Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie Wydział III Cywilny w następującym składzie
Przewodniczący: SSO Ewa Dietkow
Sędziowie: SSO Beata Karczewska-Mazur; SSO Radosław Olszewski
po rozpoznaniu w dniu 28 października 2014 roku w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa S. P. przeciwko (…) Spółce Akcyjnej w Z. o zapłatę
postanawia:
ustalić skład grupy, do której zaliczyć następujące osoby:
Podgrupa 1:
Podgrupa 2:
Podgrupa 3:
Podgrupa 4:
Podgrupa 5:
Podgrupa 6:
Podgrupa 7:
Podgrupa 8:
Podgrupa 9:
Podgrupa 10:
Podgrupa 11:
Podgrupa 12:
Podgrupa 13:
Podgrupa 14:
Orzeczeniem z dnia 24 września 2013 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie III Wydział Cywilny postanowił o dokonaniu publicznego ogłoszenia o wszczęciu postępowania w sprawie z powództwa reprezentanta grupy S. P. przeciwko (…) Spółce Akcyjnej w Z. o zapłatę, sygn. akt III C 491/12 poprzez wywieszenie na okres miesiąca w budynku sądowym oraz zamieszczenie w dziennikach Gazeta Wyborcza oraz Rzeczpospolita stosownego ogłoszenia w tym przedmiocie.
W piśmie z dnia 3 marca 2014 r. strona powodowa przedstawiła zestawienie wszystkich członków grupy wraz z podziałem na podgrupy.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz. U. z 2010 r. Nr 7, poz. 44, dalej jako: „u.d.p.g.”), po upływie wyznaczonego przez sąd terminu, nie krótszego niż miesiąc od dnia doręczenia powodowi zarzutów co do członkostwa, sąd wydaje postanowienie co do składu grupy. Sąd może wydać postanowienie na posiedzeniu niejawnym.
Zarządzeniem z dnia 30 maja 2014 r., doręczonym w dniu 18 lipca 2014 r., pozwanemu wyznaczono termin 1 miesiąca na podniesienie zarzutów co do członkostwa określonych osób w grupie i podgrupach.
W piśmie procesowym nadanym w dniu 18 lipca 2014 r., w wyznaczonym terminie, pozwany zgłosił zarzuty tożsame z zarzutami zgłoszonymi we wniosku o odrzucenie pozwu. W ocenie pozwanego:
Żaden ze zgłoszonych przez pozwanego zarzutów nie dotyczył braków formalnych – nieprawidłowości lub nieścisłości w oświadczeniach o przystąpieniu do grupy.
Przechodząc do ustalenia składu osobowego grupy podkreślić należy, że wszyscy jej członkowie wymienieni imiennie w sentencji postanowienia zgłosili oświadczenia o przystąpieniu do grupy w terminie wynikającym z treści ogłoszenia o wszczęciu postępowania grupowego. W tym miejscu wskazać należy, że zarządzeniem z dnia 30 maja 2014 r. pełnomocnik powodów wezwany został do uzupełnienia braków formalnych pisemnych oświadczeń o przystąpieniu do grupy M. Cz., K. G. oraz T. G., P. S. oraz A. B. (dawniej A. Ł.) w terminie 7 dni pod rygorem zwrotu oświadczeń o przystąpieniu do grupy w oparciu o art. 130 k.p.c. w zw. z art. 24 ust. 1 u.d.p.g. Strona powodowa w piśmie procesowym z dnia 3 lipca 2014 r. uzupełniła powyższe braki formalne w zakreślonym terminie. Ustawa nie zakreśla terminu na uzupełnienie braków dotyczących przedmiotowych zgłoszeń, stanowiąc jedynie, iż po upływie wyznaczonego przez sąd terminu, nie krótszego niż miesiąc od dnia doręczenia powodowi zarzutów co do członkostwa, sąd wydaje postanowienie co do składu grupy (powołany art. 17 ust. 1 u.d.p.g.). Oznacza to, iż uzupełnienie braków i nieścisłości w zakresie przystąpienia do grupy mogło zostać skutecznie dokonane po upływie terminu na samo przystąpienie do grupy. Jak wskazuje się w orzecznictwie, przyjęcie odmiennego zapatrywania godziłoby w celowość prowadzenia postępowania grupowego, które może obejmować większą liczbę osób (członków grupy) i trudno uniknąć pewnych niedopatrzeń, czy braków – zwłaszcza w zakresie zgłoszenia przystąpienia do grupy oraz konieczności zgromadzenia i drobiazgowego sprawdzenia potrzebnej dokumentacji (por. postanowienie z dnia 6 września 2012 r. Sądu Okręgowego w Łodzi Wydziału II Cywilnego, sygn. akt II C 1693/10).
