Postanowienie zostało uchylone postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Katowicach I Wydział Cywilny z 4 lipca 2014 r., I ACz 260/14.
Sąd Okręgowy w Katowicach II Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: SSO Joanna Głogowska
Sędziowie: SSO Joanna Kozera (spr.), SSO Izabella Knych
po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2013 r. w Katowicach na rozprawie sprawy z powództwa M. C. przeciwko (…) S. A. w K. o ustalenie, że złożone przez pozwaną oświadczenia o wypowiedzeniu umów są bezskuteczne postanawia:
rozpoznać sprawę w postępowaniu grupowym.
Pozwem z dnia 28 czerwca 2013 r. skierowanym przeciwko (…) S.A. w K. powód wniósł o orzeczenie, że dokonane przez stronę pozwaną wypowiedzenia umów o dostawę ciepła zawartych z członkami grupy są bezskuteczne oraz o zwrot kosztów niniejszego postępowania. Powód wniósł o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym w trybie ustawy z dnia 17.12.2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym.
Nadto, powód wniósł o zabezpieczenie niniejszego powództwa przed wszczęciem postępowania poprzez orzeczenie o wstrzymaniu wykonania oświadczeń pozwanego o wypowiedzeniu umów o dostawę energii cieplnej objętych niniejszym pozwem, a także zakazanie pozwanemu dokonywania jakichkolwiek działań zmierzających do odcięcia członków grupy od urządzeń dostarczających dotychczas do ich nieruchomości energię cieplną.
W uzasadnieniu żądania pozwu powód podał, że reprezentuje grupę 15 mieszkańców osiedla położonego przy ulicach B., Z. i G. w K. którzy na podstawie umów zawartych w latach (…) z (…) w K., poprzednika prawnego pozwanego, korzystali z dostaw energii cieplnej w systemie CO. Oświadczeniami z dnia (…) każda z w/w umów została przez pozwanego wypowiedziana ze skutkiem na dzień (…). Jednocześnie nie zostały wskazane przyczyny rozwiązania umów. W takim stanie faktycznym wspólny interes prawny w dochodzeniu roszczenia objętego pozwem, biorąc pod uwagę liczebność grupy, stanowi przesłankę uzasadniającą wystąpienie z powództwem w postępowaniu grupowym.
Zdaniem powoda dokonane przez pozwanego wypowiedzenia umów są niezgodne z prawem ponieważ :
– stosownie do art. 4 ust. 2 prawa energetycznego przedsiębiorstwa energetyczne, zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją m. in. energii cieplnej, zobowiązane są zapewnić wszystkim odbiorcom usługę przesyłania lub dystrybucji ciepła na zasadach ustalonych w ustawie i na podstawie zawartych w tym zakresie stosownych umów. Odbiorca ma z kolei prawo do zakupu energii od wybranego przez siebie sprzedawcy.
– stosownie do art. 7 ust. 2 pkt 1 prawa energetycznego warunki rozwiązania umowy o sprzedaż energii cieplnej powinny być określone w treści umowy. Zawarte z członkami grupy umowy o dostawę energii cieplnej zawierają jedynie klauzulę o możliwości wypowiedzenia umowy z zachowaniem 3 miesięcznego, 12 miesięcznego lub 24 miesięcznego okresu wypowiedzenia, bez wskazania okoliczności uprawniających dostawcę ciepła do rozwiązania umowy.
Mimo, że nie upłynął jeszcze termin dokonanych przez pozwanego wypowiedzeń umów, pozwany podejmuje już działania zmierzające do odłączenia użytkowników nieruchomości od źródeł ciepła, co może spowodować nieodwracalne dla członków grupy skutki. Niezależnie bowiem od wyników niniejszego procesu, po dniu (…) gospodarstwa domowe członków grupy pozostaną bez ogrzewania i ciepłej wody. Tym samym w pełni uzasadnione jest, by do czasu prawomocnego zakończenia procesu orzeczone zostało zabezpieczenie roszczenia powoda w sposób wskazany na wstępie niniejszego pozwu.
W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o :
– odrzucenie pozwu na podstawie art. 199 § 1 pkt. k.p.c. z uwagi na niedopuszczalność drogi sądowej,
– nie uwzględnienie wniosku o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym i odrzucenie pozwu na podstawie art. 10 ust. 1 w zw. z art.1 ust.1 ustawy z dnia 17.12.2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, z uwagi na brak tożsamości podstawy faktycznej roszczeń członków grupy w liczbie co najmniej 10 osób, oraz zwrot kosztów postępowania, zaś w przypadku nieuwzględnienia wniosku o odrzucenie pozwu pozwana wniosła o:
– sprawdzenie wartości przedmiotu sporu na podstawie art. 25 k.p.c.,
– zobowiązanie powoda na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o postępowaniu grupowym do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu w wysokości 20% wartości przedmiotu sporu,
– oddalenie wniosku o zabezpieczenie powództwa w całości, a w przypadku jego uwzględnienia o zobowiązanie powoda na podstawie art. 739 § 1 k.p.c. do złożenia kaucji na zabezpieczenie roszczeń pozwanej powstałych w wyniku wykonania postanowienia o zabezpieczeniu w wysokości 150.000 zł.,
– zawiadomienie o toczącym się postępowaniu G. K. z uwagi na treść art. 20 prawa energetycznego, która może być zainteresowana w rozstrzygnięciu sprawy.
W uzasadnieniu swego stanowiska pozwana wskazała, że właściwym do rozpoznania sprawy pozostaje Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, bowiem w przypadku uznania skuteczności wypowiedzeń powstaje skutek w postaci wygaśnięcia umowy i wówczas powodowie mogliby skierować wniosek o zawarcie umowy, o której mowa w art. 8 ust. 1 prawa energetycznego, i wówczas, w przypadku odmowy, właściwym do rozpoznania sprawy byłby Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, a nie sąd powszechny. Dalej pozwana podniosła, że brak jest przesłanek do rozpoznania sprawy w ramach postępowania grupowego. W grupie osób, które wniosły pozew nie ma 10 osób, których roszczenie oparte byłoby na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej. Spośród 15 członków grupy, 7 zdecydowało się na dobrowolne, trwałe odcięcie od sieci przedsiębiorstwa pozwanej, a to:
(…) – protokół trwałego odcięcia z 14.06.2013 r.,
(…) – protokół trwałego odcięcia z 9.07.2013 r.,
(…) – protokół trwałego odcięcia z 18.06.2013 r.,
(…) – protokół trwałego odcięcia z 18.06.2013 r.,
(…) – protokół trwałego odcięcia z 14.06.2013 r.,
(…) – protokół trwałego odcięcia z 12.07..2013 r.,
(…) – protokół trwałego odcięcia z 05.06.2013 r. ,
Wyżej wymienione osoby podpisały protokoły odcięć, a więc roszczenie sformułowane w pozwie jest sprzeczne z ich wolą. Podstawa faktyczna tych osób jest inna aniżeli pozostałych członków grupy, co uniemożliwia rozpoznanie sprawy tych osób w postępowaniu grupowym wraz z pozostałymi osobami, wobec czego w chwili obecnej nie ma grupy co najmniej 10 osób, czyli ilości wymaganej do utworzenia grupy i stanowiącej przesłankę rozstrzygnięcia sprawy w postępowaniu grupowym.
Sąd ustalił co następuje:
Powód dochodzi swojego roszczenia w trybie ustawy z dnia 17.12.2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz. U. z dnia 18.01.2010 r.) Zgodnie z art. 1 ust.1 wyżej wskazanej ustawy, formułuje ona sądowe postępowanie cywilne w sprawach, w których są dochodzone roszczenia jednego rodzaju co najmniej 10 osób oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej. W ustawie wymieniono szereg warunków dochodzenia roszczeń w postępowaniu grupowym.
W pierwszym etapie postępowania grupowego Sąd ocenia dopuszczalność postępowania grupowego, która uzależniona jest od spełnienia wszystkich przesłanek zarówno podmiotowych, jak i przedmiotowych, dopuszczalności powództwa określonych w art.1 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17.12.2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz. U. z 2010 nr 7 poz.44).
Zgodnie z wyżej wskazaną regulacją postępowanie grupowe jest dopuszczalne w sprawach, w których dochodzone są roszczenia jednego rodzaju przez grupę co najmniej 10 osób, zaś podstawa faktyczna zgłaszanych roszczeń jest jednakowa tj. ta sama lub taka sama.
Pismem procesowym z dnia 28.11.2013 r. (k. 354-355) strona powodowa podała, że aktualna lista członków grupy to: (…). W załączeniu do pisma zostały dołączone oświadczenia członków grupy za wyjątkiem (…), którzy dodatkowo do grupy przystąpili.
Mając powyższe na uwadze należy uznać, że powód przedstawił członków grupy w liczbie wymaganej do dochodzenia roszczeń w postępowaniu grupowym. Nie podzielił Sąd stanowiska strony pozwanej, że spośród wskazanych członków grupy część podpisała protokoły, których treść prowadzi do wniosku, że wyrazili oni zgodę na trwałe odcięcie dostaw ciepła oraz demontaż określonych w tym dokumencie urządzeń.
Kwestia ta była również przedmiotem rozpoznania przez Sąd Apelacyjny, który w uzasadnieniu postanowienia z dnia 3.10.2013 r. wydanego w niniejszej sprawie (k. 342) wskazał, że fakt podpisania przez kilku członków grupy protokołów odcięcia nie może prowadzić do wniosku, że osoby te w niniejszym postępowaniu dochodzą w istocie roszczeń związanych z zawarciem nowej umowy. Kwestia związana z tym, jakie skutki prawne należy przypisać tym działaniom pozostaje bez znaczenia dla oceny, czy złożony w tej sprawie pozew dotyczy umów już zawartych, czy też odnosi się on do umów nowych.
Zdaniem Sądu członkowie grupy dochodzą roszczeń jednego rodzaju opartych na tej samej podstawie faktycznej, bowiem wywodzą je z wypowiedzenia im umów o dostawę ciepła ze skutecznością na dzień 31.08.2013 r. Spełniają zatem warunki wymienione w art. 1 ust. 1 ustawy z 17.12.2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym.