Postanowienie Sądu Okręgowego w Lublinie I Wydział Cywilny z 21 września 2018 r.
I C 420/18

Przewodniczący:        SSO Piotr Czerski

Sędziowie:                   SSO Jolanta Szymanowska, SSO Agnieszka Wojnarowicz-Posłuszna

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 21 września 2018 r. w L.

sprawy z powództwa J. O. (reprezentant), [dane 25 członków grupy]

przeciwko (…) Spółce Akcyjnej z siedzibą w L. o zapłatę

postanawia:

rozpoznać sprawę w postępowaniu grupowym.

 

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 10 maja 2018 r. powódka J. O. (reprezentant grupy/podgrup) domagała się zasądzenia na rzecz:

  1. Każdego z członków grup/podgrup wymienionych i zdefiniowanych w zał. nr 2 do niniejszego pozwu odpowiednio:
  1. na rzecz każdego z członków Grupy (…) – kwotę 118.000,00 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości 8,8% w stosunku rocznym liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2016 r. do dnia 27 listopada 2017 r. oraz wraz z (dalszymi) odsetkami ustawowymi liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2017r. do dnia zapłaty;
  2. na rzecz każdego z członków Grupy (…) – kwotę 85.000,00 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości 8,8% w stosunku rocznym liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2016 r. do dnia 27 listopada 2017 r. oraz wraz z (dalszymi) odsetkami ustawowymi liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2017 r. do dnia zapłaty;
  3. na rzecz każdego z członków Grupy (…) – kwotę 64.000,00 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości 8,8% w stosunku rocznym liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2016 r. do dnia 27 listopada 2017 r. oraz wraz z (dalszymi) odsetkami ustawowymi liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2017r. do dnia zapłaty;
  4. na rzecz każdego z członków Grupy (…) – kwotę 50.000,00 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości 8,8% w stosunku rocznym liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2016 r. do dnia 27 listopada 2017 r. oraz wraz z (dalszymi) odsetkami ustawowymi liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2017 r. do dnia zapłaty;
  5. na rzecz każdego z członków Grupy (…) – kwotę 43.000,00 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości 8,8% w stosunku rocznym liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2016 r. do dnia 27 listopada 2017 r. oraz wraz z (dalszymi) odsetkami ustawowymi liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2017 r. do dnia zapłaty;
  6. na rzecz każdego z członków Grupy (…) – kwotę 34.000,00 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości 8,8% w stosunku rocznym liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2016 r. do dnia 27 listopada 2017 r. oraz wraz z (dalszymi) odsetkami ustawowymi liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2017 r. do dnia zapłaty;
  7. na rzecz każdego z członków Grupy (…) – kwotę 26.000,00 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości 8,8% w stosunku rocznym liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2016 r. do dnia 27 listopada 2017 r. oraz wraz z (dalszymi) odsetkami ustawowymi liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2017 r. do dnia zapłaty;
  8. na rzecz każdego z członków Grupy (…) – kwotę 17.000,00 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości 8,8% w stosunku rocznym liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2016 r. do dnia 27 listopada 2017 r. oraz wraz z (dalszymi) odsetkami ustawowymi liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2017 r. do dnia zapłaty;
  9. na rzecz każdego z członków Grupy (…) – kwotę 12.000,00 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości 8,8% w stosunku rocznym liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2016r. do dnia 27 listopada 2017 r. oraz wraz z (dalszymi) odsetkami ustawowymi liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2017r. do dnia zapłaty;
  10. na rzecz każdego z członków Grupy (…) – kwotę 8.000,00 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości 8,8% w stosunku rocznym liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2016 r. do dnia 27 listopada 2017 r. oraz wraz z (dalszymi) odsetkami ustawowymi liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2017 r. do dnia zapłaty;
  11. na rzecz każdego z członków Grupy (…) – kwotę 4.000,00 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości 8,8% w stosunku rocznym liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2016 r. do dnia 27 listopada 2017 r. oraz wraz z (dalszymi) odsetkami ustawowymi liczonymi od tej kwoty od dnia 28 listopada 2017 r. do dnia zapłaty.

