysięcy trzysta siedemdziesiąt trzy złote i 60/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

104/ (…) kwotę 12.373,60 zł (dwanaście tysięcy trzysta siedemdziesiąt trzy złote i 60/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

105/ (…) kwotę 12.790,29 zł (dwanaście tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt złotych i 29/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

106/ (…) kwotę 12.790,29 zł (dwanaście tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt złotych i 29/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

107/ (…) kwotę 12.790,29 zł (dwanaście tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt złotych i 29/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

108/ (…) kwotę 13.494,94 zł (trzynaście tysięcy czterysta dziewięćdziesiąt cztery złote i 94/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

109/ (…) kwotę 13.494,94 zł (trzynaście tysięcy czterysta dziewięćdziesiąt cztery złote i 94/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

110/ (…) kwotę 15.107,73 zł (piętnaście tysięcy sto siedem złotych i 73/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

111/ (…) kwotę 15.107,73 zł (piętnaście tysięcy sto siedem złotych i 73/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

112/ (…) kwotę 15.107,73 zł (piętnaście tysięcy sto siedem złotych i 73/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

113/ (…) kwotę 15.107,73 zł (piętnaście tysięcy sto siedem złotych i 73/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

114/ (…) kwotę 15.853,77 zł (piętnaście tysięcy osiemset pięćdziesiąt trzy złote i 77/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

115/ (…) kwotę 15.853,77 zł (piętnaście tysięcy osiemset pięćdziesiąt trzy złote i 77/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

116/ (…) kwotę 17.026,85 zł (siedemnaście tysięcy dwadzieścia sześć złotych i 85/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

117/ (…) kwotę 17.026,85 zł (siedemnaście tysięcy dwadzieścia sześć złotych i 85/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

118/ (…) kwotę 17.026,85 zł (siedemnaście tysięcy dwadzieścia sześć złotych i 85/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

119/ (…) kwotę 18.263,25 zł (osiemnaście tysięcy dwieście sześćdziesiąt trzy złote i 25/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

120/ (…) kwotę 18.263,25 zł (osiemnaście tysięcy dwieście sześćdziesiąt trzy złote i 25/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

121/ (…) kwotę 20.556,10 zł (dwadzieścia tysięcy pięćset pięćdziesiąt sześć złotych i 10/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

122/ (…) kwotę 20.556,10 zł (dwadzieścia tysięcy pięćset pięćdziesiąt sześć złotych i 10/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

123/ (…) kwotę 21.503,84 zł (dwadzieścia jeden tysięcy pięćset trzy złote i 84/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

124/ (…) kwotę 21.503,84 zł (dwadzieścia jeden tysięcy pięćset trzy złote i 84/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

125/ (…) kwotę 23.121,11 zł (dwadzieścia trzy tysiące sto dwadzieścia jeden złotych i 11/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

126/ (…) kwotę 23.121,11 zł (dwadzieścia trzy tysiące sto dwadzieścia jeden złotych i 11/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

127/ (…) kwotę 27.549,33 zł (dwadzieścia siedem tysięcy pięćset czterdzieści dziewięć złotych i 33/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

128/ (…) kwotę 27.549,33 zł (dwadzieścia siedem tysięcy pięćset czterdzieści dziewięć złotych i 33/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

129/ (…) kwotę 27.549,33 zł (dwadzieścia siedem tysięcy pięćset czterdzieści dziewięć złotych i 33/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

130/ (…) kwotę 27.665,49 zł (dwadzieścia siedem tysięcy sześćset sześćdziesiąt pięć złotych i 49/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

131/ (…) kwotę 27.665,49 zł (dwadzieścia siedem tysięcy sześćset sześćdziesiąt pięć złotych i 49/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

132/ (…) kwotę 27.665,49 zł (dwadzieścia siedem tysięcy sześćset sześćdziesiąt pięć złotych i 49/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

133/ (…) kwotę 28.767,91 zł (dwadzieścia osiem tysięcy siedemset sześćdziesiąt siedem złotych i 91/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

134/ (…) kwotę 28.767,91 zł (dwadzieścia osiem tysięcy siedemset sześćdziesiąt siedem złotych i 91/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

135/ (…) kwotę 28.767,91 zł (dwadzieścia osiem tysięcy siedemset sześćdziesiąt siedem złotych i 91/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

136/ (…) kwotę 28.767,91 zł (dwadzieścia osiem tysięcy siedemset sześćdziesiąt siedem złotych i 91/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

137/ (…) kwotę 38.141,83 zł (trzydzieści osiem tysięcy sto czterdzieści jeden złotych i 83/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

138/ (…) kwotę 38.141,83 zł (trzydzieści osiem tysięcy sto czterdzieści jeden złotych i 83/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

139/ (…) kwotę 38.141,83 zł (trzydzieści osiem tysięcy sto czterdzieści jeden złotych i 83/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

140/ (…) kwotę 56.273,96 zł (pięćdziesiąt sześć tysięcy dwieście siedemdziesiąt trzy złote i 96/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

141/ (…) kwotę 56.273,96 zł (pięćdziesiąt sześć tysięcy dwieście siedemdziesiąt trzy złote i 96/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

142/ (…) kwotę 74.112,76 zł (siedemdziesiąt cztery tysiące sto dwanaście złotych i 76/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

143/ (…) kwotę 74.112,76 zł (siedemdziesiąt cztery tysiące sto dwanaście złotych i 76/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

144/ (…) kwotę 2.938,79 zł (dwa tysiące dziewięćset trzydzieści osiem złotych i 79/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

145/ (…) kwotę 2.938,79 zł (dwa tysiące dziewięćset trzydzieści osiem złotych i 79/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

146/ (…) kwotę 5.914,01 zł (pięć tysięcy dziewięćset czternaście złotych i 1/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

147/ (…) kwotę 5.914,01 zł (pięć tysięcy dziewięćset czternaście złotych i 1/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

148/ (…) kwotę 6.622,50 zł (sześć tysięcy sześćset dwadzieścia dwa złote i 50/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

149/ (…) kwotę 6.622,50 zł (sześć tysięcy sześćset dwadzieścia dwa złote i 50/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

150/ (…) kwotę 7.656,47 zł (siedem tysięcy sześćset pięćdziesiąt sześć złotych i 47/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

151/ (…) kwotę 7.656,47 zł (siedem tysięcy sześćset pięćdziesiąt sześć złotych i 47/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

152/ (…) kwotę 8.458,85 zł (osiem tysięcy czterysta pięćdziesiąt osiem złotych i 85/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

153/ (…) kwotę 8.458,85 zł (osiem tysięcy czterysta pięćdziesiąt osiem złotych i 85/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

154/ (…) kwotę 8.909,39 zł (osiem tysięcy dziewięćset dziewięć złotych i 39/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

155/ (…) kwotę 8.909,39 zł (osiem tysięcy dziewięćset dziewięć złotych i 39/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

156/ (…) kwotę 9.370,30 zł (dziewięć tysięcy trzysta siedemdziesiąt złotych i 30/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

157/ (…) kwotę 9.370,30 zł (dziewięć tysięcy trzysta siedemdziesiąt złotych i 30/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

158/ (…) kwotę 9.370,30 zł (dziewięć tysięcy trzysta siedemdziesiąt złotych i 30/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

159/ (…) kwotę 9.370,30 zł (dziewięć tysięcy trzysta siedemdziesiąt złotych i 30/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

160/ (…) kwotę 18.486,11 zł (osiemnaście tysięcy czterysta osiemdziesiąt sześć złotych i 11/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty

161/ (…) kwotę 18.486,11 zł (osiemnaście tysięcy czterysta osiemdziesiąt sześć złotych i 11/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

162/ (…) kwotę 119.858,80 zł (sto dziewiętnaście tysięcy osiemset pięćdziesiąt osiem złotych i 80/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty;

163/ (…) kwotę 119.858,80 zł (sto dziewiętnaście tysięcy osiemset pięćdziesiąt osiem złotych i 80/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

164/ (…) kwotę 7.751,18 zł (siedem tysięcy siedemset pięćdziesiąt jeden złotych i 18/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

165/ (…) kwotę 7.751,18 zł (siedem tysięcy siedemset pięćdziesiąt jeden złotych i 18/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty;

 

UZASADNIENIE

Pozwem z 8 maja 2014 r. Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Powiecie (…) (dalej: Rzecznik), działający jako reprezentant grupy, wniósł o zasądzenie od (…) S.A. z siedzibą w W. (dalej (…)) szczegółowo wskazanych w pozwie kwot, pobranych przez pozwanego od 28 członków grupy bez podstawy prawnej, tytułem opłaty za wykup lub opłaty za całkowity wykup, wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenie zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, że członkowie grupy są osobami fizycznymi, które zawarły z (…) umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi, w oparciu o wzorce umowne opracowane i stosowane przez pozwanego. Wskazał, że wszystkie umowy ubezpieczenia zostały rozwiązane przed upływem 10 lat od dnia ich zawarcia z przyczyn innych niż śmierć. Podniósł, że w przypadku rozwiązania umowy ubezpieczyciel umarzał jednostki uczestnictwa zgromadzone na rachunku każdego członka grupy i wyliczał wartość polisy, którą następnie pomniejszał o opłatę za wykup równą całości lub przeważającej części wartości polisy. Zaznaczył, że wysokość opłat za wykup/opłat za całkowity wykup uregulowana została w tabelach opłat i limitów stanowiących integralną część każdego (…). Przy czym zdaniem powoda metoda jej obliczania była dla każdego członka identyczna i wynosiła w zależności od roku, w którym umowa ubezpieczenia została rozwiązana od 98 % do 5 % albo od 100 % do 15 wartości polisy. Wskazał, że treść kwestionowanych postanowień nie była przedmiotem indywidualnych uzgodnień pomiędzy członkami grupy a pozwanym. Rzecznik podniósł, że umowy zawierające kwestionowane postanowienia zostały zawarte z konsumentami, nie zostały uzgodnione indywidualnie, nie dotyczą postanowień określających główne świadczenia stron, kształtują prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami. Strona powodowa wskazała także, że umowy ubezpieczenia nie zawierają definicji opłat za wykup/opłat za całkowity wykup i nie wyjaśniają jej istoty ani funkcji, są przy tym sprzeczne z zasadą ekwiwalentności i proporcjonalności świadczeń, ograniczają prawo członka grupy do wypowiedzenia umowy ubezpieczenia, rażąco naruszają interesy członków grupy, a nadto umowy te miały na celu zapewnienie pozwanemu nadmiernego zysku. Wskazał również, że postanowienia o tożsamej treści zostały wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych. Zdaniem powoda kwestionowane postanowienia jako niedozwolone postanowienia umowne są bezskuteczne czyli nie wiążą członków grupy, a zatem pozwany nie miał podstaw do pobierania od członków grupy opłat za wykup w przypadku rozwiązania przez nich umowy przed upływem oznaczonego terminu, a pobrane przez niego kwoty stanowią świadczenie nienależne i jako takie podlegają zwrotowi.(k. 2-51)

W odpowiedzi na pozew z 2 września 2014 r. pozwany wniósł o odrzucenie pozwu, a w przypadku nieuwzględnienia tego wniosku o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów procesu. Wniósł także o przedstawienie pytania prawnego do Trybunału Konstytucyjnego w przedmiocie zgodności art. 47943 k.p.c. z art. 10, 45 ust. 1 i art. 87 ust. 1 Konstytucji. W uzasadnieniu podniósł zarzut przedawnienia wskazując, że zawarte umowy stanowiły umowy ubezpieczenia i zgodnie z art. 819 § 1 k.c. termin przedawnienia roszczeń z nich wynikających wynosił 3 lata. Zdaniem pozwanego z uwagi na uiszczanie składek w cyklach miesięcznych zgromadzone środki stanowiły świadczenia okresowe, a zatem obowiązuje w stosunku do nich 3 letni termin przedawnienia. Nadto pozwany wskazał na długoterminowy charakter umów, wysokie koszty związane z ich zawarciem w tym zaznaczył, że nie jest już wzbogacony, gdyż poniósł duże koszty w związku z umowami, w tym prowizje dla agentów. Zaznaczył, że wartość wykupu stanowi świadczenie główne stron, a niektórzy z członków grupy byli jego pracownikami i mają wiedzę specjalistyczną w zakresie zawieranych umów. Nadto podniósł zarzut przyczynienia się członków grupy , gdyż zdaniem pozwanego mieli oni możliwość zapoznania się z umowami, mieli dowolność w określaniu wysokości opłacanej stawki, a opłata za wykup została z nimi omówiona.(k. 1269-1346)

W piśmie z 5 września 2014 r. powód rozszerzył powództwo dodatkowo o roszczenie ewentualne w postaci żądania ustalenia odpowiedzialności pozwanego wobec każdego z członków grupy, polegającej na obowiązku zwrotu kwot pobranych przez pozwanego od członków grupy bez podstawy prawnej, tytułem opłat za całkowity wykup wartości polisy albo za wykup polisy w związku z rozwiązaniem przez nich zawartych z pozwanym umów ubezpieczenia na życie przed upływem 10 lat od dnia ich zawarcia. (k. 1138-1146)

Postanowieniem z 17 września 2014 r., utrzymanym następnie w mocy orzeczeniem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 6 lutego 2015 r., Sąd postanowił rozpoznać przedmiotową sprawę w postępowaniu grupowym. (k. 1239, k. 1607)

Po dokonaniu ogłoszenia w prasie o wszczęciu postępowania grupowego powód zgłosił przystąpienie do sprawy nowych członków grupy w liczbie 138 osób, wnosząc tym samym o zasądzenie na ich rzecz od (…) kwot pobranych od nich przez pozwanego tytułem opłaty za wykup lub opłaty za całkowity wykup, wraz z odsetkami od dnia wniesienia pisma tj. od 31 lipca 2015 r. (k. 1755 -1781)

Następnie w piśmie z 5 października 2015 r. powód ograniczył powództwo jedynie do roszczenia o zapłatę. (k. 3519)

Postanowieniem z 29 października 2015 r., utrzymanym następnie w mocy postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 29 marca 2016 r. Sąd oddalił wniosek pozwanego o odrzucenie pozwu i umorzenie postępowania. Następnie postanowieniem z 20 kwietnia 2016 r., Sąd ustalił skład grupy, przyjmując ostatecznie, że liczy ona 165 imiennie wskazanych w postanowieniu członków. Sąd Apelacyjny w Warszawie postanowieniem z 24 sierpnia 2016 r. utrzymał w mocy ww. rozstrzygnięcie. (k. 3820, k. 4939 k. 4946-4946v, k. 5169)

W piśmie z 18 listopada 2016 r. powód ograniczył powództwo w stosunku do siedmiu członków grupy i zrzekł się roszczenia co do kwot przekraczających w przypadku: M. J. (2) – 6.626,48 zł, D. J. – 46.749,17 zł, B. R. 4.507,98 zł, R. S. (2)- 4.991,91 zł, B. Ź. – 27.549, 33 zł, J. C. (2) – 28.767,91 zł i R. K. (2)- 9.370, 30 zł, wraz z odsetkami ustawowymi od tych kwot. (k. 5427)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(…) S.A. w W. jest wpisane do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod nr  (…). Przedmiotem działalności pozwanego są ubezpieczenia na życie i działalność pomocnicza związana z ubezpieczeniami i funduszami emerytalno-rentowymi. (dowód: informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z KRS k. 409-413)

W ramach prowadzonej działalności ubezpieczeniowej (…) oferowało produkty w postaci umów ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi o nazwach: (…), (…) ze składką regularną (…) ze składką regularną oraz „(…)”. Umowy te były zawierane na czas nieokreślony.

Ogólne warunki ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi (…) ((…).06.2007, (…).08.2007; (…).05.2008) dalej (…), wskazywały, że na podstawie umów ubezpieczenia zawartych na ich podstawie, (…) SA. zobowiązywało się do wypłaty świadczeń w przypadku zajścia w życiu ubezpieczonego zdarzenia przewidzianego w umowie, a ubezpieczający zobowiązywał się do terminowego opłacania składek. W artykule VI ust. 4, 5 ww. (…) przewidziano prawo ubezpieczającego do wypowiedzenia umowy w dowolnym terminie, z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia, a umowa ulegała rozwiązaniu z upływem okresu wypowiedzenia. Umowa ulegała również rozwiązaniu w przypadku wypłacenia wartości wykupu – w dniu dokonania przez towarzystwo wypłaty wartości wykupu oraz w przypadku nieopłacenia przez ubezpieczającego składki regularnej. Wartość wykupu została w (…) zdefiniowana jako kwota stanowiąca iloczyn liczby jednostek uczestnictwa znajdujących się na rachunku , nabytych za składkę regularną i składki dodatkowe i ceny sprzedaży jednostki uczestnictwa, pomniejszona o opłatę za wypłatę wartości polisy ((…).06.2007, (…).08.2007) lub opłatę za wykup wartości polisy ((…).05.2008) oraz o opłatę za wykup wartości dodatkowej. Zgodnie z art. IX ust. 3 (…) po upływie 3 lat od dnia rozpoczęcia ochrony ubezpieczeniowej, pod warunkiem opłacenia wszystkich składek regularnych wymagalnych w tym okresie, polisa miała wartość wykupu równą sumie wartości polisy, pomniejszonej o opłatę za wykup wartości polisy i wartości dodatkowej, pomniejszonej o opłatę za całkowitą wypłatę wartości dodatkowej. Wysokości powyższych opłat określała tabela opłat i limitów stanowiąca integralną części (…). Tabela w pkt 5 określała wysokość opłaty za wykup wartości polisy w następujący sposób:

Natomiast opłata za całkowitą wypłatę wartości dodatkowej była stała i wynosiła 7 zł.

