Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: SSA Bogdan Świerczakowski (spr.)
Sędziowie: SSA Robert Obrębski, SSA Beata Byszewska
po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2016 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Miejskiego Rzecznika Konsumentów w Urzędzie Miasta S. przeciwko (…) S.A. z siedzibą w W. o ustalenie na skutek zażalenia pozwanej na postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 13 października 2015 r., sygn. akt XXIV C 500/14,
postanawia:
Pozwem z dnia 18 kwietnia 2014 r. skierowanym przeciwko (…) S.A. z siedzibą w W. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, Miejski Rzecznik Konsumentów w Urzędzie Miasta S., wniósł o:
W uzasadnieniu pozwu wskazano, że wniosek o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym spełnia przesłanki, o których mowa w przedmiotowej ustawie, bowiem dochodzone przez niego roszczenia są roszczeniami jednego rodzaju, ponieważ każdy z członków grupy reprezentowanej przez powoda posiada wobec pozwanej następujące roszczenia: o ustalenie, że postanowienia zawartej przez niego z pozwaną umowy ubezpieczenia określające wysokość kwoty, która zostałaby mu wypłacona w przypadku rozwiązania umowy ubezpieczenia przez upływem okresu ubezpieczenia, z przyczyn innych niż śmierć, stanowią niedozwolone postanowienia umowne i nie wiążą go oraz o ustalenie, że pozwana jest zobowiązana do wypłaty każdemu z członków grupy, kwoty równej wartości wszystkich środków zapisanych na jego rachunku polisy, w przypadku rozwiązania zawartej przez niego umowy ubezpieczenia, przed upływem okresu ubezpieczenia z przyczyn innych niż śmierć. Ponadto powód wskazał, że roszczenia są dochodzone przez 51 osób, każde z roszczeń objętych pozwem należy do kategorii spraw o ochronę konsumentów i roszczenia każdego z członków grupy są oparte na takiej samej podstawie faktycznej. Uzasadniając tę przesłankę powód wskazał, że wszystkie umowy ubezpieczenia zawarte z członkami grupy były zawierane w ramach oferowania konsumentom – członkom grupy tej samej usługi, tj. ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, każdy z członków grupy zawarł umowę ubezpieczenia z tym samym podmiotem, umowa ubezpieczenia żadnego z członków grupy nie została rozwiązana, umowa ubezpieczenia każdego z członków grupy została zawarta na czas określony wynoszący od 15 do 30 lat, każdy z członków grupy zawarł umowę na podstawie wzorca umowy opracowanego i stosowanego przez pozwaną, zawierającego postanowienia o prawie pozwanej do niewypłacenia członkowi grupy środków zgromadzonych na rachunku polisy albo wypłaty jedynie ich części, w razie rozwiązania umowy ubezpieczenia przed upływem okresu ubezpieczenia, mechanizm i skutek ww. postanowień jest taki sam w odniesieniu do każdego członka grupy, wysokość kwoty wypłaconej każdemu z członków grupy zostałaby obliczona w oparciu o te same elementy oraz wobec każdego z członków grupy pozwana odmówiła zaniechania stosowania kwestionowanych postanowień.
W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o odrzucenie pozwu z uwagi na niedopuszczalność rozpoznania sprawy w postępowaniu grupowym. Zdaniem pozwanej roszczenia członków grupy nie są oparte na tej samej albo takiej samej podstawie faktycznej, bowiem członków grupy wiążą z pozwaną umowy oparte na 17 różnych wzorcach, o różnej treści, zaś przy zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami art. 3852 k.p.c. nakazuje brać pod uwagę całą treść umowy oraz badać okoliczności jej zawarcia, co w niniejszej sprawie będzie oznaczać konieczność całościowej analizy wszystkich wzorców, przy czym w przypadku dopuszczenia sprawy do rozpoznania w postępowaniu grupowym liczba kontrolowanych wzorców może wzrosnąć nawet do 148 oraz przesłuchania w charakterze strony każdego z członków grupy, przy czym w razie dopuszczenia do rozpoznania sprawy w postępowaniu grupowym liczba ta może wzrosnąć do ok. 85.000.
Postanowieniem z dnia 13 października 2015 r. Sąd Okręgowy w Warszawie postanowił rozpoznać sprawę w postępowaniu grupowym.
