Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział I Cywilny z dnia 5 czerwca 2016 r.

  1. Pozwany, składając wniosek o kaucję na zabezpieczenie kosztów procesu, winien uprawdopodobnić, po pierwsze, że wytoczone przeciwko niemu powództwo jest oczywiście bezzasadne lub że jego uwzględnienie jest mało prawdopodobne, a zatem nosi cechy „pieniactwa procesowego”, a po drugie, że brak ustanowienia kaucji na zabezpieczenie jego przyszłego roszczenia o zasądzenie zwrotu kosztów procesu uniemożliwi lub poważnie utrudni ich egzekucję od strony powodowej.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Ewa Ligoń-Krawczyk (spr.)

Sędziowie:                     SSO Rafał Wagner, SSO Jacek Bajak

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 5 czerwca 2016 r. sprawy z powództwa Miejskiego Rzecznika Konsumentów Miasta S. W. przeciwko Towarzystwu (…) S.A. z siedzibą we W. o zapłatę,

postanawia:

  1. oddalić wniosek pozwanego Towarzystwa (…) S.A. z siedzibą we W. o zobowiązanie powoda Miejskiego Rzecznika Konsumentów Miasta S. w W. do złożenia kaucji na zabezpieczenie procesu.

 

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22 grudnia 2014 r. Miejski Rzecznik Konsumentów w (…) W. działający w charakterze reprezentanta grupy wniósł o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (…) S.A. z siedzibą we W., tytułem zwrotu, kwot równych wartości korzyści majątkowych uzyskanych przez pozwanego bez podstawy prawnej kosztem członków grupy, w wykonaniu nieważnych czynności prawnych – nieważnych oświadczeń, złożonych przez członków grupy pozwanemu, o chęci skorzystania z zastrzeżenia na ich rzecz ochrony ubezpieczeniowej oraz nieważnych umów grupowego ubezpieczenia na życie i dożycie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym. W przypadku oddalenia powództwa w zakresie dotyczącym żądania z pkt I pozwu wniesiono o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (…) S.A. z siedzibą we W., tytułem zwrotu, kwot pobranych przez pozwanego od członków grupy bez podstawy prawnej jako opłata likwidacyjna, w oparciu o niedozwolone postanowienia umów grupowego ubezpieczenia na życie i dożycie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym oraz zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (…) S.A. z siedzibą we W., tytułem zwrotu, kwot pobranych przez pozwanego od członków grupy bez podstawy prawnej jako opłata administracyjna, zwana również przez pozwanego opłatą za zarządzanie, w oparciu o niedozwolone postanowienia umów grupowego ubezpieczenia na życie i dożycie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym – w kwotach wskazanych indywidualnie dla każdego z powodów w ramach podgrupy.

W pozwie wniesiono o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym na podstawie art. 1 w związku z art. 4 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 roku o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz. U. z 2010, nr 7, poz. 44, dalej jako: u.d.p.g.).

Pozwany pismem z dnia 2 marca 2015 r. wniósł o zobowiązanie powoda do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu w kwocie 43.200,00 zł na rachunek Sądu Okręgowego w Warszawie w terminie dwóch miesięcy pod rygorem zwrotu pozwu. Pozwany wskazał, iż domaga się on wyłącznie wpłacenia kaucji w wysokości nieprzekraczającej 1%. Wskazał ponadto, iż zgodnie z twierdzeniami powoda kwota, której zabezpieczenia domagał się pozwany została już zebrana od członków grupy przez pełnomocnika powoda i jest obecnie zdeponowana na rachunku bankowym kancelarii (…). Pozwany podniósł, iż w związku z koniecznością sporządzenia osobnej opinii aktuarialnej pozwany zmuszony będzie ponieść koszty w wysokości co najmniej 184.500,00 zł z tytułu honorariów za przygotowanie ww. opinii. Pozwany podniósł także, iż w niniejszej sprawie konieczne będzie sporządzenie przez biegłych opinii, a na podstawie kosztów opinii z analogicznych spraw, pozwana zobowiązania będzie do zaliczkowania w kwocie łącznej 487.080,00 zł na poczet wynagrodzeń biegłych. Pozwany uwzględnił także koszty drukowania i kserowania dokumentów w wysokości 7.002,32 zł oraz koszty weryfikacji prawdziwości załączonej dokumentacji – 1.176,37 zł.

Za uwzględnieniem wniosku, w ocenie pozwanego, przemawia także fakt, że powód nie uprawdopodobnił roszczenia, zastępując to koncepcją rozszerzonej prawomocności Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a w przypadku oddalenia powództwa niemożliwe będzie wyegzekwowanie kosztów bezpośrednio od powoda, bowiem koszty procesu z udziałem Rzecznika nie mogą być przerzucone na jednostkę samorządu terytorialnego (k. 4036-4048).

W odpowiedzi na wniosek powód wniósł o oddalenie wniosku o zobowiązanie powoda do uiszczenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu, podając, iż kaucja ma w istocie charakter fakultatywny, a jej podstawową przesłanką jest istnienie ryzyka, że w przypadku wygrania procesu pozwany nie będzie miał możliwości pełnego zaspokojenia swojego roszczenia o zapłatę na jego rzecz kosztów procesu.

Powód wskazuje, iż nie ma ryzyka niezaspokojenia ewentualnego żądania o zwrot kosztów procesu, bowiem powód realizuje swoje zadania dysponując środkami ujętymi w jego budżecie. Ewentualnie zasądzone koszty procesu stanowić będą koszt prowadzenia ustawowej działalności Rzecznika i stanowią element budżetu powoda. Powód uważa nadto, że przepis o zakazie zaciągania zobowiązań i wyłączenie odpowiedzialności Miasta S. W. za zobowiązania powoda nie znajdzie w niniejszej sprawie zastosowania, bowiem potencjalne zobowiązanie do zwrotu kosztów procesu będzie wynikało z orzeczenia sądu, a nie stanowiło zaciągniętego zobowiązania umownego.

 

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wniosek należało oddalić.

Zgodnie z treścią art. 8 ust. 1 u.d.p.g. na żądanie pozwanego sąd może zobowiązać powoda do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu.

Wprowadzenie regulacji w przedmiocie kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu miało stanowić skuteczną tamę przed nadużywaniem instytucji powództw grupowych. Pozwany, składając taki wniosek, winien jednak uprawdopodobnić po pierwsze, że wytoczone przeciwko niemu powództwo jest oczywiście bezzasadne lub że jego uwzględnienie jest mało prawdopodobne, a zatem nosi cechy „pieniactwa procesowego”, a po drugie, że brak ustanowienia kaucji na zabezpieczenie jego przyszłego roszczenia o zasądzenie zwrotu kosztów procesu uniemożliwi lub poważnie utrudni ich egzekucję od strony powodowej (zob. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 29 listopada 2012 r., sygn. akt I ACz 1485/12, LEX nr 1499166).

W ocenie Sądu brak jest podstaw do przyjęcia, iż brak zobowiązania powoda do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu miałoby skutkować poszkodowaniem pozwanego. Sąd podkreśla, iż z dokumentów zawartych w aktach sprawy nie wynika, aby ewentualna egzekucja kosztów procesu od strony powodowej była niemożliwa lub znacznie utrudniona. Miejski Rzecznik Konsumentów Miasta S. W. jest jednostką dysponującą własnym budżetem na działalność związaną z celami ustawowymi, a do takich należy także dochodzeń praw konsumentów w postępowaniu sądowym. Nadto z treści umowy pomiędzy pełnomocnikiem powoda a Rzecznikiem Konsumentów w sposób jednoznacznie wynika, co nie jest przedmiotem sporu między stronami, że reprezentant grupy i pełnomocnik przewidzieli możliwość przegrania niniejszego postępowania, a w związku z tym sposób uzyskania od członków grupy kosztów procesu zasądzonych na rzecz strony pozwanej (zob. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 6 lutego 2015 r., sygn. akt I ACz 43/15, LEX nr 1646028).

Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy na podstawie wskazanych przepisów orzekł jak w sentencji postanowienia.


Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie III Wydział Cywilny z dnia 25 maja 2016 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie III Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Joanna Korzeń

po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2016 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Miejskiego Rzecznika Konsumentów (…) – reprezentanta grupy i uczestników grupy:

podgrupa nr I M. F., B. F.;

podgrupa nr II K. W. (1), K. T., A. M. (1), M. P., B. O., K. P.;

podgrupa nr III A. K. (1), P. D., J. Z. (1);

podgrupa nr IV W. S., T. S., P. F., K. W. (2), J. Z. (2), D. M.;

podgrupa nr V K. J., M. S., G. M., M. W., S. J., A. W. (1);

podgrupa nr VI R. N., H. N.,

podgrupa nr VII K. K., R. M., P. P., E. S. (1)

podgrupa nr VIII M. M., P. G., D. C.;

podgrupa nr IX G. J., R. W.;

podgrupa nr X M. J. (1), A. K. (2), A. W. (2), P. W.;

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (…) w W. o zapłatę

postanawia:

  1. umorzyć postępowanie apelacyjne wywołane apelacją pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział III Cywilny z dnia 2 marca 2016 r.;
  2. zwrócić pozwanej opłatę od apelacji w kwocie 819,00 zł.

 

UZASADNIENIE

Pismem procesowym z dnia 20 maja 2016 r. pozwana cofnęła apelację.

Mając na uwadze powyższe postępowanie apelacyjne podlegało umorzeniu na podstawie art. 355 k.p.c., a uiszczona opłata od apelacji zwrotowi.


Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział II Cywilny z dnia 18 maja 2016 r.

  1. Ustanowiony w art. 4 ust. 4 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym przymus adwokacko-radcowski oznacza, że zdolność postulacyjną – zdolność do podejmowania w procesie czynności ma jedynie pełnomocnik reprezentanta grupy będący adwokatem lub radcą prawnym. Przymus adwokacko-radcowski w tym wypadku ma charakter bezwzględny, co oznacza, że reprezentant grupy nie może w postępowaniu działać osobiście, a wyłącznie za pośrednictwem zawodowego pełnomocnika. Czynności podejmowane przez stronę byłyby bezskuteczne.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział II Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Sylwia Urbańska

Sędziowie:                     SSO Katarzyna Waseńczuk, SSO Tomasz Wojciechowski

po rozpoznaniu po rozpoznaniu w dniu 18 maja 2016 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa reprezentanta grupy K. S. działającego na rzecz [dane członków grupy] przeciwko (…) Zakładowi (…) na (…) S.A. w W. o zapłatę w przedmiocie zawieszenia postępowania postanawia:

na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. zawiesić postępowanie w sprawie.

 

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 14 czerwca 2011 r. K. S., jako reprezentant grupy wniósł o zasądzenie od pozwanego (…) S.A. (…) w W. na rzecz członków grup kwot mających stanowić świadczenie pozwanego wynikające z umów ubezpieczenia grupowego na wypadek ciężkiej choroby.

Pozew w sprawie został złożony w trybie ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz.U. z 2010 r., nr 7, poz. 44, dalej jako: u.d.p.g.) przez profesjonalnego pełnomocnika – adwokata.

W piśmie złożonym w dniu 12 stycznia 2016 r. pełnomocnik reprezentanta grupy poinformował o wygaśnięciu pełnomocnictwa.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 4 ust. 1 u.d.p.g., powództwo w postępowaniu grupowym wytacza reprezentant grupy. W postępowaniu tym obowiązuje zastępstwo powoda przez adwokata lub radcę prawnego, chyba że powód jest adwokatem lub radcą prawnym (art. 4 ust. 4 u.d.p.g.). Ustanowiony w ten sposób przymus adwokacko-radcowski oznacza, że zdolność postulacyjną – zdolność do podejmowania w procesie czynności ma jedynie pełnomocnik reprezentanta grupy będący adwokatem lub radcą prawnym. Przymus adwokacko-radcowski w tym wypadku ma charakter bezwzględny, co oznacza, że reprezentant grupy nie może w postępowaniu działać osobiście, a wyłącznie za pośrednictwem zawodowego pełnomocnika. Czynności podejmowane przez stronę byłyby bezskuteczne.

Zauważyć należy, że ani u.d.p.g., ani przepisy k.p.c., stosowane na podstawie art. 24 ust. 1 u.d.p.g., nie zawierają regulacji odnoszącej się wprost do takiej sytuacji, jaka zaistniała w niniejszej sprawie. Na gruncie art. 871 § 1 k.p.c., dotyczącego także przymusu adwokacko-radcowskiego w postępowaniu przed Sądem Najwyższym, wskazuje się, że zastępstwo obejmuje nie tylko konieczność sporządzenia danego środka prawnego, który ma uruchomić postępowanie przed Sądem Najwyższym przez adwokata lub radcę prawnego, lecz także podejmowanie wszystkich czynności procesowych i występowanie w imieniu strony na ewentualnym posiedzeniu. Czynności dokonane bezpośrednio przez stronę są bezskuteczne (tak: postanowienie SN z dnia 7 stycznia 2014 r., II PZ 30/13). Pisma procesowe sporządzone z naruszeniem art. 871 k.p.c. podlegają zwrotowi bez wzywania do usunięcia braków, a środki zaskarżenia – odrzuceniu (tak: Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 30 stycznia 2007 r., IV CZ 116/06).

Reprezentant grupy został zobowiązany do wskazania osoby nowego pełnomocnika. W zakreślonym terminie taka osoba nie została wskazana. W tej sytuacji sprawie nie można nadać dalszego biegu, co uzasadnia zawieszenie postępowania na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c.

Z tych względów, na podstawie powołanych przepisów, Sąd orzekł jak w sentencji postanowienia.


Postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach Wydział II Cywilny z 17 maja 2016 r.

  1. Rozróżnienie roszczeń pieniężnych od niepieniężnych jest o tyle istotne, że do ustalenia przynależności członka do grupy w zakresie roszczeń niepieniężnych wystarcza w zasadzie uprawdopodobnienie.
  2. W sprawie o ustalenie nieistnienia i zapłatę bez znaczenia pozostaje zagadnienie, czy członkowie złożyli – czy też nie – oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych swoich oświadczeń woli. Powodowie powołują się bowiem na bezwzględną nieważność umów (art. 58 k.c.), a nie na nieważność względną, która uzależniona jest od złożenia oświadczenia. Przynależności do grupy nie zmienia również okoliczność, że jeden z członków grupy zawarł kwestionowaną umowę o dopłatę, będąc już, w przeciwieństwie do pozostałych członków grupy, właścicielem lokalu.

Sąd Okręgowy w Katowicach II Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:                                 SSO Agata Stankiewicz – Rataj

Sędziowie:                                           SSO Anna Bogaczyk-Żyłka, SSR del. Lech Skórski

Po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2016 r. w Katowicach na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa: M. G. – reprezentanta grupy przeciwko: Spółdzielni Mieszkaniowej Centrum w B. o stwierdzenie nieważności i zapłatę

postanawia:

  1. ustalić skład grupy, do której zaliczyć następujące osoby: [14 członków grupy, 4 podgrupy],
  2. oddalić wniosek pozwanej o zobowiązanie powódki do uiszczenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu.

 

UZASADNIENIE

Powódka M. G., jako reprezentant grupy, złożyła do Sądu Okręgowego w Katowicach pozew przeciwko  Spółdzielni Mieszkaniowej Centrum w B. domagając się zasądzenia od pozwanej na rzecz członków grupy określonych kwot   z podziałem na podgrupy oraz stwierdzenia nieważności umów o zobowiązanie do uzupełniania wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynków mieszkalnych, a nadto obciążenia pozwanej kosztami postępowania.

Prawomocnym postanowieniem z dnia 5 czerwca 2014 roku Sąd postanowił rozpoznać sprawę w postępowaniu grupowym.

Pismem z dnia 23 lipca 2014 roku pozwana domagała się zobowiązania powodów do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu w wysokości 5.000 zł.

Po ukazaniu się obwieszczenia o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym, swój udział w sprawie zgłosili dodatkowo G. G. (1) i W. G. (2) składając oświadczenie o przystąpieniu do podgrupy nr 1 oraz A. Z. i M. Z. składając oświadczenie o przystąpieniu do podgrupy nr 2.

W odpowiedzi na wezwanie do złożenia ewentualnych zarzutów co do członkostwa w grupie pozwana zakwestionowała udział G. D. wskazując, że w chwili zawierania spornej umowy była już ona, odmiennie niż pozostali powodowie, właścicielką odrębnej własności lokalu. Co do M. K., B. M., I. P., G. G. (1) i W. G. (1) pozwana zarzuciła, że nie złożyli oni oświadczeń o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczeń o uzupełnieniu jednorazową wpłatą wkładu mieszkaniowego

z tytułu termomodernizacji, zaś M. Z. i A. Z. nie złożyli pisemnych oświadczeń o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczeń o zawarciu umów. Tym samym roszczenia wyżej wymienionych osób nie są oparte na takiej samej podstawie faktycznej, a tym samym nie powinni oni być członkami grupy.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (dalej jako: u.d.p.g.), po upływie wyznaczonego przez sąd terminu, nie krótszego niż miesiąc od dnia doręczenia powodowi zarzutów co do członkostwa, sąd wydaje postanowienie co do składu grupy. Sąd może wydać postanowienie na posiedzeniu niejawnym.

Ustalając skład osobowy grupy wskazać należało, że wszyscy jej członkowie wymienieni w sentencji postanowienia zgłosili oświadczenia o przystąpieniu do grupy w terminie wynikającym z treści ogłoszenia o wszczęciu postępowania grupowego (wraz z pozwem lub po ogłoszeniu). Roszczenia zgłoszone w niniejszym postępowaniu mają charakter pieniężny (żądanie zapłaty) oraz niepieniężny (żądanie stwierdzenia nieważności). Rozróżnienie to jest o tyle istotne, że zgodnie z przepisem art. 16 ust. 1 u.d.p.g. do ustalenia przynależności członka do grupy w zakresie roszczeń niepieniężnych wystarcza w zasadzie uprawdopodobnienie. Konieczne było opracowanie szczegółowej imiennej listy członków grupy i sprawdzenie, czy każda z nich spełnia warunki przynależności do grupy.

W ocenie Sądu przynależność do grupy wymienionych osób w sentencji postanowienia osób nie budziła obecnie wątpliwości. Wbrew bowiem zarzutom strony pozwanej bez znaczenia pozostaje zagadnienie czy członkowie grupy złożyli czy też nie oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych swoich oświadczeń woli. Powodowie powołują się bowiem na bezwzględną nieważność umów (art. 58 k.c.), a nie nieważność względną, która uzależniona jest od złożenia oświadczenia przez zainteresowanego. W ocenie Sądu przynależności do grupy nie zmienia również okoliczność, że jeden z członków grupy zawarł kwestionowaną umowę będąc już właścicielem lokalu.

Mając powyższe na uwadze, Sąd ustalił ostateczny skład osobowy grupy zaliczając w jej poczet wymienione w sentencji postanowienia osoby.

Rozstrzygając w przedmiocie wniosku pozwanej o zobowiązanie powoda do uiszczenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu pozwanego Sąd uznał ten wniosek za niezasadny. Zgodnie z art. 8 ust. 1 do 5 u.d.p.g., na żądanie pozwanego sąd może zobowiązać powoda do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu. P. wniosek złożyła, przy czym w ogóle go nie uzasadniła. Jak wynika z powołanego przepisu ustawodawca, nawet przykładowo, nie wymienił przesłanek warunkujących uwzględnienie wniosku o zobowiązanie do uiszczenia kaucji na zabezpieczenie kosztów. Oczywistym jest jednak,  że sąd rozpoznający taki wniosek nie jest zobligowany go uwzględnić w każdej sprawie. Przyjąć bowiem należy, iż dotyczy to sytuacji gdy po stronie pozwanej zaszłoby ryzyko nieotrzymania kosztów od strony powodowej, w razie jej przegranej.

W niniejszej sprawie brak jest jednak jakichkolwiek przesłanej przemawiających za istnieniem takiego ryzyka, lub prawdopodobieństwem jego wystąpienia.

Mając powyższe na względzie Sad orzekł jak w sentencji postanowienia.


Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział XXV Cywilny z dnia 26 kwietnia 2016 r.

  1. Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym nie rozstrzyga, czy zgoda członków grupy na czynności dyspozytywne musi mieć charakter uprzedni wobec podejmowanej czynności. Wydaje się jednak, że lege non distinguente zgoda ta może mieć charakter zarówno uprzedni, jak i następczy w stosunku do podejmowanej czynności.
  2. W przypadku gdy poszczególni członkowie wyrazili wolę oparcia swoich roszczeń na dwóch ewentualnych podstawach materialnoprawnych, nie wyłączając możliwości skorzystania z którejkolwiek z nich, reprezentant grupy może zmienić kolejność dochodzenia roszczeń. Zmiana kolejności dochodzonych roszczeń nie wymaga zgody, o której mowa w art. 19 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym.
  3. Zarzut zastosowania wadliwej konstrukcji zmiany powództwa nie sposób zakwalifikować jako dyskwalifikujący rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym.
  4. Na gruncie ustawy o postępowaniu w sprawach grupowych nie ma żadnego znaczenia, czy roszczenia wynikają z tego samego czy z różnych stosunków prawnych.
  5. Sąd na etapie wstępnego badania bada kluczowe i wspólne dla wszystkich członków grupy okoliczności faktyczne sprawy, bez szczegółowej analizy okoliczności charakterystycznych tylko dla pojedynczych lub niektórych członków grupy, a pozostających bez wpływu na przyszłą ocenę prawną dochodzonych roszczeń powodów.
  6. W art. 2 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym brak jest przesłanek odnoszących się do proporcjonalności dochodzonych roszczeń.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XXV Cywilny w składzie:

Przewodniczący:    SSO Sylwia J. Łuczak

Sędziowie:             SSO Anna Błażejczyk, SSO Tomasz Gal

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2016 r. w Warszawie na rozprawie w postępowaniu grupowym sprawy z powództwa Miejskiego Rzecznika Konsumentów w U. M. S. (reprezentanta grupy) przeciwko (…) S. A. z siedzibą w W. o zapłatę, ewentualnie o ustalenie,

postanawia:

  1. odmówić odrzucenia pozwu,
  2. rozpoznać sprawę w postępowaniu grupowym,
  3. oddalić wniosek o złożenie kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu.

 

UZASADNIENIE

W dniu 18 czerwca 2014 r. (data prezentaty, k. 2-128) powód – reprezentant grupy Miejski Rzecznik Konsumentów w U. M. S. w S. wniósł przeciwko (…) S. A. z siedzibą w W., żądając w postępowaniu grupowym:

  1. zwrotu kwot pobranych bez podstawy prawnej, tj. na podstawie nieważnych umów ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi, zawartych między pozwaną a członkami grupy (przy tym roszczeniu wskazał na 122 członków grupy podzielonych na 53 podgrupy ze względu na wysokość roszczenia pieniężnego);

ewentualnie

  1. zwrotu kwot pobranych bez podstawy prawnej w oparciu o niedozwolone postanowienia ww. umów (przy tym roszczeniu wskazał na 122 członków grupy podzielonych na 38 podgrup ze względu na wysokość roszczenia pieniężnego).

W obu roszczeniach członkowie grupy podzieleni zostali na podgrupy ze względu na wysokość wskazanych w podgrupie roszczeń.

Roszczenia pieniężne z pkt 1 i 2 wskazane zostały w różnych wysokościach i tym samym podgrupy w obu roszczeniach są zróżnicowane.

Strona powodowa podnosiła, iż przedmiotowe umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (ukf) zawarte przez konsumentów (członków grupy) są nieważne ze względu na ustalenie sumy ubezpieczenia na 100 zł. Znikoma kwota ubezpieczenia nie spełnia funkcji ochronnej, nie zaspokaja interesu ubezpieczeniowego – zatem brak jest essentialia negotii umowy ubezpieczenia. Wobec powyższego umowy są nieważne, a pobrane przez pozwaną składki zostały uzyskane bez podstawy prawnej. Tym samym pozwana jest obowiązana do zwrotu uzyskanych korzyści majątkowych.

Odnośnie żądania ewentualnego, tj. zwrotu kwot pobranych na podstawie klauzul abuzywnych przedmiotowych umów, strona powodowa wskazała, iż dotyczy ono zwrotu opłaty likwidacyjnej pobranej przez pozwaną w rażąco wygórowanej wysokości. Pozwana, przy rozwiązaniu każdej umowy przed upływem 10 lat, obliczyła wartość rachunku polisy i pobrała opłatę likwidacyjną w wysokości równej całości lub znacznej części wartości rachunku polisy. Są to klauzule abuzywne w ocenie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumenta i tym samym bezskuteczne wobec konsumenta.

W odpowiedzi na pozew (k. 3370-3571 – tom 17-18) pozwana wniosła:

  1. o sprawdzenie wartości przedmiotu sporu oraz
  2. o zobowiązanie powoda do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu.

Pozwana powołała się na ważność umów, jak i brak abuzywności postanowień tabeli opłat dotyczących opłaty likwidacyjnej.

Podniosła niedopuszczalność postępowania grupowego w sprawie niniejszej.

Odnośnie roszczenia 1. wskazywała, że:

  • Powód nie wykazał wspólnej podstawy faktycznej. Nie wykazał bowiem wspólnej podstawy wzakresie uzyskania korzyści majątkowej przez pozwaną kosztem członków grupy, braku podstaw dla wzbogacenia (wskazywanych przez powoda jako korzyść w postaci świadczenia pieniężnego spełnionego przez członków grupy, jak i korzyść, którą pozwana uzyskała w wyniku inwestowania środków pieniężnych uzyskanych od członków grupy – s. 60 pozwu). Wynik finansowy pozwanej na polisie każdego ubezpieczonego jest, co do zasady, różny. W przypadku 37 członków grupy pozwana poniosła stratę, a zatem nie uzyskała korzyści.
  • Indywidualnego badania wymagają okoliczności wygaśnięcia obowiązku zwrotu korzyści, tj. zużycia bądź utraty korzyści przez pozwanego ( 409 k.c.). Ponadto badania wymaga, czy iw jakiej wysokości każdy członek grupy uzyskał od (…) tzw. bonus, co zależało od faktu, czy umowa zawarta została w czasie trwania promocji, czy zostały uiszczone składki – § 16 ust. 4 i 5 owu. Ze 122 członków grupy 44 członków grupy nie otrzymało bonusu.
  • Zdaniem pozwanej indywidualnego rozpoznania wymaga również fakt przedawnienia zwrotu nienależnego świadczenia.
  • Roszczenie jest błędnie ujednolicone. Pozwana wskazywała, że owu lub regulaminy promocyjne przewidywały zwiększenie przez pozwaną kwoty wpłaconych przez ubezpieczającego składek o wskazany w tabeli opłat lub owu wskaźnik procentowy (tzw. bonus). Jeżeli zatem powód dochodzi stwierdzenia nieważności umów, to członkowie grupy otrzymali od pozwanego korzyść bez podstawy prawnej, co pomniejsza ich roszczenia. Jednocześnie wskazał, że 78 członków grupy ze 122 otrzymało taki bonus.
  • Niektóre z roszczeń zostały ujednolicone nie poprzez obniżenie, lecz poprzez podwyższenie, co jest niedopuszczalne w świetle art. 2 u.p.g. Błąd ten prowadzi do rozpadu 48 podgrup z53 z uwagi na niezachowanie w podgrupie minimum dwóch członków, których roszczenia byłyby prawidłowo ujednolicone poprzez obniżenie. Wskazywała, że w ramach poszczególnych podgrup, niektórzy członkowie dochodzą jedynie rekompensaty straty w postaci uiszczonej składki, inni dodatkowo utraconych korzyści w postaci niewypłacenia zysku wypracowanego z polisy.

Odnośnie roszczenia 2. wskazywała, że:

  • Indywidulanej analizy wymagają w szczególności: stopień świadomości konsumenta, korzystanie z usług doradcy inwestycyjnego, zawieranie umowy przy okazji zaciągania kredytu długoterminowego – zawieranie umów w kanale bancassurance, wprowadzenie w błąd przez pośredników ubezpieczeniowych, okoliczności wypowiadania umowy – moment wypowiedzenia i różnej proporcji pobranej opłaty likwidacyjnej do wartości zgromadzonych środków, indywidualne okoliczności warunkujące legitymację członków grupy do dochodzenia roszczeń (przykładowe reklamacje składane przez członków grupy, wniosek M. T. o zawarcie umowy ubezpieczenia na rzecz E. B. (1)).

Okoliczności towarzyszące zawieraniu umów są zasadniczo odmienne:

  1. Postanowienia tabeli opłat są zróżnicowane i składają się z 10-11 punktów wyznaczających różną wysokość opłat. Pomimo, iż roszczenia członków podgrup opiewają w wartościach bezwzględnych na zbliżone kwoty, to stosunek pobranej opłaty do wartości polisy znacząco się różni. W ramach grupy dochodzone są roszczenia z tytułu zwrotu pobranej opłaty likwidacyjnej w wysokości od 100% do 16,55% kapitału zgromadzonego na polisie. Zatem stopień naruszenia interesów konsumentów jest diametralnie różny. Tym samym podstawa faktyczna nie jest jednakowa. Wobec członków grupy nie zastosowano takiego samego postanowienia umowy (tabele przytoczone na s. 41-42 pozwu i załączniki do pozwu nr 9.1-9.6).
  2. Umowy zawarto w oparciu o różne wzorce umów, przewidujące różne poziomy opłat likwidacyjnych (np. 18 członków zawarło umowy w oparciu o (…), który przewidywał trzy warianty obliczania opłaty likwidacyjnej, a zatem zachodzą odmienne poziomy opłaty likwidacyjnej.
  3. Indywidualnej analizy wymagają w szczególności: stopień świadomości konsumenta, korzystanie z usług doradcy inwestycyjnego, zawieranie umowy przy okazji zaciągania kredytu długoterminowego – zawieranie umów w kanale bancassurance, wprowadzenie w błąd przez pośredników ubezpieczeniowych.
  4. Roszczenie 2. zostało błędnie ujednolicone (art. 2 u.d.p.g.).

Pozwana powoływała się na różne okresy wypowiedzenia umowy wskazując, iż w każdym kolejnym roku obowiązywania umowy, opłata likwidacyjna proporcjonalnie malała.

Pobrana przez pozwaną opłata likwidacyjna, choć zbliżona kwotowo, stanowi odmienną podstawę faktyczną, bowiem kwota ta stanowiła od 100% do 29% kapitału zgromadzonego przez ubezpieczającego na polisie. Powód błędnie ujednolicił w ten sposób roszczenia co najmniej w 24 podgrupach. W odniesieniu do 17 z 34 podgrup, skutkuje to ich rozpadem (załącznik nr 47).

Ponadto, pozwana zakwestionowała reprezentację grupy przez Miejskiego Rzecznika Konsumentów w U. M. S., zważywszy na wykonywanie przez Rzecznika zadań własnych powiatu. Wobec powyższego, w jej ocenie, Rzecznik nie ma uprawnień do reprezentacji konsumentów niebędących mieszkańcami danego powiatu. W związku z tym grupa liczy mniej niż 10 prawidłowo reprezentowanych członków.

Zważywszy na błędne wyliczenia roszczeń co do zasady, oświadczenia nie stanowią prawidłowej zgody na ujednolicenie (załącznik nr 49).

W piśmie procesowym z 12 listopada 2015 r. (k. 9419-9510 – tom 48) powód dokonał zmiany powództwa, żądając:

  1. zasądzenia zwrotu opłaty likwidacyjnej w oparciu o niedozwolone, w rozumieniu 385 1 § 1 k.c., postanowienia umów ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi, wskazując na utworzone 38 podgrup członków;

ewentualnie z uwagi na nieważność całych umów

  1. ustalenia, że pozwana ponosi odpowiedzialność wobec 120 wymienionych w tym piśmie członków grupy z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia wynikającego z wykonywania przez członków grupy nieważnych umów.

Powód wskazał roszczenia poszczególnych podgrup członków:

Podgrupa 1

  1. na rzecz: (…), kwoty 896,31 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 896,31 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 2

  1. na rzecz: (…), kwoty 2.451,83 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 2.451,83 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 3

  1. na rzecz: (…), kwoty 2.874,08 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 2.874,08 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 2.874,08 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  4. na rzecz: (…), kwoty 2.874,08 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 4

  1. na rzecz: (…), kwoty 3.257,19 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 3.257,19 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 5

  1. na rzecz: (…), kwoty 3.360,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 3.360,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 3.360,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  4. na rzecz: (…), kwoty 3.360,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  5. na rzecz: (…), kwoty 3.360,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 6

  1. na rzecz: (…), kwoty 3 599,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 3.599,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 3.599,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  4. na rzecz: (…), kwoty 3.599,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  5. na rzecz: (…), kwoty 3.599,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  6. na rzecz: (…), kwoty 3.599,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  7. na rzecz: (…), kwoty 3.599,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  8. na rzecz: (…), kwoty 3.599,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  9. na rzecz: (…), kwoty 3.599,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  10. na rzecz: (…), kwoty 3.599,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  11. na rzecz: (…), kwoty 3.599,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  12. na rzecz: (…), kwoty 3.599,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  13. na rzecz: (…), kwoty 3.599,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  14. na rzecz: (…), kwoty 3.599,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  15. na rzecz: (…), kwoty 3.599,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 7

  1. na rzecz: (…), kwoty 3.973,18 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 3.973,18 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 8

  1. na rzecz: (…), kwoty 4.150,71 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 4.150,71 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 9

  1. na rzecz: (…), kwoty 4.500,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 4.500,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 4.500,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 10

  1. na rzecz: (…), kwoty 4.963,73 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 4.963,73 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 11

  1. na rzecz: (…), kwoty 5.260,52 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 5 260,52 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 12

  1. na rzecz: (…), kwoty 5.651,92 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 5.651,92 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 5.651,92 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 13

  1. na rzecz: (…), kwoty 6.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 6.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 6.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 15

  1. na rzecz: (…), kwoty 6.745,47 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 6.745,47 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 16

  1. na rzecz: (…), kwoty 7.200,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 7.200,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 7.200,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 17

  1. na rzecz: (…), kwoty 8.298,64 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 8.298,64 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 18

  1. na rzecz: (…), kwoty 8.400,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 8.400,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 8.400,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  4. na rzecz: (…), kwoty 8.400,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 19

  1. na rzecz: (…), kwoty 8.424,73 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 8.424,73 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 20

  1. na rzecz: (…), kwoty 8.999,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 8.999,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 8.999,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  4. na rzecz: (…), kwoty 8.999,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  5. na rzecz: (…), kwoty 8.999,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  6. na rzecz: (…), kwoty 8.999,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  7. na rzecz: (…), kwoty 8.999,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  8. na rzecz: (…), kwoty 8.999,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 21

  1. na rzecz: (…), kwoty 9.904,94 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 9.904,94 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 9.904,94 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 22

  1. na rzecz: (…), kwoty 10.505,47 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 10.505,47 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 10.505,47 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 23

  1. na rzecz: (…), kwoty 12.600,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 12.600,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 24

  1. na rzecz: (…), kwoty 15.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 15.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 15.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 25

  1. na rzecz: (…), kwoty 17.441,74 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 17.441,74 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 17.441,74 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 26

  1. na rzecz: (…), kwoty 17.999,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 17.999,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 17.999,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  4. na rzecz: (…), kwoty 17.999,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  5. na rzecz: (…), kwoty 17.999,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  6. na rzecz: (…), kwoty 17.999,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  7. na rzecz: (…), kwoty 17.999,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  8. na rzecz: (…), kwoty 17.999,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  9. na rzecz: (…), kwoty 17.999,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  10. na rzecz: (…), kwoty 17.999,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 27

  1. na rzecz: (…), kwoty 21.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 21.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 21.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 28

  1. na rzecz: (…), kwoty 27.116,36 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 27.116,36 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 29

  1. na rzecz: (…), kwoty 30.563,16 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 30.563,16 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 30.563,16 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 30

  1. na rzecz: (…), kwoty 36.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 36.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 31

  1. na rzecz: (…), kwoty 36.980,59 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 36.980,59 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 32

  1. na rzecz: (…), kwoty 45.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 45.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 33

  1. na rzecz: (…), kwoty 50.130,73 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 50.130,73 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 34

  1. na rzecz: (…), kwoty 53.982,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 53.982,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 53.982,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 35

  1. na rzecz: (…), kwoty 65.415,49 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 65.415,49 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 36

  1. na rzecz: (…), kwoty 84.512,06 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 84.512,06 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 37

  1. na rzecz: (…), kwoty 127.586,47 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 127.586,47 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

Podgrupa 38

  1. na rzecz: (…), kwoty 319.836,28 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 319.836,28 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

W piśmie z 11 grudnia 2015 r. (k. 10472-10538 – tom 53) strona powodowa wskazała na kolejną modyfikację powództwa, poprzez przystąpienie nowych członków grupy z analogicznymi żądaniami, jak w zmodyfikowanym powództwie, konkretyzując wysokość poszczególnych kwot, ze wskazaniem na odsetki od dnia wniesienia pisma.

Podgrupa 5

  1. na rzecz: (…), kwoty 3.360,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia niniejszego pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 3.360,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia niniejszego pisma do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 3.360,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia niniejszego pisma do dnia zapłaty;
  4. na rzecz: (…), kwoty 3.360,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia niniejszego pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 9

  1. na rzecz: (…), kwoty 4.500,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 4.500,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 4.500,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  4. na rzecz: (…), kwoty 4.500,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 14

  1. na rzecz: (…), kwoty 6.655,90 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 6.655,90 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 16

  1. na rzecz: (…), kwoty 7.200,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 7.200,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 18

  1. na rzecz: (…), kwoty 8.400,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 24

  1. na rzecz: (…), kwoty 15.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 15.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 27

  1. na rzecz: (…), kwoty 21.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 30

  1. na rzecz: (…), kwoty 36.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 36.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 36.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 32

  1. na rzecz: (…), kwoty 45.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 45.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 35

  1. na rzecz: (…), kwoty 65.415,49 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 39

  1. na rzecz: (…), kwoty 1.700,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 1.700,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 40

  1. na rzecz: (…), kwoty 2.500,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 2.500,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 42

  1. na rzecz: (…), kwoty 3.600,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 3.600,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 3.600,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  4. na rzecz: (…), kwoty 3.600,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  5. na rzecz: (…), kwoty 3.600,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  6. na rzecz: (…), kwoty 3.600,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  7. na rzecz: (…), kwoty 3.600,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  8. na rzecz: (…), kwoty 3.600,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  9. na rzecz: (…), kwoty 3.600,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 43

  1. na rzecz: (…), kwoty 5.040,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 5.040,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 5.040,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 44

  1. na rzecz: (…), kwoty 5.400,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 5.400,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 5.400,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  4. na rzecz: (…), kwoty 5.400,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  5. na rzecz: (…), kwoty 5.400,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 45

  1. na rzecz: (…), kwoty 5.589,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 5.589,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 46

  1. na rzecz: (…), kwoty 6.300,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia niniejszego pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 6.300,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia niniejszego pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 47

  1. na rzecz: (…), kwoty 7.028,80 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia niniejszego pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 7.028,80 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia niniejszego pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 48

  1. na rzecz: (…), kwoty 7.500,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 7.500,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 7.500,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 49

  1. na rzecz: (…), kwoty 9.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 9.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 9.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  4. na rzecz: (…), kwoty 9.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  5. na rzecz: (…), kwoty 9.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  6. na rzecz: (…), kwoty 9.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  7. na rzecz: (…), kwoty 9.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty

liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

  1. na rzecz: (…), kwoty 9.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 9.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 9.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  4. na rzecz: (…), kwoty 9.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  5. na rzecz: (…), kwoty 9.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  6. na rzecz: (…), kwoty 9.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  7. na rzecz: (…), kwoty 9.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  8. na rzecz: (…), kwoty 9.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 50

  1. na rzecz: (…), kwoty 10.080,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 10.080,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 51

  1. na rzecz: (…), kwoty 11.109,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 11.109,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 11.109,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 52

  1. na rzecz: (…), kwoty 13.291,57 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 13.291,57 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 53

  1. na rzecz: (…), kwoty 16.800,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 16.800,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 16.800,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 54

  1. na rzecz: (…), kwoty 17.568,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 17.568,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 55

  1. na rzecz: (…), kwoty 17.882,69 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 17.882,69 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 56

  1. na rzecz: (…), kwoty 18.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 18.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 18.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  4. na rzecz: (…), kwoty 18.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  5. na rzecz: (…), kwoty 18.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  6. na rzecz: (…), kwoty 18.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  7. na rzecz: (…), kwoty 18.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  8. na rzecz: (…), kwoty 18.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  9. na rzecz: (…), kwoty 18.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  10. na rzecz: (…), kwoty 18.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  11. na rzecz: (…), kwoty 18.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  12. na rzecz: (…), kwoty 18.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  13. na rzecz: (…), kwoty 18.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 57

  1. na rzecz: (…), kwoty 18.051,54 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 18.051,54 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 58

  1. na rzecz: (…), kwoty 23.365,06 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 23.365,06 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 23.365,06 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 59

  1. na rzecz: (…), kwoty 27.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 27.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 60

  1. na rzecz: (…), kwoty 28.800,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 28.800,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 28.800,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 61

  1. na rzecz: (…), kwoty 36.996,66 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 36.996,66 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 62

  1. na rzecz: (…), kwoty 53.994,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 53.994,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 63

  1. na rzecz: (…), kwoty 129.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 129.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  3. na rzecz: (…), kwoty 129.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 64

  1. na rzecz: (…), kwoty 141.291,24 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 141.291,24 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 65

  1. na rzecz: (…), kwoty 150.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 150.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 66

  1. na rzecz: (…), kwoty 180.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 180.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;

Podgrupa 67

  1. na rzecz: (…), kwoty 342.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty;
  2. na rzecz: (…), kwoty 342.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia złożenia pisma do dnia zapłaty.

Ustosunkowując się do modyfikacji i rozszerzenia powództwa, strona pozwana w piśmie procesowym z 2 marca 2016 r. (k. 12532-12579 – tom 63) podtrzymała w całości stanowisko wyrażone w odpowiedzi na pozew, w tym wszystkie wnioski, twierdzenia i zarzuty oraz wnioski dowodowe zawarte w odpowiedzi na pozew.

Podnosiła, iż konstrukcja zmienionego powództwa jest wadliwa. Roszczenie o ustalenie odpowiedzialności z uwagi na nieważność umów na życie z ufk jest roszczeniem dalej idącym, zatem powinno ono być zgłoszone w pierwszej kolejności.

Ponadto pomiędzy żądaniem głównym a ewentualnym nie zachodzi związek przedmiotowy. Każde z roszczeń zgłoszonych przez powoda dotyczy innego przedmiotu.

Zgłoszenie żądania ustalenia odpowiedzialności w miejsce żądania zapłaty jest równoznaczne z cofnięciem pierwotnego roszczenia pierwszego. Jednak cofnięcie roszczenia pierwszego jest nieskuteczne z uwagi na naruszenie art. 19 ust. 1 u.d.p.g., który wymaga do tego zgody ponad połowy członków grupy. Załączone do pisma z 12 listopada 2015 r. oświadczenia zmieniające oświadczenia o przystąpieniu do grupy nie zawierają wyraźnej zgody na cofnięcie dawnego roszczenia pierwszego, a jedynie na dochodzenie nowego roszczenia o ustalenie.

Niezależnie od powyższego pozwana podtrzymywała, iż postępowanie grupowe w niniejszej sprawie jest niedopuszczalne, co uzasadnia odrzucenie pozwu, zaś ewentualny wniosek pozwanej o ustanowienie kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu jest uzasadniony i zasługuje na uwzględnienie.

W piśmie procesowym z 4 kwietnia 2016 r. (k. 16404-16432 – tom 83) strona powodowa szczegółowo ustosunkowała się do twierdzeń i zarzutów podnoszonych przez pozwaną Spółkę, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie zarówno w kwestii dopuszczalności postępowania grupowego, jak i merytorycznych podstaw wywiedzionego powództwa.

W kolejnym piśmie procesowym datowanym 21 kwietnia 2016 r. (fax k. 16478-16489; pismo z datą prezentaty 26 kwietnia 2016 r. – k. 16492-16494 + zał. k. 16495-16501 – tom 83), strona powodowa zgłosiła wystąpienie dwóch członków grupy wobec zaspokojenia ich roszczeń przez pozwaną, mianowicie (…) zamieszkałej w B. i zaliczonej uprzednio – w wyniku modyfikacji powództwa z 11 grudnia 2015 r. – do podgrupy 18 oraz (…) zamieszkałego w B. i zaliczonego uprzednio – w wyniku tej samej modyfikacji powództwa – do podgrupy 42.

W wyniku tego wystąpienia:

  • grupa reprezentowana przez powoda liczy obecnie 238 członków,
  • zmianie uległa lista członków grupy z podziałem na podgrupy, co zostało już wyżej uwzględnione w niniejszym postanowieniu,
  • po wystąpieniu ww. dwóch członków, roszczenia pozostałych członków grupy w podgrupach 18 i 42 są ujednolicone prawidłowo, z zachowaniem wymogu art. 2 ust. 2 u.d.p.g.

Sąd ustalił i zważył, co następuje.

Powód w pozwie złożył wniosek o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym.

Tryb rozpoznawania spraw z tzw. pozwów zbiorowych reguluje ustawa z 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz. U. z 2010 r. Nr 7 poz. 44) – dalej u.d.p.g.

I

Pierwszą kwestią podlegającą ocenie Sądu jest dopuszczalność takiego trybu postępowania. Z tych względów Sąd zobligowany jest do wydania postanowienia o odrzuceniu pozwu, bądź też postanowienia o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym (art. 10 ust. 1 u.d.p.g.).

Przesłanki warunkujące dopuszczalność postępowania grupowego podzielić można na:

  1. materialnoprawne, które obejmują roszczenia:
  • o ochronę konsumentów,
  • z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny,
  • z tytułu czynów niedozwolonych, z wyjątkiem roszczeń o ochronę dóbr osobistych (art. 1 ust 2 u.d.p.g.), oraz
  1. procesowe, które muszą spełniać kryteria:
  • jednorodzajowości,
  • tej samej lub takiej samej podstawy faktycznej,
  • muszą być dochodzone przez co najmniej 10 osób (art. 1 ust. 1 u.d.p.g.).

W sprawach o roszczenia pieniężne dodatkową przesłanką jest ujednolicenie wysokości roszczeń, przy uwzględnieniu wspólnych okoliczności sprawy. Ujednolicenie wysokości może nastąpić w podgrupach liczących co najmniej 2 osoby (art. 2 ust. 1 i 2 u.d.p.g.).

Ostatecznie, w zmodyfikowanym powództwie, powód domaga się zasądzenia zwrotu kwot opłaty likwidacyjnej na podstawie postanowień umów łączących strony jako klauzul abuzywnych, a zatem bezskutecznych. Podnosi, iż pobrane przez pozwaną opłaty są rażąco wygórowane.

Jedynie na wypadek uznania przez Sąd, iż skarżone umowy są nieważne w całości, wniósł o ustalenie odpowiedzialności pozwanej z tychże umów.

II

W tym miejscu, przed przystąpieniem do omówienia zasadniczych przesłanek dopuszczalności pozwu grupowego, należy odnieść się do zarzutu pozwanej podniesionego w piśmie procesowym z 2 marca 2016 r. w zakresie niedopuszczalnego, w jej ocenie, w świetle art. 19 u.d.p.g., cofnięcia powództwa.

Zdaniem Sądu, poprzez kolejne modyfikacje, strona powodowa nie cofnęła powództwa w żadnym zakresie, a jedynie zmieniła kolejność dochodzonych roszczeń. W tym przypadku nie była konieczna zgoda, o której mowa w powołanym wyżej przepisie. Sytuacja opisana w dyspozycji ww. normy prawnej obejmuje zgoła odmienną czynność procesową o zupełnie innych skutkach.

III

Na marginesie należy zwrócić także uwagę, iż na obecnym etapie Sąd rozpoznaje formalne przesłanki dopuszczalności pozwu grupowego. Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym nie rozstrzyga, czy zgoda członków grupy na czynności dyspozytywne musi mieć charakter uprzedni wobec podejmowanej czynności. Podobnie jak w większości wypadków, gdy zgoda taka wymagana jest przepisami k.p.c., nie wynika to także z istoty samej czynności.

Z procesowego punktu widzenia najbardziej pożądaną byłaby oczywiście sytuacja, gdyby reprezentant uzyskał uprzednią zgodę większości członków grupy i przedstawił ją sądowi równocześnie z dokonywaniem czynności procesowych, które tej zgody wymagają. Wydaje się jednak, że lege non distinguente zgoda ta może mieć charakter zarówno uprzedni, jak i następczy w stosunku do podejmowanej czynności.

Trzeba również zauważyć, iż zgody na ujednolicenie roszczeń w poszczególnych podgrupach zostały wyrażone w sposób ewentualny. Poszczególni członkowie podgrup wyrazili tym samym wolę oparcia swoich roszczeń na dwóch ewentualnych podstawach materialnoprawnych, nie wyłączając możliwości skorzystania z którejkolwiek z nich. Reprezentant grupy mógł zatem zmienić kolejność dochodzenia roszczeń w niniejszym postępowaniu.

Sytuacja prawna członków grupy w żaden sposób nie uległa zmianie. W przypadku oddalenia pierwszego roszczenia, Sąd zobligowany będzie do rozpoznania roszczenia ewentualnego. Należy pamiętać także, iż to powód jest gospodarzem procesu, który formułuje swoje żądania oraz wskazuje okoliczności i dowody na ich poparcie.

IV

W świetle powyższego, za chybiony na obecnym etapie postępowania uznać należy również zarzut, iż zastosowana konstrukcja zmiany powództwa jest wadliwa.

Zarzutu tego nie sposób zakwalifikować jako dyskwalifikującego rozpoznanie przedmiotowej sprawy w postępowaniu grupowym. Pozwana wchodzi nim na grunt zagadnień prawnomaterialnych, te zaś będą rozpoznane we właściwym procesie.

V

Chybione są również twierdzenia pozwanej na poparcie żądania odrzucenia pozwu, sugerujące, iż zastosowana przez reprezentanta grupy konstrukcja roszczeń jest nieprawidłowa z uwagi na fakt, że pomiędzy żądaniem głównym a ewentualnym nie zachodzi związek przedmiotowy; każde z roszczeń dotyczy innego przedmiotu.

Odnosząc się do tego zarzutu, należy ponownie rozróżnić roszczenia prawnomaterialne od roszczeń procesowych. To drugie, według dominującego obecnie stanowiska judykatury, to twierdzenie powoda o istnieniu jego uprawnienia podlegającego ochronie prawnej. Twierdzenie to nie musi być powiązane z rzeczywistym stosunkiem prawnym istniejącym pomiędzy stronami procesu. Na potwierdzenie braku istnienia powiązania pomiędzy roszczeniem procesowym a prawami i obowiązkami stron procesu, wynikającymi z prawa materialnego, wskazać można chociażby na brak obowiązku powoływania w pozwie podstawy prawnej zgłoszonych żądań.

Tak więc roszczenia procesowe podlegają łączeniu, a dopuszczalność ich dochodzenia w jednej sprawie jest uregulowana w art. 191 k.p.c. Przepis ten umożliwia dochodzenie w jednym pozwie kilku roszczeń przeciwko temu samemu pozwanemu, o ile są spełnione następujące warunki: tożsamość stron, tożsamość trybu rozpoznawania zgłoszonych roszczeń, brak kwalifikowania się któregokolwiek z roszczeń do postępowania odrębnego, istnienie właściwości rzeczowej sądu ze względu na ogólną wartość roszczeń oraz bez względu na wartość przedmiotu sporu.

Powyższe warunki stanowią jedyne ograniczenie możliwości kumulowania kilku roszczeń w jednym pozwie przeciwko temu samemu pozwanemu. Połączone mogą być więc roszczenia niepozostające ze sobą w związku, oparte na innej podstawie faktycznej oraz wynikające z różnych uprawnień materialnoprawnych.

Sam fakt łącznego dochodzenia kilku roszczeń nie wpływa na ich samodzielność procesową, która przejawia się np. w ich oddzielnym rozpoznaniu i rozstrzygnięciu, a także samodzielnym zakresie skutków, jakie wywiera ich zgłoszenie w pozwie oraz wydanie w stosunku do nich prawomocnego rozstrzygnięcia. Jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 18 października 2013 r., sygn. akt III CZP 58/13: „Możliwość zgłoszenia żądania ewentualnego istnieje tak w sprawach o świadczenie, ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego bądź prawa, czy o ukształtowanie stosunku prawnego lub prawa. Nie zostało wyłączone oparcie żądania ewentualnego na odmiennej podstawie faktycznej, czy też prawnej, niż żądanie główne”.

Oba roszczenia wywiedzione przez stronę powodową, mimo iż oparte na odmiennych podstawach faktycznych, można zakwalifikować przy tym do trybu postępowania grupowego, regulowanego przez powołaną na wstępie ustawę.

Niewątpliwie roszczenie dochodzone w postępowaniu grupowym dotyczy roszczenia procesowego. Ową jednolitość roszczeń, na którą powołuje się pozwana, należy rozpatrywać przez pryzmat dochodzenia roszczeń jednorodzajowych w tym sensie, iż ustawa nakłada wymóg dochodzenia przez wszystkich powodów zasądzenia świadczenia, ustalenia bądź ukształtowania prawa lub stosunku prawnego. Inaczej rzecz ujmując członkowie grupy muszą zgłosić to samo żądanie, wspólne w danej grupie roszczeń procesowych.

Wykluczona na gruncie omawianej ustawy byłaby więc jedynie sytuacja, w której część członków grupy dochodziłaby kontroli incydentalnej wzorców umownych i zapłaty, zaś inni wnosiliby o ustalenie nieważności umowy z ufk i zapłaty.

Z takim przypadkiem, z uwagi na sposób formułowania poszczególnych roszczeń, na gruncie niniejszego postępowania z całą pewnością nie mamy do czynienia. Wspólność okoliczności faktycznych na których opierane jest powództwo (roszczenie główne i ewentualne) z całą pewnością nie wpłynie na czas rozpoznania zgłoszonych roszczeń przez Sąd, nie niwecząc celów postępowania grupowego. Strona powodowa nie naruszyła przy tym żadnych przepisów postępowania, skutkujących niedopuszczalnością powództwa i koniecznością odrzucenia pozwu grupowego.

Ustawa procesowa – kodeks postępowania cywilnego – dopuszcza kumulację roszczeń, z której to możliwości ustawodawca nie zrezygnował w ustawie o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym.

W ocenie Sądu oba roszczenia konsumentów (rozpoznawane odrębnie) dochodzone w niniejszej sprawie są roszczeniami jednego rodzaju, opartymi na takiej samej podstawie faktycznej.

Dokonując wykładni pojęcia jednorodzajowości roszczeń na tle przepisów ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, jak i pojęcia podstawy faktycznej oraz ujednolicenia roszczenia, w przypadku których to pojęć ustawodawca zaniechał ich definicji, należy każdorazowo brać pod uwagę zasadnicze cele postępowania grupowego. Istotą postępowania grupowego jest skumulowanie roszczeń wielu osób w jednym postępowaniu. Taka kumulacja jest uzasadniona ze względu na ekonomikę postępowania oraz niecelowość prowadzenia wielu podobnych spraw.

Trzeba mieć również na uwadze, iż zbyt wąska czy też ścisła interpretacja tychże przesłanek (reprezentowana przez pozwaną), w praktyce wpłynęłaby na ograniczenie dopuszczalności postępowania grupowego jako określonej, wyodrębnionej instytucji prawa procesowego. Nie takie, jak się wydaje, było założenie wprowadzenia do polskiego porządku prawnego tego uregulowania.

Podsumowując, w każdym przypadku ocena wskazanych przesłanek należy przede wszystkim do Sądu, który biorąc pod rozwagę okoliczności danej sprawy, rozważa czy zgłoszone przez grupę powodów roszczenie nadaje się do rozpoznania w trybie przedmiotowej ustawy.

VI

Roszczenia oparte na jednakowej podstawie faktycznej to roszczenia, których podstawę stanowi taka sama podstawa faktyczna (przesłanka sensu stricto) lub roszczenia, których istotne okoliczności faktyczne są wspólne (przesłanka sensu largo). Przesłanka jednorodzajowości roszczeń odnosi się do roszczeń wynikających z jednego typu stosunku prawnego.

Powyższe rozumienie jednorodzajowości roszczeń nie jest związane z jednakową podstawą prawną. Jednakowość norm prawnych stanowiących podstawę roszczeń nie jest bowiem, w świetle art. 1 ust. 1 ustawy, przesłanką dopuszczalności powództwa grupowego. Odmienność podstaw prawnych nie będzie stanowić przeszkody do wniesienia powództwa grupowego, ale należy pamiętać o konieczności spełnienia przesłanki jednakowej podstawy faktycznej. O jednorodzajowości roszczeń decyduje więc występujący między nimi związek o charakterze faktycznym.

Przez podstawę faktyczną roszczeń dochodzonych w postępowaniu grupowym należy rozumieć zespół faktów, które uzasadniają żądanie powoda w postępowaniu grupowym.

VII

Roszczenia mogą być oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej. Powinny one wynikać z jednego zdarzenia bądź zdarzeń podobnych do siebie (zob. M. Sieradzka (w:)Komentarz do art. 1 u.d.p.g., System Informacji Prawnej LEX).

Ta sama podstawa faktyczna powództwa występuje, gdy ten sam zespół faktów staje się podstawą uprawień i wiąże strony postępowania (M. Jędrzejewska, Współuczestnictwo procesowe Istota – zakres – rodzaje, Warszawa 1975, s. 95).

Z kolei z taką samą podstawą faktyczną mamy do czynienia, gdy wystąpi analogiczny zespół faktów w zakresie konkretnego roszczenia (M. Jędrzejewska, Współuczestnictwo procesowe Istota – zakres – rodzaje, Warszawa 1975, s. 212).

Taka sama podstawa faktyczna roszczeń występuje, gdy mamy do czynienia z wielością zdarzeń, które wykazują podobieństwo.

Podsumowując, wymóg tej samej lub takiej samej podstawy faktycznej powództwa oznacza, iż podstawę faktyczną powództwa nie muszą stanowić tożsame okoliczności, a za wystarczające należy uznać ich istotne podobieństwo.

Na kanwie rozpoznawanego przypadku, owo podobieństwo niewątpliwie zachodzi. Mamy do czynienia z roszczeniami o zapłatę określonych kwot pieniężnych w wysokości pobranej opłaty likwidacyjnej.

VIII

Wskazać też należy, iż na gruncie ustawy o postępowaniu w sprawach grupowych nie ma żadnego znaczenia, czy roszczenia wynikają z tego samego czy z różnych stosunków prawnych. W przepisie art. 1 ust. 1 u.d.p.g. mowa jest jedynie o tym, że roszczenia mają być oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej.

Zróżnicowanie sytuacji członków grupy w zakresie wskazywanych przez pozwaną takich okoliczności jak: odmienna treść i warunki umów ubezpieczenia, stosowanie różnych wzorców umownych, udział różnych pośredników i osób wykonujących czynności agencyjne, czy odmienny sposób realizacji istotnych obowiązków informacyjnych przez osoby pośredniczące w zawieraniu umów, nie wpływa na ocenę jednakowości podstawy faktycznej powództwa.

W rozpoznawanej sprawie chodzi o umowy zawierane z wykorzystaniem wzorca umownego, obejmującego sporną klauzulę dotyczącą uprawnienia ubezpieczyciela do pobierania opłat w rażąco wygórowanej wysokości, stanowiącej całość lub część wartości rachunku polisy, w przypadku rozwiązania umowy ubezpieczenia.

IX

Bezspornie spełnione jest także kryterium odpowiedniej liczebności grupy oraz poszczególnych podgrup.

Liczba wszystkich członków wynosi 238 (z grupy wystąpili: (…) oraz (…), będący początkowo w podgrupie 14; (…) został przesunięty z podgrupy 13 do 14; wystąpili także: (…) zaliczona uprzednio w wyniku modyfikacji do podgrupy 8 oraz (…) zaliczony uprzednio – w wyniku tej samej modyfikacji powództwa – do podgrupy 42).

X

Roszczenia należą do kategorii spraw o ochronę konsumentów, wynikających z instytucji niedozwolonych postanowień umów konsumenckich.

W przypadku roszczenia o ustalenie nieważności przedmiotowych umów, zawartych na podstawie kwestionowanych przez stronę powodową wzorców, wspólną okolicznością dla wszystkich członków grupy była znikomość, symboliczność sumy ubezpieczenia, na które opiewały poszczególne polisolokaty (100 zł), bez względu na to, na podstawie których (a także w którym wariancie) z sześciu rodzajów ogólnych warunków umowy zostały one zawarte.

Z okoliczności przytoczonych w pozwie wynika, że roszczenia członków grupy oparte są na takiej samej podstawie faktycznej.

W niniejszej sprawie wszyscy członkowie grupy są osobami fizycznymi, które zawarły z pozwaną umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi, w oparciu o wzorce umowne opracowane przez pozwaną.

Umowy każdego z członków zawarte zostały na czas nieokreślony. Członkowie grupy wpłacali na rachunek pozwanej środki pieniężne w postaci regularnych składek. Każda z umów zawierała postanowienie o prawie pozwanej do pobrania opłaty za wykup ze środków zgromadzonych na rachunku polisy, pochodzących ze składek regularnych należnych w pierwszych 5 lub 3 latach polisowych.

Wysokość tej opłaty stanowiła określony procent – od 98% do 5% albo od 100% do 15% wartości polisy powstałej ze składek regularnych należnych w pierwszych 5 lub 3 latach obowiązywania umowy ubezpieczenia.

Była ona pobierana w przypadku rozwiązania umowy przed upływem 10 lat od jej zawarcia z innego powodu niż śmierć.

W przypadku każdego członka grupy doszło do rozwiązania umowy przed upływem 10 lat od zawarcia umowy z innego powodu niż śmierć, a pozwany pobrał od każdego członka grupy opłatę za wykup, stanowiącą całość lub część środków zgromadzonych przez niego na rachunku polisy.

Każdy z członków grupy zawarł umowę ubezpieczenia na podstawie wzorca umowy (owu), zawierającego analogiczną klauzulę umowną – postanowienie nakładające na konsumenta-członka grupy obowiązek spełnienia na rzecz pozwanej świadczenia pieniężnego tytułem opłaty likwidacyjnej. W każdym owu postanowienie dotyczące pobierania tej opłaty zostało zawarte w rozdziale pod nazwą „Opłata likwidacyjna”. Konsument-członek grupy obowiązany był do uiszczenia na rzecz pozwanej ww. opłaty w przypadku rozwiązania umowy ubezpieczenia lub dokonania wypłaty części wartości polisy.

Rozwiązanie umowy ubezpieczenia następowało między innymi w wyniku zaprzestania opłacania składek i upływu okresu prolongaty lub złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy ubezpieczenia zgodnie z postanowieniami OWU zawartymi w rozdziale „Rozwiązanie umowy ubezpieczenia”.

Pozwany umarzał jednostki uczestnictwa ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych zewidencjonowane na rachunku polisy danego członka grupy i obliczał ich wartość. Kwota wartości polisy przeznaczona do wypłaty była pomniejszana przez pozwanego m. in. o opłatę likwidacyjną.

Wysokość opłat regulowały tabele opłat i limitów. Wysokość opłaty ustalona została jako wielokrotność składki podstawowej, należnej za pierwszy rok polisy. W pierwszych dwóch latach opłata wynosiła 2-krotność składki podstawowej, zaś od 3 do 10 roku od 1,5 krotności do 0,6 (0,3) składki podstawowej.

Na tej podstawie pozwana pobrała z rachunku polisy opłatę likwidacyjną w wysokości do 100% wartości środków pochodzących z umorzenia jednostek uczestnictwa ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych zgromadzonych na podstawowym rachunku polisy. Była ona pobierana w przypadku rozwiązania umowy przed upływem 10 lat od jej zawarcia.

XI

Powód wraz z pozwem złożył:

  • ogólne warunki ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi wraz z tabelami opłat i limitów – do umów o indeksach – PIR/07/08/10, PRE/08/07/18, PPR/07/09/17, PRNB/07/10/22, PSOF/07/10/22, PLUS/08/10/20 (załączniki nr 9.1 do 9.6 pozwu),
  • polisy stanowiące załącznik do oświadczeń członków grupy o przystąpieniu do grupy i wyrażeniu zgody na osobę reprezentanta grupy (załączniki do pozwu nr 6.1.4 do 6.122.4),
  • załączniki dołączone do pisma procesowego z 12 listopada 2015 r. – nr 4.1 do 4.120: oświadczenia członków grupy o zmianie oświadczenia o przystąpieniu do grupy i wyrażeniu zgody na osobę reprezentanta grupy,
  • oraz załącznik nr 6 w postaci aneksu nr 2 z 29 września 2015 r. do umowy reprezentanta grupy z pełnomocnikiem,
  • załączniki do pisma procesowego z 11 grudnia 2015 r. nr 6.123.4 do 6.242.6 i 6.64.2: polisy stanowiące załącznik do oświadczeń członków grupy o przystąpieniu do grupy i wyrażeniu zgody na osobę reprezentanta grupy,
  • oraz wnioski dowodowe o przedstawienie duplikatów polis członków grupy, które pozwana dołączyła wraz z pismem z 04 marca 2016 r.

Taka podstawa powództwa wskazuje, że roszczenia członków grupy oparte są na takiej samej podstawie faktycznej.

Z powyższych względów, zarzuty pozwanej, kwestionujące istnienie takiej samej podstawy faktycznej, Sąd uznał za niezasadne.

XII

Bez znaczenia jest zatem stopień naruszenia interesów poszczególnych konsumentów, zważywszy na procent środków zebranych na polisie, jaki stanowiła pobrana opłata.

Pozwana wskazywała, że w ramach grupy dochodzone są roszczenia z tytułu zwrotu pobranej opłaty likwidacyjnej w wysokości od 100% do 16,55% kapitału zgromadzonego na polisie.

Ponadto wskazywała na brak tożsamości postanowień umowy, zważywszy na różne wzorce, różne warianty obliczania opłaty – różnorodność tabel określających opłaty. Podkreślała rozróżnienie okoliczności związanych z indywidualizacją każdego konsumenta, jego świadomości i warunków zawierania umów.

Odmienność warunków umów i wzorców łączących członków grupy z pozwaną, tryb zawieranych umów – bezpośrednio z ubezpieczycielem albo z pośrednikiem, wykonywanie obowiązku informacyjnego w różny sposób, nie stanowi okoliczności uzasadniających przyjęcie, że roszczenia nie mogą być uznane za oparte na jednakowej podstawie faktycznej. Oceny tej nie zmienia również różna wysokość składek i częstotliwość ich wpłat, czy wysokość opłat wykupu obowiązująca poszczególnych członków grupy. Członkowie grupy opierają bowiem roszczenie na takiej samej podstawie, a więc klauzuli umownej, stanowiącej podstawę dla pozwanej do pobierania opłat wykupu, które według członków grupy są klauzulami abuzywnymi (postanowienie SA w Warszawie z 6 lutego 2015 r., sygn. akt I ACz 43/15, LEX nr 1646028).

Zdaniem Sądu, ta kwestia nie podlega ocenie na wstępnym badaniu pozwu pod kątem dopuszczalności postępowania grupowego. Sąd na tym etapie bada kluczowe i wspólne dla wszystkich członków grupy okoliczności faktyczne sprawy, bez szczegółowej analizy okoliczności charakterystycznych tylko dla pojedynczych lub niektórych członków grupy, a pozostających bez wpływu na przyszłą ocenę prawną dochodzonych roszczeń powodów.

Na wstępnym etapie sprawy istotne dla Sądu są jedynie okoliczności uzasadniające (bądź nie) nadanie biegu pozwowi zgłoszonemu w postępowaniu grupowym.

Weryfikacja podanych w uzasadnieniu pozwu okoliczności jako uzasadniających uwzględnienie powództwa będzie zawsze przedmiotem postępowania dowodowego na etapie merytorycznego rozpoznania sprawy (por. postanowienie SA w Warszawie z 8 sierpnia 2013 r., sygn. akt VI ACz 1639/13, LEX nr 1499167, tak też postanowienie SA w Warszawie z 23 września 2015 r., sygn. akt VI ACz 1117/15, niepubl.).

XIII

Powyższe odnosi się również do zarzutu pozwanej błędnego ujednolicenia roszczenia. Pozwana wskazywała, że pobrana przez nią opłata likwidacyjna, choć zbliżona kwotowo, stanowi odmienną podstawę faktyczną, bowiem kwota ta stanowiła od 100% do 29 % kapitału zgromadzonego przez ubezpieczającego na polisie. Tymczasem w art. 2 u.d.p.g. brak jest przesłanek odnoszących się do proporcjonalności dochodzonych roszczeń.

Ustawodawca wskazuje jedynie na konieczność wskazania ujednoliconej wysokości żądania z ograniczeniem tego wymogu do 2 osób w każdej podgrupie.

Dla potrzeb wstępnej oceny dopuszczalności pozwu, Sąd związany jest okolicznościami podanymi przez powoda. Ocena charakteru sprawy następuje w ramach wskazanego przez powoda roszczenia i podanych przez niego okoliczności faktycznych, które to elementy konkretyzują stosunek prawny zachodzący pomiędzy stronami, kształtują charakter sprawy i tym samym nadają lub odejmują jej przymiot sprawy cywilnej (zob. J. Gudowski (w:) T. Ereciński (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, tom 1, Warszawa 2007, s. 17).

Powód dokonał ujednolicenia roszczenia poprzez wskazanie roszczeń w tych samych wysokościach z zachowaniem wymogu liczebności podgrupy do minimum 2 osób.

Tymczasem pozwana wkracza swoimi zarzutami w kwestie zasadności powództw i ewentualnie ich wysokości, co nie stanowi elementu podlegającego badaniu na obecnym etapie.

XIV

Żądanie ustalenia odpowiedzialności pozwanej również nadaje się do rozpoznania w postępowaniu grupowym. Roszczenia o ustalenie odpowiedzialności są roszczeniami jednego rodzaju. Każde z roszczeń należy również do kategorii spraw o ochronę konsumentów, wynikających z instytucji nieważności umów. Podstawy faktyczne dla obu roszczeń (rozpoznawanych odrębnie) pozostają takie same.

W postępowaniu grupowym dopuszczalne jest powództwo o ustalenie odpowiedzialności pozwanej w sprawie o roszczenie pieniężne wynikające z czynu niedozwolonego stanowiącego jedno zdarzenie (postanowienie SN z 28 stycznia 2015 r. I CSK 533/14 – LEX nr 1648177).

Na marginesie godzi się także napomnieć, iż ujednolicenie dokonane przez stronę powodową w zakresie pierwszego roszczenia nie uniemożliwia rozpoznania sprawy w postępowaniu grupowym.

Należy zgodzić się z pozwaną, iż stwierdzenie nieważności umowy ze względu na jej sprzeczność z ustawowymi elementami umów ubezpieczenia, w których winien przeważać aspekt ochronny, a nie kapitałowy, spowoduje w istocie, iż wyłączona zostanie w toku niniejszego postępowania konieczność rozpatrywania kwestii abuzywności poszczególnych postanowień w zakresie wprowadzenia opłaty likwidacyjnej we wzorach umownych, na podstawie których członkowie grupy zawarli umowy z pozwaną.

Roszczenie o ustalenie jest przy tym ujednolicone w większym stopniu aniżeli roszczenie zwrotu pobranych opłat likwidacyjnych.

Kwestia ta jednak, jak już zaznaczono, rozważana będzie szczegółowo dopiero na etapie merytorycznego rozpoznania sprawy.

XV

W ocenie Sądu, także zarzut pozwanej odnośnie braku reprezentacji grupy przez Miejskiego Rzecznika Konsumentów w U. M. S. ze względu na wykonywanie przez Rzecznika zadań własnych powiatu i braku w związku z tym uprawnień do reprezentacji konsumentów niebędących mieszkańcami danego powiatu, jest bezzasadny.

Zdolność sądowa przysługuje albo nie przysługuje danemu podmiotowi i nie ma charakteru podzielnego, zaś posiadanie zdolności sądowej nie jest uzależnione, czy powiązane z terytorialnym zakresem kompetencji określonego podmiotu. Powiatowemu (miejskiemu) rzecznikowi konsumentów przysługuje zdolność sądowa również wówczas, gdy przystąpią do grupy osoby spoza terenu jego działania.

Skoro powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów może być reprezentantem grupy, to tym samym jest uprawniony do zawarcia umowy, o której mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (postanowienie SA w Warszawie z 06 lutego 2015 r. I ACz 43/15 – LEX nr 1646028, postanowienie SA w Łodzi z 28 września 2011 r. I ACz 836/11 – LEX nr 1499157).

XVI

Żądanie pozwanej zgłoszone w trybie art. 8 u.d.p.g., tj. zabezpieczenie kosztów procesu poprzez zobowiązanie powoda do złożenia kaucji w wysokości 308. 219,80 zł, Sąd uznał za niezasadne.

Pozwana, jako koszty, wskazała koszty zleconych przez siebie opinii w wysokościach 56.779,80 zł, 108.240 zł, i 37.000 zł, wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 43.200 zł od każdego z powodów oraz koszty obsługi administracyjnej w wysokości 135.000 zł. Podniosła, iż budżet miasta S. za 2014 r. nie przewiduje środków na działalność Rzecznika lub przynajmniej wykonywania zadań związanych z ochroną konsumentów, a pozwana nie ma roszczenia o zwrot kosztów do członków grupy.

Strona pozwana określiła swoje koszty w bardzo znacznych kwotach. Należy jednak mieć na uwadze, iż zgodnie art. 98 k.p.c. obowiązkiem zwrotu objęte są koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach, i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

O ile sam fakt sporządzenia opinii przez specjalistów podlega ocenie co do zasadności ich zlecenia, to zasadność wskazywanych kwot za ich sporządzenie nie została w jakikolwiek sposób przybliżona jako celowa. Niebotyczne są też kwoty wskazane przez stronę jako koszty obsługi administracyjnej (135.000 zł), których zasadność poniesienia, poza ogólnikowym stwierdzeniem, nie została uprawdopodobniona.

Ochrona praw konsumentów należy do zadań publicznych wykonywanych przez powiaty lub miasta na prawach powiatu. Zadania te zostały nałożone na samorząd powiatowy mocą art. 4 ust. 1 pkt 18 ustawy o samorządzie powiatowym z 5 czerwca 1998 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. Nr 595) oraz art. 37 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z 16 lutego 2007 r. (Dz. U. z 2007 r. Nr 50 poz. 331).

Samorząd powiatowy jest zobowiązany zapewnić w swoim budżecie środki finansowe na wykonywanie wszystkich zadań publicznych, w tym na ochronę praw konsumentów.

Zadania samorządu powiatowego w zakresie ochrony praw konsumentów wykonuje powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów na podstawie art. 37-43 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, a także na podstawie innych przepisów, w tym art. 4 ust. 2 u.d.p.g. Oznacza to, że rzecznik konsumentów, realizując uprawnienia wynikające z ustawy i występując jako reprezentant grupy w postępowaniu grupowym, wykonuje zadania samorządu powiatowego, finansowane ze środków tego samorządu.

Pozwana, składając taki wniosek, winna uprawdopodobnić po pierwsze, że wytoczone przeciwko niej powództwo jest oczywiście bezzasadne lub, że jego uwzględnienie jest mało prawdopodobne, a zatem nosi cechy „pieniactwa procesowego”, a po drugie, że brak ustanowienia kaucji na zabezpieczenie jej przyszłego roszczenia o zasądzenie zwrotu kosztów procesu uniemożliwi lub poważnie utrudni ich egzekucję od strony powodowej (por. postanowienie SA w Łodzi z 29 listopada 2012 r., sygn. akt I ACz 1485/12, LEX nr 1499166, postanowienie SA w Warszawie z 6 lutego 2015 r., sygn. akt I ACz 43/15, LEX nr 1646028).

Sąd nie dopatrzył się w sprawie niniejszej zarówno oczywistej bezzasadności powództwa, jak również istnienia jakichkolwiek obaw w zakresie ewentualnego egzekwowania swoich roszczeń przez pozwaną.

Wobec powyższego, na mocy art. 222 k.p.c. w zw. art. 24 i na mocy art. 10 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, Sąd postanowił jak w sentencji.


Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie Wydział III Cywilny z dnia 22 kwietnia 2016 r.

  1. Niedozwolonym postanowieniem umownym, zgodnie z art. 3853 pkt 20 kodeksu cywilnego, jest postanowienie przewidujące uprawnienie kontrahenta konsumenta do określenia lub podwyższenia ceny lub wynagrodzenia po zawarciu umowy bez przyznania konsumentowi prawa odstąpienia od umowy.
  2. Powierzchowna różnica w treści postanowień wzorca i tych uznanych przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów za niedozwolone pozwala stwierdzić, że są to klauzule takie same, jak uznane przez sąd za abuzywne.
  3. Bez znaczenia dla uznania za nieważne postanowień wzorca umów deweloperskich zawierających klauzule waloryzacyjne jest zarzut pozwanego, że negocjował z niektórymi członkami grupy wysokość opłaty waloryzacyjnej, a ci, którzy nabyli prawo w drodze umów cesji, zostali poinformowani o wysokości opłaty waloryzacyjnej i nie byli zmuszeni do zawarcia umów cesji.
  4. Dalsze stosowanie postanowień wzorca uznanych za niedozwolone stanowi bezprawne działanie przedsiębiorcy godzące w zbiorowe interesy konsumentów, czyli praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24 ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.
  5. Oświadczenia zawarte w umowach ustanowienia odrębnej własności lokalu i jego sprzedaży, zgodnie z którymi strony znoszą między sobą wszelkie roszczenia wynikające z wykonania umowy na wybudowanie i sprzedaż lokalu mieszkalnego, nie są oświadczeniami co do zrzeczenia się roszczeń o zwrot nienależnej opłaty waloryzacyjnej.
  6. Postanowienia podlegające kontroli na podstawie art. 3851 kodeksu cywilnego są postanowieniami zgodnymi z prawem, lecz, ze względu na dodatkowe przesłanki wskazane w tym przepisie, mogą być uznane za niedozwolone i w konsekwencji niewiążące konsumenta.
  7. Dozwolone jest stosowanie umownych klauzul waloryzacyjnych, o ile kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprawiedliwy.
  8. Skutkiem zastosowania we wzorcu umowy klauzuli niedozwolonej, zgodnie z art. 3851 1 kodeksu cywilnego, jest brak mocy wiążącej tego postanowienia przy zachowaniu skuteczności innych części wzorca.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie III Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Ewa Dietkow (spr.)

Sędziowie:                     SSO Beata Karaczewska-Mazur, SSO Radosław Olszewki

po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2016 r. na rozprawie sprawy z powództwa S. P. przeciwko (…) S. A. z siedzibą w Z. o zapłatę

postanawia:

  1. zasądzić od pozwanego na rzecz [2 członków grupy] solidarnie kwotę 25.606,30 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 4.473,95 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  2. zasądzić od pozwanego na rzecz [1 członek grupy] kwotę 25.606,30 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 4.473,95 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  3. zasądzić od pozwanego na rzecz [1 członek grupy] kwotę 25.606,30 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 4.473,95 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  4. zasądzić od pozwanego na rzecz [2 członków grupy] solidarnie kwotę 10.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 1.820,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  5. zasądzić od pozwanego na rzecz [2 członków grupy] solidarnie kwotę 10.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 1.820,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  6. zasądzić od pozwanego na rzecz [2 członków grupy] solidarnie kwotę 10.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 1.820,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  7. zasądzić od pozwanego na rzecz [2 członków grupy] solidarnie kwotę 5.901,29 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 1.124,19 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  8. zasądzić od pozwanego na rzecz [2 członków grupy] solidarnie kwotę 5.901,29 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 1.124,19 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  9. zasądzić od pozwanego na rzecz [2 członków grupy] solidarnie kwotę 5.901,29 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 1.124,19 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  10. zasądzić od pozwanego na rzecz [2 członków grupy] solidarnie kwotę 7.502,87 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 1.396,43 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  11. zasądzić od pozwanego na rzecz [1 członek grupy] kwotę 7.502,87 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 1.396,43 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  12. zasądzić od pozwanego na rzecz [1 członek grupy] kwotę 13.550,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 2.423,50 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  13. zasądzić od pozwanego na rzecz [1 członek grupy] kwotę 13.550,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 2.423,50 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  14. zasądzić od pozwanego na rzecz [1 członek grupy] kwotę 13.550,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 2.423,50 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  15. zasądzić od pozwanego na rzecz [1 członek grupy] kwotę 19.923,27 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 3.507,49 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  16. zasądzić od pozwanego na rzecz [2 członków grupy] solidarnie kwotę 19.923,27 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 3.507,49 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  17. zasądzić od pozwanego na rzecz [2 członków grupy] solidarnie kwotę 30.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 5.220,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  18. zasądzić od pozwanego na rzecz [1 członek grupy] kwotę 30.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 5.220,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  19. zasądzić od pozwanego na rzecz [2 członków grupy] solidarnie kwotę 17.234,36 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 3.050,15 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  20. zasądzić od pozwanego na rzecz [2 członków grupy] solidarnie kwotę 17.234,36 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 3.050,15 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  21. zasądzić od pozwanego na rzecz [3 członków grupy] solidarnie kwotę 22.747,84 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 19.923,27 zł od dnia 5 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od 1 dnia stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty i od kwoty 2.824,57 zł od dnia 19 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 3.987,18 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  22. zasądzić od pozwanego na rzecz [2 członków grupy] solidarnie kwotę 22.747,84 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 19.923,27 zł od dnia 5 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty, od kwoty 2.824,57 zł od dnia 19 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 3.987,18 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  23. zasądzić od pozwanego na rzecz [2 członków grupy] solidarnie kwotę 11.314,42 z ustawowymi odsetkami od dnia 19 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 2.044,16 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  24. zasądzić od pozwanego na rzecz [1 członek grupy] kwotę 11.314,42 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od 1 dnia stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 2.044,16 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  25. zasądzić od pozwanego na rzecz [2 członków grupy] solidarnie kwotę 25.916,96 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 4.526,54 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  26. zasądzić od pozwanego na rzecz [2 członków grupy] solidarnie kwotę 25.916,96 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 4.526,54 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  27. zasądzić od pozwanego na rzecz [1 członek grupy] kwotę 16.063,55 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 13.550,00 zł od dnia 5 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty, od kwoty 2.513,55 zł od dnia 19 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 2.851,53 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  28. zasądzić od pozwanego na rzecz [1 członek grupy] kwotę 16.063,55 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 2.851,53 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  29. zasądzić od pozwanego na rzecz [1 członek grupy] kwotę 16.063,55 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 2.851,53 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  30. zasądzić od pozwanego na rzecz [2 członków grupy] solidarnie kwotę 34.611,06 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 30.000,00 zł od dnia 5 lipca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 roku, a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty, od kwoty 4.611,06 zł od dnia 19 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 6.004,66 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  31. zasądzić od pozwanego na rzecz [1 członek grupy] kwotę 69.222,12 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 12.009,32 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  32. zasądzić od pozwanego na rzecz [1 członek grupy] kwotę 3.048,72 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., a od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych do dnia zapłaty oraz kwotę 638,30 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;
  33. oddalić powództwo [3 członków grupy].

 

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym dnia 10 kwietnia 2012 r. powódka S. P., działająca jako reprezentant grupy (oświadczenie zawarte w pozwie – k. 1), wniosła o zasądzenie w postępowaniu grupowym od pozwanego (…) S. A. z siedzibą w Z. na rzecz członków grupy: solidarnie K. i T. małżonków B. kwoty 25.606,30 zł, J. Z. kwoty 25.606,30 zł, solidarnie A. i S. małżonków G. kwoty 10.000,00 zł, solidarnie A. i E. małżonków G. kwoty 30.000,00 zł, solidarnie S. i A. małżonków K. kwoty 5.901,29 zł, solidarnie M. i B. małżonków K. kwoty 10.000,00 zł, solidarnie M. i M. małżonków K. kwoty 7.502,87 zł, solidarnie J. i K. małżonków Ł. kwoty 17.234,36 zł, solidarnie G. i T. małżonków P. kwoty 5.901,29 zł, S. P. kwoty 13.550 zł, P. R. kwoty 19.923,27 zł, P. S. kwoty 7.502,87 zł, solidarnie małżonków T. S. i A. S. (1) kwoty 19.923,27 zł, solidarnie M. i D. małżonków S. kwoty 30.000,00 zł, J. S. kwoty 25.606,30 zł, M. S. (2) kwoty 30.000,00 zł, solidarnie E. i W. małżonków S. i K. S. kwoty 19.923,27 zł, solidarnie małżonków B. T. i M. T. (2) kwoty 17.234,36 zł, M. Z. kwoty 13.550,00 zł – wraz z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia odpisu pozwu do dnia zapłaty. Jako podstawę prawną roszczenia wskazano art. 405 k.c. w zw. z art. 410 § 1 k.c. w zw. z art. 3853 pkt 20 k.c. oraz art. 3851 § 1 k.c. Członkowie grupy złożyli oświadczenia o przystąpieniu do grupy i wyrażeniu zgody co do osoby reprezentanta grupy (k. 23-112). Zastępcą procesowym powódki został ustanowiony adwokat – umowa reprezentanta grupy z pełnomocnikiem (k. 114-117).

Pozwany (…) S. A. w Z. wnosił o odrzucenie pozwu z uwagi na niedopuszczalność postępowania grupowego co do roszczeń opisanych w pozwie, ewentualnie w przypadku uznania dopuszczalności prowadzenia sprawy w postępowaniu grupowym, zobowiązanie powódki do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu w kwocie 66.993,20 zł, tj. w wysokości 20% wartości przedmiotu sporu. W ocenie pozwanego:

  1. roszczenia członków grupy nie są oparte na takiej samej podstawie faktycznej – powódka opiera żądanie pozwu na twierdzeniu, że pozwany stosował wobec członków grupy nieuzgodnione indywidualnie niedozwolone klauzule umowne, tymczasem spośród 19 członków grupy, 10 członków zawarło aneksy usuwające ww. klauzule z umowy lub zmieniające ich treść (przy czym 3 członków grupy zawarło stosowny aneks już łącznie z zawarciem umowy), w konsekwencji do tych 10 osób pozwany podniesie zarzut niestosowania w ogóle przedmiotowych klauzul; 14 członków grupy prowadziło indywidualne negocjacje co do treści umów z pozwanym, w konsekwencji do tych 14 osób pozwany podniesie zarzut, że postanowienia przedmiotowych klauzul były negocjowane indywidualnie. W związku z powyższym, w obrębie grupy, której dotyczy pozew, znajdują się osoby: a) które negocjowały indywidualnie umowę i co do których żadnej z klauzul nie zastosowano w związku z zawartymi aneksami, b) osoby, które nie zawarły aneksu w zakresie klauzul, lecz negocjowały indywidualnie klauzule waloryzacyjne, c) osoby, co do których ww. okoliczności nie zachodzą. W każdym zaś przypadku, wobec poszczególnych członków grupy zachodzą okoliczności dalej indywidualizujące ich sytuację prawną, m. in. okoliczności dotyczące treści aneksów, przebiegu negocjacji umowy, okoliczności związanych z wpłatą kwot pozwanemu. W przypadku niektórych członków grupy, roszczenia wywodzone są nie bezpośrednio z umowy zawartej z pozwanym, a z umowy cesji, której przedmiotem były prawa i obowiązki strony zawierającej umowę z kupującym;
  2. roszczenia pieniężne nie zostały prawidłowo ujednolicone w podgrupach. Jedyne kryterium ujednolicenia roszczeń zastosowane przez powoda to dobór członków grupy parami lub trójkami i zredukowanie roszczeń o większej wartości do wartości najmniejszego roszczenia w danej grupie. Takie pogrupowanie roszczeń w żaden sposób nie realizuje celów postępowania grupowego. Podział dokonany przez powódkę nie pozwala na oderwanie się od okoliczności indywidualnych i rozstrzyganie wspólne o roszczeniach członków danej grupy. Pozwany zawierał z członkami grupy umowy zawierające jeden z 5 wariantów klauzul waloryzacyjnych. Jedynie w przypadku podgrupy 1 i 4 członkowie tych podgrup żądają zapłaty na podstawie tych samych klauzul waloryzacyjnych. W obrębie poszczególnych podgrup są osoby mające różny status z punktu widzenia prowadzenia z pozwanym indywidualnych negocjacji oraz zawarcia, bądź nie zawarcia aneksów do umów. W przypadku części członków grupy żądanie dotyczy waloryzacji ceny mieszkania, natomiast w innych przypadkach dotyczy waloryzacji cen miejsc garażowych.
  3. sprawa nie jest sprawą o ochronę konsumentów, lecz sprawą o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia.

W piśmie procesowym z dnia 17 sierpnia 2012 r. powódka wniosła o oddalenie wniosku pozwanego o odrzucenie pozwu oraz zobowiązanie powódki do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu.

Postanowieniem z dnia 24 stycznia 2013 r. Sąd przyjął sprawę do rozpoznania w postępowaniu grupowym, a w punkcie drugim oddalił wniosek pozwanego o zobowiązanie powoda do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu (k. 1140). Sąd Apelacyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 8 sierpnia 2013 r. oddalił zażalenie pozwanego (k. 1226).

Postanowieniem z dnia 24 września 2013 r. (k. 1242) Sąd dokonał publicznego ogłoszenia o wszczęciu postępowania grupowego poprzez opublikowanie na okres miesiąca w budynku sądowym oraz zamieszczenie w dziennikach: G. (…) oraz (…) ogłoszenia o toczącym się postępowaniu i o możliwości przystąpienia do grupy.

W piśmie procesowym złożonym dnia 28 lutego 2014 r. (k. 1275) powódka S. P., działająca jako reprezentant grupy, w związku z przystąpieniem na skutek ogłoszenia do grupy kolejnych członków, zmieniła żądanie pozwu i wniosła o zasądzenie w postępowaniu grupowym od pozwanego (…) S. A. w Z. na rzecz członków grupy: solidarnie K. i T. małżonków B. kwoty 25.606,30 zł, J. Z. kwoty 25.606,30 zł, J. S. kwoty 25.606,30 zł, solidarnie A. i S. małżonków G. kwoty 10.000,00 zł, solidarnie M. i B. małżonków K. kwoty 10.000,00 zł, solidarnie M. i W. małżonków C. kwoty 10.000,00 zł, solidarnie S. i A. małżonków K. kwoty 5.901,29 zł, solidarnie G. i T. małżonków P. kwoty 5.901,29 zł, solidarnie małżonków M. J. i K. J. kwoty 5.901,29 zł, solidarnie M. i M. małżonków K. kwoty 7.502,87 zł, P. S. kwoty 7.502,87 zł, S. P. kwoty 13.550,00 zł, A. B. kwoty 13.550,00 zł, J. C. kwoty 13.550,00 zł, P. R. kwoty 19.923,27 zł, solidarnie B. i B. małżonków Z. kwoty 19.923,27 zł, solidarnie M. i D. małżonków S. kwoty 30.000,00 zł, M. S. (2) kwoty 30.000,00 zł, solidarnie J. i K. małżonków Ł. kwoty 17.234,36 zł, solidarnie małżonków B. T. i M. T. (2) kwoty 17.234,36 zł, solidarnie E. i W. małżonków S. i K. S. kwoty 22.747,84 zł, solidarnie małżonków T. S. i A. S. (1) kwoty 22.747,84 zł, solidarnie A. i E. małżonków G. kwoty 11.314,42 zł, J. W. kwoty 11.314,42 zł, solidarnie K. i M. małżonków G. kwoty 25.916,96 zł, solidarnie I. i Z. małżonków M. kwoty 25.916,96 zł, M. Z. kwoty 16.063,55 zł, J. J. (1) kwoty 16.063,55 zł, K. K. (1) kwoty 16.063,55 zł, solidarnie A. i E. małżonków G. kwoty 34.611,06 zł, E. G. (3) kwot po 34.611,06 zł, łącznie 69.222,12 zł, R. O. kwoty 3.048,72 zł, solidarnie B. i A. małżonków H., J. H. (1) kwoty 3.048,72 zł – wraz z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia odpisu pozwu do dnia zapłaty. Roszczenia poszczególnych członków grupy zostały ujednolicone w podgrupach, liczących minimum dwie osoby – zestawienie konsumentów – członków grupy wraz z podziałem na podgrupy (k. 1282-1284). Nowi członkowie grupy złożyli oświadczenia o przystąpieniu do grupy i wyrażeniu zgody co do osoby reprezentanta grupy (k. 1286-1342, 2023-2031).

Postanowieniem z dnia 28 października 2014 r. (k. 2065), Sąd w oparciu o ujednoliconą wysokość roszczeń od kwoty najniższej przysługującej członkowi podgrupy, ustalił skład grupy, do której zaliczył następujące osoby:

Podgrupa 1:

  1. K. B. (2) i T. B.
  2. J. Z.
  3. J. S.

Podgrupa 2:

  1. A. G. (1) i S. G.
  2. M. K. (1) i B. K.
  3. M. C. i W. C.

Podgrupa 3:

  1. S. K. i A. K.
  2. G. P. i T. P.
  3. M. J. i K. J.

Podgrupa 4:

  1. M. K. (2) i M. K. (3)
  2. P. S.

Podgrupa 5:

  1. S. P.
  2. A. B.
  3. J. C.

Podgrupa 6:

  1. P. R.
  2. B. Z. (2) i B. Z. (1)

Podgrupa 7:

  1. M. S. (1) i D. S.
  2. M. S. (2)

Podgrupa 8:

  1. K. Ł. i J. Ł.
  2. B. T. i M. T. (1)

Podgrupa 9:

  1. K. S., W. S. (1) i E. S.
  2. T. S. i A. S. (1)

Podgrupa 10:

  1. A. G. (2) i E. G. (1)
  2. J. W.

Podgrupa 11:

  1. K. G. i T. G.
  2. Z. M. i I. M.

Podgrupa 12:

  1. M. Z.
  2. J. J. (1)
  3. K. K. (1)

Podgrupa 13:

  1. A. G. (3) i E. G. (2)
  2. E. G. (3)

Podgrupa 14:

  1. R. O.
  2. B. H., A. H., J. H. (1).

Sąd Apelacyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 8 lipca 2015 r. oddalił zażalenie pozwanego na postanowienie z dnia 28 października 2014 r. (k. 2127).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany (…) S. A. w Z. zawarł z członkami, reprezentowanej przez powódkę S. P. grupy umowy deweloperskie, w których zobowiązał się do wybudowania, na gruncie stanowiącym własność pozwanego, lokali mieszkalnych, garaży, miejsc postojowych i przeniesienia, w wymaganej formie, własności wyodrębnionych lokali mieszkalnych wraz z proporcjonalnymi udziałami w prawie własności gruntu i współwłasnością części wspólnych budynku. Były to następujące umowy: umowa nr (…) z dnia 12 lipca 2007 r. zawarta z K. i T. małżonkami B. (k. 119-124), umowa nr (…) z dnia 26 stycznia 2007 r. zawarta z J. Z. (k. 157-162), umowa nr (…) z dnia 3 marca 2007 r. zawarta z W. S. (2) (k. 656-661), umowa nr (…) z dnia 6 lutego 2006 r. (k. 187-192) wraz z umową cesji nr (…) z dnia 12 marca 2008 r. na rzecz S. i A. małżonków G. (k. 198-199), umowa nr (…) z dnia 15 lutego 2007 r. zawarta z B. i M. małżonkami K. (k. 303-308), umowa nr (…) z dnia 12 sierpnia 2006 r. zawarta z W. i M. małżonkami C., umowa nr (…) z dnia 30 sierpnia 2006 r. (k. 265-270) wraz z umową cesji nr (…) z dnia 16 stycznia 2007 r. na rzecz A. i S. małżonków K. (k. 276-277), umowa nr (…) z dnia 27 stycznia 2007 r. zawarta z G. i T. małżonkami P. (k. 437-442), umowa nr (…) z dnia 18 września 2006 r. (k. 1394-1400) wraz z umową cesji nr (…) z dnia 28 lutego 2007 r. na rzecz M. J. (k. 1403-1404), do którego w wyniku umowy nr (…) z dnia 5 sierpnia 2008 r. przystąpiła K. J. (żona M. J.) (k. 1407-1408), umowa nr (…) z dnia 29 września 2006 r. zawarta z M. i M. małżonkami K. (k. 346-352), umowa nr (…) z dnia 16 sierpnia 2006 r. (k. 558-563) wraz z umową cesji nr (…) z dnia 20 sierpnia 2008 r. zawarta z P. S. (k. 570-571), umowa nr (…) z dnia 20 czerwca 2007 r. zawarta z S. i M. małżonkami P. (k. 477-482), umowa nr (…) z dnia 31 maja 2006 r. (k. 1438-1442, 1449-1453) wraz z umową cesji nr (…) zawartą dnia 3 lipca 2008 r. na rzecz A. Ł. (obecnie B. – kopia skróconego aktu małżeństwa –  k. 2032) –  k. 1459-1460, umowa nr (…) z dnia 28 czerwca 2006 r. (k. 1489-1494), do której w wyniku umowy nr (…) z dnia 18 listopada 2009 r. przystąpiła J. C. (k. 1500-1503), a następnie w wyniku umowy nr (…) z dnia 18 listopada 2009 r. cesji na jej rzecz (k.1504-1508), umowa nr (…) z dnia 30 maja 2007 r. zawarta z P. R. (k. 519-524), umowa nr (…) z dnia 30 maja 2006 r. zawarta z B. i B. małżonkami Z. (k. 1542-1547), umowa nr (…) z dnia 31 stycznia 2007 r. zawarta z M. i D. małżonkami S. (k. 623-628), umowa nr (…) z dnia 31 października 2006 r. zawarta z M. S. (2) (k. 695-700), umowa nr (…) z dnia 31 maja 2007 r. (k. 389-394) wraz z umową nr (…) i (…) 9- (…) z dnia 17 marca 2009 r. zawarta z K. i J. małżonkami Ł. (k. 402-405), umowa nr (…) z dnia 20 kwietnia 2007 r. zawarta z B. T. (k. 793-798), umowa nr (…) z dnia 15 maja 2007 r. zawarta z K. S. oraz E. i W. małżonkami S. (k. 75-755), umowa nr (…) z dnia 9 maja 2006 r. (k. 593-598) wraz z umową cesji nr (…) na rzecz A. S. (1) i T. S. (k. 602-603), umowa nr (…) z dnia 13 kwietnia 2006 r. zawarta z A. G. (2) (k. 1588-1590), umowa nr (…) z dnia 6 stycznia 2006 r. (k. 1608-1611), do której w wyniku umowy nr (…) z dnia 6 maja 2010 r. przystąpił J. W. (k. 1616), a następnie umowy nr (…) z dnia 6 maja 2010 r. cesji na jego rzecz (k. 1617), umowa nr (…) z dnia 1 kwietnia 2006 r. (k. 1633-1641) wraz z umową cesji nr (…) z dnia 23 lutego 2009 r. na rzecz T. i K. małżonków G. (k. 1642), umowa nr (…) z dnia 31 marca 2006 r. (k. 1669-1674) wraz z umową cesji nr (…) z dnia 29 czerwca 2009 r. na rzecz Z. i I. małżonków M. (k. 1683-1684), umowa nr (…) – (…) z dnia 25 stycznia 2006 r. zawarta z M. Z. i A. S. (2) (k. 827-832), od której na mocy umowy nr (…) z dnia 4 września 2008 r. odstąpił A. S. (2) (k. 838-839), umowa nr (…) zawarta dnia 18 kwietnia 2006 r. (k. 1713-1718) wraz z umową cesji nr (…) z dnia 25 marca 2008 r. na rzecz J. J. (1) (k. 1729-1730), umowa nr (…) z dnia 14 września 2009 r. zawarta z K. K. (1) (k. 1764-1769), umowa nr (…) z dnia 5 września 2006 r. zawarta z E. i A. małżonkami G. (k. 231-236), umowa nr (…) z dnia 23 marca 2007 r. oraz umowa nr (…) z dnia 3 lutego 2007 r. zawarta z E. G. (3) (k. 1820-1825, 1863-1868), umowa nr (…) z dnia 14 października 2006 r. zawarta z J. i E. małżonkami O. (k. 1900-1906) wraz z umową nr (…) z dnia 18 października 2010 r., na mocy której 100% udziałów przejął R. O. (k. 1912-1913), umowa nr (…) z dnia 26 czerwca 2003 r. zawarta z B. i J. H. (2) (k. 1986-1993). We wszystkich umowach pozwany zastosował wzorzec umowy, konsumenci nie negocjowali treści § 7 umów – okoliczność bezsporna, przyznana w zeznaniach członka zarządu pozwanego M. O. w protokole (k. 2610, e-protokół 01:52:14-01:53:19) z dnia 7 kwietnia 2016 r., zeznania J. S. (k. 2552, e-protokół 00:49:02), P. R. (k. 2567, e-protokół 00:41:42), B. Z. (3) (k. 2568, e-protokół 00:48:41), M. S. (2) (k. 2570, e-protokół 01:09:04), B. T. (k. 2572, e-protokół 01:38:14), K. S. (k. 2576v, e-protokół 00:06:30). W umowach z K. i T. małżonkami B., J. Z., B. i M. małżonkami K., K. i J. małżonkami Ł., G. i T. małżonkami P., S. P., P. R., M. i D. małżonkami S., J. S., K. S., E. i W. małżonkami S., małżonkami M. T. (1) i B. T., E. G. (3) postanowienie § 7 brzmiało następująco: Strony ustalają, iż cena podlega zwiększeniu w oparciu „o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych” GUS (wskaźnik wyliczany miesiąc do miesiąca, z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka wskaźnika jest ujemna), począwszy od dnia zawarcia Umowy, licząc od kwoty jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. W przypadku, gdy w analogicznym okresie „wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS będzie wyższy niż „wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych”, wówczas cena zostanie zwaloryzowana według „wskaźnika cen produkcji budowlano-montażowej” GUS. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana miesięcznie, według zasad określonych w niniejszym ustępie, nie dłużej niż do terminu wskazanego w § 6 ust. 1 i 2. Kwotę waloryzacji, obliczoną według powyższych zasad, Kupujący zobowiązuje się wpłacić w terminie wymagalności ostatniej części ceny, nie później niż przed odbiorem lokalu. Sprzedający przedstawi Kupującemu wyliczenie waloryzacji wraz z powiadomieniem o możliwości odbioru lokalu – dowód – § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 120), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 158), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 304), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 390), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 438), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 478), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 520), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 624), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 657), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 751-752), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 794), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 1820), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 1863). W umowie z E. i A. małżonkami G. postanowienie § 7 brzmiało następująco: Strony ustalają, iż cena podlega zwiększeniu w oparciu „o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych” GUS (wskaźnik wyliczany miesiąc do miesiąca, z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka wskaźnika jest ujemna), począwszy od dnia 1 października 2006 r., licząc od kwoty jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. W przypadku, gdy w analogicznym okresie „wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS będzie wyższy niż „wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych”, wówczas cena zostanie zwaloryzowana według „wskaźnika cen produkcji budowlano-montażowej” GUS. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana miesięcznie, według zasad określonych w niniejszych ustępie, nie dłużej niż do terminu wskazanego w § 6 ust. 1 i 2. Kwotę waloryzacji, obliczoną według powyższych zasad Kupujący zobowiązuje się wpłacić w terminie wymagalności ostatniej części ceny, nie później niż przed odbiorem lokalu. Sprzedający przedstawi Kupującemu wyliczenie waloryzacji wraz z powiadomieniem o możliwości odbioru lokalu – dowód § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 232). W umowach z M. i W. małżonkami C., A. i S. małżonkami K., małżonkami M. J. i K. J., M. i M. małżonkami K., P. S., K. K. (1), R. O. postanowienie § 7 brzmiało następująco: Strony ustalają, iż cena podlega zwiększeniu w oparciu „o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych” GUS (wskaźnik wyliczany miesiąc do miesiąca, z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka wskaźnika jest ujemna), począwszy od dnia uzyskania pozwolenia na budowę, licząc od kwoty jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. W przypadku, gdy w analogicznym okresie „wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS będzie wyższy niż „wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych”, wówczas cena zostanie zwaloryzowana według „wskaźnika cen produkcji budowlano-montażowej” GUS. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana miesięcznie, według zasad określonych w niniejszym ustępie, nie dłużej niż do terminu wskazanego w § 6 ust. 1 i 2. Kwotę waloryzacji, obliczoną według powyższych zasad, Kupujący zobowiązuje się wpłacić w terminie wymagalności ostatniej części ceny, nie później niż przed odbiorem lokalu. Sprzedający przedstawi Kupującemu wyliczenie waloryzacji wraz z zawiadomieniem o możliwości odbioru lokalu – dowód § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 1347), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 267), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 1394), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 348), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 560), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 1766), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 1902). W umowie z M. S. (2) postanowienie § 7 miało treść: Strony ustalają, iż cena podlega zwiększeniu w oparciu „o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych” GUS (wskaźnik wyliczany miesiąc do miesiąca, z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka wskaźnika jest ujemna), począwszy od dnia uzyskania prawomocnego zamiennego pozwolenia na budowę, licząc od kwoty, jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. W przypadku, gdy w analogicznym okresie „wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS będzie wyższy niż „wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych”, wówczas cena zostanie zwaloryzowana według „wskaźnika cen produkcji budowlano-montażowej” GUS. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana miesięcznie, według zasad określonych w niniejszym ustępie, nie dłużej niż do terminu wskazanego w § 6 ust. 1 i 2. Kwotę waloryzacji, obliczoną według powyższych zasad Kupujący zobowiązuje się wpłacić w terminie wymagalności ostatniej części ceny, nie później niż przed odbiorem lokalu. Sprzedający przedstawi Kupującemu wyliczenie waloryzacji wraz z zawiadomieniem o możliwości odbioru lokalu – dowód § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 696). W umowach z A. i S. małżonkami G., A. S. (1) i T. S., J. W. oraz M. Z. postanowienie § 7 miało treść: W sytuacji dokonywania wpłat przez Kupującego w ratach, cena podlega waloryzacji o wskaźnik inflacji GUS (z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka GUS jest ujemna), począwszy od dnia uzyskania prawomocnego zamiennego pozwolenia na budowę, liczonej od kwoty, jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana według zasad określonych w nniniejszym ustępie nie dłużej niż w terminie wskazanym w § 6 ust. 1, 2. – dowód § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 188), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 594), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 1608), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 828). W umowach z A. B., J. C., B. i B. małżonkami Z. postanowienie § 7 miało treść: Cena podlega waloryzacji o wskaźnik inflacji GUS (z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka GUS jest ujemna), począwszy od dnia 1 października 2006 r., liczonej od kwoty, jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. Cena, wskazana w ust. 1, będzie waloryzowana według zasad określonych niniejszym ustępie nie dłużej niż w terminie wskazanym w § 6 ust.1 i 2. – dowód § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 1439), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 1490), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 1543). W umowach z A. i E. małżonkami G., K. i T. małżonkami G., Z. i I. małżonkami M., J. J. (1) postanowienie § 7 miało treść: Cena podlega waloryzacji o wskaźnik inflacji GUS (z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka GUS jest ujemna), począwszy od 7 (siódmego) dnia od rozpoczęcia budowy, liczonej od kwoty jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. Cena, wskazana w ust. 1, będzie waloryzowana według zasad określonych w niniejszym ustępie nie dłużej niż w terminie wskazanym w § 6.1, 2 – dowód § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 1588), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 1633v), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 1670), § 7 ust. 2 umowy nr (…) (k. 1714). W umowie z B. H. i J. H. (1) postanowienie § 7 miało treść: W sytuacji dokonywania wpłat przez Kupującego w ratach, cena podlega waloryzacji o 0,5% miesięcznie, począwszy od 32 (trzydziestego drugiego) dnia od daty podpisania niniejszej umowy, liczonej od kwoty jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. Cena, wskazana w ust. 1, będzie waloryzowana według zasad określonych w niniejszy, ustępie, nie dłużej niż do 3 miesięcy od planowanego według umowy terminu przedstawienia Kupującemu lokalu do odbioru – dowód § 7 ust. 2 umowy nr (…) z dnia 26 czerwca 2003 r. (k. 1986-1989).

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej: „UOKiK) decyzją z dnia 28 listopada 2008 r., nr (…), uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów (dalej: „u.o.k.k.”), działania pozwanego polegające na stosowaniu we wzorcach umów między innymi postanowienia: Strony ustalają, iż cena podlega zwiększeniu w oparciu „o wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS (wskaźnik wyliczany miesiąc do miesiąca, począwszy od dnia zawarcia umowy, licząc od kwoty, jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. W przypadku, gdy w analogicznym okresie „wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych” GUS będzie wyższy niż „wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS, wówczas cena zostanie zwaloryzowana według „wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych” GUS. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana miesięcznie, według zasad określonych w niniejszych ustępie, nie dłużej niż do terminu wskazanego w § 6 ust. 1 i 2. Kwotę waloryzacji, obliczoną według powyższych zasad, Kupujący zobowiązuje się wpłacić nie później niż przed odbiorem lokalu. Sprzedający przedstawi Kupującemu wyliczenie waloryzacji. Ponadto Prezes UOKiK stwierdził, że postanowienia uzależniające cenę za metr kwadratowy powierzchni mieszkania od wzrostu wskaźników m. in. inflacji GUS są tożsame z tymi, które są wpisane do rejestru postanowień wzorców umów uznanych za niedozwolone, o których mowa w art. 479 k.p.c. pod poz. 284, 1385, 227. Omawianą decyzją Prezes UOKiK nałożył na pozwanego karę pieniężną w wysokości 1.680.003,00 zł, zobowiązał do zaniechania działań poprzez aneksowanie umów istniejących już w obrocie prawnym z obowiązkiem ich wykonania do dnia 1 marca 2009 r. i złożenia sprawozdania z realizacji tego zobowiązania do dnia 31 marca 2009 r. (decyzja k. 906-936). Pozwany nie zawarł z konsumentami aneksów dotyczących § 7 umów, zawarł aneksy, w których konsumenci mieli prawo odstąpienia od umowy deweloperskiej na zasadach określonych w k.c., byli to: K. i T. małżonkowie B. (aneks nr (…) z dnia 26 lutego 2009 r. – k. 2279-2280), J. Z. (aneks nr (…) z dnia 26 lutego 2009 – k. 2281-2282), M. i W. małżonkowie C. (aneks nr (…) z dnia 12 grudnia 2008 r. – k. 2299-2300), małżonkowie M. J. i K. J. (aneks nr (…) z dnia 7 stycznia 2009 r. – k. 2318-2319), M. i M. małżonkowie K. (aneks nr (…) z dnia 19 grudnia 2008 r. – k. 2320-2321), P. S. (aneks nr (…) z dnia 12 grudnia 2008 r. – k. 2324-2325), A. B. (aneks nr (…) z dnia 28 stycznia 2009 r. – k. 2340-2341), B. i B. małżonkowie Z. (aneks nr (…) z dnia 28 stycznia 2009 r. – k. 2362-2363), M. S. (1) (aneks nr (…) z dnia 6 lutego 2009 r. – k. 2384-2385), K. i J. małżonkowie Ł. (aneks nr (…) – k. 2405-2407), K. S., W. S. (1), E. S. (aneks nr (…) z dnia6 lutego 2009 r. – k. 2413-2414), K. K. (1) (aneks nr (…) z dnia 12 grudnia 2008 r. – k. 2472-2473), R. O. (aneks nr (…) z dnia 7 stycznia 2009 r. – k. 2476-2477). Zmienione aneksami postanowienia umów dotyczyły także § 7 ust. 5 –  konsekwencji zmian stawki podatku VAT. Umowy zawarte przez pozwanego z członkami grupy nie przewidywały prawa odstąpienia od nich w razie zwiększenia ceny mieszkania w oparciu o wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej GUS, czy wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych GUS, czy wskaźnika inflacji GUS (dodatniego) – okoliczność bezsporna, zeznania T. B. (k. 2551, e-protokół 00:34:21), J. Z. (k. 2552, e-protokół 00:46:21), A. G. (1) (k. 2553v, e-protokół 01:26:15), S. K. (k. 2557, e-protokół 02:40:25). Po wydaniu decyzji przez Prezesa UOKiK niektórzy członkowie grupy negocjowali z pozwanym obniżenie obliczonej przez pozwanego waloryzacji ceny lokali lub umorzenie tych płatności. Pozwany nie wyraził zgodny żadnemu z członków grupy na umorzenie płatności, niektórym z nich obniżył dopłaty waloryzacyjne – dowód – korespondencja z pozwanym (k. 884-891, 894-904, 2290-2295, 2304-2315, 2328-2329, 2389-2392, 2411-2412). Sąd Okręgowy w Warszawie, Wydział Ochrony Konkurencji i Konsumentów w wyroku z dnia 27 lipca 2009 r., sygn. akt XVII Amc 335/09 (k. 938-939) uznał za niedozwolone i zakazał pozwanemu wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o treści:

Strony ustalają, iż cena podlega zwiększeniu w oparciu „o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych GUS” (wskaźnik wyliczany miesiąc do miesiąca, z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka wskaźnika jest ujemna), począwszy od dnia zawarcia umowy. W przypadku, gdy w analogicznym okresie „wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS będzie wyższy niż „wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych” wówczas cena zostanie zwaloryzowana według „wskaźnika cen produkcji budowlano-montażowej” GUS. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana miesięcznie, według zasad określonych w niniejszym ustępie, nie dłużej niż do terminu wskazanego w § 6 ust. 1 i 2. Kwotę waloryzacji, obliczoną według powyższych zasad Kupujący zobowiązuje się wpłacić w terminie wymagalności ostatniej części ceny, nie później niż przed odbiorem lokalu. Sprzedający przedstawi Kupującemu wyliczenie waloryzacji wraz z zawiadomieniem o możliwości odbioru lokalu;

Strony ustalają, iż cena podlega zwiększeniu w oparciu „o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych GUS” (wskaźnik wyliczany miesiąc do miesiąca, z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka wskaźnika jest ujemna), począwszy od dnia zawarcia Aneksu. W przypadku, gdy w analogicznym okresie „wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS będzie wyższy niż „wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych” wówczas cena zostanie zwaloryzowana według „wskaźnika cen produkcji budowlano-montażowej” GUS. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana miesięcznie, według zasad określonych w niniejszym ustępie, nie dłużej niż do terminu wskazanego w § 3 niniejszego Aneksu. Kwotę waloryzacji, obliczoną według powyższych zasad Kupujący zobowiązuje się wpłacić w terminie wymagalności ostatniej części ceny, nie później niż przed odbiorem lokalu. Sprzedający przedstawi Kupującemu wyliczenie waloryzacji wraz z zawiadomieniem o możliwości odbioru lokalu – wpis poz. 1883 i 1884 w rejestrze klauzul niedozwolonych, odpis k. 2640-2641. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wyrokiem z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie o sygn. akt XVII AmC 35/10, a następnie Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 15 maja 2012 r. w sprawie o sygn. akt VI ACa 1276/11 orzekły, że jest klauzulą abuzywną stosowane przez pozwanego w umowie postanowienie:

Cena podlega waloryzacji o wskaźnik inflacji GUS (z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka GUS jest ujemna) począwszy od (…) dnia od rozpoczęcia budowy, liczonej od kwoty, jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana według zasad określonych w niniejszym ustępie nie dłużej niż w terminie wskazanym w § 6 ust. 1 i 2 – poz. 4059 w rejestrze klauzul niedozwolonych (k. 2646).

Na żądanie pozwanego, który uzależniał zawarcie umów ustanowienia odrębnej własności lokali i wręczenie im kluczy do mieszkań, członkowie grupy dopłacili obliczoną przez pozwanego kwotę waloryzacji ceny mieszkań – okoliczność bezsporna. K. i T. małżonkowie B. dopłacili pozwanemu kwotę 25.696,91 zł – dowód – rozliczenie lokalu (k. 132). J. Z. dopłaciła kwotę 25.606,30 zł – rachunek (k. 169). J. S. dodatkowo zapłaciła kwotę 26.253,30 zł – dowód – faktura (k. 668). S. i A. małżonkowie G. dopłacili kwotę 10.244,05 zł – dowód – rozliczenie lokalu (k. 206). B. i M. małżonkowie K. dopłacili kwotę 10.000,00 zł – dowód – potwierdzenie przelewu (k. 322). M. i W. małżonkowie C. dopłacili pozwanemu kwotę 10.359,00 zł – dowód – rozliczenie umowy (k. 1364). A. i S. małżonkowie K. dopłacili kwotę 5.901,29 zł – dowód – potwierdzenie przelewu (k. 282). G. i T. małżonkowie P. dopłacili kwotę 7.000,00 zł – dowód – potwierdzenie przelewu (k. 482). Małżonkowie M. J. i K. J. dopłacili pozwanemu kwotę 6.238,89 zł – dowód – potwierdzenie przelewu (k. 1416). M. i M. małżonkowie K. dopłacili kwotę 7.502,87 zł – dowód – rozliczenie waloryzacji (k. 364-367). P. S. dodatkowo zapłacił kwotę 8.081,49 zł – potwierdzenie przelewu (k. 572). S. P. dodatkowo zapłaciła kwotę 13.550,00 zł – potwierdzenie przelewu (k. 494). A. B. dopłaciła pozwanemu kwotę 15.262,49 zł – dowód – pismo A. B. (Ł.) do pozwanego (k. 1467). J. C. dopłaciła pozwanemu kwotę 15.678,01 zł – dowód – rozliczenie wstępne (k. 1512). P. R. dopłacił pozwanemu kwotę 21.288.54 zł – dowód – karta informacyjna (k. 533), przelew (k. 534). B. i B. małżonkowie Z. dopłacili pozwanemu kwotę 21.590,90 zł – dowód – pismo pozwanego z rozliczeniem umowy (k. 1557). M. i D. małżonkowie S. dodatkowo zapłacili kwotę 30.512,04 zł – dowód – rachunek (k. 638). M. S. (2) dopłaciła pozwanemu kwotę 30.000,00 zł – dowód – rozliczenie lokalu (k. 724). K. i J. małżonkowie Ł. dopłacili kwotę 17.493,34 zł – dowód – potwierdzenie przelewu (k. 413). M. T. (1) i B. T. dodatkowo zapłacili kwotę 17.234,36 zł – dowód – karta informacyjna (k. 806). K. S. oraz E. i W. małżonkowie S. dodatkowo zapłacili kwotę 22.747,84 zł – dowód – karta informacyjna (k. 765). A. S. (1) i T. S. dodatkowo zapłacili kwotę 24.048,99 zł – dowód – rozliczenie lokalu (k. 604). A. i E. małżonkowie G. dopłacili pozwanemu kwotę 12.184,51 zł – dowód – rozliczenie wstępne (k. 1594). J. W. dopłacił pozwanemu kwotę 11.314,42 zł – dowód – potwierdzenie przelewu (k. 1624). K. i T. małżonkowie G. dopłacili pozwanemu kwotę 27.529,91 zł – dowód – wyliczenie waloryzacji (k. 1650-1651). I. i Z. małżonkowie M. dopłacili pozwanemu kwotę 25.916,96 zł – dowód – rozliczenie (k. 1693). M. Z. dodatkowo zapłaciła kwotę 16.387,84 zł – dowód – rozliczenie lokalu (k. 843), polecenie przelewu (k. 844). J. J. (1) dopłaciła pozwanemu kwotę 16.063,55 zł – dowód – rozliczenie wstępne (k. 1731). K. K. (1) dopłacił pozwanemu kwotę 16.502,17 zł – dowód – faktury (k. 1787-1788). E. i A. małżonkowie G. dopłacili kwotę 39.617,14 zł – dowód – potwierdzenie wykonania przelewu (k. 245). E. G. (3) dopłaciła pozwanemu łącznie kwotę 80.187,37 zł dowody – rozliczenia (k. 1835, 1838, 1875). R. O. dopłacił pozwanemu kwotę 3.839,68 zł – dowód karty informacyjne, faktury (k. 1925-1948). B. i A. małżonkowie H., J. H. (1) dopłacili pozwanemu kwotę 3.048,72 zł – dowód – karta informacyjna (k. 1995). Członkowie grupy byli informowani przez pozwanego, że nie uiszczenie dopłaty stanowiącej waloryzację obliczoną przez pozwanego i tym samym nie zawarcie umów przeniesienia własności lokali w formie aktu notarialnego, spowoduje nałożenia na konsumenta kary finansowej – dowód – zeznania J. S. (k. 2552, v e-protokół 01:03:14), A. G. (1) (k. 2553v, e-protokół 01:26:32; k. 2554 v, e-protokół 01:38:37), W. C. (k. 2555v, e-protokół 02:04:14), M. J. (k. 2558v, e-protokół 03:00:41), S. P. (k. 2564, e-protokół 00:12:47), J. C. (k. 2566, e-protokół 00:29:39), M. S. (2) (k. 2570, e-protokół 01:09:51), M. S. (1) (k. 2571, e-protokół 01:20:22-01:21:15), D. S. (k. 2571, e-protokół 01:27:12), A. G. (2) (k. 2578, e-protokół 00:34:17), J. J. (1) (k. 2606, e-protokół 00:19:52), E. G. (3) (k. 2607v, e-protokół 00:50:17), R. O. (k. 2610, e-protokół 01:37:55). Dla pozwanego stosowanie klauzuli waloryzacyjnej obliczanej według wyższego wskaźnika waloryzacji miało na celu zmniejszenie ryzyka finansowego – okoliczność przyznana przez pozwanego (k. 2611). Ze wszystkimi członkami grupy pozwany zawarł umowy przeniesienia własności lokali w formie aktu notarialnego – bezsporne. Prezes UOKiK decyzją z dnia 11 grudnia 2009 r. (…) nr (…) w pkt I (utrzymaną w mocy na podstawie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 lutego 2015 r. w sprawie o sygn. akt VI ACa 567/14) uznał działanie pozwanego polegające na kierowaniu do konsumentów informacji wprowadzających w błąd co do oceny i akceptacji przez Prezesa UOKiK ostatecznej treści postanowień przekazywanych konsumentom w ramach procesu aneksowania umów przedwstępnych sprzedaży za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 2 pkt 3 u.o.k.k. i stwierdził zaniechanie jej stosowania z dniem 1 marca 2009 r., a także zobowiązany do zapłacenia kary w kwocie 1.596.678,00 zł – dowód – decyzja (k. 2614-2631, wyrok k. 2633-2634).

