Sąd Okręgowy w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: SSO Jolanta Polko
Sędziowie: SSO Agata Młynarczyk-Śmieja
SSR del. Katarzyna Zadora (ref.)
po rozpoznaniu w dniu 6 lutego 2020 r. w Katowicach na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa J. D. występującej jako reprezentant grupy składającej się z trzydziestu trzech osób, tj. [dane 33 osób], będącej równocześnie członkiem grupy, przeciwko (…) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością spółce komandytowej w Ś., o zapłatę,
postanawia:
W pozwie z dnia 14 listopada 2018 r. o zapłatę w ramach postępowania grupowego powódka J. D. oświadczyła, że działa w charakterze reprezentanta grupy składającej się z trzydziestu trzech osób. Powódka w ramach grupy wyróżniła 16 podgrup, zróżnicowanych ze względu na kryterium osobowe. W skład wymienionych w pozwie podgrup od 1 do 14 wchodzili małżonkowie, którzy nabyli lokale mieszkalne w ramach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej tj. w ramach podgrupy 1 – [dane 2 osób], podgrupy 2 – [dane 2 osób], podgrupy 3 – [dane 2 osób], podgrupy 4 – [dane 2 osób], podgrupy 5 – [dane 2 osób], podgrupy 6 – [dane 2 osób], podgrupy 7 – [dane 2 osób], podgrupy 8- [dane 2 osób], podgrupy 9 – [dane 2 osób], podgrupy 10 – [dane 2 osób], podgrupy 11- [dane 2 osób], podgrupy 12 – [dane 2 osób], podgrupy 13 – [dane 2 osób], podgrupy 14 – [dane 2 osób]. Z kolei podgrupę 15 tworzyły dwie osoby tj. G. T. (który nabył lokal indywidualnie), E. C. (która nabyła lokal w ramach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej), natomiast podgrupa 16 obejmowała trzy osoby tj. [dane 3 osób], którzy nabyli lokale indywidualnie. Do pozwu zostały załączone oświadczenia członków grupy o przystąpieniu do grupy i wyrażeniu zgody co do osoby reprezentanta /k. 4-12/.
Pozwany w odpowiedzi na pozew z dnia 18 stycznia 2019 r. podniósł zarzuty co do braku ujednolicenia wysokości roszczeń objętych pozwem w ramach grupy lub podgrupy, a nadto niespełnienie przez podgrupy wymogu wynikającego z art. 2 ust. 2 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym /k. 582-605/.
Powódka w piśmie procesowym z dnia 10 lutego 2019 r. dokonała modyfikacji podgrup, przyjmując za kryterium wysokość żądanego roszczenia. Tym samym do pierwszej podgrupy zaliczono małżeństwo H., P, P, C. (żądana kwota roszczenia – 92.400 zł), do drugiej podgrupy zaliczono małżeństwo S., P, S. (żądana kwota roszczenia 81.000 zł), do trzeciej podgrupy zaliczono małżeństwo R., (…), S. (żądana kwota roszczenia 78.750 zł), do czwartej podgrupy zaliczono małżeństwo K., G. T., E. C. (żądana kwota roszczenia 74.250 zł), do piątej podgrupy zaliczono J. D., P. S., A. M. (żądana kwota roszczenia 60.390 zł). Do żadnej z grup nie zostali zakwalifikowani małżonkowie O. (żądane roszczenie – 87.120 zł), małżonkowie C. (żądane roszczenie – 65.880 zł), małżonkowie K. (żądane roszczenie – 64.050 zł) /k. 890-894/.
Pozwany w piśmie procesowym z dnia 28 lutego 2019 r. podtrzymał stanowisko w sprawie /k. 895-904/.
Sąd zważył co następuje:
Sąd Okręgowy w Katowicach postanowieniem z dnia 4 kwietnia 2019 r. postanowił rozpoznać sprawę w postępowaniu grupowym, sygn. akt I C 998/18 /k. 905-914/. Postanowienie to zostało utrzymane w mocy przez Sąd Apelacyjny w Katowicach na podstawie postanowienia z dnia 12 września 2019 r. wydanego na skutek rozpoznania zażalenia strony pozwanej, sygn. akt I ACz 629/19 /k. 949-954/.
Sąd Okręgowy w Katowicach postanowieniem z dnia 30 października 2019 r. postanowił m.in. zarządzić ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego przed Sądem Okręgowym w Katowicach w sprawie o sygn. akt I C 998/18 oraz o możliwości przystąpienia do grupy przez osoby, których roszczenia mogą być objęte przedmiotowym powództwem grupowym jak również zamieścić ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego na okres jednego miesiąca m.in. na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Sądu Okręgowego w Katowicach /k. 959-960/.
