Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: SSA Urszula Wiercińska (spr.)
Sędziowie: SSA Ksenia Sobolewska-Filcek, SSA Krzysztof Tucharz
po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 2015 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa S. P. działającej jako reprezentantka grupy w postępowaniu grupowym przeciwko (…) S.A. w Z. o zapłatę, na skutek zażalenia pozwanej na postanowienie Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 28 października 2014 r., sygn. akt III C 491/12
postanawia:
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 28 października 2014 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie ustalił skład grupy i podgrup, do których zaliczył następujące osoby:
Podgrupa 1: (…).
Podgrupa 2: (…).
Podgrupa 3: (…).
Podgrupa 4: (…).
Podgrupa 5: (…).
Podgrupa 6: (…).
Podgrupa 7: (…).
Podgrupa 8: (…).
Podgrupa 9: (…).
Podgrupa 10: (…).
Podgrupa 11: (…).
Podgrupa 12: (…).
Podgrupa 13: (…).
Podgrupa 14: (…).
W zażaleniu (…) S.A. w Z., zaskarżając powyższe orzeczenie w całości, domagała się jego uchylenia i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz zasądzenia kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Powyższemu orzeczeniu skarżąca zarzuciła naruszenie:
W odpowiedzi strona powodowa wniosła o oddalenie zażalenia w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Postanowienie Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 24 stycznia 2013 r. (k. 1140) o rozpoznaniu niniejszej sprawy o zapłatę w postępowaniu grupowym uprawomocniło się z dniem 8 sierpnia 2013 r., na skutek oddalenia zażalenia pozwanej przez Sąd Apelacyjny w Warszawie postanowieniem z tej daty (sygn. akt VI ACz 1639/13, k. 1226). Wówczas zakończył się pierwszy etap tego postępowania, polegający na badaniu przesłanek dopuszczalności rozpoznania sprawy w postępowaniu grupowym (tzw. certyfikacja pozwu). Kolejny etap, to ustalenie składu grupy, który rozpoczyna się z dniem zarządzenia ogłoszenia o wszczęciu postępowania grupowego, a kończy orzeczeniem co do składu grupy.
W sprawie niniejszej dochowane zostały wszelkie formalności wynikające z ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, uprawniające wydanie postanowienia ustalającego skład grupy. Orzeczeniem z dnia 24 września 2013 r. (k. 1242) Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie, postanowił o dokonaniu publicznego ogłoszenia o wszczęciu postępowania w sprawie z powództwa reprezentanta grupy S. P. przeciwko (…) S.A. w Z. o zapłatę świadczeń nienależnych, spełnionych na rzecz pozwanego dewelopera tytułem zawartych umów nazwanymi „umowy przedwstępne sprzedaży lokali mieszkalnych, które zawierały postanowienia (klauzule waloryzacyjne) przewidujące uprawnienie pozwanego do samodzielnego i jednostronnego podwyższenia ceny za lokal po zawarciu umowy przedwstępnej bez przyznania konsumentowi prawa odstąpienia od umowy z uwagi na zwiększenie ceny, sygn. akt III C 491/12 – przez wywieszenie na okres miesiąca w budynku sądowym oraz zamieszczenie w dziennikach (…) oraz (…).
W piśmie z dnia 28 lutego 2014 r. (k. 1275 i n.) strona powodowa przedstawiła zestawienie wszystkich członków grupy wraz z podziałem na podgrupy.
Zarządzeniem z dnia 30 maja 2014 r., doręczonym w dniu 18 lipca 2014 r. (k. 2035), pozwanej Spółce wyznaczono termin 1 miesiąca na podniesienie zarzutów co do członkostwa określonych osób w grupie i podgrupach. W piśmie procesowym nadanym w dniu 18 lipca 2014 r. (k. 2036), w wyznaczonym terminie, pozwana zgłosiła zarzuty.
W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy słusznie zarzuty te uznał za bezpodstawne.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy, w sprawach o roszczenia pieniężne, ciężar udowodnienia przynależności członka do grupy spoczywa na powodzie. Zaznaczyć należy, iż kryterium wyznaczającym przynależność do grupy, jest postanowienie Sądu I instancji z dnia 24 stycznia 2013 r. o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym, które to kryterium implikuje tezę, iż roszczenia dotychczasowych członków są jednorodzajowe i oparte na wspólnej podstawie faktycznej. Właśnie do wzorca wynikającego z powołanego postanowienia, zostały odniesione roszczenia osób przystępujących do grupy na podstawie ogłoszenia prasowego. Roszczenia te są jednorodzajowe w znaczeniu określonym w art. 1 ust. 1 ustawy (każdy z przystępujących zgłosił żądanie zwrotu pobranej kwoty tytułem klauzuli waloryzacyjnej) i oparte na takiej samej podstawie faktycznej, co dotychczasowych członków grupy, którą stanowi zbieżna treść postanowień umowy zawieranych przez pozwaną z nabywcami lokali oraz na tej samej podstawie prawnej – członkowie grupy podnoszą bowiem, iż spełnione przez nich świadczenie w postaci dopłaty do ceny ma charakter nienależny, ponieważ przedmiotowe klauzule mają charakter niedozwolonych postanowień umownych w rozumieniu art. 3853 k.c. i tym samym, nie wiążą konsumentów.
W ocenie Sądu Apelacyjnego, powyższe okoliczności zostały uprawdopodobnione dokumentami dołączonymi do pism procesowych powoda z dnia 28 lutego 2014 r. oraz z dnia 3 lipca 2014 r.
Sąd Okręgowy słusznie zatem uznał, iż oświadczenia dotychczasowych członków grupy o przystąpieniu do grupy, składane na etapie wnoszenia pozwu, jak i oświadczenia osób przystępujących do grupy po ogłoszeniu, spełniają wymogi przewidziane w art. 12 ustawy. Wszystkie zostały złożone reprezentantowi grupy na piśmie, w terminie zakreślonym w ogłoszeniu prasowym, są podpisane przez uprawnionych, określają żądanie i okoliczności uzasadniające przynależność do grupy, wraz z dowodami na poparcie faktów wskazanych w oświadczeniu.
Sąd Okręgowy, bazując na dokumentach przedłożonych przez stronę powodową, prawidłowo uznał, iż w wystarczającym stopniu zostały uprawdopodobnione istotne okoliczności uprawniające uznanie, iż roszczenia członków przystępujących do grupy w wyniku ogłoszenia sądowego, są oparte na takiej samej podstawie faktycznej, z której roszczenia wywodzą dotychczasowi członkowie grupy.
Kwestią o zasadniczym znaczeniu dla oceny poprawności zaskarżonego rozstrzygnięcia jest zakres badania sądu wyznaczony etapem postępowania. Wbrew stanowisku skarżącej na etapie ustalenia składu grupy, sąd nie bada sprawy pod względem merytorycznym. Wymóg wykazania (w sprawach o roszczenia pieniężne), przynależności do grupy, nie jest tożsamy z wymogiem udowodnienia dochodzonych roszczeń pod względem merytorycznym, co następuje w ramach postępowania rozpoznawczego.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. postanowił jak w sentencji. O kosztach postępowania zażaleniowego Sąd I instancji postanowi w orzeczeniu kończącym postępowanie w instancji (art. 108 § 1 k.p