(dowód: (…).06.2007, (…).08.2007; (…).05.2008 wraz z tabelami opłat i limitów, k. 458-469, k. 974- 1018, k. 3431-3444)

Ogólne warunki ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi  (…) ((…)  (…).08.2007, (…) (…).05. 2008) oraz  (…) ze składką regularną ((…)  (…).01.2010) – dalej łącznie (…) , wskazywały, że na mocy umów zawieranych na ich podstawie  (…) SA. zobowiązywało się do wypłaty świadczeń w przypadku zajścia w życiu ubezpieczonego zdarzenia przewidzianego w umowie, a ubezpieczający zobowiązywał się do terminowego opłacania składek. W art. VI ust. 4, 5 (…) 2 ubezpieczający miał prawo do wypowiedzenia umowy w dowolnym terminie, z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia, a umowa ulegała rozwiązaniu z upływem okresu wypowiedzenia. Umowa ulegała również rozwiązaniu w przypadku wypłacenia wartości wykupu – w dniu dokonania przez towarzystwo wypłaty wartości wykupu oraz w przypadku nieopłacenia przez ubezpieczającego składki regularnej. W sytuacji wypowiedzenia umowy czy też rozwiązania umowy wobec nieopłacenia składki pozwane towarzystwo miało dokonać wypłaty wartości wykupu. Wartość wykupu została zdefiniowana w (…) jako kwota stanowiąca iloczyn liczby jednostek uczestnictwa znajdujących się na rachunku, nabytych za składki regularne i składki dodatkowe, i ceny sprzedaży jednostki uczestnictwa, pomniejszona o: w (…)  (…).08.2007 o opłatę za wypłatę wartości polisy i opłatę za wypłatę wartości dodatkowej, zaś w (…)  (…).05. 2008 oraz (…)  (…).01.2010 o opłatę za całkowity wykup wartości polisy oraz o opłatę za całkowity wykup wartości dodatkowej. (…) (…).08.2007 w art. IX ust. 2 wskazywało, że wartość wykupu jest równa sumie: wartości polisy, pomniejszonej o opłatę za wykup wartości polisy, i wartości dodatkowej , pomniejszonej o opłatę za całkowitą wypłatę wartości dodatkowej. Natomiast (…) (…).05. 2008 i (…) (…).01.2010 w art. IX ust. 5 wskazywały, że opłata z tytułu całkowitego lub częściowego wykupu wartości polisy określona jest jako procent wypłacanej wartości polisy powstałej ze składek regularnych należnych w pierwszych pięciu latach polisy. Wysokości powyższych opłat we wszystkich wersjach (…) 2 określała tabela opłat i limitów. Tabela ta w pkt 4 określała wysokość opłaty za wykup wartości polisy ((…) (…).08.2007) i za całkowity wykup wartości polisy (pozostałe (…)) w następujący sposób:

Opłata za całkowity wykup wartości dodatkowej była natomiast stała i wynosiła 9 zł. Przy czym (…)  (…).05. 2008, (…) (…).01.2010, przewidywały dodatkowo opłatę za częściowy wykup wartości polisy, która związana była z wartością częściowego wykupu i również ustalana procentowo w tabeli opłat i limitów. (dowód: (…) wraz z tabelami opłat, k. 418-429, k.798-888, k. 3414-3429)

Ogólne warunki ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi  (…) ze składką regularną ((…) (…).05.2008, (…) (…).11.2009, aneks z 16 lutego 2011 r.) – dalej łącznie (…)3 wskazywały, że na podstawie umów ubezpieczenia zawartych na ich podstawie (…) SA. zobowiązywało się do wypłaty świadczeń w przypadku zajścia w życiu ubezpieczonego zdarzania przewidzianego w umowie, a ubezpieczający zobowiązywał się do terminowego opłacania składek. W art. VI ust. 4, 5 (…) 3 ubezpieczający miał prawo do wypowiedzenia umowy w dowolnym terminie, z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia a umowa ulegała rozwiązaniu z upływem okresu wypowiedzenia. Umowa ulegała również rozwiązaniu w przypadku wypłacenia wartości wykupu – w dniu dokonania przez Towarzystwo wypłaty wartości wykupu oraz w przypadku nieopłacenia przez ubezpieczającego składki regularnej. W sytuacji wypowiedzenia umowy czy też rozwiązania umowy wobec nieopłacenia składki, pozwane towarzystwo miało dokonać wypłaty wartości wykupu. Wartość wykupu w (…) 3 została zdefiniowana jako kwota stanowiąca iloczyn liczby jednostek uczestnictwa znajdujących się na rachunku, nabytych za składki regularne i składki dodatkowe, i ceny sprzedaży jednostki uczestnictwa, pomniejszonej o opłatę za całkowity wykup wartości polisy oraz o opłatę za całkowity wykup wartości dodatkowej. W myśl art. IX ust. 2 i 3 (…) (…).05.2008 opłata z tytułu całkowitego lub częściowego wykupu wartości polisy, której wysokość podana została w tabeli opłat i limitów, określana była jako procent wypłacanej wartości polisy, utworzonej ze składki regularnej należnej w pierwszych pięciu latach polisy. Zaś w art. IX ust. 5 (…) (…).11.2009 opłata z tytułu całkowitego lub częściowego wykupu wartości polisy określona jest jako procent wypłacanej wartości polisy powstałej ze składek regularnych należnych w pierwszych pięciu latach polisy. Integralną częścią (…) 3 była tabela opłat i limitów, która w pkt 5 określała wysokość opłaty za całkowity wykup wartości polisy w następujący sposób:

Opłata za całkowity wykup wartości dodatkowej była natomiast stała i wynosiła 9 zł. Przy czym w (…) 3 przewidziano dodatkowo opłatę za częściowy wykup wartości polisy, która związana była z wartością częściowego wykupu, a jej wysokości określona była w tabeli opłat i limitów. (dowód: (…)  (…).05.2008, (…)  (…).11.2009, aneks z 16 lutego 2011 r wraz z tabelami opłat k. 890-971, k. 437-449)

Natomiast ogólne warunki ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi „(…)” – dalej (…) 4 w artykule VIII ust. 1 i 3 i 5 wskazywały, że ubezpieczający miał prawo do wypowiedzenia umowy w dowolnym terminie, z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia, a umowa ulegała rozwiązaniu z upływem okresu wypowiedzenia. Umowa ulegała również rozwiązaniu w przypadku wypłacenia wartości wykupu – w dniu dokonania przez towarzystwo wypłaty wartości wykupu oraz w przypadku nieopłacenia przez ubezpieczającego składki regularnej. W sytuacji wypowiedzenia umowy czy też jej rozwiązania pozwane towarzystwo miało dokonać wypłaty wartości wykupu. Wartość wykupu została natomiast zdefiniowana jako kwota stanowiąca iloczyn liczby jednostek uczestnictwa zarejestrowanych na rachunku składek regularnych i rachunku składek dodatkowych, i ceny sprzedaży, pomniejszona o opłatę za całkowity wykup wartości polisy oraz o opłatę za całkowity wykup wartości dodatkowej. W myśl art. XIII ust. 5 (…) 4 opłata z tytułu całkowitego lub częściowego wykupu wartości polisy określona była przez towarzystwo w tabeli opłat i limitów, jako procent wartości polisy powstałej ze składek regularnych należnych w pierwszych pięciu latach trwania umowy ubezpieczenia. Integralną częścią (…) 4 była tabela opłat i limitów, która w pkt 4 określała wysokość opłaty za całkowity wykup wartości polisy w następujący sposób:

Natomiast opłata za całkowity wykup wartości dodatkowej była stała i wynosiła 10,89 zł. Przy czym w (…) 4 przewidziano dodatkowo opłatę za częściowy wykup wartości polisy, która związana była z wartością częściowego wykupu, a jej wysokości określona była również w tabeli opłat i limitów. (dowód: (…) wraz z tabelą opłat i limitów k. 3445-3478)

Umowy ubezpieczenia z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym do których zastosowanie miały ogólne warunki ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi  (…) zawarli: [34 członków grupy]

Umowy ubezpieczenia na życie, do których zastosowanie znalazły ogólne warunki ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi  (…) ze składką regularną zawarli: [23 członków grupy]

Umowy do których zastosowanie znalazły ogólne warunki ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi (…) ze składką regularną zawarli: [105 członków grupy]

Natomiast umowy ubezpieczenia na życie, do których zastosowanie znalazły ogólne warunki ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi „(…)” zawarli: [3 członków grupy]

Wszystkie ww. osoby zawarły umowy z pozwanym w okresie od 6 lipca 2007 do 21 czerwca 2013 r. (dowód: dokumenty polis: k. 4022-4166, k.5004, k.5007, k.5009, k.5011, k.5016, k.5020,k. 5026, k.5029, k.5032, k.5034, k.5036, k.5041, k.5043, k.5045, k.5051, k.5054, k.5056, k.5058,k.5062, k.5066,k. 5068, k.5070, k.5072,k.5074,k.5076,k.5078,k.5082,k.5087,k.5089,k.5091,k.5093,k.5095,k.5097,k.5 101,k.5106, k.5108, k. 5110, k.5112, k.5114,k. 5116, k.5118, k. 5270, k.5273)

W dacie zawarcia umów [6 członków grupy] byli współpracownikami pozwanego, jego agentami lub pracownikami, a już po zawarciu umowy agentami pozwanego zostali [2 członków grupy] (dowód: zaświadczenia, umowy o pracę, zezwolenia k. 3839-3963)

W okresie od 28 stycznia 2009 r. do 15 lipca 2015 r. ww. osoby albo wypowiedziały pozwanemu umowę, albo została ona rozwiązana przez pozwanego z uwagi na brak spłaty wymagalnych składek. W przypadku każdego z członków grupy umowa została rozwiązana przed upływem 10 lat jej trwania. W związku z rozwiązaniem umów pozwany dokonał całkowitej wypłaty wartości wykupu w stosunku do osób posiadających ubezpieczenia (…) ((…) (…).05. 2008 i (…) (…).01.2010), (…) lub „(…)” lub wartości wykupu w stosunku do osób posiadających ubezpieczenia (…) i (…) (…) (…).08.2007, pomniejszając wartość umorzonych jednostek odpowiednio o opłatę za całkowity wykup wartości polisy lub opłatę za wykup wartości polisy, wyliczoną indywidualnie dla każdego z członków grupy. (dowód: pisma pozwanego potwierdzające wypłaty k. 4168-4293, k.5003, k.5005-5006,k.5008, k. 5010, k.5012-5015, k. 5017-5019, k.5021-5025, k.5027-5028, k.5030-5031, k.5033, k.5035, k.5037-5040,k. 5042, k.5044,k.5046-5050, k.5052-5053, k.5055, k.5057, k.5059-5061, k.5063-5065, k.5067, k.5069, k.5071, k.5073, k.5075, k.5077,k. 5079-5081,k. 5083-5086, k.5088,k. 5090, k.5092, k.5094, k.5096,k. 5098-5100, k.5102-5105, k.5107, k.5109, k.5111,k.5113,k. 5115, k.5117, k. 5163, k. 5275)

Przed przystąpieniem do niniejszej sprawy członkowie grupy, z wyłączeniem [ 53 członków grupy], wezwali pozwanego do zapłaty należności pobranych tytułem opłaty za wykup/opłaty za całkowity wykup wartości polisy. Pozwany nie zadośćuczynił jednak żądaniu tych osób (dowód: wezwania do zapłaty k. 4296-4749).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym zwłaszcza przedstawionych dokumentów polis, treści (…) 1-4 i potwierdzeń realizacji wypłat, które nie były kwestionowane przez strony i które nie budziły wątpliwości Sądu.

Sąd oddalił wnioski dowodowe pozwanego o dopuszczenie dowodu z przesłuchania członków grupy posiadających wiadomości specjalne, jak również o przesłuchania wszystkich członków grupy, jak też wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, gdyż w okolicznościach niniejszej sprawy dowody te były zbędne z punktu widzenia jej rozstrzygnięcia, a zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwalał na jej merytoryczne rozpoznanie.

Na uwzględnienie nie zasługiwał również wniosek o zwrócenie się z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego w przedmiocie zgodności art. 47943 k.p.c. z wskazanymi artykułami Konstytucji. Podstawą roszczenia w niniejszej sprawie nie jest bowiem art. 47943 k.p.c., a sprawa dotyczy indywidualnej kontroli abuzywności postanowień (…) 1-4. W tych okolicznościach zdaniem Sądu od odpowiedzi na tak postawione pytanie nie zależałoby rozstrzygnięcie niniejszej sprawy, a zatem nie zachodziły przesłanki do wystąpienia z takim pytaniem.

 

Sąd zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności wskazać należy, że w piśmie z 18 listopada 2016 r. powód ograniczył powództwo w stosunku do 7 członków grupy wraz ze zrzeczeniem się roszczenia. Ograniczenie dotyczyło części roszczeń tych członków w wysokości : w stosunku do M. J. (2) co do kwoty 176, 17 zł; wobec D. J. co do kwoty 9.524,79 zł; w stosunku do B. R. co do kwoty 483,93 zł; w stosunku do R. S. (2) co do kwoty 766,05 zł; wobec B. Ź. co do kwoty 8.450, 67 zł; wobec J. C. (2) co do kwoty 7.232,09 zł oraz w stosunku do R. K. (2) co do kwoty 4.124,64 zł tj. łącznie co do kwoty 30.758,34 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty. Ograniczenie powództwa stanowiło w istocie jego cofnięcie w zakresie ww. kwot.

Zgodnie z treścią art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku.

Zdaniem Sądu częściowe cofnięcie pozwu w niniejszej sprawie nie było sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego i nie zmierzało do obejścia prawa, dlatego też Sąd uznał je za dopuszczalne. Powód zrzekł się roszczenia w zakresie cofniętego powództwa, a zatem w sprawie nie zachodziła potrzeba uzyskania zgody pozwanego.

W związku z powyższym, na podstawie art. 355 § 1 i § 2 k.p.c. Sąd umorzył postępowanie w zakresie kwoty 30.758,34 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 lipca 2015 r. do dnia zapłaty.

Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Powiecie  (…), jako reprezentant grupy liczącej 165 osób dochodził w niniejszej sprawie zapłaty na rzecz członków grupy kwot pobranych od nich tytułem opłaty za wykup/opłaty za całkowity wykup, w związku z rozwiązaniem umów zawartych z  (…) S.A. z siedzibą w W..

Pozew został wniesiony w oparciu o przepisy Ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz.U. 2010 Nr 7, poz. 44 ze zm., dalej jako: u.d.p.g). W toku postępowania Sąd wydał postanowienie o dopuszczeniu rozpoznania niniejszej sprawy w postępowaniu grupowym, jak również postanowienie o składzie grupy. Postanowienia te nie stanowiły jednak rozstrzygnięć merytorycznych Sądu, co do zasadności dochodzonych na rzecz członków grupy roszczeń. Dlatego też w sprawie należało dokonać oceny zgłoszonych roszczeń. Przy czym w tym zakresie zastosowanie znaleźć winny przepisy ogólne kodeksu postępowania cywilnego, gdyż ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym nie przewiduje odmiennych regulacji.

Sąd zważył, że pozwany kwestionował zarówno legitymację do wystąpienia powoda z powództwem w sprawie, jak też wskazywał, że zachodzą podstawy do odrzucenia pozwu. Zarzuty te zostały jednak zbadane w toku postępowania i oddalone prawomocnymi postanowieniami Sądu, dlatego też nie podlegały ponownej ocenie.

Okoliczności faktyczne niniejszej sprawy nie były co do zasady sporne pomiędzy stronami.

Nie ulegało wątpliwości, że wszyscy ze 165 członków grupy zawarli z pozwanym umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi. Umowy te były zawarte na czas nieokreślony i uległy rozwiązaniu przed upływem okresu 10 lat ich trwania. Pozwany nie kwestionował również, że dokonał na rzecz wszystkich 165 osób całkowitej wypłaty wartości wykupu lub wypłaty wartości wykupu i w związku z tym pobrał od członków grupy opłaty nazywane w zależności od rodzaju ubezpieczenia opłatą za wykup polis lub opłatą za całkowity wykup wartości polisy, jak też nie negował wysokości kwot pobranych z tego tytułu.