Ponadto, strona powodowa domagała się zasądzenia kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości prawem przewidzianej.

W uzasadnieniu pozwu podano między innymi, że pozwana, tj. (…) S.A. (działająca do niedawna pod firmą (…) S.A. – jest tzw. spółką celową założoną – zawiązaną aktem notarialnym sporządzonym w dniu 16 września 2016 r. Spółka została wpisana do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie, XI Wydział Gospodarczy – Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 11 października 2016 r. Założycielem oraz jedynym (100%) akcjonariuszem Spółki jest (…) sp. z o.o. spółka komandytowa – (…) jest podmiotem całkowicie zależnym od (…) sp. z o.o. spółka komandytowa. Przedmiotem działalności Emitenta jest w zasadzie – jedynie – pozyskanie finansowania na realizację obranej przez akcjonariusza pozwanej strategii rozwoju. Zawiązanie Spółki przez akcjonariusza pozwanej miało na celu pozyskiwanie finansowania na działalność akcjonariusza Emitenta w ramach emisji przez Emitenta (w ramach oferty publicznej) obligacji na okaziciela serii (…) o wartości do 5.000.000,00 zł. Emisja ww. obligacji jest w istocie pierwszym i jedynym zrealizowanym projektem Emitenta. Zgodnie z zapewnieniami Emitenta (pkt 9 Memorandum – zdefiniowanego poniżej) zobowiązania wynikające z emitowanych ww. obligacji miały być spłacane z bieżącej działalności (…) sp. z o.o. spółka komandytowa. Środki na spłatę zobowiązań wynikających z ww. obligacji miały być przekazane Emitentowi przez (…) sp. z o.o. spółka komandytowa tytułem zwrotu świadczenia pieniężnego (w wysokości co najmniej 3.000.000,00 zł), jakiego to świadczenia pieniężnego na podstawie zawartej pomiędzy Emitentem a (…) sp. z o.o. spółka komandytowa umowy, udzielił Emitent na rzecz (…) sp. z o.o. spółka komandytowa (jako podmiotowi którego działalność jest – zgodnie z przyjętym celem emisji – finansowana ze środków pozyskanych z emisji ww. obligacji) ze środków pozyskanych z emisji ww. obligacji.

Emitent na podstawie Uchwały nr 1/11/2016 Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Spółki z dnia 5 listopada 2016 r. w sprawie emisji obligacji serii (…) i Uchwały nr 1/11/2016 Zarządu Spółki z dnia 5 listopada 2016 r. w sprawie przyjęcia Warunków Emisji obligacji, wyemitował (niemające postaci dokumentu) obligacje serii (…) (dalej (…)) na okaziciela, o wartości nominalnej (jednej obligacji) oraz cenie emisyjnej (jednej obligacji) w wysokości 1.000,00 zł (pkt 5 i 7 warunków emisji).

(…) sprzedaż Obligacji była dokonana na podstawie Memorandum Informacyjnego (dalej (…)) Emitent oferował Obligacje w trybie oferty publicznej w rozumieniu art. 3 ust. 1 Ustawy o Ofercie Publicznej i w sposób wskazany w art. 7 ust. 9 tej ustawy. W ramach oferty Emitent oferował 5.000,00 (słownie: pięć tysięcy) sztuk Obligacji na okaziciela serii (…) o wartości nominalnej 1.000,00 zł (słownie: jeden tysiąc złotych) każda, których łączna wartość nominalna i łączna wartość liczona według ceny emisyjnej wynosiła do 5.000.000,00 zł (słownie: pięć milionów złotych).