Stosownie do art. 16 u.d.p.g. w sprawach o roszczenia pieniężne ciężar udowodnienia przynależności członka do grupy spoczywa na powodzie. W ocenie Sądu strona powodowa wywiązała się z powyższego obowiązku. Złożonymi do akt niniejszej sprawy dokumentami prywatnymi oraz urzędowymi powód dowiódł przynależność określonych osób zarówno do całej grupy, jak i poszczególnych podgrup. Jak już zostało wskazane w postanowieniu z dnia 24 stycznia 2013 r. wydanym w niniejszej sprawie, roszczenia członków grupy oparte są na tej samej podstawie faktycznej i prawnej. Na obecnym etapie postępowania grupowego zadaniem Sądu nie jest merytoryczne rozstrzyganie o zasadności dochodzonego roszczenia. Sąd ocenia jedynie dopuszczalność postępowania grupowego, w tym kwestię przynależności członków do grupy. W tym kontekście wskazać należy, że zarzuty pozwanego dotyczące zawarcia przez członków grupy aneksów usuwających klauzule waloryzacyjne, czy też indywidualnego negocjowania treści tych klauzul, dotyczą merytorycznego rozpoznania sprawy. Nie zmienia jednakowej podstawy faktycznej dla wszystkich członków grupy negocjowanie opłaty waloryzacyjnej przez jednych, a wpłacenie całości opłaty przez innych. Bez znaczenia jest również to, czy członkowie grupy zawarli umowę deweloperską bezpośrednio z pozwanym, czy też wstąpili w prawa i obowiązki z niej wynikające na podstawie cesji.
W zakresie zasadności przynależności członków do poszczególnych podgrup wskazać należy, że wysokość ich roszczeń została ujednolicona w podgrupach liczących od 2 do 3 osób, do najniższej kwoty przysługującej członkowi podgrupy. Także roszczenie w zakresie odsetek zostało ujednolicone dla wszystkich poprzez żądanie ich zapłaty od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty. W oświadczeniu o przystąpieniu do grupy każdy członek wyraził zgodę na ujednolicenie wysokości roszczenia zgodnie z art. 2 ust. 2 u.d.p.g. Wysokość roszczenia każdego członka grupy została ujednolicona przy uwzględnieniu następujących wskazanych przez powoda wspólnych okoliczności sprawy: 1) zawarcie umowy zawierającej klauzulę waloryzacyjną, 2) nieważność klauzuli waloryzacyjnej, 3) występowanie w relacji z pozwanym z pozycji konsumentów, 4) pobranie przez pozwanego dodatkowej opłaty na podstawie klauzuli waloryzacyjnej, 5) roszczenie o zwrot nienależnie pobranej dodatkowej opłaty, 6) umowy były zawierane w ramach oferowania przez pozwanego wszystkim członkom grupy identycznej usługi – sprzedaż mieszkania. W ocenie Sądu ujednolicenie dokonane przez powoda spełnia kryterium ujednolicenia roszczeń.