Okres trwania umów poszczególnych członków grupy, kwota pobranych opłat oraz wysokość dochodzonego w sprawie roszczenia z tego tytułu przedstawia się następująco:

Zasadniczy spór w niniejszej sprawie dotyczył jednak oceny postanowień ogólnych warunków umów stosowanych przez pozwanego, na podstawie których pobrano od członków grupy opłaty za wykup/opłaty za całkowity wykup, przez pryzmat przepisów chroniących konsumentów, a zakazujących stosowania klauzul abuzywnych we wzorcach umownych stosowanych przez przedsiębiorców tj. art. 3851 § 1 k.c.

Rzecznik kwestionował postanowienia ogólnych warunków ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi (…), ogólnych warunków ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi „(…)”, ogólnych warunków ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi  (…) ze składką regularną i ogólnych warunków ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi (…) ze składką regularną (dalej zwane (…) 1-4), określające zasady pobierania opłaty za wykup/opłaty za całkowity wykup wartości polisy, których wysokość określały szczegółowo tabele opłat i limitów, stanowiące integralną część ww. dokumentów. Wskazywał przy tym, że przedmiotowe postanowienia są abuzywne, albowiem prowadzą do bezpodstawnego wzbogacenia pozwanego kosztem członków grupy i są sprzeczne z dobrymi obyczajami, gdyż opłata za wykup nie ma związku z rzeczywistymi kosztami likwidacji polis.

Pozwany wskazywał z kolei, że wysokość opłat w sposób bezpośredni wiąże się z wysokością prowizji wypłaconej agentom ubezpieczeniowym oraz z innymi poniesionymi przez niego kosztami. Podkreślał również, że przedmiotowe postanowienia nie mogą zostać uznane za sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszające interesy.

Stosownie do treści art. 3851 § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie (art. 3851 § 2 k.c.). W myśl § 3 nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje (§ 4). Na podstawie art. 3852 k.c. oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z umową obejmującą postanowienie będące przedmiotem oceny.

Jak wynika z powyższego, aby postanowienie mogło zostać uznane za niedozwolone muszą zostać spełnione łącznie cztery przesłanki tj.:

1) umowa musi być zawarta z konsumentem,

2) postanowienie umowy nie może być uzgodnione indywidualnie,

3) postanowienie winno kształtować prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy,

4) postanowienie nie dotyczy głównych świadczeń stron określonych w sposób jednoznaczny.

Konsekwencją ustalenie przez Sąd, że zakwestionowane przez powoda postanowienia dotyczące opłat za wykup/opłat za całkowity wykup wartości polisy, mają charakter klauzul niedozwolonych oznaczałoby, że brak było podstaw do pobrania przez pozwanego tych opłat. Doniosłość skutków, jakie wiążą się z takim stwierdzeniem wymaga zatem szczegółowej analizy zakwestionowanych postanowień pod kątem spełnienia wszystkich ww. przesłanek.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że charakter umów na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym wskazuje, że jest to umowa co najmniej jednostronnie profesjonalna po stronie ubezpieczającego. Nie ulega przy tym wątpliwości, że w realiach niniejszej sprawy pozwany jest przedsiębiorcą w rozumieniu art. 431 k.c.

Zgodnie zaś z art. 221 k.c. za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Jak wynika ze zgromadzonych w aktach sprawy dokumentów wszyscy członkowie grupy zawarli umowy ubezpieczenia jako osoby fizyczne, brak bowiem okoliczności świadczących o prowadzeniu przez członków grupy działalności gospodarczej. W tym zakresie pomiędzy stronami nie było sporu, wobec tego członkom grupy w niniejszej sprawie należało nadać status konsumentów. Nie mają przy tym znaczenia okoliczności podnoszone przez stronę pozwaną dotyczące specjalistycznej wiedzy części członków grupy o charakterze umów jakie zawarli z pozwanym. Takiego wyłączenia nie ma bowiem w przytoczonym przepisie.

W sprawie nie ulegało również wątpliwości, że członkowie grupy zawierali umowy na podstawie czterech różnych dokumentów (…), z których każdy posiadał kilka wersji uchwalanych pomiędzy 2007 r. a 2013 r. Podkreślenia wymaga jednak, że ich treść w zakresie ukształtowania opłaty za wykup wartości polisy zwanej również opłatą za całkowity wykup wartości polisy, jak też sposób określenia jej wysokość i samej możliwości pobrania w ramach poszczególnych czterech rodzajów umów była tożsama. Wysokość tej opłaty była bowiem określana procentowo od 100 % do 5 % wartości polisy w każdym z tych dokumentów (…) 1- 4 i zależna od roku trwania polisy. W swej treści (…) 1-4 przewidywały również, że opłata ta jest związana z wcześniejszym rozwiązaniem zawartych umów, czy to w przypadku wypowiedzenia ich przez ubezpieczających czy też w sytuacji zajścia przesłanek do rozwiązania ich przez ubezpieczyciela. Nadto pobranie przedmiotowej opłaty było związane w każdym przypadku z wypłatą wartości wykupu.

Wskazać należy, że (…) 1-4 stanowią niewątpliwie wzorzec umowy, stosowany przez pozwanego przy zawieraniu nieoznaczonej ilości umów. Już z samej nazwy dokumentów „ogólne warunki ubezpieczenia” wynika, że postanowienia, które dokumenty te zawierają nie były uzgadniane z każdym kolejnym konsumentem oddzielnie. Potwierdza to również fakt, że członków grupy, którzy zawierali umowy w tożsamych okresach łączyły jednakowe postanowienia (…).

Za uznaniem, że warunki umowy były indywidualnie uzgadniane z członkami grupy z całą pewnością nie przemawiała także okoliczność, że przed zawarciem umów członkowie grupy zapoznawali się z tymi dokumentami, w tym także z kwestionowanymi postanowieniami oraz że mieli prawo odstąpić od zawartych umów w terminie 30 dni od daty podpisania. Świadczy to bowiem jedynie o tym, że członkowie grupy mogli zapoznać się z treścią kwestionowanych postanowień, natomiast nie wskazuje, by mieli jakąkolwiek możliwość negocjacji czy też modyfikacji warunków umowy. Możliwość zapoznania się z umową (w tym wypadku z wzorcem umowy) nie przesądza o możliwości pertraktacji co do jej postanowień. To samo dotyczy umożliwienia konsumentowi odstąpienia od umowy, jak i uświadomienia mu treści jej postanowień.

Z powyższych względów należało uznać, że postanowienia dotyczące wysokości opłaty za wykup/opłaty za całkowity wykup wartości polisy nie były postanowieniami uzgodnionymi indywidualnie, tak zresztą jak i inne zapisy (…) 1-4. Nie były one uzgodnione indywidualnie, gdyż członkowie grup nie mieli na ich treść rzeczywistego wpływu. Sam fakt zawarcia umowy stanowił jedynie akceptację postanowień umowy wynikających z wzorca zaproponowanego przez pozwanego.

Pozwany wskazywał jednakże, że zakwestionowane przez powoda postanowienia dotyczące wartości wykupu określają główne świadczenia stron umowy i jako takie nie mogą zostać uznane za klauzule niedozwolone. Powód natomiast podnosił, że w niniejszej sprawie domaga się uznania za abuzywne postanowień określających opłatę za wykup/opłatę za całkowity wykup wartości polisy a nie postanowień dotyczących wartości wykupu.

Dla ustalenia charakteru opłaty za wykup/opłaty za całkowity wykup wartości polisy konieczna jest zatem analiza postanowień (…) 1- 4.

Wskazać należy, że (…) 1-4 nie zawierają definicji opłaty za wykup/opłaty za całkowity wykup wartości polisy. Określają ją jednak pośrednio poprzez odniesienie się do wartości wykupu/wartości całkowitego wykupu, jak również poprzez wskazanie jej wysokości. Zgodnie z treścią (tożsamą co do zasady w odniesieniu do wszystkich czterech rodzajów umów i ich poszczególnych wersji) wartość wykupu (ewentualnie wartość całkowitego wykupu) to kwota stanowiąca iloczyn liczby jednostek uczestnictwa znajdujących się na rachunku , nabytych za składki regularne i składki dodatkowe, i ceny sprzedaży jednostki uczestnictwa, pomniejszona o opłatę za wykup/opłatę za całkowity wykup wartości polisy oraz opłatę za całkowity wykup wartości dodatkowej. Przy czym w umowach (…) wskazane zostało dodatkowo, że opłata z tytułu całkowitego lub częściowego wykupu wartości polisy określona jest jako procent wypłacanej wartości polisy powstałej ze składek regularnych należnych w pierwszych pięciu latach polisy i określona kwotowo w wysokości określonej w tabeli opłat i limitów. Natomiast w celu ustalenia wysokości opłaty wszystkie (…) odsyłały do tabel opłat i limitów, które stanowiły integralne części ww. dokumentów. Z tabel tych wynika, że opłata za wykup zależna jest od roku polisy i wynosi odpowiednio od 100 % lub 98% wartości polisy i stopniowo maleje z kolejnym rokiem by w jedenastym i kolejnych latach umowy osiągnąć stawkę 0%.

Już jednak literalne brzmienie ww. postanowienia umowy dotyczącego wartości wykupu/wartości całkowitego wykupu wskazuje, że pojęcie opłaty za wykup/opłaty za całkowity wykup wartości polisy jest postanowieniem odrębnym od samej wartości wykupu. Jest wprawdzie z nią związane, stanowi bowiem element ustalenia wartości wykupu lub wartości całkowitego wykupu, ale nie jest pojęciem tożsamym. Powód w niniejszej sprawie nie dochodził uznania za abuzywne postanowień dotyczących wartości wykupu/wartości całkowitego wykupu, ale postanowień regulujących opłaty za wykup/opłaty za całkowity wykup wartości polisy. A zatem ustalenia w sprawie wymagało czy postanowienia określające opłaty za wykup/opłaty za całkowity wykup wartości polisy, a nie postanowienia dotyczące wartości wykupu czy też wartości całkowitego wykupu, określają świadczenia główne stron umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi.

Wskazać należy, że w doktrynie przyjmuje się, że pojęcie „główne świadczenia stron” należy interpretować raczej wąsko, w nawiązaniu do pojęcia elementów umowy przedmiotowo istotnych (essentialia negotii).

Dla oceny charakteru postanowień określających opłaty za wykup/opłaty za całkowity wykup wartości polisy istotne było zatem w sprawie ustalenie charakteru prawnego umów zawartych przez członków grupy z pozwanym. W tym zakresie Sąd podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 18 grudnia 2013 r. I CSK 149/13 (LEX nr 1413038), w którym Sąd Najwyższy stwierdził, że analizowana umowa ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym jest umową mieszaną z elementami klasycznego modelu umowy ubezpieczenia na życie z postanowieniami charakterystyczni dla umów, których celem jest inwestowanie kapitału. Główną ideą takiego produktu i jego celem ekonomicznym nie jest uzyskanie świadczenia w przypadku wypadku ubezpieczeniowego, ale zarabianie na posiadanym kapitale.

Z samej treści (…) 1-3 wynika, że obowiązkiem ubezpieczającego jest zapłata składki, a obowiązkiem ubezpieczyciela udzielenie ochrony ubezpieczeniowej. Okoliczność ta wskazuje zatem na to, że głównym świadczeniem ubezpieczonego była opłata składki a nie ponoszenie dodatkowych opłat w przypadku rozwiązania umowy.

Nadto już sama nazwa kwestionowanej regulacji przemawia za przyjęciem, że nie określa ona głównego świadczenia stron. Określenie „opłata za wykup/opłata za całkowity wykup wartości polisy” wskazuje bowiem na to, że stanowi ona świadczenie uboczne, zastrzeżone na wypadek zakończenia stosunku ubezpieczenia przed upływem przewidzianego terminu. Świadczy o tym także fakt, że zmniejszenie wypłaty środków zgromadzonych przez konsumenta, poprzez naliczenie opłaty, miało miejsce jedynie w wyjątkowym przypadku, a mianowicie w razie przedterminowego rozwiązania umowy. Natomiast po upływie dziesięciu lat trwania umowy opłata ta nie była już naliczana, wynosiła bowiem 0 %.

W tych okolicznościach w ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, że kwestionowane postanowienia regulujące opłatę za wykup/opłatę za całkowity wykup wartości polisy nie określają głównych świadczeń stron w zawartych przez strony umowach ubezpieczenia z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi. Postanowienia regulujące opłatę za wykup/opłatę za całkowity wykup wartości polisy nie wpływają bowiem na istotę samej czynności prawnej. Eliminacja postanowień dotyczących tej opłaty z treści umowy nie spowoduje jej niewykonalności. Jak wynika z samej treści (…) 1-3 głównym świadczeniem ubezpieczającego jest opłata składki, a zapłata opłaty za wykup /opłaty za całkowity wykup wartości polisy stanowi jedynie opłatę dodatkową związaną z przedwczesnym rozwiązaniem umowy.

W sprawie należało również ocenić, czy zakwestionowane przez powoda postanowienia umowne kształtowały prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz czy na skutek owej sprzeczności doszło do rażącego naruszenia ich interesów.

Sąd zważył, że wobec braku ustawowej definicji pojęcia dobrych obyczajów w doktrynie przyjmuje się, że są to normy moralne i zwyczajowe stosowane w działalności gospodarczej. Mówiąc o dobrych obyczajach podkreśla się przede wszystkim zasadę lojalności oraz szeroko rozumiany szacunek pomiędzy stronami stosunku prawnego. Za sprzeczne z dobrymi obyczajami, uważa się takie działania, które zmierzają do niedoinformowania, dezinformacji, wykorzystania naiwności lub niewiedzy drugiej strony. Działanie wbrew „dobrym obyczajom” w rozumieniu art. 3851 § 1 k.c., w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego, wyraża się w tworzeniu przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową tego stosunku (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 13 września 2012 r., VI ACa 461/12, LEX nr 1223500).

Jak wskazał natomiast Sąd Najwyższy w wyroku z 13 lipca 2005 roku, I CK 832/04 (Legalis nr 71468) w rozumieniu art. 3851 § 1 k.c. „rażące naruszenie interesów konsumenta” oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym, natomiast „działanie wbrew dobrym obyczajom” w zakresie kształtowania treści takiego stosunku obligacyjnego wyraża się w tworzeniu przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową tego stosunku. Rażące będą wszystkie te wypadki, w których dojdzie do szczególnie odczuwalnego odbiegania od zasad uczciwego wyważenia praw i obowiązków stron.

Za dobre obyczaje uznać zatem należy kształtowanie takich warunków umów, które nie będą uprzywilejowywały jednej strony umowy tj. przedsiębiorcy, w sposób nadmierny obciążając drugiego z kontrahentów – konsumenta.

Nie ulega wątpliwości, że opłata za wykup/opłata za całkowity wykup wartości polisy, w przypadku rozwiązania umowy przez upływem 10 lat jej trwania, była rażąco wysoka i pozbawiała ubezpieczających większości środków zgromadzonych na ich rachunkach.

W tym zakresie (…) wskazywało jednak, że wysokość opłaty za wykup/opłaty za całkowity wykup wartości polisy była usprawiedliwiona wysokimi kosztami, jakie ponosi w związku z zawarciem umowy, a które kompensowane są zyskami osiąganymi w kolejnych latach.

Po pierwsze należy zauważyć, że z treści samych (…) 1-4 nie wynika, aby opłata za wykup miała związek z kosztami ponoszonymi przez pozwanego, w tym z wysokimi prowizjami agentów ubezpieczeniowych. Dokumenty te nie zawierają bowiem definicji opłaty za wykup/opłaty za całkowity wykup wartości polisy i nie wyjaśniają ich charakteru ani funkcji, nie wskazują z czym są one związane i za jakie czynności lub świadczenia członek grupy był zobowiązany je uiścić.

Pozwany nadając świadczeniu nazwę „opłata za wykup/opłata za całkowity wykup wartości polisy” wprowadził kontrahentów w błąd. Wykładnia językowa pojęcia „opłata za wykup” jest bardzo wąska i dla typowego konsumenta oznacza, że będzie to koszt tylko i wyłącznie czynności związanych z wykupem polisy a nie wszelkich działań pozwanej związanych z umową. W (…) 1-4 nie sposób doszukać się informacji, które wskazywałyby za co dokładnie pobierana jest przedmiotowa opłata. Powód dopiero na etapie sporu sądowego mógł dowiedzieć się, że opłata ta służyła m.in. pokryciu wynagrodzenia prowizyjnego agentów. Podkreślenia wymaga, że koszty związane z działalnością akwizycyjną nie są kosztami ponoszonymi bezpośrednio w związku z umową i nie mogą być traktowane jako konieczny składnik świadczeń ubezpieczonego. Są to ogólne koszty działalności strony pozwanej, objęte jej ryzykiem gospodarczym i przenoszenie obowiązku ich ponoszenia na klientów następuje poprzez pobieranie od nich określonych świadczeń o charakterze marży, wynagrodzenia, prowizji czy opłat za zarządzanie, a nie zaś za pomocą „kar” czy „odszkodowań” za rozwiązanie umowy.

Co więcej wobec możliwość zawarcia umowy bez pośrednictwa agenta ubezpieczeniowego, obciążenie konsumenta w takim przypadku opłatą stanowi niewątpliwie przerzucenie na konsumenta całości ekonomicznego ryzyka przedsiębiorcy i potwierdza, że opłata ta nie pozostaje w związku z kosztami powstałymi na skutek skorzystania z prawa do wypowiedzenia umowy. (…) 1-4 nie przewidywały bowiem odmiennej wysokości kwestionowanej opłaty w stosunku do konsumentów, którzy nie skorzystali z pośrednictwa agentów ubezpieczeniowych, mimo, że jak podnosił pozwany, to prowizje agentów stanowiły główny składnik ponoszonych kosztów. Nałożenie zatem takiej opłaty stanowiło niewątpliwie obciążanie kontrahentów kosztem, który de facto nie powstał w związku z zawartą przez nich umową.

Zauważyć należy, że gdyby twierdzenie pozwanego o rekompensacie kosztów było prawdziwe to koszty, które kompensowane są poprzez ograniczenie wysokości wartości wykupu poprzez pobranie opłaty i zatrzymania tej części środków, powinny maleć wraz z każdym kolejnym rokiem trwania umowy. Byłyby one bowiem stopniowo spłacane z wypracowywanych przez pozwanego zysków czy też innych pobieranych opłat.

Z ustalonego stanu faktycznego wynika jednak, że powyższa okoliczność wcale nie wpływa na zmniejszenie wysokości pobieranej przez pozwanego opłaty. Odnosząc się do sytuacji członków grupy wskazać należy, że gdyby umowa uległa rozwiązaniu w pierwszym roku trwania polisy to biorąc pod uwagę kwotę zgromadzonych składek pobrana przez pozwanego kwota byłaby niższa, niż gdyby umowa uległa rozwiązaniu w kolejnym roku jej trwania. Oczywistym jest bowiem, że przy uwzględnieniu regularnych wpływów ze składek i ich alokowania na rachunku inwestycyjnym, pobierana przez (…) kwota w pierwszym roku trwania polisy byłaby niższa od kwoty, która zostałaby pobrana w drugim roku jej trwania i mogłaby być wyższa nawet w kolejnych latach, kiedy procentowe wyliczenie opłaty za wykup zgodnie z wzorem malało, ale wysokość opłaty zależała od wartości środków na polisie. Oczywiście wskutek nietrafionych inwestycji / złej koniunktury wartość rachunku w kolejnych latach mogła się zmniejszać, ale okoliczność ta wynikałaby z czynników związanych z ryzykiem inwestycyjnym, a nie sposobem uregulowania opłaty za wykup w umowie.

Świadczy to w ocenie Sądu o całkowitej arbitralności ustalonej przez pozwanego opłaty i braku jej powiązania z realnie poniesionymi kosztami. Wysokość opłaty za wykup/opłaty za całkowity wykup wartości polisy zdaniem Sądu była ustalana w oderwaniu od wysokości rzeczywiście poniesionych kosztów przez ubezpieczyciela.

Wskazać należy, że nie jest generalnie wykluczona możliwość pobierania przez ubezpieczyciela opłat od konsumentów za świadczenie im usług, jednakże opłaty te nie mogą być ukrywane w opłacie za wykup. Pozwany był uprawniony do pobierania od członków grup także szeregu innych opłat związanych z umową takich jak chociażby opłacana co miesiąc opłata administracyjna, opłata za ryzyko czy też opłata za zarządzanie. Członkowie grupy mieli zatem prawo oczekiwać, że koszty związane z ich polisami są pokryte tymi dodatkowymi opłatami. Pozwany otrzymywał wynagrodzenie za szereg swoich działań i nie było podstaw, by obciążać kontrahentów kosztami działalności także poprzez pobieranie od nich wygórowanej opłaty za wykup polisy.

Nadto konsumenci nie mieli rzeczywistego wpływu na wysokość prowizji przyznawanych agentom, nie łączyły ich z nimi żadne umowy, które nakładałyby na nich obowiązek pokrycia kosztów prowizji agentów. Nie mieli również możliwości ustalenia czy ich świadczenie jest ekwiwalentne i uzasadnione okolicznościami. Nie posiadali oni bowiem w ogóle wiedzy na temat wysokości kosztów akwizycji, które docelowo mieli ponieść. Pozwany nie informował bowiem o przyjętym sposobie rozliczenia kosztów. Postanowienia (…) 1-4 wskazujące na opłatę za wykup / opłatę za całkowity wykup wartości polisy nie odwołują się do przedmiotowych kosztów i nie zobowiązują wprost konsumentów do ich poniesienia.

W ocenie Sądu strona pozwana, poprzez wprowadzenie wysokich opłat za wykup w praktyce przerzuciła na kontrahentów całość obciążeń i ryzyka związanego z zawartymi umowami, narzucając im świadczenie o niejasnym charakterze (w praktyce bardziej zbliżone do kary umownej, choć określone jako „opłata za wykup”) i o niezrozumiałym dla konsumentów celu. Strona przy tym określiła to świadczenie jako „opłata za wykup/opłata za całkowity wykup wartości polisy” mając pełną świadomość, że wykładnia językowa prowadzi do wniosku, że sensem i celem tego świadczenia ma być pokrycie kosztów („opłacenie”) czynności likwidacyjnych, mimo że w rzeczywistości zamiarem strony było zagwarantowanie sobie, że niezależnie od czasu trwania umowy klient skompensuje jej wszelkie koszty prowadzonej działalności również i te, które nie są związane bezpośrednio z wykonywaniem samej umowy i które wynikały z procedur marketingowych i akwizycyjnych, związanych z pozyskaniem klienta.

Podkreślenia wymaga, że pozwany jest przedsiębiorcą i ryzyko straty jest wpisane w prowadzoną przez niego działalność ubezpieczeniową. Długoterminowość nie jest naturą umów ubezpieczenia z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi i zdaniem Sądu wynika jedynie z rozłożenia na raty wysokich kosztów początkowych. Umowy były zawierane na czas nieokreślony i przewidywały możliwość rozwiązania ich w każdym czasie, już sama ta konstrukcja stoi w opozycji z twierdzeniami pozwanego o długoterminowym charakterze umów.

Jak wynika bowiem z treści umów, jak też treści art. 830 § 1 k.c., członkowie grupy mieli prawo do ich wypowiadania w każdym czasie, nie byli przy tym związani żadnymi terminami ani koniecznością uzyskania zgody pozwanego. Faktycznie jednak prawo to zostało przez pozwanego skutecznie ograniczone. Członkowie grupy nie mogli bowiem skorzystać z możliwości rozwiązania umowy bez ryzyka utraty wszystkich lub większości zgromadzonych na rachunkach środków. Nawet w przypadku niewłaściwego wykonywania umowy przez pozwanego konsumenci nie posiadali zatem możliwości rozwiązania umów bez ponoszenia strat finansowych.

Taki sposób ukształtowania obowiązków i uprawnień stron nie zabezpiecza niewątpliwie konsumentów, jako słabszej strony umowy. Poprzez pobranie wysokiej opłaty pozwany ma bowiem możliwość otrzymania zdecydowanej części świadczenia, sam będąc przy tym zwolnionym od spełnienia własnego świadczenia. Narusza to niewątpliwie równorzędność stron stosunku obligacyjnego.

Pozwany wskazywał przy tym na przeciętny model konsumenta, który powinien być uważny, ostrożny i który winien zachować pewien stopień racjonalnego krytycyzmu przy zawieraniu umów.

Nie ulega wątpliwości, że umowa ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym jest produktem złożonym i skomplikowanym, a zatem wiedza konsumenta jest w tym przypadku zdecydowanie mniejsza niż chociażby w odniesieniu do zwykłych umów ubezpieczenia. Nie sposób uznać, że konsument zawierając taką umowę posiada fachową wiedzę na temat tego rodzaju ubezpieczeń, jak też charakteru opłat. Przeciętny konsument ma jednak zaufanie do towarzystwa ubezpieczeń, jako przedsiębiorcy, że będzie on wiarygodnym podmiotem.

Nie ulega wątpliwości, że w przypadku zawierania tego typu umów można się spodziewać pewnego ryzyka finansowego, jednakże dotyczy ono sytuacji na rynku, a nie pozbawienia przez ubezpieczyciela znacznej części środków zgromadzonych na rachunku w przypadku skorzystania z przyznanej w umowie możliwości rozwiązania umowy.

Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że główne świadczenia stron w (…) 1-4 zostały precyzyjnie wskazane, w przeciwieństwie do wysokości opłaty za wykup/opłaty za całkowity wykup wartości polisy, która określona została w sposób niejednoznaczny i niepozwalający ubezpieczającemu na samodzielne i dokładne ustalenie jej wysokości. Analiza postanowień (…) 1-4 dotyczących sposobu naliczania tych opłat wskazuje, że zostały one sformułowane w taki sposób, że wymagają niemal specjalistycznej wiedzy w zakresie instrumentów finansowych. Pojęcia i sformułowania opisujące sposób naliczania opłaty za wykup nie są zwrotami, których konsument używa w życiu codziennym i które funkcjonują w słownictwie potocznym. Nadto indywidualne ustalenie przez konsumenta wysokości opłaty za wykup jest właściwie niemożliwe, gdyż kwota ta jest uzależniona od wartości jednostek wynikających z wycen związanych z funkcjonowaniem rynku inwestycyjnego.

Fakt oderwania wysokości opłaty za wykup od rzeczywiście poniesionych kosztów oraz mechanizm naliczania opłaty przemawiają zdaniem Sądu za przyjęciem, że celem wprowadzenia opłaty za wykup było wywarcie na konsumencie presji, w celu dalszego trwania w stosunku umownym, a nie zabezpieczenie własnych interesów poprzez minimalizację strat związanych z tym, że strona poniosła koszty, licząc na długoletnie trwanie stosunku umownego. Opłata nie miała zatem charakteru kompensacyjnego, ale represyjny.

Powyższych rozważań nie zmienia fakt, że członkowie grupy w osobach [8 osób] byli współpracownikami czy też agentami pozwanego. Sam fakt posiadania specjalistycznej wiedzy nie dawał bowiem ww. członkom grupy wpływu na treść postanowień (…) 1-4 i nie umożliwiał innego ukształtowania wysokości spornej opłaty. Ww. osoby również pozbawione były możliwości rozwiązania umowy bez ryzyka utraty zgromadzonych środków.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania oraz ustalony stan faktyczny Sąd doszedł do przekonania, że postanowienia (…) 1-4 dotyczące opłaty za wykup/opłaty za całkowity wykup wartości polisy ukształtowały prawa i obowiązki członków grupy w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy. Wysokość pobranych przez pozwanego opłat była uregulowana z góry, w sposób sztywny i automatyczny. Wobec powyższego należało uznać, że strona pozwana postąpiła niezgodnie z dobrymi obyczajami, nielojalnie wobec członków grupy, wprowadzając ich w błąd użytą nazwą świadczenia. Ponadto rażąco naruszyła interesy członków grup pozbawiając ich większości ze zgromadzonych przez nich na rachunku ubezpieczeniowym środków, stosując opłatę automatycznie, bez powiązania z rzeczywiście poniesionymi kosztami.

W konsekwencji, na podstawie art. 3851 k.c., Sąd stwierdził że kwestionowane przez powoda postanowienia (…) 1-4 regulujące opłatę za wykup/opłatę za całkowity wykup wartości polisy miały charakter niedozwolonych klauzul umownych.

Sankcją stwierdzenia, że dane postanowienie umowy jest „niedozwolonym postanowieniem” w rozumieniu art. 3851 k.c. jest brak związania tym postanowieniem w stosunku nawiązanym przez strony, przy czym pozostała część umowy nadal pozostaje w mocy. W niniejszej sprawie ani ogólne warunki ubezpieczenia, ani ogólne przepisy o zobowiązaniach nie dawały podstaw do przyjęcia, że w miejsce zakwestionowanych postanowień wchodzą inne, kształtujące wysokość spornej opłaty. W związku z powyższym pobrane od członków grupy kwoty opłaty za wykup/opłaty za całkowity wykup wartości polisy powinny być w całości wypłacone członkom grupy, tak jak uiszczona już część wartości polisy.

Sąd zważył, że stosownie do treści art. 405 k.c. kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Natomiast zgodnie z dyspozycją art. 410 § 1 k.c. ww. przepis stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego. Definicję świadczenia nienależnego ustawodawca zawarł w treści art. 410 § 2 k.c., zgodnie z którym świadczenie jest nienależne, jeżeli ten kto je spełnił nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

W konsekwencji bezpodstawnie potrącone kwoty z tytułu opłat za wykup, podlegają zwrotowi na rzecz członków grupy według konstrukcji zwrotu nienależnego świadczenia w rozumieniu art. 410 k.c.

Pozwany podniósł jednakże w niniejszej sprawie zarzut przedawnienia roszczeń części członków grupy tj. [13 członków grupy].

Zdaniem  (…) roszczenia ww. osób uległy już przedawnieniu, gdyż termin przedawnienia roszczeń o zwrot nienależnego świadczenia wynosi 3 lata, nadto w sprawie zastosowanie winien znaleźć 3 letni termin przedawnienia o jakim mowa w art. 819 § 1 k.c. Pozwany wskazał również, że w związku z regularnym uiszczaniem składek w sprawie zastosowanie znajdzie również 3 letni termin przedawnienia przewidziany dla roszczeń okresowych.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że żądanie pozwu w niniejszej sprawie nie stanowi „roszczenia z umowy ubezpieczenia” o jakim mowa w art. 819 § 1 k.c. ani roszczenia o świadczenia okresowe. Dochodzone w sprawie kwoty mają bowiem swoje źródło w bezpodstawnym wzbogaceniu się pozwanego kosztem członków grupy, na skutek nienależnie pobranych od nich opłat za wykup/opłat za całkowity wykup wartości polisy, którą w konsekwencji należy uznać za świadczenie nienależne. (…) uzyskała bowiem korzyść majątkową (w postaci ww. opłat) bez podstawy prawnej (podstawa ta okazała się bowiem niewiążąca, z uwagi na jej abuzywność) kosztem innej osoby (tj. członków grupy). W konsekwencji powyższego stronie powodowej przysługiwało przeciwko pozwanemu roszczenie o zwrot nienależnie pobranych kwot pieniężnych, które to roszczenie stanowiło przedmiot niniejszego postępowania sądowego.

Co więcej roszczenia członków grupy nie były związane z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą, a zatem w sprawie zastosowanie winien znaleźć 10-letni termin przedawnienia roszczeń, zgodnie z art. 118 k.c. Mając na względzie datę wymagalności roszczeń związaną z datą rozwiązania umów łączących członków grupy z pozwanym, jak też datę wniesienia powództwa w niniejszej sprawie, nie ulega wątpliwości, że termin ten w stosunku zarówno do ww. członków grupy, jak też wobec pozostałych osób jeszcze nie upłynął. Żadne z dochodzonych w sprawie roszczeń nie jest zatem przedawnione.

Pozwany w realiach niniejszej sprawy podnosił również zarzut przyczynienia się członków grupy do powstałej szkody.

Stosownie do treści art. 362 k.c. jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

Powołany przepis miarkuje obowiązek naprawienia szkody, w sytuacji gdy poszkodowany sam miał udział w zdarzeniu sprowadzającym szkodę. Jednakże w niniejszej sprawie przedmiotem powództwa nie było naprawienie szkody wyrządzonej przez pozwanego członkom grupy, lecz żądanie oparte na bezpodstawnym wzbogaceniu. W związku z powyższym przepis ten nie mógł znaleźć zastosowania w okolicznościach niniejszej sprawy.

(…) wskazywało również, że w zakresie kwoty 1.613.887,36 zł nie jest już wzbogacony, gdyż taką kwotę wypłacił tytułem prowizji swoim agentom, w związku z zawartymi umowami.

Jak wynika z treści art. 409 k.c. obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu.

Nie można przy tym mówić o utracie wzbogacenia, jeśli wzbogacony zużył korzyść w taki sposób, że zaoszczędził sobie wydatku (tak też SN m.in. w wyroku z 24 marca 1964 r. I CR 211/63, Legalis nr 104504 ,czy też w uchwale z 25 kwietnia 1996 r. III CZP 153/95,Legalis nr 29947).

Nie ulega wątpliwości, że zapłata prowizji agentom współpracującym z pozwany stanowi rodzaj zobowiązania (…), które wynika z prowadzonej działalności gospodarczej. W związku z powyższym przeznaczenie środków pochodzących z pobranych opłat na ten cel nie stanowi zużycia czy też utraty wzbogacenia w myśl powołanego przepisu. Poprzez zapłatę prowizji z tych opłat pozwany zwolnił się bowiem z obowiązku zapłaty, jaki na nim ciążył jako na przedsiębiorcy. Nie można zatem uznać, że nie jest już w tym zakresie wzbogacony.

W tych okolicznościach powództwo o zasądzenie na rzecz 165 członków grupy dochodzonych przez nich kwot w ujednoliconej wysokości, jako związanych z nienależnie pobranymi opłatami za wykup/opłatami za całkowity wykup wartości polisy w całości zasługiwało na uwzględnienie.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. Przy czym w stosunku do 28 osób, które przed wniesieniem pozwu w niniejszej sprawie wezwały pozwanego do zapłaty pobranych nienależnie kwot i zgłosiły swoje roszczenia w pozwie wniesionym w dniu 8 maja 2014 r. odsetki należne są, zgodnie z żądaniem, od dnia wniesienia pozwu w sprawie. Już bowiem w dacie wystąpienia z pozwem pozwany pozostawał w opóźnieniu z zapłatą tych kwot. Przy czym członek grupy (…) przed wniesieniem pozwu wezwał pozwanego do zapłat kwoty 3.140 zł, zaś w niniejszej sprawie dochodził zapłaty kwoty 3.176,37 zł. W związku z powyższym Sąd zasądził odsetki od kwoty 3.140 zł od 8 maja 2014 r., zaś od pozostałej kwoty tj. 36,37 zł od dnia 15 lipca 2014 r. tj. po upływie okresu 7 dni od dnia doręczenia odpisu pozwu pozwanemu. Sąd zważył przy tym, że po ukazaniu się ogłoszenia w prasie o wszczęciu niniejszego postępowania do grupy przystąpiło ostatecznie 137 osób, które zgłosiły swoje roszczenia w piśmie wniesionym 31 lipca 2015 r. Część z tych osób przed przystąpieniem do grupy wzywała (…) do zapłaty pobranych nienależnie kwot, a zatem w przypadku tych osób Sąd zasądził odsetki zgodnie z ich żądaniem tj. od dnia złożenia pisma zawierającego zgłoszenie roszczeń tj. od 31 lipca 2015 r. Natomiast w przypadku członków grupy, którzy wezwali pozwanego do zapłaty już po wniesieniu pisma z 31 lipca 2015 r. Sąd zasądził odsetki od dnia 16 września 2015 r. Pozwany otrzymał bowiem pismo zawierające zgłoszenie roszczeń tych członków w dniu 8 września 2015 r. i winien niezwłocznie zaspokoić ich roszczenia, czego nie uczynił. Zdaniem Sądu pozwany pozostawał zatem w opóźnieniu z zapłatą od 16 września 2015 r. tj. po upływie 7 dni od doręczenia pisma z 31 lipca 2015 r.

W pozostałym zakresie Sąd oddalił roszczenie odsetkowe strony powodowej jako niezasadne.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. obciążając nimi w całości pozwanego. Wprawdzie postępowanie w sprawie zostało częściowo umorzone, jak też częściowo oddalone, jednak zakres, w jakim powód uległ w swoich żądaniach stanowił niewielką część z dowodzonej w niniejszej sprawie kwoty wynoszącej łącznie ponad 2 mln złotych. W odniesieniu do umorzonej części wskazać nadto należy, że pozwany nie kwestionował wysokości dochodzonych przez członków grupy roszczeń i nie wskazywał na ich nieprawidłowe wyliczenia. Sąd na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. rozstrzygnął jedynie o zasadach ponoszenia kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe wyliczenia w tym zakresie referendarzowi sądowemu. Opłatę od pozwu, od poniesienia której powód był zwolniony Sąd ustalił na podstawie art. 13 ust. 2 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 90, poz. 594) , biorąc pod uwagę wartość przedmiotu sporu w niniejszej sprawie.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych przepisów Sąd orzekł jak w wyroku.


Postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie I Wydział Cywilny z 20 kwietnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Marta Woźniak

Sędziowie:                      SSO Agnieszka Włodyga

                                         SSO Ewa Olszewska

po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2017 r. w Krakowie na rozprawie sprawy z powództwa Z. R. reprezentanta grupy złożonej ze: [dane 27 członków grupy] przeciwko Skarbowi Państwa – Wojewodzie Ś., Dyrektorowi Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w K.; Województwu Ś.; Powiatowi S.; Gminie Miejskiej S., o ustalenie,

postanawia:

zmienić punkt 1 postanowienia Sądu Okręgowego w Krakowie I Wydział Cywilny z dnia 6 września 2013 r. w ten sposób, iż ustalić iż M. S. zostaje wyłączona ze składu grupy.

 

UZASADNIENIE

Prawomocnym postanowieniem z dnia 6 września 2013 r. Sąd Okręgowy w Krakowie w pkt 1 stwierdził, iż w skład grupy wchodzą: [dane 27 członków grupy].

W piśmie procesowym z dnia 19 kwietnia 2017 r. pełnomocnik strony powodowej wniósł o zmianę postanowienia w przedmiocie składu grupy z dnia 6 września 2013 r. w ten sposób, że M. S. zostanie wyłączona ze składu grupy.

W uzasadnieniu pisma wskazano, że strona powodowa powzięła wiadomość, iż M. S. zmarła w dniu 17 kwietnia 2016 r. Na potwierdzenie powyższej okoliczności strona powodowa przedłożyła odpis skrócony aktu zgonu z dnia 31 marca 2017 r. wydany przez Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w K., z którego wynika, iż M. S. zmarła w dniu 17 kwietnia 2016 r. w S.

Sąd zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 359 § 1 k.p.c. postanowienia niekończące postępowania w sprawie mogą być uchylane i zmieniane wskutek zmiany okoliczności sprawy, chociażby były zaskarżone, a nawet prawomocne.

W rozpoznawanej sprawie Sąd zmienił pkt 1 postanowienia tut. Sądu z dnia 6 września 2013 r. w ten sposób, iż ustalił, że M. S. zostaje wyłączona ze składu grupy.

Wydając orzeczenie powyższej treści Sąd miał na względzie, że postanowienie o ustaleniu składu grupy nie jest orzeczeniem kończącym postępowanie w sprawie, a wskutek śmierci członka grupy, która nastąpiła po wydaniu przedmiotowego orzeczenia, nastąpiła zmiana okoliczności sprawy, która uzasadnia w ocenie Sądu modyfikację uprzednio wydanego postanowienia w przedmiocie ustalenia składu grupy.

Tym samym Sąd w niniejszym składzie podziela stanowisko strony powodowej przedstawione w piśmie procesowym z dnia 19 kwietnia 2017 r. Także w piśmiennictwie wyrażono pogląd, iż: „Potrzeba zmiany postanowienia co do składu grupy już po jego wydaniu może powstać wskutek śmierci członka grupy lub ustania bytu prawnego osoby prawnej będącej członkiem grupy (…). Korekta składu grupy w trybie art. 359 § 1 KPC może mieć miejsce aż do wydania wyroku” (por. T. Jaworski, P. Radzimierski, Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Komentarz. Warszawa 2010, komentarz do art. 17 Ustawy, Legalis).

Jednocześnie Sąd wziął pod uwagę, iż wyłącznie M. S. ze składu grupy nie spowoduje spadku liczebności grupy poniżej ustawowego minimum (tj. co najmniej 10 członków).

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanego wyżej przepisu, orzeczono jak w sentencji postanowienia.


Wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach Wydział II Cywilny z dnia 12 kwietnia 2017 r.

  1. Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 roku o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (dalej jako u.d.p.g.) powództwo w postępowaniu grupowym wytacza reprezentant grupy. Tak więc to reprezentant grupy, który wytoczył powództwo grupowe na rzecz członków grupy jest powodem (stroną) w znaczeniu procesowym. Natomiast członkowie grupy, na rzecz których reprezentant grupy wytoczył powództwo, są stroną w znaczeniu materialnym.
  2. Stosownie do art. 17 ust. 1 u.d.p.g. sąd wydaje postanowienie co do składu grupy. W piśmiennictwie wskazuje się, że postanowienie sądu w przedmiocie składu grupy ma konstytutywny charakter. To nie oświadczenie określonej osoby o przystąpieniu do grupy, lecz dopiero postanowienie sądu o składzie grupy ostatecznie kształtuje skład grupy w postępowaniu grupowym.
  3. Brak jest konieczności rozstrzygania o roszczeniu członka, który zmarł przed wydaniem postanowienia o ustaleniu składu grupy.
  4. Dopuszczalne jest rozszerzenie żądania pozwu o roszczenia kolejnych osób, albowiem nie powoduje ono, że Sąd zobligowany jest do ponownego ustalenia grupy. W wyniku rozszerzenia skład personalny już prawomocnie ustalonej grupy mogącej dochodzić roszczenia w ramach postępowania grupowego nie ulega zmianie.
  5. Dochodzenie roszczenia pieniężnego na podstawie art. 2 ust. 3 u.d.p.g. ulega rozbiciu na dwa etapy: pierwszy następuje w ramach postępowania grupowego o ustalenie, a drugi w ramach indywidualnych powództw o zapłatę.
  6. Należy podkreślić, że żądając ustalenia jedynie odpowiedzialności pozwanego na podstawie art. 2 ust. 3 u.d.p.g., powód musi jednak sformułować także roszczenie pieniężne, którego dochodzeniu w późniejszych postępowaniach indywidualnych ma służyć żądanie ustalenia odpowiedzialności pozwanego i ustalenie tej odpowiedzialności w postępowaniu grupowym musi nastąpić w nawiązaniu do roszczenia pieniężnego, którego spełnienia domagają się od pozwanego członkowie grupy.

Wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach II Wydział Cywilny w składzie:

Przewodnicząca:                                 SSO Agata Stankiewicz – Rataj

Sędziowie:                                           SSO Anna Bogaczyk – Żyłka, SSO Lech Skórski

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2017 roku w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa M. G. – reprezentanta grupy, działającej również na rzecz członków grupy: (…) przeciwko  Spółdzielni Mieszkaniowej (…) w B. o stwierdzenie nieważności umów i zapłatę:

  1. powództwo oddala;
  2. odstępuje od obciążania powódki obowiązkiem zwrotu pozwanej kosztów postępowania.

 

UZASADNIENIE

Po ostatecznym ustaleniu składu grupy, powódka M. G.- reprezentant grupy w postępowaniu grupowym, której członkami są oprócz samej powódki: (…) wniosła o zasądzenie od pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (…) z siedzibą w B. na rzecz każdego z członków podgrupy nr 1 kwoty po 4.638 zł – łącznie kwoty 23.190 zł na rzecz podgrupy nr 1; na rzecz każdego z członków podgrupy nr 2 kwoty po 4.000 zł – łącznie kwoty 20.000 zł na rzecz podgrupy nr 2; na rzecz każdego z członków podgrupy nr 3 kwoty po 3.381 zł – łącznie kwoty 6.762 zł na rzecz podgrupy nr 3; na rzecz każdego z członków podgrupy nr 4 kwoty po 2.600 zł – łącznie kwoty 5.200 zł na rzecz podgrupy nr 4, a także o ustalenie nieważności umów w sprawie zobowiązania do uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynków mieszkalnych. Nadto domagała się zasądzenia od pozwanej kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Motywując swoje stanowisko powódka podała, że wszyscy członkowie grupy reprezentowanej przez powódkę są członkami pozwanej spółdzielni. Członkowie grupy zawarli z pozwaną identyczne umowy w sprawie zobowiązania uzupełnienia wkładu mieszkaniowego przypadającego na lokal mieszkalny z tytułu termomodernizacji budynku mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…), pozostającego w zasobach pozwanej. Część umów miała charakter pisemny i przewidywała rozłożenia świadczenia na raty, zaś część była zawierana w sposób konkludentny poprzez wpłatę przez powodów żądanych przez pozwaną kwot. Zawarcie umów było zaś warunkiem dokonania przez pozwaną przekształcenia spółdzielczych lokatorskich praw do lokali w prawo odrębnej własności. Następnie członkowie grupy zostali stronami umów notarialnych ustanowienia prawa odrębnej własności lokali, a zatem roszczenia członków grupy oparte są na takiej samej podstawie faktycznej. Ustalenie nieważności umowy powódka wiązała z faktem odmowy przez Sąd Rejonowy Katowice-Wschód rejestracji statutu, który określając obowiązki członka pozwanej spółdzielni nakładał obowiązek uzupełnienia wkładu mieszkaniowego lub budowlanego w przypadku poniesienia przez pozwaną nakładów zwiększających wartość budynku w sytuacji, gdy osobie przysługuje lokatorskie prawo do lokalu oraz obowiązek pokrywania zobowiązań wynikających ze zwiększenia wartości budynku w wypadku nakładów poniesionych na odrębną własność nieruchomości z uwagi na uznanie tychże postanowień statutu za niezgodne z obowiązującymi przepisami prawa. Skoro świadczenia wpłacone przez członków grupy były oparte na nieważnych umowach, to winny zostać zwrócone jako nienależne.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wnosiła o odrzucenie pozwu ewentualnie o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powodów na rzecz pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwana podnosiła, że roszczenie dochodzone pozwem nie może być zgłoszone w postępowaniu grupowym i że jest bezzasadne. Wskazała, że utworzony w 1996 roku fundusz modernizacyjny miał na celu ocieplenie bloków bez zaciągania zobowiązań kredytowych. Budynek przy ul (…) w B. został docieplony przed datą wejścia w życie ustawy z dnia 14 czerwca 2007 roku o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Natomiast blok przy ul. (…), po dacie wejścia w życie w/w ustawy. Podejmowane od 1996 roku uchwały w przedmiocie funduszy modernizacyjnych w oparciu, które docieplono budynki, nie były kwestionowane.

W piśmie procesowym z dnia 4 czerwca 2014 roku pozwana podała, że bloki zamieszkiwane przez powodów docieplane były w latach 2004-2005 i w tym czasie obowiązująca ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych, która w art. 12 ust. 1 pkt 2 stanowiła, że w przypadku przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w odrębną własność, członek był zobowiązany wobec Spółdzielni do uzupełnienia wkładu z tytułu modernizacji budynku, w którym znajduje się jego mieszkanie. Z dniem 31 lipca 2007 roku weszła w życie ustawa z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie zmiany ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, wykreślając z niej wszystkie terminy dotyczące modernizacji. Żaden przepis ustawy nowelizującej nie wskazał, że roszczenia Spółdzielni z tytułu poniesionych nakładów na modernizację z mocy prawa wygasły. Obecnie zagadnienie modernizacji budynku regulują inne ustawy niż ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych w związku z czym uregulowanie rozliczeń modernizacji z członkami, którzy przekształcili swoje spółdzielcze prawo do lokalu w odrębną własność nastąpiło na podstawie uchwał: nr (…) oraz nr  (…) Zarządu pozwanej. Powództwa o stwierdzenie nieważności tychże aktów wewnętrznych pozwanej zostały przez Sąd Apelacyjny w Katowicach oddalone w sprawie I ACa 1003/13 i I ACa 1041/13. Pozwana zakwestionowała interes prawny powodów do ustalenia nieważności zawartych z pozwaną umów w przedmiocie spłaty zobowiązań z tytułu docieplenia budynków poprzez uzupełnienie wkładów mieszkaniowych/budowlanych. Zobowiązania wszystkich powodów za wyjątkiem G. D. (2) miały miejsce przed zmianą z 14 czerwca 2007 roku ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Prawomocnym postanowieniem z dnia 5 czerwca 2014 roku Sąd Okręgowy w Katowicach postanowił rozpoznać sprawę w postępowaniu grupowym a na mocy postanowienia z dnia 17 maja 2016 roku ustalił skład podgrupy.

Pismem z dnia 10 grudnia 2016 roku powódka rozszerzyła żądanie pozwu domagając się ostatecznie zasądzenia na rzecz G. D. (1) kwoty 6252,48 zł, M. G. kwoty 5374,66 zł, I. B. kwoty 3979,96 zł, G. G. (2) kwoty 4109,80 zł, K. N. kwoty 4109,80 zł. Powyższa zmiana nie spowodowała zmiany składu grupy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy były praktycznie w całości niesporne między stronami postępowania. Bezspornym w sprawie było więc, iż powodowie byli członkami pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (…) w B., którym przysługiwały spółdzielcze lokatorskie prawa do lokali.

Poza sporem pozostawało, iż w dniu 31 maja 1996 roku zebranie przedstawicieli członków pozwanej Spółdzielni na podstawie (…) Statutu Spółdzielni podjęło uchwałę nr (…) w sprawie wprowadzenia funduszu modernizacyjnego, i uwzględnieniu go w opłatach za mieszkanie. Utworzono fundusz modernizacyjny, którego środki miały być przeznaczone na termomodernizację zasobów mieszkaniowych mających na celu ograniczenie kosztów ogrzewania budynków. Podjęto przy tym decyzję, że termomodernizacja będzie się odbywała sukcesywnie, w miarę posiadanych (zgromadzonych) środków na wyodrębnionym funduszu. Na fundusz ten wpłacane były środki pochodzące z oszczędności na ogrzewaniu tych bloków, które już zostały ocieplone. Wszyscy członkowie spółdzielni, stosowanie do wielkości posiadanych lokali, byli obowiązani wpłacać środki na sporny fundusz do końca procesu termomodernizacji – ocieplenia ostatniego budynku pozwanej Spółdzielni.