Pozwana nie wywiązała się z żadnego okresu odsetkowego. Emitent nie wykupił również w terminie Obligacji, nie uczynił tego mimo licznych kierowanych do niego przez Obligatariuszy, tj. nabywców – posiadaczy Obligacji wezwań. W załączniku do pozwu ujednolicono roszczenia następujących powodów: (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…), (…). (pozew – k. 3-13)

W piśmie procesowym z dnia 13 czerwca 2018 r. strona powodowa sprecyzowała, że w skład: Grupy 64 oraz Grupy 50 w chwili składania niniejszego pisma nie wchodzą żadne osoby. Strona powodowa wyjaśniła dodatkowo, że formułując podział na grupy uwzględniała kryteria takiego podziału, które w najpełniejszym możliwym stopniu pozwalałyby osobom, które nabyły obligacje Serii (…) od pozwanego na występowanie w niniejszej sprawie, w tym przystąpienie do pozwu w niniejszej sprawie. W konkluzji powódka wskazuje, że na chwilę obecną nie są znane osoby, które tworzyłyby Grupę 64 i/lub Grupę 50. Powyższe nie oznacza, że osoby takie nie przystąpią do niniejszego powództwa toku procesu, Grupy 34 wchodzą następujące osoby: (…), (…), (…) (k. 260)

Pozwany, pomimo zobowiązania i zakreślenia terminu dwutygodniowego, nie złożył odpowiedzi na pozew. (k. 288)

 

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wniosek strony powodowej o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, zwanej dalej u.d.r.p.g,, jest uzasadniony.

Zgodnie z art. 1 ust. 1-2 u.d.r.p.g. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, postępowanie to jest sądowym postępowaniem cywilnym w sprawach, w których są dochodzone roszczenia jednego rodzaju, co najmniej 10 osób, oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej. Ustawa ma zastosowanie w sprawach o roszczenia z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, z tytułu czynów niedozwolonych, z tytułu odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania umownego lub z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, a w odniesieniu do roszczeń o ochronę konsumentów także w innych sprawach.

Przesłankę jednorodzajowości roszczeń należy rozumieć w ten sposób, że żądania z nich wynikające są wspólne dla wszystkich członków grupy. Powództwo obejmować musi zatem żądanie udzielenia ochrony prawnej w ten sam sposób dla wszystkich członków grupy. Kwestia związku faktycznego zachodzącego pomiędzy roszczeniami winna uwzględniać, jak jest on rozumiany na gruncie instytucji współuczestnictwa procesowego materialnego i formalnego w świetle art. 72 k.p.c. Sama podstawa faktyczna powództwa stanowi natomiast podstawowy (wyjściowy) zespół faktów uzasadniających roszczenie.

Zgodnie z art. 2 u.d.r.p.g. (ust. 1) Postępowanie grupowe w sprawach o roszczenia pieniężne jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy wysokość roszczenia każdego członka grupy została ujednolicona poprzez zrównanie wysokości roszczenia dochodzonego przez członków grupy lub podgrupy, (ust. 2) Ujednolicenie wysokości roszczeń może nastąpić w podgrupach, liczących co najmniej 2 osoby.

Według art. 4 u.d.r.p.g. (ust. 1) Powództwo w postępowaniu grupowym wytacza reprezentant grupy, (ust. 2) Reprezentantem grupy może być osoba będąca członkiem grupy albo powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów w zakresie przysługujących im uprawnień, (ust. 3) Reprezentant grupy prowadzi postępowanie w imieniu własnym, na rzecz wszystkich członków grupy, (ust. 4) W postępowaniu grupowym obowiązuje zastępstwo powoda przez adwokata lub radcę prawnego, chyba że powód jest adwokatem lub radcą prawnym.

Z kolei zgodnie z art. 6 u.d.r.p.g. (ust. 1) Pozew powinien czynić zadość warunkom określonym w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2018 r. poz. 155, z 2017 r. poz. 2491 oraz z 2018 r. poz. 5, 138, 398 i 416), a ponadto zawierać:

  1. wniosek o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym;
  2. wskazanie okoliczności, o których mowa w art. 1 ust. 1, a w przypadku roszczeń pieniężnych także dokonanie ujednolicenia wysokości roszczeń członków grupy lub podgrupy;
  3. w przypadku roszczeń pieniężnych określenie wysokości roszczenia każdego z członków grupy lub podgrup;
  4. oświadczenie powoda o tym, że działa on w charakterze reprezentanta grupy.

