Orzeczenie zostało uchylone postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22 sierpnia 2012 r., sygn. akt I Acz 1298/12.
Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy w składzie:
Przewodniczący: SSO Dorota Brodziak
Sędziowie: SSR (del.) Marian Kociołek (spr.), SSR (del.) Tomasz Szanciło
po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2012 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa grupowego: (…) spółka z o.o. w W. przeciwko: (…) Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. w W. o odszkodowanie z wniosku pozwanego o zobowiązanie powoda do złożenia kaucji
postanawia:
(…) spółka z o.o. w W., w imieniu grupy 35 pośredników ubezpieczeniowych, wytoczył powództwo w postępowaniu grupowym o odszkodowanie. Łączna kwota odszkodowania dla wszystkich członków grupy wynosi 13.051.860 zł. Powód wniósł o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu według norm, załączył do pozwu umowę i zgodę uczestników grupy na wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 20% zasądzonej kwoty.
W zakreślonym terminie pozwany podniósł zarzuty co do członkostwa określonych osób w grupie, a wraz z nimi złożył wniosek o zobowiązanie powoda do złożenia w terminie jednego miesiąca kaucji w kwocie 2.610.372 zł na zabezpieczenie kosztów procesu. Pozwany uzasadnił kwotę zabezpieczenia skomplikowanym charakterem sprawy, wymagającym przeprowadzenia wielu badań i powołania wielu ekspertów.
Sąd ustalił i zważył, co następuje:
Przepis art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz.U. Nr 7, poz. 44) stanowi, że na żądanie pozwanego sąd może zobowiązać powoda do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu. Z ustępu 3 powołanego artykułu wynika, iż sąd ustala wysokość kaucji mając na względzie prawdopodobną sumę kosztów, które poniesie pozwany, lecz nie może być wyższa niż 20% wartości przedmiotu sporu.
We wniosku pozwany opisał główne kierunki planowanej obrony oraz wskazał, powołując się na szacunkowe oceny poszczególnych kosztów, wysokość prawdopodobnych kosztów i wydatków. Zdaniem pozwanego przypuszczalna wysokość kosztów, które poniesie w sprawie wynosi 2.765.404,08 zł, która jest wyższa od kwoty, którą pozwany wskazuje jako kwota kaucji. Pozwany zlecił już dwie ekspertyzy: jedna mająca na celu ocenę hipotez formułowanych w pozwie odnośnie wpływu kampanii reklamowej (…) na rezygnację klientów z nabywania produktów ubezpieczeniowych za pośrednictwem pośredników ubezpieczeniowych, której koszt wynosi 20.000 euro netto, czyli 103.438,08 zł brutto, druga mająca na celu dokonanie analizy rynku ubezpieczeń w latach 2008-2010 w celu zweryfikowania twierdzeń pozwu odnoszących się do rzekomej utraty przez pośredników ubezpieczeniowych 5,7% klientów w tym okresie i przyczyn tego zjawiska, której koszt wyniesie 246.000 zł brutto. Pozwany planuje też zlecić ocenę oddziaływania kampanii reklamowej (…) na konsumentów, której koszt wyniesie 6.150 zł brutto. Pozwany planuje zweryfikować wartość szkody przedstawioną przez powoda, dlatego wskazuje, iż niezbędne będzie powołanie biegłego rewidenta, którego zadaniem będzie ustalenie rzeczywistej kwoty szkody członków grupy. Pozwany twierdzi, iż na podstawie szacunków zleconych biegłemu rewidentowi J. K. – prezesowi zarządu (…) spółka z o.o. – koszt łączny badania ksiąg wszystkich uczestników wyniesie 1.255.830 zł brutto. Pozwany domaga się zwrotu wynagrodzenia pełnomocnika procesowego w kwocie 53.136 zł brutto. Ponadto, pozwany wnosi o oddalenie powództwa i wobec tego, iż jest ono oczywiście bezzasadne – pozwany domaga się nakazania powodowi złożenia oświadczenia o wskazanej treści i formie w kilku czasopismach. Zdaniem pozwanego koszt tych publikacji wyniesie 1.100.850 zł brutto.
Stosownie do zapisu art. 98 § 1 k.p.c. kosztami procesu są koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Pozwany domaga się zabezpieczenia kwoty 1.100.850 zł jaka być może będzie wydatkowana na oświadczenia powoda w związku ze stwierdzeniem bezzasadności powództwa, o ile powództwo okaże się oczywiście bezzasadne. Jest oczywiste, że roszczenie z art. 22 ust 1 u.z.n.k. jest środkiem ochrony prawa strony procesu, konsekwencją deliktu powoda w postaci wniesienia oczywiście bezzasadnego powództwa. Tym samym, opisane roszczenie nie jest kosztem procesu. W tym zakresie wniosek pozwanego jest całkowicie nieusprawiedliwiony.
W zakresie pozostałych kosztów, których pozwany domaga się zabezpieczenia w postaci kaucji złożonej przez powoda – jest prawdopodobne, że zostaną poniesione. Ich wysokość pozwany uprawdopodobnił złożonymi dokumentami.
Wobec powyższego i w oparciu o art. 8 ust. 1 i 3 ustawy o dochodzeniu roszczeń grupowych orzeczono jak w sentencji.