Na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Sądu Okręgowego w Katowicach ogłoszenie to było zamieszczone w okresie 12 listopada 2019 r. – 12 grudnia 2019 r. Nie zostały złożone nowe oświadczenia o przystąpieniu do grupy.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (dalej: „u.d.p.g.”) „po upływie terminu do podniesienia zarzutów, o których mowa w art. 15, sąd wydaje postanowienie co do składu grupy”.
Natomiast stosownie do art. 2 ust. 1 i 2 u.d.p.g. „postępowanie grupowe w sprawach o roszczenia pieniężne jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy wysokość roszczenia każdego członka grupy została ujednolicona poprzez zrównanie wysokości roszczenia dochodzonego przez członków grupy lub podgrupy (ust. 1). Ujednolicenie wysokości roszczeń może nastąpić w podgrupach, liczących co najmniej 2 osoby (ust. 2).
Należy podkreślić, że zasadniczym celem podziału na grupy lub podgrupy jest ujednolicenie roszczeń i ułatwienie dochodzenia roszczeń pieniężnych. Nie można jednak ujednolicić jednego roszczenia, ujednolicenie roszczeń jest możliwe tylko w sytuacji, gdy występują co najmniej dwa roszczenia. Ponadto niedopuszczalne jest stworzenie podgrupy dla dwóch osób, którym przysługuje łącznie jedno roszczenie.
Powódka pierwotnie w pozwie dokonała wyszczególnienia 16 podgrup, w tym 14 składających się z małżonków oraz 2 składających się z pojedynczych osób (jedna z nich obejmowała 2 osoby, druga 3 osoby).
Powódka w piśmie procesowym z dnia 10 lutego 2019 r. zmodyfikowała kształt podgrup. Utworzyła pięć podgrup stosując kryterium jednolitości dochodzonego roszczenia stosownie do jego wysokości. Przyjęła, że pierwsza podgrupa obejmuje cztery małżeństwa, podgrupa druga i trzecia obejmuje po trzy małżeństwa, podgrupa czwarta obejmuje jedno małżeństwo i dwie inne osoby, podgrupa piąta obejmuje trzy osoby. Trzy małżeństwa z pierwotnego pozwu nie zostały zakwalifikowane do żadnej z podgrupy. W terminie wyznaczonym w ogłoszeniu o wszczęciu postępowania grupowego nie zostały złożone nowe oświadczenia o przystąpieniu do grupy.
Sąd ustalając skład grupy podzielił stanowisko powoda do co składu podgrup przedstawione w piśmie procesowym z dnia 10 lutego 2019 r., czemu dał wyraz w treści sentencji w pkt 1. Członkowie wyszczególnionych pięciu podgrup dochodzą roszczeń jednego rodzaju, a mianowicie roszczeń pieniężnych wynikających ze złożonych w formie pisemnej oświadczeń o obniżeniu ceny. Za kryterium wyodrębnienia podgrup przyjęto wysokość żądanego roszczenia.
Jednocześnie Sąd odmówił zakwalifikowania do oddzielnych podgrup małżonków O., C. oraz K. (pkt 2 sentencji). Sąd przyjął, że małżonkowie dysponują jednym niepodzielnym roszczeniem, a nie dwoma roszczeniami, które mogłyby podlegać ujednoliceniu przez zrównanie ich wysokości. Wobec czego małżonków nie należy traktować jako dwuosobową podgrupę, bowiem roszczenie przynależne do współwłasności łącznej jest niepodzielne. Dopuszczalne jest natomiast stanowisko, wedle którego jeden z małżonków jest członkiem grupy, działa we wspólnym interesie małżonków, za zgodą drugiego małżonka, dochodząc roszczenia, które przysługuje obojgu małżonkom. Nie można zatem utworzyć podgrupy składającej się wyłącznie z małżonków, którym przysługuje jedno, wspólne roszczenie. Podgrupa powinna obejmować co najmniej dwie osoby, którym przysługują oddzielne roszczenia, których wysokość podlega ujednoliceniu poprzez zrównanie wysokości roszczenia pieniężnego każdego członka podgrupy.
Wobec powyższego Sąd postanowił, że roszczenia D. O. i M. O., G. C. oraz I. C., jak również R. K. i U. K. nie mogą być rozpoznane w ramach postępowania grupowego.
Ponadto pozwany w odpowiedzi na pozew z dnia 18 stycznia 2019 r. wniósł o zobowiązanie powoda do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu w wysokości 250.000 zł.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 u.d.p.g. „na żądanie pozwanego sąd może postanowieniem zobowiązać powoda do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu, jeżeli pozwany uprawdopodobni, że powództwo jest bezzasadne oraz że brak kaucji uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie orzeczenia w przedmiocie kosztów postępowania w razie oddalenia powództwa”.
Po zapoznaniu się z dotychczasowym stanem sprawy, Sąd uznał, że pozwany nie wykazał przesłanek uzasadniających zobowiązanie powoda do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu. Wobec czego orzeczono jak w punkcie 3 sentencji postanowienia.