(ust. 2) Do pozwu należy dołączyć oświadczenia członków grupy o przystąpieniu do grupy i wyrażeniu zgody co do osoby reprezentanta grupy oraz umowę reprezentanta grupy z pełnomocnikiem, określającą sposób wynagrodzenia pełnomocnika.

Wszystkie powyższe przesłanki rozpoznania żądań w postępowaniu grupowym zostały w sprawie spełnione. W szczególności należy zwrócić uwagę, że przesłankę jednorodzajowości roszczeń należy, rozumieć w ten sposób, że żądania z nich wynikające są wspólne dla wszystkich członków grupy. Powództwo obejmować musi zatem żądanie udzielenia ochrony prawnej w ten sam sposób dla wszystkich członków grupy. Kwestia związku faktycznego zachodzącego pomiędzy roszczeniami winna uwzględniać, jak jest on rozumiany na gruncie instytucji współuczestnictwa procesowego materialnego i formalnego w świetle art. 72 k.p.c. Sama podstawa faktyczna powództwa stanowi natomiast podstawowy (wyjściowy) zespół faktów uzasadniających roszczenie.

Dochodzone w niniejszej sprawie roszczenia są roszczeniami jednego rodzaju, obejmują roszczenia osób, które nabyły obligacje. Roszczenia te są oparte na takiej samej podstawie faktycznej, ponieważ roszczenia te, o ile oczywiście zostaną wykazane, wynikają z tytułu odpowiedzialności pozwanej za niewykonanie zobowiązania umownego. Roszczenia te mają jednocześnie, jak wymaga ustawa, źródło w stosunkach umownych wynikających z emisji i nabycia obligacji. Jednocześnie, jak wynika z treści samej ustawy, jak również uzasadnienia projektu będącego podstawą skonstruowania przez ustawodawcę jej aktualnego brzmienia, pojęcia roszczeń z tytułu odpowiedzialności pozwanej za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania umownego nie można ograniczać w omawianym akcie prawnym tylko do roszczeń odszkodowawczych (art. 471 k.c.). Jak bowiem słusznie przyjmuje się w literaturze, do pierwszoplanowych roszczeń wynikających z niewykonania umowy, należy roszczenie o jej wykonanie, np. zapłatę umówionej kwoty.

Reprezentantka dokonała i przedstawiła sposób ujednolicenia wysokości roszczeń członków grupy (podgrup), na rzecz których działa w niniejszej sprawie oraz określiła wysokości roszczenia każdego z członków grupy (podgrup). Roszczenia objęte pozwem dochodzone są przez ponad 10 osób, co oznacza, że spełnione zostały przesłanki rozpoznania niniejszego powództwa w postępowaniu grupowym, wymagającym minimum 10 osób. Spełnione zostały także warunki fiskalne oraz wymogi formalne pozwu, o których mowa w art. 6 u.d.r.p.g.

Jak z kolei wskazał Sąd Apelacyjny w Lublinie w uzasadnieniu postanowienia z dnia 2 września 2015 r., sygn. akt I Cz 648/15, powyższe przesłanki mają charakter procesowy i nie są warunkowane przez merytoryczną zasadność zgłoszonych żądań, czy istnienie podstawy prawnej pozwalającej na uwzględnienie dochodzonych roszczeń. Zarówno w art. 1 u.d.r.p.g., jak i w żadnym innym przepisie ustawy nie wprowadzono, jak to ma miejsce w przypadku kodeksowego współuczestnictwa procesowego, wymogu istnienia tej samej lub takiej samej podstawy prawnej roszczeń dochodzonych przez członków grupy. Natomiast kwestia istnienia i wysokości szkody, jak i istnienia legitymacji procesowej są materialnymi elementami powództwa ustalanymi dopiero na etapie merytorycznego rozpoznawania sprawy, a nie w fazie ustalania trybu, w którym postępowanie ma się toczyć.

Z przytoczonych względów orzeczono o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym.