Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział III Cywilny z dnia 27 kwietnia 2015 r.

Written by

  1. Art. 19 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz. U. z 2010 r. Nr 7 poz. 44) stanowi, że cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia oraz zawarcie ugody wymaga zgody więcej niż połowy członków grupy. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia, jak też zawarcie ugody, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami albo zmierzają do obejścia prawa bądź rażąco naruszają interes członków grupy.
  2. Cofnięcie pozwu w niniejszej sprawie było skuteczne, z uwagi na cofnięcie pozwu przez więcej niż połowę członków grupy, którzy złożyli pisemne oświadczenia w tym przedmiocie. Okoliczności sprawy, w szczególności zaspokojenie przez pozwanego roszczeń członków grupy, nie wskazują, że cofnięcie pozwu było sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzało do obejścia prawa, tj. nie zachodziły przesłanki z art. 203 § 4 k.p.c., a także że cofnięcie było sprzeczne z dobrymi obyczajami bądź rażąco naruszało interes członków grupy, zatem nie występowały przesłanki z art. 19 ust. 2 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, dające Sądowi możliwość uznania cofnięcia pozwu za niedopuszczalne.
  3. Stronami postępowania grupowego są powód – reprezentant grupy – i pozwany. Ciężar zgromadzenia funduszów niezbędnych do uruchomienia postępowania grupowego spoczywa na reprezentancie (art. 2 ust. 2 u.k.s.c.). Ustawa nie wskazuje źródeł finansowania, pozostawiając tę kwestię reprezentantowi i wewnętrznej organizacji grupy. Konsekwentnie zasądzenie kosztów następuje, w zależności od wyniku procesu, od pozwanego na rzecz powoda – reprezentanta grupy. Ustawa nie przewiduje obciążenia kosztami procesu poszczególnych członków grupy. Członkowie grupy zajmują pozycję właściwą stronie w znaczeniu materialnym, a nie formalnym i nie biorą udziału w postępowaniu na zasadach właściwych wielopodmiotowej stronie procesowej. Tym samym, podsumowując, koszty procesu są zasądzane od lub na rzecz reprezentanta grupy, a nie poszczególnych członków grup.

Sąd Okręgowy w Warszawie III Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Joanna Korzeń

Sędziowie:           SSO Ewa Witkowska, SSR (del.) Andrzej Lipiński (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2015 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Miejskiego Rzecznika Konsumentów w W. przeciwko (…) Towarzystwo Ubezpieczeniowe (…) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę

postanawia:

  1. umorzyć postępowanie w sprawie,
  2. zasądzić od (…) Towarzystwa (…) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Miejskiego Rzecznika Konsumentów w W. kwotę 68.826,58 zł (sześćdziesiąt osiem tysięcy osiemset dwadzieścia sześć złotych pięćdziesiąt osiem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 64.834,00 zł (sześćdziesiąt cztery tysiące osiemset trzydzieści cztery złote) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,
  3. nakazuje pobrać od (…) Towarzystwa (…) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 35.579,00 zł (trzydzieści pięć tysięcy pięćset siedemdziesiąt dziewięć złotych) tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów sądowych.

 

UZASADNIENIE

Pozwem skierowanym do Sądu Okręgowego w Warszawie Miejski Rzecznik Konsumentów w W., działający jako reprezentant grupy, wniósł o zasądzenie od A. Towarzystwa (…) S.A. z siedzibą w W. kwoty łącznej 1.778.935,45 złotych tytułem zwrotu kwot pobranych przez pozwanego od członków grupy bez podstawy prawnej. Ponadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz każdego z członków grupy kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych lub według spisu kosztów, jeżeli spis taki zostanie złożony przed zamknięciem rozprawy, ewentualnie o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych lub według spisu kosztów, jeżeli taki spis zostanie złożony przed zamknięciem rozprawy.

W odpowiedzi na pozew A. Towarzystwo (…) S.A. z siedzibą w W. wniosło o odrzucenie pozwu, ewentualnie o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych tj. w wysokości 709.850,34 złotych albo według spisu kosztów, jeżeli spis taki zostanie złożony przed zamknięciem rozprawy.

W piśmie dnia 27 marca 2015 r. Miejski Rzecznik Konsumentów Miasta w W., jako reprezentant grupy, cofnął pozew wobec zaspokojenia przez pozwanego roszczeń członków grupy dochodzonych w niniejszej sprawie. Miejski Rzecznik Konsumentów Miasta w. W. wniósł o zasądzenie kosztów procesu w wysokości określonej w spisie kosztów, a w przypadku nieuwzględnienia powyższego wniosku, wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Warszawie według norm przepisanych w wysokości sześciokrotnej stawki minimalnej, określonej w § 6 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Sąd zważył co następuje:

Na podstawie art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku. Zgodnie z § 4 przytoczonego przepisu, sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa.