W dniu 11 lutego 2002 roku Rada Nadzorcza pozwanej pojęła uchwałę nr (…) w sprawie ustalenia zobowiązań poszczególnych budynków w związku z prowadzonymi pracami termomodernizacyjnymi. Zgodnie z jej postanowieniami wartość dokonywanego odpisu na fundusz na poszczególne budynki miała być rozliczana udziałem powierzchni użytkowej mieszkań danego budynku w stosunku do ogólnej powierzchni użytkowej mieszkań ogółem. W dniu 16 maja 2008 roku Zarząd pozwanej Spółdzielni podjął uchwałę nr (…) w sprawie formy zabezpieczenia spłat zobowiązań wynikających z docieplenia budynku. Zgodnie z zapisem § 2 ust. 1 i ust. 2 tej uchwały spłata przez właścicieli lokalu należności z tytułu docieplenia budynku mogła nastąpić przez jednorazową spłatę całej należności albo w formie maksymalnych 60 miesięcznych rat.

W dniu 27 października 2008 roku Rada Nadzorcza pozwanej Spółdzielni podjęła uchwałę nr (…) w sprawie przyjęcia regulaminu tworzenia i gospodarowania funduszem modernizacyjnym. Zgodnie z (…) uchwały w przypadku docieplenia budynku, w którym ustanowiono i przeniesiono własność lokali, właściciele zobowiązani byli do wpłaty kwoty określonej jako stosunek przysługującego im udziału w nieruchomości wspólnej do poniesionych przez spółdzielnię nakładów na docieplenie po uprzednim zaliczeniu na poczet tej wpłaty środków dotychczas zgromadzonych na funduszu modernizacyjnym w odniesieniu do danych lokali. Przytoczone powyżej uchwały nie zostały uznane za nieważne (okoliczności bezsporne, zeznania powódki, zeznania Prezesa zarządu pozwanej, uchwała Rady Nadzorczej pozwanej nr (…) z dnia 11.02.2002 r., uchwała Rady Nadzorczej pozwanej numer  (…) z dnia 27.10.2008 r. wraz z regulaminem oraz uchwała Zarządu pozwanej numer (…) z dnia 16.05.2008 r.

Prace modernizacyjne wykonywane były przez firmy zewnętrzne. Za ocieplenie każdego budynku wystawione zostały faktury VAT. Budynek położony w B. przy ul. (…) został ocieplony na przełomie 2003 i 2004 roku, zaś budynek położony w B. przy ul. (…) na przełomie 2009 i 2010 roku (decyzja o pozwoleniu na budowę udzielonych pozwanej z dat 27.01.2003 r. i 15.07.2009 r., umowy o wykonanie robót dociepleniowych z dnia 10.08.2004 r. i 29.03.2010 r. oraz protokołu technicznego odbioru budynków z dnia 26.07.2005 r. i 23.07.2010 r. – dowód OT numer  (…) z dnia 27.07.2005 r. z załącznikiem oraz dowodu OT numer  (…) z dnia 23.07.2010 r. wraz z załącznikiem, 10 faktur VAT.

Poza sporem pozostaje fakt, że na podstawie aktu notarialnego z dnia 26 czerwca 2009 roku rep. A nr (…) M. K. nabyła odrębną własność lokalu mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…), pozostając nadal członkiem pozwanej Spółdzielni, a który to lokal nabyła na podstawie przydziału nr 420 z dnia 21 kwietnia 1977 roku (akt notarialny z dnia 26 czerwca 2009 roku rep. A nr (…).

Poza sporem pozostaje fakt, że na podstawie aktu notarialnego z dnia 18 grudnia 2009 roku rep. A nr (…) B. M. nabyła odrębną własność lokalu mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…) m3, pozostając nadal członkiem pozwanej Spółdzielni, a który to lokal nabyła na podstawie przydziału nr 420 z dnia 15 marca 1996 roku. (akt notarialny z dnia 18 grudnia 2009 roku rep. A nr (…)).

Poza sporem pozostaje fakt, że na podstawie aktu notarialnego z dnia 28 sierpnia 2009 roku rep. A nr (…) I. P., nabyła odrębną własność lokalu mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…), pozostając nadal członkiem pozwanej Spółdzielni, a który to lokal nabyła na podstawie przydziału nr  (…) z dnia 25 maja 1990 roku (akt notarialny z dnia 28 sierpnia 2009 roku rep. A nr (…)).

Poza sporem pozostaje fakt, że na podstawie aktu notarialnego z dnia 11 września 2009 roku rep A nr (…) G. G. (1) i W. G. (2), nabyli odrębną własność lokalu mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…), pozostając nadal członkami pozwanej Spółdzielni, a który to lokal nabyli na podstawie przydziału nr 482/77 z dnia 19 marca 1977 roku (akt notarialny z dnia 11 września 2009 roku rep. A nr (…)).

Poza sporem pozostaje fakt, że na podstawie aktu notarialnego z dnia 13 marca 2009 roku rep. A nr (…) M. G., nabyła odrębną własność lokalu mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…), pozostając nadal członkiem pozwanej Spółdzielni, a który to lokal nabyła na podstawie przydziału nr 380 z dnia 16 maja 1977 roku. W dniu 3 marca 2009 roku między pozwaną a M. G. została zawarta umowa w sprawie zobowiązania do uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynku mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…) (akt notarialny z dnia z 13 marca 2009 roku rep. A nr (…), umowa –(…)).

Poza sporem pozostaje fakt, że na podstawie aktu notarialnego z dnia 28 grudnia 2009 roku rep. A nr (…) T. W. i W. W., nabyli odrębną własność lokalu mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…), pozostając nadal członkami pozwanej Spółdzielni, a który to lokal nabyli na podstawie przydziału nr 370 z dnia 9 kwietnia 1977 roku. W dniu 14 grudnia 2009 roku między pozwaną a T. W. i W. W. została zawarta umowa w sprawie zobowiązania do uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynku mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…) (akt notarialny z dnia 28 grudnia 2009 roku rep. A nr (…), umowa (…)).

Poza sporem pozostaje fakt, że na podstawie aktu notarialnego z dnia 20 listopada 2009 roku rep. A nr (…) A. Z. i M. Z. nabyli odrębną własność lokalu mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…), pozostając nadal członkami pozwanej Spółdzielni, a który to lokal nabyli na podstawie przydziału nr 251 z dnia 2 września 1977 roku. W dniu 6 listopada 2009 roku między pozwaną a M. Z. została zawarta umowa w sprawie zobowiązania do uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynku mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…) (akt notarialny z dnia 20 września 2009 roku rep. A nr (…), umowa (…)).

Poza sporem pozostaje fakt, że na podstawie aktu notarialnego z dnia 27 lutego 2009 roku rep. A nr (…) K. N. nabyła odrębną własność lokalu mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…) m55, pozostając nadal członkiem pozwanej Spółdzielni, a który to lokal nabyła na podstawie przydziału nr 418/77 z dnia 1 kwietnia 1977 roku. W dniu 27 lutego 2009 roku między pozwaną a K. N. została zawarta umowa w sprawie zobowiązania do uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynku mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…) (akt notarialny z dnia 27 lutego 2009 roku rep. A nr (…), umowa (…)).

Poza sporem pozostaje fakt, że na podstawie aktu notarialnego z dnia 27 lutego 2009 roku rep. A nr (…) G. G. (2) nabyła odrębną własność lokalu mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…), pozostając nadal członkiem pozwanej Spółdzielni, a który to lokal nabyła na podstawie przydziału nr 96/96 z dnia 10 czerwca 1996 roku. W dniu 25 lutego 2009 roku między pozwaną a G. G. (2) została zawarta umowa w sprawie zobowiązania do uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynku mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…) (akt notarialny z dnia 27 lutego 2009 roku rep. A nr (…), umowa (…)).

Poza sporem pozostaje fakt, że na podstawie aktu notarialnego z dnia 11 września 2009 roku rep. A nr (…) I. B., nabyła odrębną własność lokalu mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…), pozostając nadal członkiem pozwanej Spółdzielni, a który to lokal nabyła na podstawie przydziału nr 154/89 z dnia 18 stycznia 1989 roku. W dniu 3 września 2009 roku między pozwaną a I. B. została zawarta umowa w sprawie zobowiązania do uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynku mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…) (akt notarialny z dnia 11 września 2009 roku rep. A nr (…), umowa – (…)).

Poza sporem pozostaje fakt, że na podstawie aktu notarialnego z dnia 12 lutego 2010 roku rep. A nr (…) G. D. (1), nabyła odrębna własność lokalu mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…), pozostając nadal członkiem pozwanej Spółdzielni, a który to lokal nabyła na podstawie przydziału nr 210/97 z dnia 18 sierpnia 1997 roku. W dniu 15 lutego 2011 roku między pozwaną a G. D. (1) została zawarta umowa w sprawie zobowiązania do uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynku mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…) (akt notarialny z dnia 12 lutego 2010 roku rep. A nr (…), umowa (…)).

Poza sporem pozostaje, że (…) jednorazową wpłatą uiścili na rzecz pozwanej kwotę z tytułu uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynków mieszkalnych. Pozostali powodowie kwoty te wpłacali ratalnie. Wpłaty były czynione także po zawarciu aktów notarialnych przekształcających spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu w odrębną własność lokalu. Członkowie grupy faktycznie wpłacili na rzecz pozwanej kwoty dochodzone pozwem głównym i rozszerzonym (okoliczności bezsporne).

Z uwagi na postanowienie Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach z dnia 6 października 2010 roku w sprawie VIII Ns Rej KRS (…), utrzymanym w mocy postanowieniem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 28 kwietnia 2011 roku XIX Ga 164/11 odmawiające dokonania wpisu w części dotyczącej § 14 ust 4., ust. 6, § 21 ust. 4 i § 29 ust. 10 statutu pozwanej, a który to zapis obligował osoby którym przysługuje spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, a także odrębna własność lokalu do uzupełnienia wkładu mieszkaniowego lub budowlanego w wypadku poniesienia nakładów zwiększających wartość budynku, jako niezgodnego z art. 10 ust. 1, 2, 3, i 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. B. M. w dniu 15 października 2012 roku , I. B. w dniu 11 lipca 2012 roku, G. D. (1) 11 lipca 2012 roku, W. W. w dniu 12 lipca 2012 roku i M. G. w lipcu 2012 roku złożyli pozwanej oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczeń woli zawartych w umowach w sprawie zobowiązania do uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynku mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…) jako złożonych pod wpływem błędu. Powodowie wezwali pozwaną do zapłaty kwot wpłaconych na podstawie w/w umów. Pozwana, opierając się na piśmie Związku Rewizyjnego Spółdzielni  Mieszkaniowej (…) z dnia 27 września 2011 roku domagała się zapłaty należności z tytułu poniesionych nakładów na termomodernizację budynków od osób, które przekształciły swoje spółdzielcze lokatorskie i własnościowe prawo do lokalu w odrębną własność (postanowienie Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach z dnia 6.10.2010 r. w sprawie KA.VIII Ns-Rej. KRS/(…) – k. 139-141, postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 28.04.2011 r. w sprawie XIX Ga 164/11 – k. 142-143, wyciąg z protokołu Walnego Zebrania Członków pozwanej z dnia 14.06.2011 r. – k. 138, oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych – k. 18, 71, 84, 99, 137, pismo pozwanej z dnia 30.06.2010 r. – k. 145, pisemna informacja pozwanej z dnia 9.04.2009 r. – k. 144, wezwania do zapłaty z dnia 20 czerwca 2012 r. – k. 14, odpowiedzi pozwanej na wezwania z dnia 20.06.2012 r. – k. 14, wezwania do zapłaty skierowanego do pozwanej z dnia 6.11.2012 r. – k.12, pisma pełnomocnika pozwanej z dnia 13.11.2012 r. – k. 134, statut pozwanej przyjęty uchwałą numer  (…) z dnia 21.06.2010 r., statut pozwanej przyjęty uchwała numer  (…) z dnia 9.06.2006 r. – k. 276-288, 289-312,pismo Związku Rewizyjnego Spółdzielni  Mieszkaniowej (…) z dnia 27.09.2011 r. – k. 201-203, pismo Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej kierowanego do powódki z dnia 5.11.2013 r. – k. 313-316,wykaz zobowiązań członków grupy przygotowanego przez pozwaną w dniu 27.02.2014 r. – k. 317, uchwała numer  (…) z dnia 12.11.2007 r. wraz z kartami dziewięciu lokali oraz uchwała numer  (…) z dnia 28.11.2007 r. wraz z kartą lokalu – k. 318-328, 329-331, zeznania powódki – k. 524-525, zeznania Prezesa zarządu pozwanej – k. 525-526).

Bezspornym w sprawie było, że członkowie grupy, którzy dokonali wpłaty spornych środków lub zawarli umowy o spłatę tych świadczeń w ratach zostali zwolnieni z obowiązku comiesięcznych wpłat na fundusz wraz z opłatami eksploatacyjnymi.

Przyczyną dla której pozwana zdecydowała się proponować swoim członkom zawieranie umów o rozłożenie uzupełnienia wkładu na raty były jej doświadczenia. Zdarzało się bowiem w przeszłości, że bezpośrednio po wyodrębnieniu lokalu jego właściciel sprzedawał swój lokal w budynku po termomodernizacji nie uiszczając brakującej części wkładu. Nowy właściciel nie miał zaś tego obowiązku (zeznania Prezesa zarządu pozwanej – k. 525-526).

Pozwana nie uzależniała zawarcia umowy o ustanowienie odrębnej własności lokalu od uzupełniania wkładu o sporne kwoty lub od zawarcia umowy o rozłożenie ich na raty. Jedynymi warunkami były te wprost wynikające z ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Pozwana jednak informowała swoich członków o ich obowiązkach związanych z koniecznością uzupełniania wkładu. W razie odmowy była z takim członkiem zawierana umowa o ustanowienie odrębnej własności lokalu, a następnie pozwana wnosiła powództwo o zapłatę. Bezspornym między stronami postępowania było, iż takie sprawy o zapłatę się toczyły (zeznania Prezesa zarządu pozwanej – k. 525-526).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane wyżej dowody, których wiarygodność nie budziła wątpliwości, ponieważ zostały sporządzone przez uprawnione osoby z zachowaniem wymogów im przypisanych, a nadto w większości były niesporne między stronami postępowania.

Jako wiarygodne Sąd ocenił zeznania J. S., ponieważ korelują z pozostałym materiałem dowodowym. Natomiast zeznaniom M. G. Sąd dał wiarę w części, w której twierdziła, że pozwana utworzyła fundusz, z którego modernizowano bloki. Na uwzględnienie nie zasługiwały twierdzenia powódki, w których podała, że zawarcie umów o ustanowienie odrębnej własności lokalu uzależnione zostało przez pozwaną od podpisania umów w przedmiocie zobowiązania do uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynku mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…). Przeczy powyższemu już choćby okoliczność, że jeden z członków grupy – G. D. (1) zawarła umowę o spłatę w ratach już po ustanowieniu na jej rzecz odrębnej własności lokalu. Przeczą temu również okoliczności, iż pozwana – na co powoływała się również sama powódka – pozywała o zapłatę tych należności właścicieli lokali na rzecz których ustanowiła wcześniej odrębną własność lokali. Takie sprawy sądowe nie mogłyby mieć miejsca gdyby rzeczywiście warunkiem ustanowienia odrębnej własności lokalu była spłata (umowne zobowiązanie do spłaty) uzupełniającego wkładu.

Oddaleniu zaś podlegały wnioski o dopuszczenie dowodu z akt spraw sądowych. Co do zasady nie jest wyłączona możliwość zaliczenia w poczet materiału dowodowego w postępowaniu cywilnym dowodów zgromadzonych w innym postępowaniu, jednakże oczywistym jest, że nie może to jednak zostać dokonane w sposób całościowy gdyż narusza zasadę bezpośredniości (art. 235 k.p.c.). W ślad za orzecznictwem sądów powszechnych zauważyć przyjdzie, że procedurze cywilnej nie jest znany dowód z „akta sprawy”. Przedmiotem dowodu mogą być jedynie poszczególne ściśle określone dokumenty znajdujące się w aktach sprawy, które powinna szczegółowo wskazać sama strona, która wywodzi z nich skutki prawne (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2011 roku IV CSK 142/11). Dlatego też wnioski dowodowe pozwanej o dopuszczenie dowodu z akt Sądu Rejonowego w Bytomiu i z akt Sądu Apelacyjnego w Katowicach wskazanych w piśmie pozwanej z dnia 4 czerwca 2014 r., jako nieprawidłowe zostały przez Sąd oddalone.

 

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Na wstępie wskazać należało, że zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (dalej jako: u.d.p.g.) powództwo w postępowaniu grupowym wytacza reprezentant grupy. Tak więc to reprezentant grupy, który wytoczył powództwo grupowe na rzecz członków grupy jest powodem (stroną) w znaczeniu procesowym. Natomiast członkowie grupy, na rzecz których reprezentant grupy wytoczył powództwo, są stroną w znaczeniu materialnym. Stosownie do art. 17 ust. 1 u.d.p.g. sąd wydaje postanowienie, co do składu grupy. W piśmiennictwie wskazuje się, że postanowienie sądu w przedmiocie składu grupy ma konstytutywny charakter. To nie oświadczenie określonej osoby o przystąpieniu do grupy, lecz dopiero postanowienie sądu o składzie grupy ostatecznie kształtuje skład grupy w postępowaniu grupowym (por. Małgorzata Sieradzka, Komentarz do art. 17 u.d.p.g., LEX, wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 2 października 2013 roku I ACa 386/13). W świetle powyższego brak było konieczności rozstrzygania o roszczeniu M. N., który zmarł przed wydaniem postanowienia o ustaleniu składu grupy. W świetle przepisów u.d.p.g. dopuszczalnym było natomiast rozszerzenie żądania pozwu odnośnie G. D. (1), M. G., I. B., G. G. (2) i K. N., albowiem nie powodowało ono, że Sąd zobligowany był to ponownego ustalenia grupy. W wyniku rozszerzenia skład personalny już prawomocnie ustalonej grupy mogącej dochodzić roszczenia w ramach postępowania grupowego nie uległ zmianie. Kwestia zaś podgrup, w świetle art. 2 ust 2 cytowanej ustawy ma charakter wtórny, istotą bowiem postępowania dotyczącego dochodzenia roszczeń w postępowaniu grupowym jak wynika z art. 17 ustawy jest ustalenie składu grupy.

Roszczenie zgłoszone przez powódkę nie było zasadne i musiało podlegać oddaleniu.

Roszczenie swoje i członków grupy powódka oparła na instytucji nienależnego świadczenia, co wynika jednoznacznie z powołanej w pozwie podstawy prawnej roszczenia. Sąd Najwyższy oraz sądy powszechne w swoich orzeczeniach, jednoznacznie przyjmują że sąd rozstrzygający sprawę nie jest związany podstawą prawną wskazaną przez stronę. Zauważyć jednak należy za Sądem Najwyższym, iż jeżeli strona wskaże podstawę prawną roszczenia to ukierunkowuje postępowanie, a sprawa jest rozpatrywana w oparciu o powyższe wskazania (Wyrok SN z 18 marca 2005r. II CK 556/04 opubl. OSNC 22006/2/poz. 38). Podobne stanowisko zajął Wyrok Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 5 czerwca 2008 r. (sygn. akt I ACa 434/08), gdzie wskazał, iż sąd nie jest związany wskazaną w pozwie podstawą prawną – wiąże go jednak treść żądania i jego podstawa faktyczna. Skoro powódka uzasadniła swoje żądanie okolicznością bezpodstawnego wzbogacenia pozwanej i na tę okoliczność przytaczała fakty byłoby więc niedopuszczalnym orzeczeniem przez sąd ponad żądanie. Tezy i uzasadnienia tych orzeczeń Sąd orzekający w pełni podziela.

Powódka w niniejszej sprawie nie wykazała, nie próbowała wykazać, ani nawet nie podnosiła żadnych okoliczności faktycznych, które uzasadniałyby rozpatrywanie żądania pozwu w oparciu o inną podstawę prawną, niż podana przez samą powódkę w pozwie.

Rozpoznając pozew powódki należało – jak wskazano wyżej – rozpoznać go w granicach przepisu art. 410 k.c. w związku z przepisem art. 405 k.c. Zgodnie z drugim z tych przepisów, kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Zgodnie z przepisem art. 410 k.c. natomiast przepisy artykułów poprzedzających stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego. Świadczenie jest zaś nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia. Aby więc skorzystać z dyspozycji powołanych przepisów należało w pierwszej kolejności wykazać, iż powódka i członkowie grupy świadczyli jakieś kwoty na rzecz pozwanej, a nadto iż świadczenie to było pozbawione podstawy prawnej lub podstawa ta odpadła. Sam fakt świadczenia kwot wskazanych w pierwotnym i rozszerzonym pozwie nie był sporny między stronami postępowania. W ocenie powódki jednak umowy w sprawie zobowiązania do uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynku mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…) zawarte przez członków grupy (w formie pisemnej lub w sposób konkludentny przez dokonanie wpłat) okazały się nieważne, a tym samym podstawa świadczeń odpadła.

Analizując przedmiotowe umowy należy wskazać, że są one tzw. umowami nienazwanymi w świetle przepisów kodeksu cywilnego tzw. swobodnym stosunkiem zobowiązaniowym. Swoboda umów to zasada prawa zobowiązań polegająca na przyznaniu podmiotom prawnym ogólnej możliwości zawierania i kształtowania treści umów w granicach zakreślonych przez prawo. Na swobodę umów składają się cztery elementy: swoboda w zawieraniu umowy, swoboda w wyborze kontrahenta, swoboda w kształtowaniu treści umowy oraz swoboda w wyborze formy zawarcia umowy. Zasada swobody umów zapisana jest w art. 3531 k.c. zgodnie z którym, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Zasada swobody umów stwarza podmiotom możliwość kształtowania stosunków zobowiązaniowych innych niż typowe, strony uzyskują kompetencję do tworzenia zupełnie nowych typów umów, niepodobnych do normatywnie określonych w kodeksie cywilnym, mogą także wzorować się na umowach nazwanych, ale określając łączący ich stosunek zobowiązaniowy dokonywać pewnych modyfikacji lub uzupełnień, kreując w ten sposób bardziej odpowiedni dla nich instrument prawny. Tak też mamy w przypadku przedmiotowej sprawy.

Powodowie przed podpisaniem umów mieli możliwość zapoznania się z ich treścią, tym samym mogli zapoznać się z ich warunkami. Zatem nie można uznać by powodowie podpisując umowy działali pod wpływem błędu. Nawet jeśli powodowie twierdzą, że umowy zostały im narzucone wbrew ich woli, to mogli odmówić ich podpisania. Nieuzasadniony okazał się zarzut strony powodowej, że podpisanie umów o ustanowienie odrębnej własności lokalu uwarunkowane były przez pozwaną od podpisania umów w sprawie zobowiązania do uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynków mieszkalnych położonych w B. przy ul. (…). Jak wykazało postępowanie dowodowe niektóre akty notarialne obejmujące ustanowienie odrębnej własności lokalu zostały zawarte przed datą zawarcia umów w sprawie zobowiązania do uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynku. Tym samym odrębna własność lokali powstała przed podpisaniem umów w sprawie zobowiązania do uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynku. Potwierdzeniem dobrowolności podpisania umów była również okoliczność, że pozwana pozywała część właścicieli lokali już po nabyciu przez nich prawa własności, domagając się zapłaty spornych kwot z tytułu modernizacji lokali. Na powyższe sprawy sądowe powoływała się zresztą sama powódka. Jeżeli rzeczywiście – jak twierdziła powódka – warunkiem zawarcia umowy o ustanowienie odrębnej własności lokalu było zawarcie odrębnej umowy w sprawie uzupełniania wkładu lub jego faktyczna wpłata, to sprawy z powództwa pozwanej o zapłatę nie mogły się toczyć. Ponadto zauważyć przyjdzie również, że w dacie nabycia przez członków grupy odrębnej własności lokali obowiązywał przepis art. 1714 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w brzmieniu nadanym zmianą tej ustawy z 14 czerwca 2007 r. Zgodnie z tym przepisem na pisemne żądanie członka lub osoby niebędącej członkiem spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, spółdzielnia mieszkaniowa jest obowiązana zawrzeć umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu spłaty przypadających na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami, spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 11 ustawy spółdzielniach mieszkaniowych. W świetle powyższego pozwana Spółdzielnia w odniesieniu do powodów w żadnym razie nie mogła uzależnić ustanowienia na ich rzecz prawa odrębnej własności lokalu od uiszczenia przez nich kwot z tytułu opłat na fundusz modernizacyjny, co dyskredytuje twierdzenia strony powodowej. W razie niewywiązania się spółdzielni z powyższego obowiązku, w oparciu o przepis art. 491 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, członkom grupy przysługiwało prawo złożenia pozwu do sądu o zobowiązanie spółdzielni do złożenia oświadczenia woli. Jakiekolwiek więc obawy członków grupy dotyczące nieustanowienia na ich rzecz praw odrębnej własności nie były uzasadnione.

Co więcej, porównanie treści art. 1714 ustawy spółdzielniach mieszkaniowych w brzmieniu wprowadzonym ustawą z 14 czerwca 2007 r. oraz brzmienia poprzedniego tego przepisu, jak też uchylenie art. 173 ust. 5 ustawy spółdzielniach mieszkaniowych prowadzi do wniosku, że wyraźną wolą ustawodawcy było wyeliminowanie spośród warunków przeniesienia własności lokalu warunków wymienionych w dotychczasowym art. 1714 ust. 2 i 3 ustawy spółdzielniach mieszkaniowych, tj.: spłaty przypadającego na dany lokal uzupełnienia wkładu budowlanego z tytułu modernizacji budynku w rozumieniu art. 61 ust. 5 oraz spłaty przypadających na dany lokal zobowiązań spółdzielni z tytułu kredytów i pożyczek zaciągniętych na sfinansowanie kosztów remontów nieruchomości, w której znajduje się lokal. Za taką wykładnię woli ustawodawcy przemawia też zmiana treści art. 42 ustawy spółdzielniach mieszkaniowych, który w brzmieniu obowiązującym przed zmianą z czerwca 2007 r. w ust. 3 pkt. 5 c, d wskazywał, że uchwała zarządu spółdzielni określająca przedmiot odrębnej własności powinna określać między innymi przypadający na każdy lokal stan zadłużenia z tytułu uzupełnienia wkładu mieszkaniowego lub budowlanego w wypadku modernizacji budynku, w rozumieniu art. 61 ust. 5, w którym dany lokal się znajduje oraz kredytów i pożyczek zaciągniętych na sfinansowanie kosztów remontu nieruchomości, w której znajduje się lokal. Po zmianie ustawy w czerwcu 2007 r. przepis art. 3 pkt. 5 c, d został uchylony.

Nie bez znaczenia pozostaje, że uchwały na podstawie których nałożono na powodów obowiązek partycypowania w funduszu modernizacyjnym nie zostały uznane za nieważne w odpowiednich postępowaniach.

Jednocześnie podkreślić też należało, że odmowa wpisania statutu przez Sąd Rejonowy Katowice-Wschód w Katowicach, w części w której obligował osoby, którym przysługuje spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, a także odrębna własność lokali do uzupełnienia wkładu mieszkaniowego lub budowlanego w wypadku poniesienia nakładów zwiększających wartość budynku podyktowana była stwierdzeniem niezgodności tych zapisów z art. 10 ust 1, 2, 3 i 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, a nie stwierdzeniem nieważności umów w przedmiocie zobowiązania do uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynków mieszkalnych położonych w B. przy ul. (…).

Mając powyższe na względzie wskazać należy, iż mimo że członkowie grupy nie byli z mocy przepisów prawa zobowiązani do uzupełnienia wkładów, nie powoduje nieważności umów o uzupełnienie wkładów przez nich zawartych. Umowy takie mogły być bowiem zawarte w ramach swobody umów. Nie sposób się tutaj bowiem doszukiwać sprzeczności umów z prawem, obejścia prawa lub sprzeczności z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 1 i 2 k.c.). Pamiętać bowiem że członkowie grupy byli beneficjentami termomodernizacji budynków, w których nabyli lokale. Nabyli więc lokale o większej wartości. Środki na tą termomodernizację pochodziły zaś z funduszu na który środki wpłacali również członkowie spółdzielni, którzy nie zamieszkują lokale w budynkach które nie podlegały jeszcze termomodernizacji.

Nadto w ocenie Sądu w okolicznościach sprawy samodzielną podstawą oddalenia powództwa jest przepis art. 411 pkt 2 k.c. Zgodnie z tym przepisem nie można żądać zwrotu świadczenia nienależnego jeżeli spełnienie świadczenia czyni zadość zasadom współżycia społecznego. Przepis art. 411 pkt 2 k.c. traktuje o wyłączeniu obowiązku zwrotu spełnionego świadczenia, jeśli świadczenie to znajdowało podstawę w zasadach współżycia społecznego, czy nawet zasadach słuszności. W orzecznictwie powszechnie przyjmuje się, że uregulowanie to ma zastosowanie w odniesieniu do tego, kto spełnił świadczenie nie będąc do tego prawnie zobowiązanym, ale można mu przypisać moralny obowiązek względem przyjmującego świadczenie, jak w odniesieniu do świadczeń quasi – alimentacyjnych, czy związanych ze stosunkiem pracy (por. np. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2011 roku, I CSK 286/10, Lex nr 784897 oraz orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 18 sierpnia 1937 r., I C 2368/36, OSN(C) 1938/6/279). Również w literaturze (por. A. Ohanowicz w System Prawa Cywilnego pod red. Z. Radwańskiego, tom III, cz. 1 str. 503, Ossolinemum 1981) jako przykład, kiedy zobowiązanie do zwrotu świadczenia nie powstaje z powodu dokonania świadczenia celem uczynienia zadość zasadom współżycia społecznego, wskazuje się na świadczenie alimentacyjne na rzecz osoby, wobec której świadczący nie jest zobowiązany do utrzymania. O tym, czy świadczenie czyni zadość zasadom współżycia społecznego decyduje każdorazowo całokształt okoliczności konkretnego przypadku (por. wyrok SN z dnia 17 lutego 2000 r., I PKN 537/99, niepubl.). Przesłanka zgodności z zasadami współżycia społecznego i czynieniu im zadość odwołuje się do systemu wartości i ocen, dlatego powinna być ona dokładnie badana w każdej sytuacji faktycznej związanej z jej podniesieniem. Nie będzie więc można żądać zwrotu świadczenia, gdy odpowiada ono obowiązkom akceptowanym przez społeczeństwo lub też przyjętym zwyczajom postępowania (B. Paul, Koncepcje rozliczeń majątkowych między konkubentami, PS 2003, nr 3, s. 16; A. Rzetecka-Gil, Komentarz do art. 411 k.c., teza 22, op. system prawny LEX). Istotne jest bowiem to, że pozwana przekazanych jej środków nie roztrwoniła, ale zużyła je na termomodernizację kolejnych budynków. Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy prawo spółdzielcze spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. W ocenie Sądu celowość przeprowadzenia ocieplenia budynków pozwanej spółdzielni jest oczywista, ponieważ poprawia to stan techniczny budynku, co bez wątpienia wpłynie na poprawę jakości i bezpieczeństwa życia mieszkańców, obniżenie kosztów utrzymania poszczególnych lokali a pośrednio wpływa na zwiększenie wartości poszczególnych lokali. Pamiętać przy tym należy o przyjętym u pozwanej sposobie finansowania robót termomodernizacyjnych. Finansowanie to było oparte o zasadę samopomocy członków spółdzielni. Wszyscy członkowie spółdzielni, którym przysługiwały prawa do lokali dokonywali bowiem wpłat na fundusz termomodernizacyjny. Z zebranych środków były po kolei termomodernizowanie poszczególne bloki. Obowiązkiem spółdzielców było zaś dalej dokonywanie wpłat na wskazany fundusz, mimo że „ich blok” podlegał już termomodernizacji, aż do zakończenia procesu termomodernizacji wszystkich budynków. Dalej wpłacane kwoty służyły bowiem pozyskaniu środków na dokonanie termomodernizacji kolejnych bloków. Członkowie grupy nabyli odrębną własność lokali w budynkach, które już podlegały termomodernizacji. Koszt tej termomodernizacji został pokryty w części przez członków grupy, ale w części także przez innych członków spółdzielni, którym przysługują lokale w blokach, które nie zostały jeszcze ocieplone. Członkowie grupy funkcjonowali w takim systemie finansowania termomodernizacji i na aprobatę nie zasługuje chęć jego opuszczenia w momencie gdy stali się jego beneficjentami. Uwzględnienie roszczeń zgłoszonych w pozwie prowadziłoby bowiem do tego, iż powodowie staliby się beneficjentami termomodernizacji, w części na koszt pozostałych spółdzielców. Ci pozostali spółdzielcy partycypowali bowiem w kosztach termomodernizacji budynków gdzie znajdują się lokale członków grupy, zaś członkowie grupy nie chcą już ponieść kosztów termomodernizacji innych budynków. Powyższe jest sprzeczne z ideą spółdzielczości i musi być ocenione jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego – zasadą sprawiedliwości i solidaryzmu. Pamiętać przy tym należy, iż faktycznie spółdzielnia mieszkaniowa działa jako podmiot typu non profit, a tym samym koszty jej działalności ponoszą faktycznie sami spółdzielcy. Co więcej w momencie stworzenia u pozwanej funduszu celowego i rozpoczęcia procesu termomodernizacji istniała prawna podstawa do domagania się od wszystkich członków spółdzielni wpłat na ten fundusz.

Dopiero zmiany wprowadzone przez ustawodawcę do ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych później zmieniły stan prawny.

Mając na uwadze powyżej Sąd w oparciu o art. 410 k.c. a contrario i art. 411pkt 2 k.c. oddalił powództwo o zapłatę.

