Postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach Wydział II Cywilny z 17 maja 2016 r.
II C 817/13

  1. Rozróżnienie roszczeń pieniężnych od niepieniężnych jest o tyle istotne, że do ustalenia przynależności członka do grupy w zakresie roszczeń niepieniężnych wystarcza w zasadzie uprawdopodobnienie.
  2. W sprawie o ustalenie nieistnienia i zapłatę bez znaczenia pozostaje zagadnienie, czy członkowie złożyli – czy też nie – oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych swoich oświadczeń woli. Powodowie powołują się bowiem na bezwzględną nieważność umów (art. 58 k.c.), a nie na nieważność względną, która uzależniona jest od złożenia oświadczenia. Przynależności do grupy nie zmienia również okoliczność, że jeden z członków grupy zawarł kwestionowaną umowę o dopłatę, będąc już, w przeciwieństwie do pozostałych członków grupy, właścicielem lokalu.

Sąd Okręgowy w Katowicach II Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:                                 SSO Agata Stankiewicz – Rataj

Sędziowie:                                           SSO Anna Bogaczyk-Żyłka, SSR del. Lech Skórski

Po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2016 r. w Katowicach na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa: M. G. – reprezentanta grupy przeciwko: Spółdzielni Mieszkaniowej Centrum w B. o stwierdzenie nieważności i zapłatę

postanawia:

  1. ustalić skład grupy, do której zaliczyć następujące osoby: [14 członków grupy, 4 podgrupy],
  2. oddalić wniosek pozwanej o zobowiązanie powódki do uiszczenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu.

 

UZASADNIENIE

Powódka M. G., jako reprezentant grupy, złożyła do Sądu Okręgowego w Katowicach pozew przeciwko  Spółdzielni Mieszkaniowej Centrum w B. domagając się zasądzenia od pozwanej na rzecz członków grupy określonych kwot   z podziałem na podgrupy oraz stwierdzenia nieważności umów o zobowiązanie do uzupełniania wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynków mieszkalnych, a nadto obciążenia pozwanej kosztami postępowania.

Prawomocnym postanowieniem z dnia 5 czerwca 2014 roku Sąd postanowił rozpoznać sprawę w postępowaniu grupowym.

Pismem z dnia 23 lipca 2014 roku pozwana domagała się zobowiązania powodów do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu w wysokości 5.000 zł.

Po ukazaniu się obwieszczenia o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym, swój udział w sprawie zgłosili dodatkowo G. G. (1) i W. G. (2) składając oświadczenie o przystąpieniu do podgrupy nr 1 oraz A. Z. i M. Z. składając oświadczenie o przystąpieniu do podgrupy nr 2.

W odpowiedzi na wezwanie do złożenia ewentualnych zarzutów co do członkostwa w grupie pozwana zakwestionowała udział G. D. wskazując, że w chwili zawierania spornej umowy była już ona, odmiennie niż pozostali powodowie, właścicielką odrębnej własności lokalu. Co do M. K., B. M., I. P., G. G. (1) i W. G. (1) pozwana zarzuciła, że nie złożyli oni oświadczeń o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczeń o uzupełnieniu jednorazową wpłatą wkładu mieszkaniowego

z tytułu termomodernizacji, zaś M. Z. i A. Z. nie złożyli pisemnych oświadczeń o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczeń o zawarciu umów. Tym samym roszczenia wyżej wymienionych osób nie są oparte na takiej samej podstawie faktycznej, a tym samym nie powinni oni być członkami grupy.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (dalej jako: u.d.p.g.), po upływie wyznaczonego przez sąd terminu, nie krótszego niż miesiąc od dnia doręczenia powodowi zarzutów co do członkostwa, sąd wydaje postanowienie co do składu grupy. Sąd może wydać postanowienie na posiedzeniu niejawnym.

Ustalając skład osobowy grupy wskazać należało, że wszyscy jej członkowie wymienieni w sentencji postanowienia zgłosili oświadczenia o przystąpieniu do grupy w terminie wynikającym z treści ogłoszenia o wszczęciu postępowania grupowego (wraz z pozwem lub po ogłoszeniu). Roszczenia zgłoszone w niniejszym postępowaniu mają charakter pieniężny (żądanie zapłaty) oraz niepieniężny (żądanie stwierdzenia nieważności). Rozróżnienie to jest o tyle istotne, że zgodnie z przepisem art. 16 ust. 1 u.d.p.g. do ustalenia przynależności członka do grupy w zakresie roszczeń niepieniężnych wystarcza w zasadzie uprawdopodobnienie. Konieczne było opracowanie szczegółowej imiennej listy członków grupy i sprawdzenie, czy każda z nich spełnia warunki przynależności do grupy.

W ocenie Sądu przynależność do grupy wymienionych osób w sentencji postanowienia osób nie budziła obecnie wątpliwości. Wbrew bowiem zarzutom strony pozwanej bez znaczenia pozostaje zagadnienie czy członkowie grupy złożyli czy też nie oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych swoich oświadczeń woli. Powodowie powołują się bowiem na bezwzględną nieważność umów (art. 58 k.c.), a nie nieważność względną, która uzależniona jest od złożenia oświadczenia przez zainteresowanego. W ocenie Sądu przynależności do grupy nie zmienia również okoliczność, że jeden z członków grupy zawarł kwestionowaną umowę będąc już właścicielem lokalu.

Mając powyższe na uwadze, Sąd ustalił ostateczny skład osobowy grupy zaliczając w jej poczet wymienione w sentencji postanowienia osoby.

Rozstrzygając w przedmiocie wniosku pozwanej o zobowiązanie powoda do uiszczenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu pozwanego Sąd uznał ten wniosek za niezasadny. Zgodnie z art. 8 ust. 1 do 5 u.d.p.g., na żądanie pozwanego sąd może zobowiązać powoda do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu. P. wniosek złożyła, przy czym w ogóle go nie uzasadniła. Jak wynika z powołanego przepisu ustawodawca, nawet przykładowo, nie wymienił przesłanek warunkujących uwzględnienie wniosku o zobowiązanie do uiszczenia kaucji na zabezpieczenie kosztów. Oczywistym jest jednak,  że sąd rozpoznający taki wniosek nie jest zobligowany go uwzględnić w każdej sprawie. Przyjąć bowiem należy, iż dotyczy to sytuacji gdy po stronie pozwanej zaszłoby ryzyko nieotrzymania kosztów od strony powodowej, w razie jej przegranej.

W niniejszej sprawie brak jest jednak jakichkolwiek przesłanej przemawiających za istnieniem takiego ryzyka, lub prawdopodobieństwem jego wystąpienia.

Mając powyższe na względzie Sad orzekł jak w sentencji postanowienia.