Art. 19 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz. U. z 2010 r. Nr 7 poz. 44) stanowi natomiast, że cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia oraz zawarcie ugody wymaga zgody więcej niż połowy członków grupy. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia, jak też zawarcie ugody, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami albo zmierzają do obejścia prawa bądź rażąco naruszają interes członków grupy.

Zgodnie z art. 355 § 1 k.p.c. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew.

Cofnięcie pozwu w niniejszej sprawie było skuteczne, z uwagi na cofnięcie pozwu przez więcej niż połowę członków grupy, którzy złożyli pisemne oświadczenia w tym przedmiocie. Okoliczności sprawy, w szczególności zaspokojenie przez pozwanego roszczeń członków grupy, nie wskazują, że cofnięcie pozwu było sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzało do obejścia prawa, tj. nie zachodziły przesłanki z art. 203 § 4 k.p.c., a także że cofnięcie było sprzeczne z dobrymi obyczajami bądź rażąco naruszało interes członków grupy, zatem nie występowały przesłanki z art. 19 ust. 2 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, dające Sądowi możliwość uznania cofnięcia pozwu za niedopuszczalne. Konieczne było zatem umorzenie postępowania w sprawie, na postawie art. 355 § 1 k.p.c. w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, o czym Sąd orzekł w punkcie pierwszym postanowienia.

Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W przypadku cofnięcia pozwu, co do zasady strona cofająca pozew jest uznawana za przegrywającą proces i w związku z tym obciążana jest jego kosztami. Jednakże w sytuacji, gdy cofnięcie pozwu jest konsekwencją zaspokojenia przez pozwanego wymagalnego w chwili wytoczenia powództwa roszczenia powoda, pozwanego należy uznać za stronę przegrywającą sprawę w rozumieniu przepisów o kosztach procesu (postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 12 kwietnia 2012 r., sygn. akt II CZ 208/11). Stronami postępowania grupowego są powód – reprezentant grupy – i pozwany. Ciężar zgromadzenia funduszów niezbędnych do uruchomienia postępowania grupowego spoczywa na reprezentancie (art. 2 ust. 2 u.k.s.c.). Ustawa nie wskazuje źródeł finansowania, pozostawiając tę kwestię reprezentantowi i wewnętrznej organizacji grupy. Konsekwentnie zasądzenie kosztów następuje, w zależności od wyniku procesu, od pozwanego na rzecz powoda – reprezentanta grupy. Ustawa nie przewiduje obciążenia kosztami procesu poszczególnych członków grupy. Członkowie grupy zajmują pozycję właściwą stronie w znaczeniu materialnym, a nie formalnym i nie biorą udziału w postępowaniu na zasadach właściwych wielopodmiotowej stronie procesowej. Tym samym, podsumowując, koszty procesu są zasądzane od lub na rzecz reprezentanta grupy, a nie poszczególnych członków grup. Z uwagi więc na fakt zaspokojenia roszczeń członków grupy, za stronę przegrywającą należało uznać pozwanego, co skutkowało zasądzeniem od niego na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego zgodnie z § 6 ust. 7 w zw. z § 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Wynagrodzenie pełnomocnika liczone było od wartości przedmiotu sporu, z uwzględnieniem niezbędnego nakładu pracy pełnomocnika, a także charakteru sprawy i wkładu pracy pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia, co uzasadniało zasądzenie pełnomocnikowi sześciokrotności stawki minimalnej (43.200,00 zł). Te same okoliczności wpłynęły na zasądzenie na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym w wysokości sześciokrotnej stawki minimalnej (21.600,00 zł). Należało zauważyć, że również pozwany widział, że niezbędny nakład pracy pełnomocnika w tej sprawie jest wysoki – uzasadniający zasądzenie maksymalnej stawki kosztów zastępstwa procesowego, skoro żądał już w odpowiedzi na pozew kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 709.850,34 zł, oczywiście w przypadku wygranej pozwanego Towarzystwa (…). Konieczne było również zasądzenie na rzecz powoda poniesionych przez niego i wyszczególnionych kosztów tj. opłaty skarbowej od pełnomocnictwa substytucyjnego w kwocie 34,00 zł, kosztów notarialnych w łącznej wysokości 312,42 zł oraz kosztów tłumaczeń w łącznej wysokości 3.680,16 zł, które to koszty Sąd uznał za koszty niezbędne i celowe do dochodzenia roszczenia w sprawie. Z uwagi na powyższe Sąd orzekł jak w punkcie drugim postanowienia.

