Orzecznictwo

Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie Wydziału XXI Pracy z dnia 11 października 2016 r.
XXI P 231/15
  1. Do podstawowych warunków dopuszczalności powództwa grupowego należy zaliczyć: liczebność grupy (co najmniej 10 osób), jednorodzajowość roszczeń członków grupy, określony rodzaj sprawy (o ochronę konsumentów, z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny i z tytułu czynów niedozwolonych), tożsamość podstawy faktycznej roszczeń członków grupy, ujednolicenie wysokości roszczenia każdego członka grupy, przy uwzględnieniu wspólnych okoliczności sprawy.
  2. Obligatoryjnie należy rozważyć, czy dochodzone pozwem zbiorowym roszczenia są faktycznie jednorodzajowe oraz czy są oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej oraz czy roszczenia te mieszczą się w katalogu spraw wskazanych w art. 1 ust. 2 ustawy. Wyłącznie spełnienie wszystkich przesłanek łącznie, umożliwia rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym. Brak chociażby jednej z przesłanek dopuszczalności postępowania grupowego wyłącza możliwość rozpoznania sprawy w postępowaniu grupowym i prowadzi do odrzucenia pozwu z powyższego względu. Optymalizacja ekonomiki procesowej, nie stanowi przesłanki do warunków dopuszczalności powództwa grupowego.

Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie Wydział VI Cywilny z dnia 7 października 2016 r.
VI ACz 1524/16
  1. Dokonując wykładni pojęcia jednorodzajowości roszczeń na tle przepisów ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, jak i pojęcia podstawy faktycznej oraz ujednolicenia roszczenia, w przypadku których to pojęć ustawodawca zaniechał ich definicji, należy każdorazowo brać pod uwagę zasadnicze cele postępowania grupowego. Niewątpliwie zaś istotą postępowania grupowego jest skumulowanie roszczeń wielu osób w jednym postępowaniu. Taka kumulacja jest uzasadniona ze względu na ekonomikę postępowania oraz niecelowość prowadzenia wielu podobnych spraw.
  2. Odmienność warunków umów i wzorców łączących członków grupy z pozwanym, tryb zawieranych umów – bezpośrednio z ubezpieczycielem albo z pośrednikiem, wykonywanie obowiązku informacyjnego w różny sposób, nie stanowi okoliczności uzasadniających przyjęcie, że roszczenia nie mogą być uznane za oparte na jednakowej podstawie faktycznej. Oceny tej nie zmienia również różna wysokość składek i częstotliwość ich wpłat, czy wysokość opłat wykupu obowiązująca poszczególnych członków grupy. Członkowie grupy opierają bowiem roszczenie na takiej samej podstawie, a więc klauzuli umownej, stanowiącej podstawę dla pozwanego do pobierania opłat wykupu, które według członków grupy były rażąco wygórowane.

Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie Wydział I Cywilny z dnia 28 września 2016 r.
I ACz 1663/16
  1. Oświadczenie o przystąpieniu do grupy jest działaniem podejmowanym w celu dochodzenia roszczeń na drodze sądowej. Składający oświadczenie ma więc zamiar wywołania określonego skutku procesowego, który nastąpi z chwilą przedstawienia sądowi przez reprezentanta wykazu osób wchodzących w skład grupy, pod warunkiem umieszczenia w nim osoby składającej oświadczenie.
  2. Nie jest trafne bezwzględne stosowanie do oświadczenia o przystąpieniu do grupy przepisów o składaniu oświadczeń woli.
  3. Żądanie zasądzenia mieści w sobie wprawdzie implicite żądanie ustalenia, jednak to ostatnie rozstrzygane jest tylko przesłankowo i nie znajduje wyrazu w sentencji wyroku. W rezultacie istnienie prawomocnego rozstrzygnięcia w sprawie o zasądzenie nie tworzy powagi rzeczy osądzonej dla żądania ustalenia odpowiedzialności.
  4. Związanie prawomocnym wyrokiem może rozciągać się na motywy wyroku w zakresie, w jakim stanowią konieczne uzupełnienie rozstrzygnięcia niezbędne dla wyjaśnienia jego zakresu, indywidualizują sentencję jako rozstrzygnięcie o przedmiocie sporu oraz określają istotę danego stosunku prawnego.
  5. Dla zaistnienia stanu sprawy osądzonej jednocześnie musi występować identyczność przedmiotu rozstrzygnięcia oraz identyczność podstawy faktycznej i prawnej sporu.

Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział XXIV Cywilny z dnia 15 września 2016 r.
XXIV C 500/14
  1. O dokonaniu ogłoszeń o wszczęciu postępowania postanawia sąd, co wynika wprost z przepisów ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, w momencie, gdy z okoliczności sprawy wynika, że nie wszystkie osoby, które mogą być potencjalnymi uczestnikami grupy, wyraziły już wolę wstąpienia do postępowania jako uczestnicy grupy.
  2. Ogłoszenie powinno informować o okolicznościach faktycznych będących podstawą dochodzonych roszczeń. Osoba, która może przystąpić do grupy, musi przede wszystkim stwierdzić, że okoliczności faktyczne, będące podstawą dochodzonych roszczeń w postępowaniu grupowym, odpowiadają okolicznościom faktycznym leżącym u podstaw jej własnego roszczenia.

Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział XXI Pracy z dnia 15 września 2016 r.
XXI P 230/15
  1. Należy zauważyć, że cel postępowania grupowego, w rozumieniu względów ekonomii procesowej, może być zrealizowany również na gruncie uregulowanego w Kodeksie postępowania cywilnego postępowania odrębnego w sprawach z zakresu prawa pracy w ramach postępowania, w którym występuje wielość podmiotów po stronie powodowej na skutek złożenia pozwu przez więcej niż jednego powoda lub na skutek połączenia spraw (pozwów) wywiedzionych przez pojedynczych powodów do łącznego rozpoznania w trybie art. 219 k.p.c. Nie może zatem ujść z pola widzenia wola ustawodawcy, który w odrębnej ustawie uregulował postępowanie w sprawach ściśle określonego w tej ustawie rodzaju i pod ściśle określonymi w tej ustawie warunkami.
  2. Rozważając kwestię, czy zgłoszone w przedmiotowej sprawie dochodzone pozwem zbiorowym roszczenia są faktycznie jednorodzajowe, oraz czy są one oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej, należy dojść do przekonania, że jeżeli strona powodowa zgłosiła wprawdzie roszczenia pieniężne, jednakże oparte na dwóch odmiennych podstawach materialnoprawnych, a wobec czego oparte na odmiennych podstawach faktycznych i prawnych, to takie roszczenia nie spełniają przesłanki dopuszczalności pozwu zbiorowego w postaci wymogu jednorodzajowości roszczeń członków grupy.
  3. Nie wypełnia ustawowych wymogów samo formalne odwołanie się do brzmienia przepisu ustawy, jeżeli z analizy uzasadnienia pozwu widać, iż w istocie roszczenie nie jest jednym z roszczeń wskazanych w art. 1 ust. 2 u.d.p.g. Sąd powinien mieć w tym miejscu na uwadze nie tyle powoływaną podstawę prawną pozwu grupowego, lecz okoliczności faktyczne przytoczone przez stronę powodową jako podstawa roszczenia. Pozew „o zapłatę”, bez sprecyzowanego charakteru żądanego świadczenia pieniężnego, powoduje konieczność oceny, czy przytoczone przez stronę powodową okoliczności faktyczne uzasadniają dopuszczalność pozwu grupowego (sprawa o ochronę konsumentów, z tytułu odpowiedzialności za produkt niebezpieczny, z tytułu czynów niedozwolonych).

Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział III Cywilny z dnia 13 września 2016 r.
III C 1089/15
  1. Istotą postępowania grupowego jest wspólność przejawiająca się w żądaniu, które musi być typowe (wspólne) dla wszystkich roszczeń. Żądanie zgłaszane przez reprezentanta grupy w postępowaniu grupowym musi być zatem typowe dla całej grupy, którą reprezentuje. Wskazany warunek oznacza, że sytuacja prawna lub faktyczna członków grupy musi być jednakowa, natomiast dochodzone roszczenie musi być jednego rodzaju (jednorodzajowość roszczeń), gdyż tylko wówczas możliwe jest zgłoszenie wspólnego żądania.
  2. Wymóg takiej samej podstawy faktycznej roszczeń nie oznacza, że wszystkie okoliczności faktyczne sprawy muszą być identyczne w przypadku każdego z członków grupy, gdyż zawsze – nawet w przypadku tej samej podstawy roszczenia – będą występowały okoliczności indywidualne, odnoszące się do poszczególnych członków grupy. Warunek jednakowej podstawy faktycznej spełniony zostaje wówczas, gdy fakty uzasadniające istnienie określonego stosunku prawnego, który jest podstawą roszczeń, są jednakowe w odniesieniu do wszystkich członków grupy.
  3. Pojęcie „roszczenie” użyte w art. 1 u.d.p.g. występuje w znaczeniu żądania procesowego. Nie może być mowy o tym, że występuje ono w znaczeniu prawno-materialnym, przez które należałoby rozumieć wyłącznie możność domagania się od oznaczonej osoby określonego zachowania się. W konsekwencji nie należy pojęciu temu nadawać ściśle materialno-prawnego znaczenia. Roszczenie procesowe zatem stanowi oderwane od prawa materialnego twierdzenie powoda o istnieniu jakiegoś uprawnienia, przedłożonego sądowi celem udzielenia mu ochrony prawnej
  4. W świetle art. 1 ust. 1 u.d.p.g. dochodzone roszczenia muszą być jednorodne, czyli jednego rodzaju oraz oparte na jednakowej podstawie faktycznej. Roszczenia oparte na jednakowej podstawie faktycznej to roszczenia, których podstawę stanowi taka sama podstawa faktyczna (przesłanka sensu stricte) lub roszczenia, których istotne okoliczności faktyczne są wspólne (przesłanka sensu largo). Istnienie nieznacznych różnic pomiędzy indywidualnymi podstawami roszczeń nie przekreśla możliwości dochodzenia roszczeń w tym postępowaniu, niemniej jednak niezbędne jest, aby istotne okoliczności faktyczne uzasadniały żądanie wspólne dla wszystkich roszczeń.
  5. Na ocenę statusu członka grupy jako konsumenta nie ma wpływu wykształcenie, doświadczenie czy wykonywany zawód, natomiast istotne znaczenie będzie miało, na dalszym etapie – przy badaniu kwestii merytorycznej zasadności powództwa – rozstrzygnięcie, czy treść kwestionowanego postanowienia umownego ukształtowana została w toku prowadzonych negocjacji i jak dane postanowienie było rozumiane przez strony.
  6. Ujednolicenia roszczeń, zgodnie z wymogami zawartymi w treści przepisu art. 2 ustawy, można dokonać na podstawie wspólnych okoliczności sprawy, a zatem takich samych dla członków grupy i jednocześnie innych od tych, które zdecydowały o wyodrębnieniu się innych grup. Ujednolicenie roszczeń, które jest warunkiem dopuszczalności prowadzenia postępowania grupowego może sprowadzić się do przyjęcia zryczałtowanej ich wysokości dla wszystkich powodów (co najmniej w ramach podgrupy) nie większej od najniższego roszczenia przysługującego jednemu z nich.

Zarządzenie Przewodniczącego składu orzekającego Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział XX Gospodarczy z dnia 7 września 2016 r.
XX GC 1004/12
  1. Zmienić zarządzenie z 29 sierpnia 2016 r. w ten sposób, że na podstawie art. 11 ust. 1-3 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym zarządzić ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego, o treści jak niżej.
  2. Ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego umieścić w papierowym oraz internetowym wydaniu dziennika „(…)”.
  3. Zobowiązać pełnomocnika powoda do uiszczenia kwoty 7.183,20 zł (słownie: siedem tysięcy sto osiemdziesiąt trzy złote i 20/100) tytułem zaliczki na ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania
  4. (…)

Postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu Wydział I Cywilny z dnia 6 września 2016 r.
I ACz 1945/16
  1. Otrzymanie zgody wszystkich członków grupy stanowi niezbędny warunek wszczęcia postępowania grupowego w sprawach o roszczenia pieniężne. Wymogi formalne dotyczące oświadczenia o przystąpieniu do grupy precyzuje art. 12 zd. 1 u.d.p.g., zgodnie z którym w oświadczeniu o przystąpieniu do grupy uprawniony powinien określić swe żądanie oraz wskazać okoliczności uzasadniające żądanie a także przynależność do grupy oraz przedstawić dowody.
  2. Oświadczenie o przystąpieniu do grupy powinno być złożone w zakreślonym przez Sąd terminie, zgodnie z art. 11 ust. 2 pkt 3 u.d.p.g., reprezentantowi grupy. (…) Termin dwóch miesięcy, o którym mowa w art. 11 ust. 2 pkt 3 u.d.p.g., nie dotyczy złożenia wykazu osób, które przystąpiły do grupy, sądowi.
  3. Wyróżniane są trzy etapy umożliwiające złożenie oświadczenia o przystąpieniu do grupy: 1) okres, który biegnie do momentu wniesienia pozwu (art. 6 ust. 2 u.d.p.g.), 2) okres do dwóch miesięcy od daty obwieszczenia ogłoszenia o wytoczeniu powództwa w postępowaniu grupowym (art. 11 ust. 1 u.d.p.g.), 3) termin do dnia zakończenia postępowania w pierwszej instancji (art. 13 ust. 2 u.d.p.g.).
  4. Ze względu na skutki, jakie wywołuje złożenie wykazu z oświadczeniami, wykaz członków grupy wraz z załączonymi oświadczeniami o przystąpieniu traktowany jest – w chwili ich złożenia do sądu – jako szczególnego rodzaju pismo procesowe. Ustawa nie określa żadnych wymagań co do formy i treści wykazu osób, które przystąpiły do grupy. Istotne jest, aby wykaz wymieniał osoby, które przystąpiły do grupy, oraz by treść oświadczeń pokrywała się z treścią wykazu. W razie rozbieżności sąd może wezwać reprezentanta do usunięcia braków, względnie odmówić objęcia poszczególnych osób postanowieniem co do składu grupy.
  5. Ujednolicenie wysokości roszczeń oznacza zgłoszenie do postępowania grupowego roszczeń w identycznej wysokości dla wszystkich członków grupy. Zróżnicowanie ich wysokości pomiędzy członkami grupy możliwe jest wyłącznie przy wykorzystaniu instytucji podgrup, w ten sposób, że wszyscy członkowie danej podgrupy dochodzą roszczenia w jednakowej wysokości, zaś wysokość roszczeń może być różna w przypadku członków różnych podgrup. Art. 2 ust. 1 u.d.p.g. wyraźnie odwołuje się do ujednolicenia wysokości roszczeń, a nie np. „ujednolicenia zasad wyliczenia roszczeń”.

Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie Wydział I Cywilny z dnia 24 sierpnia 2016 r.
I ACz 1187/16
  1. Z punktu widzenia jednorodzajowości roszczeń nie stanowią istotnego elementu podstawy faktycznej takie okoliczności, jak odmienność warunków umów i wzorców łączących członków grupy z pozwanym, o ile tylko w każdej z umów zawarta została kwestionowana klauzula umowna. Bez znaczenia są przy tym różnice w samej redakcji klauzuli umownej. Decydujące znaczenie ma bowiem, czy w każdym przypadku zastosowanie znajduje ten sam mechanizm.
  2. Jeżeli wszyscy członkowie grupy złożyli oświadczenia o przystąpieniu do postępowania z żądaniem zasądzenia, w którym mieści się również żądanie ustalenia odpowiedzialności – wystąpili oni z żądaniami tego samego rodzaju.

Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 19 sierpnia 2016 r.
III APz 16/16
  1. Cel postępowania grupowego, czyli względy ekonomii procesowej, może być zrealizowany również na gruncie uregulowanego w Kodeksie postępowania cywilnego postępowania odrębnego w sprawach z zakresu prawa pracy w ramach postępowania, w którym występuje wielość podmiotów po stronie powodowej na skutek złożenia pozwu przez więcej niż jednego powoda lub na skutek połączenia spraw (pozwów) wywiedzionych przez pojedynczych powodów do łącznego rozpoznania w trybie art. 219 k.p.c. Nie może zatem ujść z pola widzenia wola ustawodawcy, który w odrębnej ustawie uregulował postępowanie w sprawach ściśle określonego w tej ustawie rodzaju i pod ściśle określonymi w tej ustawie warunkami
  2. Należy zbadać, czy żądanie pozwu mieści się w rodzaju spraw wymienionych w art. 1 ust. 2 u.d.p.g. Sąd nie przekracza granic dopuszczalnego badania przesłanek postępowania grupowego poprzez wkroczenie w merytoryczną ocenę powództwa na gruncie konkretnego przepisu, bowiem na tym etapie rzeczą sądu jest zbadanie, czy zgłoszone roszczenie jest roszczeniem z art. 1 ust. 2 u.d.p.g., czy nie.
  3. Zgłoszenie przez każdego z powodów dwóch roszczeń pieniężnych, jednak opartych na różnych podstawach prawnych, nie spełnia przesłanki jednorodzajowości roszczeń członków grupy.
  4. Stworzenie podgrup powinno zostać uzasadnione wspólnymi okolicznościami faktycznymi wyłącznymi dla wszystkich członków danej podgrupy.
1 … 26 27 28 29 30 … 50