W ocenie Sądu I instancji postępowanie grupowe co do roszczeń zgłoszonych przez Miejskiego Rzecznika Konsumentów w Urzędzie Miasta S. w pozwie z dnia 18 kwietnia 2014 r. skierowanym przeciwko (…) S.A. z siedzibą w W. należało uznać za dopuszczalne w świetle ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz.U. z 2010 r., Nr 7, poz. 44, dalej: „u.d.p.g.”), gdyż zostały spełnione wszystkie przesłanki wynikające z art. 1 powołanej ustawy.
Spełnione jest kryterium odpowiedniej liczebności grupy, gdyż roszczenia są dochodzone przez ponad 10 osób. Dochodzone roszczenia, w ocenie Sądu Okręgowego, są roszczeniami jednego rodzaju, gdyż są to roszczenia o ustalenie, że postanowienia zawartej przez każdego z członków grupy z pozwaną umowy ubezpieczenia określające wysokość kwoty, która zostałaby mu wypłacona w przypadku rozwiązania umowy ubezpieczenia przed upływem okresu ubezpieczenia, z przyczyn innych niż śmierć, stanowią niedozwolone postanowienia umowne i nie wiążą go oraz o ustalenie, że pozwana jest zobowiązana do wypłaty każdemu z członków grupy, kwoty równej wartości wszystkich środków zapisanych na jego rachunku polisy, w przypadku rozwiązania zawartej przez niego umowy ubezpieczenia, przed upływem okresu ubezpieczenia z przyczyn innych niż śmierć. Ponadto roszczenia należą do kategorii spraw o ochronę konsumentów, wynikających z instytucji niedozwolonych postanowień umów konsumenckich, a każdy z członków grupy jest osobą fizyczną i konsumentem. Ponadto Sąd I instancji wskazał, że roszczenia członków grupy oparte są na takiej samej podstawie faktycznej, gdyż wszyscy członkowie grupy są osobami fizycznymi i zawarli z tym samym podmiotem umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi w oparciu o wzorce umowne opracowane przez pozwaną, umowy te zostały zawarte na czas określony wynoszący od 15 do 30 lat, członkowie grupy wpłacali na rachunek pozwanej środki pieniężne w postaci regularnych składek, każda z umów zawierała postanowienie o prawie pozwanej do niewypłacenia członkowi grupy środków zgromadzonych na rachunku polisy albo do wypłaty jedynie ich części, w razie rozwiązania umowy ubezpieczenia przed upływem okresu ubezpieczenia. W odniesieniu do każdego z członków grupy kwota zatrzymana przez pozwaną w dwóch pierwszych latach okresu ubezpieczenia wyniosłaby 100% albo 98% w/w środków, a począwszy od trzeciego roku okresu ubezpieczenia procent ten malałby wraz z upływem kolejnych lat. Sąd Okręgowy nie podzielił zarzutu pozwanej kwestionującego istnienie takiej samej podstawy faktycznej, wskazując, że na gruncie ustawy o postępowaniu w sprawach grupowych nie ma znaczenia, czy roszczenia wynikają z tego samego czy różnych stosunków prawnych. W art. 1 ust. 1 u.d.p.g. mowa jest bowiem jedynie o tym, że roszczenia mają być oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej. Wskazał Sąd, że w sprawie bezspornie zachodzi zróżnicowanie sytuacji członków grupy w zakresie wskazywanych przez pozwaną takich okoliczności jak: odmienna treść i warunki umów ubezpieczenia, stosowanie różnych wzorców umownych, udział różnych pośredników i osób wykonujących czynności agencyjne czy odmienny sposób realizacji istotnych obowiązków informacyjnych przez osoby pośredniczące w zawieraniu umów. Okoliczności te nie mogą jednak wpływać na ocenę jednakowości podstawy faktycznej powództwa (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 6 lutego 2015 r., sygn. akt I ACz 43/15).
Sąd podkreślił, że w rozpoznawanej sprawie chodzi o umowy zawierane z wykorzystaniem tego samego wzorca umownego obejmującego sporną klauzulę określającą zasady ustalania wysokości kwot, które mają być wypłacone członkom grupy i kwot, które mają być pobrane przez pozwaną ze środków pieniężnych członków grupy pochodzących z umorzenia jednostek funduszy zakupionych z wpłacanych przez nich składek regularnych, w przypadku rozwiązania umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym z przyczyn innych niż śmierć. Samo oznaczenie wzorca – powoływane przez pozwaną – nie przesądza o odmiennej treści poszczególnych zapisów. W istocie każda z umów zawierała bowiem takie samo postanowienie określające wysokość oraz sposób obliczania kwot, które mają być pobrane przez pozwaną. Wskazał również, że w sprawie nie występują takie „okoliczności zawarcia umowy”, które uzasadniałyby konieczność przeprowadzania dowodu z przesłuchania wszystkich członków grupy, gdyż powód w pozwie nie powołuje się na okoliczność zawarcia przez członków grupy, których reprezentuje, umów ubezpieczenia pod wpływem błędu, czy też podstępu. Okolicznością relewantną w sprawie jest sam fakt zawarcia przez członków grupy umów z pozwaną zawierających sporne postanowienia, które stanowią dla pozwanej podstawę do pobrania przez nią kwot wpłaconych uprzednio przez członków grupy, których wysokość jest ich zdaniem rażąco wygórowana.
Reasumując Sąd Okręgowy wskazał, że powód wykazał w wystarczającym stopniu istnienie przesłanek dopuszczalności postępowania grupowego, a pozwana w dalszym jego toku będzie miała możliwość podjęcia obrony merytorycznej przed żądaniem pozwu.
Pozwana zaskarżyła postanowienie w całości, zarzucając naruszenie:
Pozwana wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie spawy do ponownego rozpoznania, ewentualnie o zmianę skarżonego postanowienia poprzez odrzucenie pozwu z uwagi na niedopuszczalność rozpoznania sprawy w postępowaniu grupowym oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Powód wniósł o oddalenie zażalenia i zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Przesłanki dopuszczalności postępowania grupowego, które podlegają ocenie sądu na tym etapie postępowania, ograniczają się do kwestii zakreślonych w art. 1 ust. 1 i 2 u.d.p.g. Są nimi zatem: liczebność grupy (co najmniej 10 osób), jednorodzajowość roszczeń, istnienie tej samej lub takiej samej podstawy faktycznej, a nadto zdolność przedmiotowa roszczeń do rozpoznania w postępowaniu grupowym. Jedynie zatem wskazane powyżej elementy podlegają weryfikacji w stadium tzw. certyfikacji pozwu grupowego. Poza zakresem oceny dopuszczalności postępowania grupowego pozostaje natomiast ocena jego merytorycznej zasadności, gdyż ta odbywa się na dalszym etapie postępowania. Kwestie zatem dotyczące określenia składu grupy, jak również interesu prawnego, i w tym zakresie wskazane naruszenia przepisów (art. 12 u.d.p.g., art. 328 § 2 k.p.c.), jako że nie stanowią przesłanek dopuszczalności postępowania grupowego, te wywody pozwanej, o czym szerzej w dalszej części uzasadnienia, nie mogą obecnie odnieść zamierzonego skutku i doprowadzić do uwzględnienia żądania skarżącej.
W zakresie natomiast przesłanek istotnych z punktu oceny dopuszczalności postępowania grupowego, zatem określonych w art. 1 ust. 1 i 2 u.d.p.g., skarżąca w zażaleniu w zasadzie zakwestionowała tylko jedną, mianowicie istnienie takiej samej, czyli jednakowej podstawy faktycznej powództwa, wskazując na wewnętrzną sprzeczność w uzasadnieniu skarżonego postanowienia Sądu Okręgowego. Podniosła, że Sąd I instancji wskazał, że: „w sprawie bezspornie zachodzi zróżnicowanie sytuacji faktycznej członków grupy w zakresie (…) takich okoliczności jak: odmienna treść i warunki umów ubezpieczenia, stosowanie różnych wzorców umownych (…)”, następnie zaś podkreślił, że: „w rozpoznawanej sprawie chodzi o umowy zawierane z wykorzystaniem tego samego wzorca umownego obejmującego sporną klauzulę (…)”. Nadto zaakcentowała różnice w sytuacji faktycznej powodów z uwagi na różnorodność wzorców objętych powództwem (17), wskazując na możliwość wyszczególnienia w nich 3 zasadniczych grup z uwagi na oferowane w poszczególnych latach produkty i możliwe warianty w zakresie dotyczącym występowania opłat likwidacyjnych, mechanizmu obliczania świadczenia wykupu oraz powiązania wysokości świadczenia wykupu z kosztami.
Z treści zakwestionowanego zdania istotnie wynika wewnętrzna sprzeczność, niemniej jednak nie można zgodzić się ze skarżącą, że powyższe uchybienie daje podstawę do skutecznego postawienia zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. W świetle treści całokształtu uzasadnienia, jak i okoliczności faktycznych, wyprowadzić bowiem należy wniosek, iż w istocie centralne znaczenie sąd I instancji przypisuje, nie kwestii „tego samego wzorca”, lecz treści spornej klauzuli umownej, określającej zasady pobierania opłat wykupu, co znajduje również oparcie w stanowisku prezentowanym przez powoda. Fakt, że żądania pozwu odnoszą się do postanowień zaczerpniętych z 17 formalnie niezależnych wzorców, nie ma znaczenia, gdyż jak wskazano wyżej zasadniczą okolicznością determinującą dopuszczalność postępowania grupowego jest deklarowana przez powoda identyczność mechanizmu wprowadzonego przez wszystkie te wzorce. Trzeba wskazać, że przez sformułowanie „takiej samej podstawie faktycznej” należy rozumieć oparcie roszczeń na podobnych zdarzeniach, co zaś odpowiada pojęciu jednakowej podstawy faktycznej stanowiącej element współuczestnictwa formalnego. Podstawa faktyczna powództwa w niniejszej sprawie, jak trafnie zauważył Sąd I instancji, opiera się na twierdzeniu, że wszyscy członkowie grupy zawarli jako konsumenci z pozwaną umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym w oparciu o opracowane przez nią wzorce umowne, na czas określony (od 15 do 30 lat), a członkowie grupy wpłacali na rachunek pozwanej środki pieniężne w postaci regularnych składek. Co zaś istotne – do każdej z umów zostało włączone zaczerpnięte z wzorca postanowienie umowne przewidujące prawo pozwanej do pobrania ze środków zgromadzonych na rachunku polisy, pochodzących ze składek regularnych należnych w pierwszych 5 (albo 7) latach polisowych, opłaty za wykup, których wysokość była uzależniona i liczona na podstawie ustalonego stosunku procentowego oraz wartości polis. Obowiązek zapłaty tej opłaty powstawał natomiast, gdy rozwiązano umowę przed upływem 10 lat od jej zawarcia z innego powodu niż śmierć.
W ocenie Sądu Apelacyjnego, brak jest podstaw do uznania, że kwestionowana przesłanka nie została spełniona. Podstawą faktyczną przedmiotu sporu jest zespół faktów uzasadniających żądanie powoda. Podstawa ta musi obejmować fakty uzasadniające przede wszystkim stosunki prawne będące przedmiotem procesu, zbieżność co do wszystkich okoliczności tworzących podstawę faktyczną żądań poszczególnych członków grupy nie jest bezwzględnie konieczna (por. postanowienia Sądu Apelacyjnego: z dnia 24 lipca 2014 r., sygn. akt I ACz 1005/14 i z dnia 21 września 2015 r., sygn. akt I ACz 1648/15). Przywołane powyżej zdarzenia, w ocenie Sądu Apelacyjnego uznać zatem należy za wystarczające dla przyjęcia jedności podstawy faktycznej. Odmienność wzorców stosowanych w stosunku do poszczególnych członków grupy, podobnie jak i odmienność warunków w jakich mogło dochodzić do zawierania poszczególnych umów, nie przemawia przeciwko przyjęciu, że roszczenia nadają się do rozpoznania w postępowaniu grupowym. Oceny tej nie zmienia również różna wysokość składek i częstotliwość ich wpłat, czy wysokość opłat wykupu obowiązująca poszczególnych członków grupy. Członkowie grupy opierają bowiem roszczenie na takiej samej podstawie, a więc klauzuli umownej, stanowiącej podstawę dla pozwanej do pobierania opłat wykupu, które według członków grupy były rażąco wygórowane, ograniczały też możliwość wypowiedzenia umowy. Zostały oparte nie na tej samej, lecz na takiej samej podstawie faktycznej w rozumieniu art. 1 ust. 1 u.d.p.g. (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 września 2015 r., sygn. akt VI ACz 1012/15 oraz postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 6 lutego 2015 r., sygn. akt I ACz 43/15).
Na etapie badania dopuszczalności rozpoznania sprawy istotne jest przede wszystkim to, czy może być w tej sprawie prowadzone postępowanie grupowe, celem którego jest wyeliminowanie konieczności prowadzenia szeregu indywidualnych procesów. Kwestie dotyczące określenia składu grupy nie stanowią przesłanek dopuszczalności postępowania grupowego. Ustawodawca na etapie dopuszczalności tego postępowania wprowadził jedynie wymóg odpowiedniej liczebności grupy (co najmniej 10 osób). Określenie składu grupy następuje natomiast na dalszym etapie postępowania, gdyż wymaga oceny szerokiego materiału złożonego przez obie strony. Na etapie ustalania składu grupy (do której nie muszą zostać zaliczone wszystkie osoby, które na etapie przygotowania pozwu złożyły oświadczenia o przystąpieniu do grupy reprezentowanej przez rzecznika) Sąd Okręgowy, przy uwzględnieniu zebranego materiału i rozważeniu zarzutów, na które może się powoływać pozwana w odniesieniu do konkretnych osób, które złożyły wskazane oświadczenia przed wniesieniem pozwu lub w toku procesu, będzie musiał określić zakres podmiotowy, do którego odnosi się podany na uzasadnienie żądania schemat faktyczny, z pominięciem indywidualnych faktów związanych z przedmiotem sprawy, dotyczących poszczególnych członków grupy. Osoby, które nie będą spełniać tych warunków, powinny zostać pominięte przy ustalaniu składu grupy. Decyzja Sądu Okręgowego będzie ponadto podlegać kontroli instancyjnej, gdyż takie postanowienie podlega osobnemu zaskarżeniu (art. 17 ust. 2 u.d.p.g.). Po ostatecznym określeniu składu grupy merytorycznej ocenie podlegać będą zaś okoliczności wspólne, na których zostało oparte żądanie o ustalenie. W zakresie tych okoliczności prowadzone będzie postępowanie dowodowe, na bazie którego konieczne będzie ustalenie, w granicach twierdzeń stanowiących jedną podstawę faktyczną żądania o ustalenie, podstawy wyroku orzekającego o zasadności powództwa, ale z pominięciem faktów dotyczących poszczególnych członków grupy, przekraczających podany schemat faktyczny. Wyrok korzystny dla osób wchodzących w skład grupy będzie mieć znaczenie prejudycjalne przy ocenie konkretnych świadczeń. Nie musi jednak przesądzać o zasadności powództw o ich zasądzenie na rzecz poszczególnych członków grupy w osobnych sprawach (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 września 2015 r., sygn. akt I ACz 1648/15).
Nie można zatem uznać za trafny zarzutu, iż postanowienie nie poddaje się kontroli odwoławczej wobec nieokreślenia składu grupy, co za tym idzie również zarzutu naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy na etapie badania dopuszczalności postępowania grupowego w uzasadnieniu postanowienia nie był zobligowany do ustalenia składu członków grupy, w tym również weryfikacji pisma powódki z dnia 22 kwietnia 2015 r. rozszerzającego powództwo o nowych członków grupy. Samo doręczenie odpisu stronie przeciwnej wskazanych pism nie stanowi uzasadnionej postawy do przyjęcia, że Sąd I instancji orzekając w przedmiocie dopuszczalności postępowania grupowego, zakresem badania objął grupę osób ponad wskazaną w pozwie. Zauważyć należy, że skarżąca sama podkreśla, odwołując się do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2015 r., sygn. akt III CZP 17/15, możliwość dołączenia do grupy przy wnoszeniu powództwa lub po ogłoszeniu o wszczęciu postępowania, co z kolei – stosownie do art. 11 ust. 1 u.d.p.g., ma miejsce dopiero po uprawomocnieniu się postanowienia o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym. Sąd I instancji w postanowieniu istotnie nie wymienił członków grupy, jednakże nie można uznać, że skarżąca przedstawiła wystarczające argumenty mogące skutkować przyjęciem, że 10 spośród członków grupy pierwotnie zgłoszonej (51 osób) nie wystąpiło z jednorodzajowymi roszczeniami dotyczącymi ochrony konsumentów i opartymi na tej samej podstawie faktycznej. Wskazała bowiem, iż po złożeniu odpowiedzi na pozew z grupy wystąpiło 7 osób. Zarzuty skarżącej odnośnie zmiany składu osobowego grupy, skoro nie zostało wykazane, że liczebność członków uległa obniżeniu poniżej ustawowego progu 10 osób, nie mogą być zatem uznane za trafne. Z kolei kwestionowanie skuteczności przystąpienia do pozwu nowych osób, będzie możliwe na dalszym etapie postępowania w wyznaczonym przez sąd terminie (art. 15 u.d.p.g.). Tym samym nie można uznać za trafny zarzutu naruszenia art. 12 u.d.p.g.
Odnośnie interesu prawnego, istotnie w przedmiotowej sprawie zachodzi potrzeba jego weryfikacji, gdyż ustalenie niewiążącego charakteru opisanych w pozwie klauzul nie dotyczy ustalenia odpowiedzialności w zakresie roszczeń pieniężnych w rozumieniu art. 2 ust. 3 u.d.p.g., które to żądanie – z uwagi na wyłączenie ustawowe – w ogóle nie wymaga powoływania się na interes prawny stosownie do art. 189 k.p.c., jednakże nie na obecnym etapie postępowania. Kwestia interesu prawnego członków grupy, jak trafnie zauważa powód, jest prawnie irrelewantna dla dopuszczalności postępowania grupowego. Kwestia ta ma znaczenie przy merytorycznej ocenie zasadności pozwu, stanowi przesłankę uwzględnienia powództwa. Nie może być zatem antycypowana na potrzeby rozstrzygnięcia o samej dopuszczalności postępowania grupowego (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 września 2015 r., sygn. akt VI ACz 1012/15). Dlatego też zarzuty w tym zakresie jako wykraczające poza stadium certyfikacji pozwu grupowego, określone w art. 10 u.d.p.g., nie mogły być przedmiotem oceny i badania Sądu rozpoznającego zażalenie.
Nie zasługiwał na uwzględnienie również zarzut naruszenia art. 25 § 2 k.p.c. poprzez niesprawdzenie wartości przedmiotu sporu na zarzut pozwanej. Nie można zgodzić się z pozwaną, że Sąd winien sprawdzić wartość przedmiotu sporu oznaczoną przez powoda i zarządzić w tym celu dochodzenie (m.in. z uwagi na potrzebę ustalenia wysokości opłaty sądowej od zażalenia). Uwadze skarżącej umknęło bowiem, że w art. 25 § 1 k.p.c. ustawodawca przewidział taki obowiązek po stronie sądu w razie powzięcia wątpliwości co do prawidłowego oznaczenia wartości przedmiotu sporu. W przedmiotowej zaś sprawie wprawdzie powód oświadczył, że nie jest w stanie określić wartości przedmiotu sporu i wniósł o jej ustalenie przez sąd w toku postępowania, jednakże z ostrożności procesowej podał ją dla obu roszczeń zawartych w pozwie (2.205.981,88 zł – k. 1117 pismo z dnia 13 maja 2013 r.), a następnie zmodyfikował po rozszerzeniu powództwa do kwoty 3.197.972,38 zł (k. 5862 – pismo z dnia 22 kwietnia 2015 r.), tym samym było możliwe ustalenie wysokości opłaty sądowej od zażalenia. Na uwadze mieć należy, że na obecnym etapie postępowania wskazanie wartości przedmiotu sporu nie miało wpływu zarówno na właściwość rzeczową sądu, ani wysokość opłaty od pozwu w tej sprawie (art. 1261 § 1 k.p.c.). Zgodnie bowiem z art. 3 ust. 1 u.d.p.g., postępowanie grupowe należy do właściwości sądu okręgowego, a zgodnie z art. 96 ust. 1 pkt 11 u.k.s.c. miejski rzecznik konsumentów w sprawach dotyczących ochrony indywidualnych interesów konsumenta korzysta z ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych w całości.
Podsumowując, nie można było więc uznać za uzasadnionych zarzutów naruszenia zarówno art. 1 ust. 1, jak i art. 10 ust. 1 u.d.p.g. Podane w pozwie podstawy faktyczne jednorodzajowych roszczeń były bowiem takie same dla wystarczającej liczby członków grupy, składającej się wyłącznie z konsumentów dochodzących ochrony w związku z zastosowaniem przez pozwaną klauzul o charakterze abuzywnym. Tym samym rozstrzygnięcie Sądu I instancji o dopuszczalności rozpoznania tej sprawy w postępowaniu grupowym uznać należy za trafne.
Z przedstawionych względów, stosując art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 24 ust. 1 u.d.p.g., Sąd Apelacyjny oddalił zażalenie. Orzeczenie o kosztach postępowania zażaleniowego zapadnie w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie (art. 108 § 1 k.p.c.).