Za postanowieniem z dnia 24 stycznia 2013 r. raz jeszcze wskazać należy, iż nie ma znaczenia, że część członków grup przystąpiła do umowy na podstawie umowy cesji. Konsument powinien korzystać z ochrony przewidzianej w art. 3851 – 3853 k.c., niezależnie od tego, czy jest on bezpośrednio stroną umowy czy cesjonariuszem. W wyniku cesji cesjonariusz uzyskuje wierzytelność w takim samym kształcie prawnym w jakim istniała przed dokonaniem przelewu. Stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, natomiast zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 września 2001 r., I CKN 379/00, LEX nr 52661). Zgodnie z art. 509 § 2 k.c. wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa. Przechodzą z cedenta na cesjonariusza np. roszczenie o zaległe odsetki, roszczenie o odszkodowanie za nienależyte wykonanie zobowiązania, roszczenie o zapłatę kar umownych, roszczenie o uzyskanie surogatów przedmiotu świadczenia (art. 477 § 2 k.c.), roszczenie o udzielenie przez dłużnika informacji o przedmiocie świadczenia (art. 546 i art. 354 § 1 k.c.), uprawnienie wierzyciela do wyboru świadczenia w zobowiązaniu przemiennym, uprawnienie wierzyciela do wezwania dłużnika do wykonania (art. 455 k.c.) lub możność zaskarżenia czynności zdziałanych z pokrzywdzeniem wierzyciela, roszczenie z tytułu poręczenia i inne. Oprócz samej możliwości żądania świadczenia pojawiają się także uprawnienia innego rodzaju, funkcjonalnie z nią jednak związane. Chodzi w szczególności o uprawnienia kształtujące. Przedmiotem przelewu nie jest jedynie możność żądania od dłużnika, by ten spełnił świadczenie. Przelew bowiem powoduje nie tylko sukcesję samej wierzytelności, lecz również obejmuje inne elementy składające się na sytuację wierzyciela. W jego wyniku cesjonariusz uzyska i prawa kształtujące (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2006 r., IV CSK 224/06, LEX nr 462931). Przykładowo, dyrektywa Rady (EWG) nr 90/314 z dnia 13 czerwca 1990 r. w sprawie zorganizowanych podróży, wakacji i wycieczek (Dz.U.UE.L.1990158.59) w art. 2 pkt 4 wprost stanowi, że „konsument” oznacza każdego, kto nabywa imprezę turystyczną lub wyraża zgodę na jej nabycie („główny kontrahent”) lub osobę, w imieniu której główny kontrahent wyraża zgodę na nabycie imprezy („inni beneficjenci”) bądź osobę, na którą główny kontrahent lub którykolwiek z innych beneficjentów przenosi prawa do udziału w imprezie („cesjonariusz”)”. Ze wszystkimi członkami grupy doszło do zawarcia umowy zasadniczej przenoszącej własność lokali mieszkalnych. W ślad za pełnomocnikiem powoda przytoczyć można pogląd wyrażony przez Tomasz Jaworskiego i Patricka Radzimierskego, że: „jeżeli fakty uzasadniające istnienie określonych stosunków prawnych są jednakowe w odniesieniu do wszystkich członków grupy, to spełniony jest warunek jednakowości podstawy faktycznej. Nie stoi temu na przeszkodzie istnienie innych jeszcze faktów, mieszczących się w podstawie faktycznej powództwa (jak charakter konkretnych indywidualnych roszczeń, ich wymagalność czy wysokość)” – T. Jaworski, P. Radzimierski, Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Komentarz, Warszawa 2010. Okoliczność przystąpienia niektórych członków grupy do umowy na podstawie umowy cesji nie wpływa na jednakowość podstawy faktycznej postępowania grupowego, a tym samym na jego dopuszczalność.
Z uwagi na powyższe przynależność do grupy i poszczególnych podgrup nie budzi obecnie wątpliwości Sądu. Sąd dokonał weryfikacji oświadczeń złożonych pierwotnie w pozwie zbiorowym oraz następczo po dokonaniu ogłoszenia w prasie i nie stwierdził przesłanek do wyłączenia z grupy poszczególnych jej członków. Podkreślić przy tym należy, iż zarzuty zgłoszone przez pozwanego nie dotyczyły nieścisłości w powyższych oświadczeniach, a jedynie stanowiły powielenie zarzutów merytorycznych co do zasadności samego powództwa złożonych w odpowiedzi na pozew.
Mając powyższe na uwadze, Sąd ustalił ostateczny skład osobowy grupy zaliczając w jej poczet osoby wymienione w sentencji postanowienia.