Sąd Okręgowy w Gdańsku Wydział I Cywilny w składzie:
Przewodniczący: SSO Małgorzata Zwierzyńska
Sędziowie: SSO Piotr Daniszewski, SSR Karolina Sarzyńska (del.)
po rozpoznaniu w dniu 12 listopada 2012r. w Gdańsku na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa reprezentanta grupy (…) przeciwko (…) Sp. z o.o. w Gdańsku w upadłości o zapłatę postanawia:
umorzyć postępowanie w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia roszczeniu.
(…) jako reprezentant grupy wniósł przeciwko (…) Sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku pozew o zapłatę w postępowaniu grupowym. Wraz z pozwem powód wniósł o zabezpieczenie roszczenia poprzez obciążenie hipoteką przymusową pięciu nieruchomości, zajęcie 57 kilogramów złota zdeponowanych w Narodowym Banku Polskim i 53 kilogramów złota znajdujących się w posiadaniu spółki (…) S.A. z siedzibą w Warszawie oraz zajęcie wszelkich wierzytelności przysługujących pozwanemu w stosunku do wszelkich podmiotów.
Postanowieniem z dnia 20 września 2012 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI GU 173/12 Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku ogłosił upadłość (…) Sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku obejmującą likwidację majątku.
Zgodnie z art. 174 § 1 pkt 4 k.p.c. sąd zawiesza z urzędu postępowanie, jeżeli dotyczy ono masy upadłości i ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku strony. Jak jednak stanowi art. 179 § 3 k.p.c., podczas zawieszenia sąd nie podejmuje żadnych czynności z wyjątkiem tych, które mają na celu podjęcie postępowania albo zabezpieczenie powództwa lub dowodu. Stosownie do art. 179 § 3 k.p.c. wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlega w takim układzie rozpoznaniu pomimo ogłoszenia upadłości obowiązanego obejmującej likwidację majątku.
Zabezpieczane roszczenia powoda dotyczy masy upadłości pozwanej spółki. Wobec ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku obowiązanego (a nie upadłości z możliwością układu) udzielenie zabezpieczenia roszczenia wnioskodawców stało się bezprzedmiotowe i niedopuszczalne. Zgodnie bowiem z art. 81 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (t. j. Dz. U. z 2009 r., Nr 175, poz. 1361, ze zm.;) (dalej jako: „p.u.n.”) po ogłoszeniu upadłości nie można obciążyć składników masy upadłości hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w celu zabezpieczenia wierzytelności powstałej przed ogłoszeniem upadłości (ust. 1) i przepisu tego nie stosuje się tylko, jeżeli wniosek o wpis hipoteki został złożony w sądzie co najmniej na sześć miesięcy przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (ust. 2); wpis w księdze wieczystej lub rejestrze dokonany z naruszeniem art. 81 podlega wykreśleniu z urzędu (art. 82 p.u.n.).
Jak zaś stanowi art. 146 ust. 3 p.u.n. po ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego niedopuszczalne jest wykonanie, wydanego przed ogłoszeniem upadłości dłużnika, postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia wynikającego z wierzytelności podlegającej zgłoszeniu do masy upadłości, z wyjątkiem zabezpieczenia roszczeń alimentacyjnych oraz roszczeń o rentę z tytułu odpowiedzialności za uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia albo utratę żywiciela oraz o zamianę uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę. A fortiori dotyczy to również wykonania postanowienia wydanego po ogłoszeniu upadłości.
Ponadto zgodnie z art. 61 p.u.n. z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego. Podkreślenia przy tym wymaga, że w przypadku ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego, upadły traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania i rozporządzania mieniem wchodzącym do masy upadłości (art. 75 ust. 1 p.u.n.). Syndyk niezwłocznie obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępujące do jego likwidacji (art. 173 p.u.n.).
Stosownie do art. 306 p.u.n. po ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego, syndyk niezwłocznie przystępuje do spisu inwentarza i oszacowania masy upadłości oraz sporządzenia planu likwidacyjnego. Syndyk składa sędziemu-komisarzowi spis inwentarza wraz z planem likwidacyjnym w terminie jednego miesiąca od dnia ogłoszenia upadłości. Plan likwidacyjny powinien określać proponowane sposoby sprzedaży składników majątku upadłego, w szczególności sprzedaży przedsiębiorstwa, termin sprzedaży, preliminarz wydatków oraz ekonomiczne uzasadnienie dalszego prowadzenia działalności gospodarczej.
W świetle przytoczonych przepisów prawa upadłościowego i naprawczego przyjąć należy, że nie jest dopuszczalne udzielenie zabezpieczenia roszczeniu wnioskodawcy, skoro na skutek ogłoszenia upadłości likwidacyjnej obowiązanego jedynym trybem właściwym do dochodzenia roszczeń przeciwko upadłemu jest ich zgłoszenie sędziemu komisarzowi.
Zgodnie z art. 355 § 1 k.p.c. i art. 361 k.p.c. sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania m. in. wówczas, jeżeli wydanie orzeczenia stało się zbędne lub niedopuszczalne.
Postępowanie w przedmiocie zabezpieczenia roszczeniu należało zatem umorzyć na mocy art. 355 § 1 k.p.c. i art. 361 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., ponieważ wydanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia stało się niedopuszczalne i zbędne z uwagi na niemożność jego wykonania w następstwie ogłoszenia upadłości obowiązanego.