Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w następującym składzie:
Przewodniczący: SSA Przemysław Kurzawa
Sędziowie: SSA Katarzyna Polańska-Farion (spr.), SSO (del.) Agnieszka Wachowicz -Mazur
po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2017 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Miejskiego Rzecznika Konsumentów w Sz. działającego w charakterze reprezentanta grupy przeciwko (…) Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. z siedzibą w W. o ustalenie
na skutek zażalenia pozwanej na postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 9 listopada 2016 r., sygn. akt II C 222/16,
postanawia:
Postanowieniem z dnia 9 listopada 2016 r. Sąd Okręgowy w Warszawie odmówił odrzucenia pozwu w zakresie roszczenia zgłoszonego przez reprezentanta grupy w piśmie 5 lipca 2016 r.
W uzasadnieniu wskazano, iż prawomocnym postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 marca 2016 r. przesądzono o dopuszczalności rozpoznania sprawy w trybie postępowania grupowego uregulowanego ustawą z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (dalej: „u.d.p.g.”). Kwestia natomiast członkostwa w grupie K. S. i ewentualnie innych osób, o ile złożą oświadczenia o przystąpieniu do grupy, może być przedmiotem oceny przy rozpoznawaniu zarzutów strony pozwanej.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniosła strona pozwana, zaskarżając je w całości oraz wnosząc o jego zmianę poprzez odrzucenie pozwu w zakresie roszczenia zgłoszonego dnia 5 lipca 2016 r., ze zwrotem kosztów procesu.
Skarżąca zarzuciła naruszenie art. 10 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 i 2 oraz art. 13 ust. 1 u.d.p.g. oraz art. 193 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 24 ust. 1 u.d.p.g.
W odpowiedzi na zażalenie powód wniósł o jego oddalenie w całości i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest zasadne.
Skarżący odwołał się do szczególnej podstawy odrzucenia pozwu, jaka przewidziana została w art. 10 ust. 1 u.d.p.g. Stosownie do tego przepisu, sąd odrzuci pozew, jeśli sprawa nie podlega rozpoznaniu w postępowaniu grupowym. Słusznie sąd I instancji zwrócił uwagę, iż badanie dopuszczalności prowadzenia sprawy w postępowaniu grupowym miało już miejsce i zostało prawomocnie rozstrzygnięte postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 marca 2016 r., przy uwzględnieniu ówczesnej liczebności grupy, jednorodzajowości roszczeń oraz istnienia takiej samej podstawy faktycznej, wyznaczonej zbieżnym mechanizmem wprowadzonym wzorcami umów ubezpieczenia, stosowanymi w relacjach z konsumentami – klientami pozwanego.
Zmiana dokonana przez reprezentanta grupy w spornym piśmie procesowym była konsekwencją złożenia nowego oświadczenia o przystąpieniu do grupy. Jak podkreślają komentatorzy, oświadczenia tego rodzaju złożone po uprawomocnieniu się postanowienia o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym powinny być traktowane jak oświadczenia składane po ogłoszeniu o wszczęciu postępowania grupowego (por. T. Jaworski, P. Radzimierski „Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Komentarz” C.H. Beck, Warszawa 2010). Oznacza to, że podlegać powinny badaniu reprezentanta i w razie oceny pozytywnej – przedstawione być powinny do sądu, z umieszczeniem osoby składającej oświadczenie na wykazie osób, które przystąpiły do grupy. W konsekwencji, weryfikacja możliwości rozpoznania żądania tej osoby we wszczętym postępowaniu grupowym realizowana jest przy ustalaniu składu grupy, przy wykorzystaniu środków właściwych temu etapowi postępowania (por. art. 15 i 17 u.d.p.g.).
Trzeba zauważyć, że z punktu widzenia rozstrzygnięcia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 u.d.p.g., istotne jest przede wszystkim to, czy może być w danej sprawie prowadzone postępowanie grupowe. Chodzi o wyeliminowanie konieczności prowadzenia szeregu indywidualnych procesów. Kwestie dotyczące określenia składu grupy i następnie zasadności roszczeń nie stanowią przesłanek dopuszczalności postępowania grupowego. Określenie składu grupy dokonywane jest w kontekście szerszego materiału procesowego zgromadzonego z inicjatywy stron. Dopiero na jego podstawie Sąd Okręgowy wyjaśni, czy podany na uzasadnienie żądania schemat faktyczny odnosi się do poszczególnych członków grupy, pamiętając, iż w pozwie zakwestionowano wadliwość samej konstrukcji opłaty likwidacyjnej, niezależnie od różnic redakcyjnych we wzorcach czy odmienności w rozwiązaniach indywidulanych polis, np. co do stawek czy stażu.
Osoby, które nie będą spełniać tych warunków, powinny zostać pominięte przy ustalaniu składu grupy, z odrębną kontrolą instancyjną (art. 17 ust. 2 u.d.p.g.).
Ponieważ do kodeksowych podstaw odrzucenia pozwu, wskazanych w art. 199 § 1 k.p.c. oraz art. 1165 § 1 k.p.c. (w związku z art. 24 ust. 1 u.d.p.g.), jak i podstawy wymienionej w art. 8 ust. 5 u.d.p.g. argumentacja strony skarżącej nie nawiązywała, prowadzenie rozważań w tym kierunku jest bezprzedmiotowe.
Mając na uwadze powyższe, rozstrzygnięto jak w sentencji na zasadzie przepisu art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.
O kosztach postępowania zażaleniowego rozstrzygnięto na zasadzie przepisu art. 108 § 1 k.p.c.