Powód był na podstawie art. 96 pkt 1 ust. 7 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zwolniony z obowiązku uiszczania kosztów sądowych (opłaty od pozwu). Wobec uznania, że pozwany jest stroną przegrywającą sprawę, Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 u.k.s.c. w zw. z art. 98 k.p.c. nakazał pobrać od pozwanego Towarzystwa (…) na rzecz Skarbu Państwa–Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 35.579,00 zł tytułem zwrotu nieuiszczonej opłaty od pozwu, o czym orzeczono w punkcie 3-cim postanowienia.

Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie Wydział VI Cywilny z dnia 30 grudnia 2014 r.

Written by

Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSA Ewa Zalewska

Sędziowie:                      SSA Krzysztof Tucharz, SSA Beata Waś (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 30 grudnia 2014 r.  w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Miejskiego rzecznika Konsumentów Urzędu Miasta w W. przeciwko (…) Towarzystwu (…) S.A. w W. o zapłatę na skutek zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Okręgowego w warszawie z dnia 8 sierpnia 2011 r., sygn. akt III C 1322/13

postanawia:

  1. umorzyć postępowanie zażaleniowe;
  2. rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego pozostawić Sądowi Okręgowemu w Warszawie w orzeczeniu kończącym postępowanie w instancji.

 

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 8 sierpnia 2014 r. Sąd Okręgowy oddalił wniosek pozwanego o zobowiązanie powoda do złożenia w trybie art. 8 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz. U. 2010 Nr 7 poz. 44, dalej jako: „u.d.p.g.”) kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu w wysokości 355.787,09 zł na wypadek przegrania procesu przez powoda.

Zażalenie na powyższe postanowienie, zaskarżając je w całości, złożył pozwany, który zarzucił Sądowi I instancji: naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. w zw. z art. 361 k.p.c., naruszenie art. 217 § 1-3 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. oraz art. 233 § 1 k.p.c., a także naruszenie art. 8 ust 1-3 u.d.p.g.

Podnosząc powyższe, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia w całości poprzez uwzględnienie wniosku o zobowiązanie powoda do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Pismem z dnia 5 grudnia 2014 r. (koperta – k. 21550) pozwany cofnął zażalenie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Wobec skutecznego cofnięcia przez pozwanego zażalenia, postępowanie zażaleniowe na podstawie art. 391 § 2 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. podlegało umorzeniu. Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania znajduje oparcie w dyspozycji ml 391 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c.

Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział I Cywilny z dnia 17 grudnia 2014 r.

Written by

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący:                   SSO Grzegorz Tyliński

Sędziowie:                              SSO Bożena Chłopecka, SSO Ewa Ligoń-Krawczyk

po rozpoznaniu w dniu 17 grudnia 2014 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa P.K. przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Pracy i Polityki Społecznej, Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w W.,  (…) S.A. w W.,  (…) S.A. w W.,  (…) S.A. w W.,  (…) S.A. w W.,  (…) S.A. w W.,  (…) S.A. w W. w likwidacji,  (…) S.A. w W.,  (…) S.A. w W.,  (…) S.A. w W. o ustalenie

postanawia:

  1. umorzyć postępowanie w części – wniesione przeciwko (…) S.A. w W. w likwidacji;
  2. oddalić wniosek o zobowiązanie powoda do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu.

 

Postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku Wydział I Cywilny z dnia 12 listopada 2012 r.

Written by

Sąd Okręgowy w Gdańsku Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Małgorzata Zwierzyńska

Sędziowie:                     SSO Piotr Daniszewski, SSR Karolina Sarzyńska (del.)

po rozpoznaniu w dniu 12 listopada 2012r. w Gdańsku na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa reprezentanta grupy (…) przeciwko (…) Sp. z o.o. w Gdańsku w upadłości o zapłatę postanawia:

umorzyć postępowanie w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia roszczeniu.

 

UZASADNIENIE

(…) jako reprezentant grupy wniósł przeciwko (…) Sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku pozew o zapłatę w postępowaniu grupowym. Wraz z pozwem powód wniósł o zabezpieczenie roszczenia poprzez obciążenie hipoteką przymusową pięciu nieruchomości, zajęcie 57 kilogramów złota zdeponowanych w Narodowym Banku Polskim i 53 kilogramów złota znajdujących się w posiadaniu spółki (…) S.A. z siedzibą w Warszawie oraz zajęcie wszelkich wierzytelności przysługujących pozwanemu w stosunku do wszelkich podmiotów.

Postanowieniem z dnia 20 września 2012 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI GU 173/12 Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku ogłosił upadłość (…) Sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku obejmującą likwidację majątku.

Zgodnie z art. 174 § 1 pkt 4 k.p.c. sąd zawiesza z urzędu postępowanie, jeżeli dotyczy ono masy upadłości i ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku strony. Jak jednak stanowi art. 179 § 3 k.p.c., podczas zawieszenia sąd nie podejmuje żadnych czynności z wyjątkiem tych, które mają na celu podjęcie postępowania albo zabezpieczenie powództwa lub dowodu. Stosownie do art. 179 § 3 k.p.c. wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlega w takim układzie rozpoznaniu pomimo ogłoszenia upadłości obowiązanego obejmującej likwidację majątku.

Zabezpieczane roszczenia powoda dotyczy masy upadłości pozwanej spółki. Wobec ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku obowiązanego (a nie upadłości z możliwością układu) udzielenie zabezpieczenia roszczenia wnioskodawców stało się bezprzedmiotowe i niedopuszczalne. Zgodnie bowiem z art. 81 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (t. j. Dz. U. z 2009 r., Nr 175, poz. 1361, ze zm.;) (dalej jako: „p.u.n.”) po ogłoszeniu upadłości nie można obciążyć składników masy upadłości hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w celu zabezpieczenia wierzytelności powstałej przed ogłoszeniem upadłości (ust. 1) i przepisu tego nie stosuje się tylko, jeżeli wniosek o wpis hipoteki został złożony w sądzie co najmniej na sześć miesięcy przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (ust. 2); wpis w księdze wieczystej lub rejestrze dokonany z naruszeniem art. 81 podlega wykreśleniu z urzędu (art. 82 p.u.n.).

Jak zaś stanowi art. 146 ust. 3 p.u.n. po ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego niedopuszczalne jest wykonanie, wydanego przed ogłoszeniem upadłości dłużnika, postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia wynikającego z wierzytelności podlegającej zgłoszeniu do masy upadłości, z wyjątkiem zabezpieczenia roszczeń alimentacyjnych oraz roszczeń o rentę z tytułu odpowiedzialności za uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia albo utratę żywiciela oraz o zamianę uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę. A fortiori dotyczy to również wykonania postanowienia wydanego po ogłoszeniu upadłości.

Ponadto zgodnie z art. 61 p.u.n. z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego. Podkreślenia przy tym wymaga, że w przypadku ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego, upadły traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania i rozporządzania mieniem wchodzącym do masy upadłości (art. 75 ust. 1 p.u.n.). Syndyk niezwłocznie obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępujące do jego likwidacji (art. 173 p.u.n.).

Stosownie do art. 306 p.u.n. po ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego, syndyk niezwłocznie przystępuje do spisu inwentarza i oszacowania masy upadłości oraz sporządzenia planu likwidacyjnego. Syndyk składa sędziemu-komisarzowi spis inwentarza wraz z planem likwidacyjnym w terminie jednego miesiąca od dnia ogłoszenia upadłości. Plan likwidacyjny powinien określać proponowane sposoby sprzedaży składników majątku upadłego, w szczególności sprzedaży przedsiębiorstwa, termin sprzedaży, preliminarz wydatków oraz ekonomiczne uzasadnienie dalszego prowadzenia działalności gospodarczej.

W świetle przytoczonych przepisów prawa upadłościowego i naprawczego przyjąć należy, że nie jest dopuszczalne udzielenie zabezpieczenia roszczeniu wnioskodawcy, skoro na skutek ogłoszenia upadłości likwidacyjnej obowiązanego jedynym trybem właściwym do dochodzenia roszczeń przeciwko upadłemu jest ich zgłoszenie sędziemu komisarzowi.

Zgodnie z art. 355 § 1 k.p.c. i art. 361 k.p.c. sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania m. in. wówczas, jeżeli wydanie orzeczenia stało się zbędne lub niedopuszczalne.

Postępowanie w przedmiocie zabezpieczenia roszczeniu należało zatem umorzyć na mocy art. 355 § 1 k.p.c. i art. 361 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., ponieważ wydanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia stało się niedopuszczalne i zbędne z uwagi na niemożność jego wykonania w następstwie ogłoszenia upadłości obowiązanego.