Powódka domagała się nadto stwierdzenia nieważności umów zawartych przez członków grupy z pozwaną, a dotyczących uzupełniania wkładów. Powództwo o ustalenie zostało wytoczone w postępowaniu grupowym, zatem analizy wymagał przepis art. 2 ust 3 u.d.p.g. który stanowi, że w sprawach o roszczenia pieniężne powództwo może ograniczać się do żądania ustalenia odpowiedzialności pozwanego. W takim przypadku powód nie jest obowiązany wykazywać interesu prawnego w ustaleniu. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 28 stycznia 2015 r. (I CSK 533/14 opubl. OSNC 2015, nr 7-8, poz. 97 ) wskazał, że powództwo, o którym mowa w art. 2 ust. 3 u.d.p.g., wnoszone jest wtedy, gdy każdy członek grupy w istocie kieruje przeciwko pozwanemu roszczenie pieniężne i jedynie dlatego, że roszczeń tych nie można ujednolicić zgodnie z wymaganiami art. 2 ust. 1, wnosi o ustalenia odpowiedzialności pozwanego, ograniczając pozew do żądania ustalenia wybranych okoliczności istotnych dla dochodzenia roszczenia pieniężnego. Dochodzenie roszczenia pieniężnego ulega wtedy rozbiciu na dwa etapy: pierwszy następuje w ramach postępowania grupowego o ustalenie, a drugi w ramach indywidualnych powództw o zapłatę. Należy podkreślić, że żądając ustalenia jedynie odpowiedzialności pozwanego na podstawie art. 2 ust. 3 u.d.p.g., powód musi jednak sformułować także roszczenie pieniężne, którego dochodzeniu w późniejszych postępowaniach indywidualnych ma służyć żądanie ustalenia odpowiedzialności pozwanego i ustalenie tej odpowiedzialności w postępowaniu grupowym musi nastąpić w nawiązaniu do roszczenia pieniężnego, którego spełnienia domagają się od pozwanego członkowie grupy. Ustalenie odpowiedzialności pozwanego na podstawie art. 2 ust. 3 u.d.p.g. nie może następować w oderwaniu od stosunku prawnego, będącego źródłem tej odpowiedzialności, ani od wypływającego z niego roszczenia, którego spełnienia domagają się członkowie grupy, a które – zgodnie z art. 1 ust. 1 u.d.p.g. – musi być jednego rodzaju i oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej. Decydujące znaczenie dla dopuszczalności postępowania grupowego oraz zakresu kognicji sądu w tym postępowaniu, także w razie dochodzenia ustalenia odpowiedzialności pozwanego, mają zatem elementy wspólne członkom grupy, sąd bowiem ma w tym postępowaniu ustalić okoliczności wspólne dla wszystkich członków grupy, które stanowią przesłankę dochodzonego roszczenia. Pojęcie odpowiedzialności pozwanego na gruncie art. 2 ust. 3 ma autonomiczne znaczenie, odmienne od rozumienia tego terminu w klasycznej cywilistyce, która przyjmuje, że odpowiedzialność należy rozumieć jako powinność spełnienia świadczenia (P. Machnikowski, w: System Prawa Prywatnego. Prawo zobowiązań – część ogólna, t. 5, red. E. Łętowska, Warszawa 2006, s. 158). Kierowanie się tradycyjnym rozumieniem tego terminu oznaczałoby, że sąd w wyroku ustalającym odpowiedzialność także ustala istnienie szkod mowa w art. 2 ust. 3, chodzi o ustalenie odpowiedzialności pozwanego za określone zdarzenie. Natomiast to, czy określona osoba (były członek grupy) poniosła szkodę na skutek tego zdarzenia, będzie przedmiotem indywidualnego postępowania, wytoczonego przez byłego członka grupy. Zatem orzeczenie wydane w postępowaniu grupowym, ustalające odpowiedzialność pozwanego, będzie miało prejudycjalny wpływ na kolejne postępowania cywilne, których przedmiotem będą powództwa zawierające żądania zasądzenia na rzecz konkretnych osób (byłych członków grupy) określonych świadczeń pieniężnych. Powództwo o ustalenie odpowiedzialności pozwanego nie zmierza do zasądzenia na rzecz grupy określonej kwoty pieniężnej, ale do ustalenia odpowiedzialności pozwanego. Powód nie będzie przecież – tak jak jest w przypadku spraw o roszczenia pieniężne – w pozwie wskazywał wysokości dochodzonych kwot pieniężnych. To dopiero indywidualne wszczęte sprawy przez byłych członków grupy, na rzecz której jej reprezentant żądał ustalenia odpowiedzialności pozwanego, można określić jako sprawy o roszczenia pieniężne. Jednakże sama możliwość wszczęcia indywidualnych postępowań, w których dochodzone byłyby roszczenia pieniężne, nie może nadawać sprawie o ustalenie odpowiedzialności pozwanego charakteru sprawy pieniężnej. Sprawa ta ma charakter majątkowy, gdyż wyrok przesądzający odpowiedzialność pozwanego może wpłynąć na sytuację majątkową członków grupy dochodzącej swoich roszczeń, i tym samym także na pozwanego. Zgodnie z art. 2 ust. 3, powód (reprezentant grupy) nie jest obowiązany wykazywać interesu prawnego w żądaniu ustalania odpowiedzialności pozwanego, ale jedynie gdy domaga się samego ustalenia. Powódka domagając się ustalenia nieważności umów w przedmiocie zobowiązania do uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynku mieszkalnego położonego w B. przy ul. (…) jednocześnie wniosła zaś żądanie zasądzenie na rzecz konkretnych członków, a zatem nie zachowała wymogu z art. 2 ust 3 u.d.p.g, co powoduje, że roszczenie o ustalenie na podstawie art. 2 ust 3 u.d.p.g, nie mogło być uwzględnione, ze względu na brak interesu prawnego. Nie będzie tutaj bowiem wyłączenia przesłanki interesu prawnego z art. 189 k.p.c. Niezależnie od powyższego zauważyć przyjdzie, że w postępowaniu grupowym można także wystąpić z powództwem ustalającym na zasadach ogólnych tj. na podstawie art. 189 k.p.c. Wówczas jednak należy wykazać posiadanie interesu prawnego w ustaleniu istnienia lub nieistnienia prawa lub stosunku prawnego. Jak wielokrotnie wskazywał Sąd Najwyższy interes prawny, o którym mowa w tym przepisie, należy rozumieć, jako obiektywnie występującą potrzebę ochrony sfery prawnej powoda, którego prawa zostały lub mogą zostać zagrożone, bądź też występuje stan niepewności co do istnienia lub treści tych praw. Interes prawny powinien być pojmowany szeroko, jako potrzeba wprowadzenia pewności co do istnienia określonego stosunku prawnego lub prawa, w celu zapewnienia powodowi pełnej ochrony prawnej w zakresie wszystkich możliwych skutków prawnych, jakie występują obecnie oraz jakie obiektywnie rzecz biorąc mogą wystąpić w przyszłości, jako następstwa spornego stosunku prawnego lub prawa. Ocena istnienia interesu prawnego wymaga zindywidualizowanych, elastycznych kryteriów, uwzględniających celowościowe podstawy powództwa wytoczonego w oparciu o art. 189 k.p.c., a jednym z tych kryteriów jest znaczenie, jakie wyrok ustalający wywarłby na sytuację prawną powoda obecnie i w przyszłości. O występowaniu interesu prawnego świadczy możliwość stanowczego zakończenia tym wyrokiem sporu obecnie występującego, jak i sporów, które mogą z kwestionowanego stosunku prawnego wystąpić w przyszłości, zaś przeciwko istnieniu interesu prawnego przemawia możliwość uzyskania pełniejszej ochrony praw powoda w drodze innego powództwa (porównaj między innymi wyroki z 19 lutego 2002 r., IV CKN 769/00, OSNC 2003/1/13, z 30 listopada 2005 r. III CK 277/05, z 29 marca 2012 r. I CSK 325/11 i z 15 maja 2013 r. III CSK 254/12, niepubl.).Jeżeli zaś stronie przysługuje roszczenie dalej idące (w tym wypadku o zapłatę) to nie ma ona interesu w żądaniu ustalenia nieważności umowy. Stanowisko takie jest powszechnie akceptowane w orzecznictwie (por. wyrok SN z 2 lipca 2015 r. V CSK 640/14, wyrok SA w Lublinie z dnia 4 marca 2015 r. I ACa 762/14, wyrok SA w Gdańsku z dnia 27 lutego 2015 r. I ACa 842/14).Transponując powyższe na grunt przedmiotowej sprawy wskazać trzeba, że powódce przysługuje dalej idące powództwo o świadczenie (o zapłatę), niż tylko powództwo o ustalenie. Powództwo o zapłatę powódka zresztą złożyła równolegle. Poza tym uwzględnienie powództwa o ustalenie nie zakończyłoby definitywnie sporu między stronami, albowiem jak wynika z treści pozwu fakt uznania umów za nieważne jest dla powódki asumptem do zwrotu kwot pobranych przez pozwaną na podstawie tychże umów. W konkluzji tej części rozważań dojść należało do przekonania, że powództwo o ustalenie nie mogło zostać uwzględnione z uwagi na brak interesu prawnego powoda w rozumieniu art. 189 k.p.c.

Podsumowując, z powołaniem na powyższe na podstawi 189 k.p.c. a contrario Sąd oddalił powództwo o ustalenie.

Ubocznie zauważyć przyjdzie, że zgodnie z art. 21 ust. 1 u.d.r.p.g, w sentencji wyroku należy wymienić wszystkich członków grupy lub podgrupy. Jak wskazano wyżej niewymienienie w sentencji osoby M. N. podyktowane było faktem, że nie został on objęty postanowieniem tut. Sądu z dnia 17 maja 2016 roku ustalającym skład grupy.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c., zgodnie z którym, w wypadkach szczególnie uzasadnionych, sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Sposób skorzystania z art. 102 k.p.c., jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu i do jego oceny należy przesądzenie, czy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, który uzasadnia odstąpienie, a jeśli tak, to w jakim zakresie, od generalnej zasady obciążania kosztami procesu strony przegrywającej spór (zob. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 03 lutego 2010r., II PK 192/09, Lex nr 584735 oraz z dnia 27 maja 2010r., II PK 359/09, Lex nr 603828 ). Przepis art. 102 k.p.c. nie konkretyzuje w żaden sposób pojęcia wypadków szczególnie uzasadnionych. Wskazanie w tym przepisie na dopuszczalność odstąpienia od zasady odpowiedzialności za wynik procesu jedynie w wypadkach wyjątkowych („szczególnie uzasadnionych”) wyłącza możliwość stosowania wykładni rozszerzającej. Ocena, czy taki wypadek rzeczywiście zachodzi, pozostawiona została uznaniu sądu. Musi ona mieć na względzie całokształt okoliczności sprawy. Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z punktu widzenia zasad współżycia społecznego. Kryteria pomocne przy rozstrzyganiu o istnieniu, czy też nieistnieniu przesłanek zastosowania zasady słuszności, wskazane zostały w licznych orzeczeniach Sądu Najwyższego. Do wypadków „szczególnie uzasadnionych” należą zarówno okoliczności związane z przebiegiem procesu, do których zalicza się sytuacje wynikające z charakteru żądania, jego znaczenia dla strony, subiektywne przekonanie strony o zasadności żądania itp., jak również leżące poza procesem. Wchodzi tu w grę sytuacja majątkowa i rodzinna strony (tak: Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 23 sierpnia 2012r., sygn. akt II CZ 93/12 , Lex nr 1219500). Stosując przepis art. 102 k.p.c. Sąd wziął pod uwagę subiektywne przekonanie strony powodowej o słuszności swoich racji, poparte zresztą deklaracjami Prezes zarządu pozwanej Walnym Zgromadzeniu oraz treścią przeczenia sądu rejestrowego. Powyższe skutkowało tym, że obciążenie powódki dalszymi kosztami procesu w postaci kosztów zastępstwa strony pozwanej byłoby niesprawiedliwe. W tym stanie rzeczy nie obciążył strony powodowej obowiązkiem zwrotu kosztów procesu, o czym orzeczono w pkt. 2 wyroku.


Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział I Cywilny z dnia 15 marca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Andrzej Kuryłek

Sędziowie:                     SSO Alicja Fronczyk, SSO Jacek Bajak

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2017 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Miejskiego Rzecznika Konsumentów w O. przeciwko Bankowi (…) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o ustalenie

postanawia:

rozpoznać sprawę w postępowaniu grupowym.

 

UZASADNIENIE

Pozwem z 13 czerwca 2014 r. Miejski Rzecznik Konsumentów w O., działając jako reprezentant grupy, domagał się ustalenia, że pozwany Bank (…) S. A. z siedzibą w W. ponosi odpowiedzialność wobec Członków Grupy z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, wynikającą z zawartych z Członkami Grupy umów o kredyt hipoteczny, zawierających bezpośrednio lub za pośrednictwem wzorca umownego znajdującego zastosowanie do tych umów (regulaminu, cennika, aneksu lub pełnomocnictwa) niedozwolone postanowienia umowne dotyczące indeksacji kwoty udzielonego kredytu do kursu franka szwajcarskiego według Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku (…) S. A. z siedzibą w W. oraz niedozwolone postanowienia umowne dotyczące indeksacji rat spłaty kredytu do kursu franka szwajcarskiego według Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku (…) S. A. z siedzibą w W., w których to umowach ani we wzorcach umownych mających zastosowanie do tych umów nie określono sposobu ustalania kursu franka szwajcarskiego w Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku (…) S. A. z siedzibą w W.

(pozew – k. 7-31)

Postanowieniem z dnia 28 maja 2015 r. Sąd Okręgowy w Warszawie odrzucił pozew powoda o ustalenie, że pozwany Bank (…) S. A. z siedzibą w W. ponosi odpowiedzialność wobec członków grupy z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, wynikającą z zawartych z członkami grupy umów o kredyt hipoteczny oraz o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym.

(postanowienie – k. 39610 (…))

Postanowieniem z dnia 21 września 2015 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie zmienił zaskarżone postanowienie Sądu Okręgowego w ten sposób, iż odmówił odrzucenia pozwu.

(postanowienie – k. 39734-39742v)

Postanowieniem z dnia 12 sierpnia 2016 r. wydanym na posiedzeniu niejawnym Sąd Okręgowy w Warszawie postanowił rozpoznać przedmiotową sprawę w postępowaniu grupowym. W zażaleniu na powyższe rozstrzygnięcie pozwany zaskarżył je w całości. Sądowi Okręgowemu w Warszawie zarzucił nieważność postępowania i pozbawienie możliwości obrony swych praw wskutek naruszenia art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (dalej jako: u.d.p.g.).

(postanowienie – k. 48672-48672v)

Postanowieniem z dnia 16 grudnia 2016 r. Sąd Apelacyjny uchylił zaskarżone postanowienie i wniosek o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym przekazał Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania.

(postanowienie – k. 48779-48783)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 u.d.p.g., Sąd rozstrzyga na rozprawie o dopuszczalności postępowania grupowego i odrzuca pozew, jeżeli sprawa nie podlega rozpoznaniu w postępowaniu grupowym. W przeciwnym razie sąd wydaje postanowienie o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż w przedmiotowej sprawie istnieje pewien element związania orzeczeniem zapadłym przed Sądem Apelacyjnym w dniu 21 września 2015 r., zgodnie z którym to orzeczeniem Sąd Apelacyjny zmienił postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 28 maja 2015 r. w ten sposób, iż odmówił odrzucenia pozwu. Jakakolwiek możliwość zmiany decyzji Sądu w tym względzie i rozstrzygnięcie w myśl wniosku strony pozwanej byłoby możliwe tylko wówczas, jeżeli zaszłyby istotne zmiany w zakresie tych przytoczeń faktycznych, jakie pierwotnie czyniła strona powodowa. Owe przekształcenia podmiotowe, które zdaniem strony pozwanej rzutują na przekształcenie o charakterze przedmiotowym podlegają rozpoznaniu i ewentualnemu uwzględnieniu już na kolejnym etapie rozpoznawania niniejszej sprawy (art. 17 u.d.p.g.). Tym samym, ww. okoliczność była indyferentna dla możliwości wydania postanowienia w niniejszej sprawie.

Jednocześnie podkreślenia wymaga fakt, iż wydając przedmiotowe orzeczenie Sąd bazował na tych przytoczeniach, które zostały poczynione przez stronę powodową w piśmie wszczynającym postępowanie w sprawie (tj. w pozwie) i właśnie te okoliczności podlegają analizie pod kątem dopuszczalności rozpoznania niniejszej sprawy w postępowaniu grupowym. Co warte podkreślenia, od momentu pierwotnego postanowienia, w którym to postanowieniu Sąd Apelacyjny w Warszawie odniósł się do orzeczenia Sądu Okręgowego w Warszawie i odmówił odrzucenia pozwu, w niniejszej sprawie nie zaszły tego rodzaju okoliczności, które kazałyby zrewidować (zarówno w sferze ustaleń faktycznych, jak i ustaleń prawnych) stanowisko Sądu w przedmiotowej sprawie.

Biorąc zatem pod uwagę fakt, iż Sąd Apelacyjny w Warszawie zmienił postanowienie Sądu Okręgowego w ten sposób, iż odmówił odrzucenia pozwu oraz z uwagi na to, iż Sąd Okręgowy jest związany ustaleniami wynikającymi z postanowienia Sądu Apelacyjnego z dnia 21 września 2015 r., należało orzec jak w sentencji postanowienia.