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego:

Strony przedstawiły dowody w sprawie, którymi były przede wszystkim dokumenty urzędowe – umowy sporządzone w formie aktów notarialnych, decyzje Prezesa UOKiK, wyroki Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz dokumenty prywatne – korespondencja stron, umowy deweloperskie z aneksami, umowy cesji i przekazy pieniężne. Sąd dał wiarę dokumentom urzędowym i prywatnym na okoliczności określone dyspozycjami art. 244 i 245 k.p.c., przy czym żadna ze stron nie kwestionowała ich prawdziwości i autentyczności, ani nie wzbudziły one wątpliwości Sądu co do czasu i miejsca ich powstania. Okoliczności faktyczne nie były między stronami sporne. Zeznania stron potwierdzały te niesporne okoliczności. W szczególności nie było kwestionowane, że postanowienia umowne § 7 ust. 2 umów deweloperskich, dotyczące klauzuli waloryzacyjnej nie były indywidualnie uzgodnione z członkami grupy, członkowie grupy nie mieli rzeczywistego wpływu na treść tych postanowień. Do zamknięcia rozprawy pozwany nie dowiódł, że prowadził negocjacje co od treści umów z niektórymi członkami grupy, a także że wprowadził do umów prawo odstąpienia na skutek klauzuli waloryzacyjnej.

 

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Przesądzona została w sprawie dopuszczalność dochodzenia roszczeń członków grupy w postępowaniu grupowym. Nie ma wątpliwości, że charakter i podstawa faktyczna dochodzonych roszczeń uzasadniają przyjęcie, że roszczenia te mają charakter roszczeń o ochronę konsumentów w rozumieniu art. 1 ust. 2 ustawy z 17 grudnia 2009 roku o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (dalej jako: u.d.p.g.). Roszczenia wszystkich członków grupy dochodzone w niniejszym postępowaniu są roszczeniami konsumentów w stosunku do przedsiębiorcy.

Zgodnie z treścią art. 3851 § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowieni umowne). Niedozwolonym postanowieniem umownym zgodnie z art. 3853 pkt 20 k.c. jest postanowienie przewidujące uprawnienie kontrahenta konsumenta do określenia lub podwyższenia ceny lub wynagrodzenia po zawarciu umowy bez przyznania konsumentowi prawa odstąpienia od umowy. Stosowana przez pozwanego we wzorcach umów zawartych z członkami grupy lub ich poprzednikami prawnymi klauzula waloryzacyjna upoważniała pozwanego do samodzielnego i jednostronnego podwyższenia ceny z wyraźnym wyłączeniem jej obniżenia w oparciu o „wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych” GUS, „wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS lub wskaźnik inflacji GUS. Wbrew zarzutowi pozwanego żaden członek grupy nie negocjował z pozwanym treści klauzul waloryzacyjnych. Nie zostały zawarte z członkami grupy żadne aneksy dotyczące rewizji wzorca w § 7 ust. 2. Wzorce umów nie przewidywały uprawnienia konsumenta do odstąpienia od umowy w przypadku zwiększenia ceny lokalu mieszkalnego na skutek waloryzacji. Dla uznania klauzuli zawartej w § 7 ust. 2 wzorców umów deweloperskich z członkami grupy i ich poprzednikami prawnymi za abuzywną podstawowe znaczenie mają prawomocne orzeczenia Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Na tej podstawie do prowadzonego przez Prezesa UOKiK jawnego rejestru klauzul niedozwolonych wpisane zostały stosowane przez pozwanego w § 7 ust. 2 wzorców umów klauzule waloryzacyjne. W orzecznictwie panowała rozbieżność co do tego, czy prawomocność materialna działa przeciwko wszystkim przedsiębiorcom stosującym takie postanowienie w swoich wzorcach, czy też tylko przeciwko temu przedsiębiorcy, przeciwko któremu zapadł wyrok, tj. czy skutki prawomocności materialnej obejmują tylko klauzulę zawartą w konkretnym wzorcu, poddaną ocenie w postępowaniu, czy też rozciągają się także na zawarte w innych wzorcach postanowienia tej samej treści – identycznie brzmiące lub mimo odmiennego brzmienia tożsame treściowo – względnie nawet postanowienia podobne. Przyjmowano bowiem dwa stanowiska. Jedno odwołujące się do brzmienia art. 365 § 1 i art. 366 k.p.c., zakładało, że za przedmiot postępowania prowadzonego na podstawie przepisów art. 47936 -47945 k.p.c. należy uznać konkretne postanowienie z konkretnego wzorca umowy, a nie postanowienie umowne w ogóle. Prawomocność materialna wyroku może więc rozciągać się tylko na to konkretne postanowienie. Przy podejściu szerszym akcentowano wzgląd na efektywność ochrony prawnej w ramach kontroli abstrakcyjnej, gdyż dokonanie jakichkolwiek zmian w postanowieniu uznanym wcześniej za niedozwolone, choćby o charakterze redakcyjnym, powodowałoby konieczność wytaczania kolejnego powództwa o uznanie również „zmienionego” postanowienia za niedozwolone i czyniłoby tę ochronę często iluzoryczną, ułatwiałoby obchodzenie jej skutków. Nie było przy tym wątpliwości, że prawomocność materialna działa na rzecz każdego podmiotu, który mógłby wytoczyć powództwo przeciwko danemu przedsiębiorcy, choćby nie brał udziału w prawomocnie zakończonym postępowaniu. Wątpliwości rozstrzygnął Sąd Najwyższy w uchwale składu 7 sędziów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie o sygn. akt III CZP 17/15, OSNC 2016/4/40, w której stwierdził: prawomocność materialna wyroku uznającego postanowienie wzorca umowy za niedozwolone wyłącza powództwo o uznanie za niedozwolone postanowienia tej samej treści normatywnej, stosowanego przez przedsiębiorcę pozwanego w sprawie, w której wydano ten wyrok (art. 365 i 366 k.p.c.). Prawomocność materialna wyroku uznającego postanowienie wzorca umowy za niedozwolone  także po wpisaniu tego postanowienia do rejestru (art. 47945 § 2 k.p.c.) – nie wyłącza powództwa o uznanie za niedozwolone postanowienia tej samej treści normatywnej, stosowanego przez przedsiębiorcę niebędącego pozwanym w sprawie, w której wydano ten wyrok (art. 365 i 366 w zw. z art. 47943 k.p.c.).

W tej sytuacji istotne jest, że to przeciwko pozwanemu Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów stosowane w § 7 ust. 2 wzorca umów klauzule waloryzacyjne uznał za abuzywne. Były to postanowienia: Strony ustalają, iż cena podlega zwiększeniu w oparciu „o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych GUS” (wskaźnik wyliczany miesiąc do miesiąca, z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka wskaźnika jest ujemna), począwszy od dnia zawarcia umowy. W przypadku, gdy w analogicznym okresie „wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS będzie wyższy niż „wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych” wówczas cena zostanie zwaloryzowana według „wskaźnika cen produkcji budowlano-montażowej” GUS. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana miesięcznie, według zasad określonych w niniejszym ustępie, nie dłużej niż do terminu wskazanego w § 6 ust. 1 i 2. Kwotę waloryzacji, obliczoną według powyższych zasad Kupujący zobowiązuje się wpłacić w terminie wymagalności ostatniej części ceny, nie później niż przed odbiorem lokalu. Sprzedający przedstawi Kupującemu wyliczenie waloryzacji wraz z zawiadomieniem o możliwości odbioru lokalu; Strony ustalają, iż cena podlega zwiększeniu w oparciu „o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych GUS” (wskaźnik wyliczany miesiąc do miesiąca, z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka wskaźnika jest ujemna), począwszy od dnia zawarcia Aneksu. W przypadku, gdy w analogicznym okresie „wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS będzie wyższy niż „wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych” wówczas cena zostanie zwaloryzowana według „wskaźnika cen produkcji budowlano-montażowej” GUS. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana miesięcznie, według zasad określonych w niniejszym ustępie, nie dłużej niż do terminu wskazanego w § 3 niniejszego Aneksu. Kwotę waloryzacji, obliczoną według powyższych zasad Kupujący zobowiązuje się wpłacić w terminie wymagalności ostatniej części ceny, nie później niż przed odbiorem lokalu. Sprzedający przedstawi Kupującemu wyliczenie waloryzacji wraz z zawiadomieniem o możliwości odbioru lokalu – wpis poz. 1883 i 1884 w rejestrze klauzul niedozwolonych oraz postanowienie: Cena podlega waloryzacji o wskaźnik inflacji GUS (z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka GUS jest ujemna) począwszy od (…) dnia od rozpoczęcia budowy, liczonej od kwoty jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana według zasad określonych w niniejszym ustępie nie dłużej niż w terminie wskazanym w § 6 ust. 1 i 2. Ponadto Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów decyzją z dnia 28 listopada 2008 r., nr (…), uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 2 pkt 1 u.o.k.k., działania pozwanego polegające na stosowaniu we wzorcach umów między innymi postanowienia: Strony ustalają, iż cena podlega zwiększeniu w oparciu „o wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS (wskaźnik wyliczany miesiąc do miesiąca, począwszy od dnia zawarcia umowy, licząc od kwoty jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. W przypadku, gdy w analogicznym okresie „wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych” GUS będzie wyższy niż „wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS, wówczas cena zostanie zwaloryzowana według „wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych” GUS. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana miesięcznie, według zasad określonych w niniejszym ustępie, nie dłużej niż do terminu wskazanego w § 6 ust. 1 i 2. Kwotę waloryzacji, obliczoną według powyższych zasad Kupujący zobowiązuje się wpłacić nie później niż przed odbiorem lokalu. Sprzedający przedstawi Kupującemu wyliczenie waloryzacji. Zdaniem Sądu decyzja Prezesa jest prawidłowa, gdyż postanowienie ww. treści jest klauzulą abuzywną. Uznane za niedozwolone i wpisane do jawnego rejestru postanowień wzorców umowy (art. 47945 § 1-3 k.p.c.) prowadzonego przez Prezesa UOKiK zostały wszystkie stosowane przez pozwanego z członkami grupy lub ich poprzednikami prawnymi w przypadku cesji i nie zmienione postanowienia w § 7 ust. 2 wzorca umów deweloperskich za wyjątkiem postanowienia zawartego w umowie z B. H. i J. H. (1) z dnia 26 czerwca 2003 r.. Postanowienia wzorca umowy deweloperskiej w § 7 ust. 2 są tożsame w treści (normatywnie) z wpisanymi do jawnego rejestru. Nie ma racji pozwany podnosząc, że w stosunku do jedenastu członków grupy mają zastosowanie wpisane do rejestru klauzule abuzywne, gdyż inne różnią się od wpisanych. Klauzule wpisane do rejestru, a cytowane wyżej, wbrew poglądowi pozwanego, nie różnią się od zamieszczonych we wzorcu umowy zawartej z innymi członkami grupy E. i A. małżonkami G. o treści: Strony ustalają, iż cena podlega zwiększeniu w oparciu „o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych” GUS (wskaźnik wyliczany miesiąc do miesiąca, z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka wskaźnika jest ujemna), począwszy od dnia 1 października 2006 r., licząc od kwoty jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. W przypadku, gdy w analogicznym okresie „wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS będzie wyższy niż „wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych”, wówczas cena zostanie zwaloryzowana według „wskaźnika cen produkcji budowlano-montażowej” GUS. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana miesięcznie, według zasad określonych w niniejszych ustępie, nie dłużej niż do terminu wskazanego w § 6 ust. 1 i 2. Kwotę waloryzacji, obliczoną według powyższych zasad Kupujący zobowiązuje się wpłacić w terminie wymagalności ostatniej części ceny, nie później niż przed odbiorem lokalu. Sprzedający przedstawi Kupującemu wyliczenie waloryzacji wraz z powiadomieniem o możliwości odbioru lokalu. W umowach z M. i W. małżonkami C., A. i S. małżonkami K., małżonkami M. J. i K. J., M. i M. małżonkami K., P. S., K. K. (1), R. O. postanowienie wzorca w § 7 brzmiało następująco: Strony ustalają, iż cena podlega zwiększeniu w oparciu „o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych” GUS (wskaźnik wyliczany miesiąc do miesiąca, z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka wskaźnika jest ujemna), począwszy od dnia uzyskania pozwolenia na budowę, licząc od kwoty jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. W przypadku, gdy w analogicznym okresie „wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS będzie wyższy niż „wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych”, wówczas cena zostanie zwaloryzowana według „wskaźnika cen produkcji budowlano-montażowej” GUS. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana miesięcznie, według zasad określonych w niniejszych ustępie, nie dłużej niż do terminu wskazanego w § 6 ust. 1 i 2. Kwotę waloryzacji, obliczoną według powyższych zasad Kupujący zobowiązuje się wpłacić w terminie wymagalności ostatniej części ceny, nie później niż przed odbiorem lokalu. Sprzedający przedstawi Kupującemu wyliczenie waloryzacji wraz z zawiadomieniem o możliwości odbioru lokalu. W umowie z M. S. (2) postanowienie wzorca w § 7 miało treść: Strony ustalają, iż cena podlega zwiększeniu w oparciu „o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych” GUS (wskaźnik wyliczany miesiąc do miesiąca, z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka wskaźnika jest ujemna), począwszy od dnia uzyskania prawomocnego zamiennego pozwolenia na budowę, licząc od kwoty jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. W przypadku, gdy w analogicznym okresie „wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej” GUS będzie wyższy niż „wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych”, wówczas cena zostanie zwaloryzowana według „wskaźnika cen produkcji budowlano-montażowej” GUS. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana miesięcznie, według zasad określonych w niniejszym ustępie, nie dłużej niż do terminu wskazanego w § 6 ust. 1 i 2. Kwotę waloryzacji, obliczoną według powyższych zasad Kupujący zobowiązuje się wpłacić w terminie wymagalności ostatniej części ceny, nie później niż przed odbiorem lokalu. Sprzedający przedstawi Kupującemu wyliczenie waloryzacji wraz z zawiadomieniem o możliwości odbioru lokalu. W umowach z A.i S. małżonkami G., A. S. (1) i T. S., J. W. oraz M. Z. postanowienie § 7 miało treść: W sytuacji dokonywania wpłat przez Kupującego w ratach, cena podlega waloryzacji o wskaźnik inflacji GUS (z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka GUS jest ujemna), począwszy od dnia uzyskania prawomocnego zamiennego pozwolenia na budowę, liczonej od kwoty jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. Cena wskazana w ust. 1 będzie waloryzowana według zasad określonych w niniejszym ustępie nie dłużej niż w terminie wskazanym w § 6 ust. 1 i 2. W umowach z A. B., J. C., B. i B. małżonkami Z. postanowienie § 7 miało treść: Cena podlega waloryzacji o wskaźnik inflacji GUS (z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka GUS jest ujemna), począwszy od dnia 1 października 2006 r., liczonej od kwoty jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. Cena, wskazana w ust. 1, będzie waloryzowana według zasad określonych w niniejszym ustępie nie dłużej niż w terminie wskazanym w § 6 ust. 1 i 2. W umowach z A. i E. małżonkami G., K. i T. małżonkami G., Z. i I. małżonkami M., J. J. (1) postanowienie § 7 miało treść: Cena podlega waloryzacji o wskaźnik inflacji GUS (z wyłączeniem sytuacji, gdy stawka GUS jest ujemna), począwszy od 7 (siódmego) dnia od rozpoczęcia budowy, liczonej od kwoty jaka pozostała do zapłaty do pełnej wartości umowy. Cena, wskazana w ust. 1, będzie waloryzowana według zasad określonych w niniejszy, ustępie nie dłużej niż w terminie wskazanym w § 6 ust. 1 i 2. Nie trzeba zawiłej analizy językowej by stwierdzić, że różnica w treści postanowień wzorca i uznanych przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów za niedozwolone jest powierzchowna, tak, że można stwierdzić, iż są to klauzule takie same, jak uznane przez sąd za abuzywne. Kosmetyczna zmiana redakcyjna nie może mylić. Brzmienie tych klauzul jest prawie takie samo, jak uznanych za abuzywne i nie mogą być przez Sąd ocenione odmiennie przy uwzględnieniu całej treści wzorca umowy za dozwolone. Tym bardziej, że pozostała treść wzorca we wszystkich umowach z uwzględnieniem tych wzorców, w których § 7 został uznany za klauzulę abuzywną, jest taka sama. Nie ma racji pozwany podnosząc, że § 7 każdego wzorca jest klauzulą określającą główne świadczenia stron. Klauzula taka nie określa świadczenia głównego, a wprowadza jedynie umowny (choć zawarty we wzorcu) reżim jego podwyższenia.

Pozwany miał pełną świadomość, że stosowane przez niego klauzule waloryzacyjne są niedozwolonymi postanowieniami umownymi. Mimo wpisania tych klauzul do rejestru prowadzonego przez Prezesa UOKiK pozwany nie zmieniał treści wzorców umów deweloperskich, a przed zawarciem umów ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży egzekwował od konsumentów – członków grupy dopłatę do ceny lokalu mieszkalnego jako opłatę waloryzacyjną. Stosował bardzo podobne klauzule w różnych wzorcach chcąc uniknąć zarzutu, że są to dokładnie te same postanowienia, a więc wszczęcia procedury z art. 26 u.o.k.k., czego i tak nie uniknął. Bez znaczenia dla uznania za nieważne postanowień wzorca umów deweloperskich zawierających klauzule waloryzacyjne był zarzut pozwanego, że negocjował z niektórymi członkami grupy wysokość opłaty waloryzacyjnej, a ci, którzy nabywali prawo w drodze umów cesji byli informowani o wysokości opłaty waloryzacyjnej i nie byli zmuszeni do zawarcia umowy cesji. Istotnie pozwany w niektórych wypadkach zmniejszył na wniosek konsumenta opłatę waloryzacyjną. Nie znaczy to jednak, że w sprawie występują członkowie grupy, którzy w ogóle nie zapłacili opłaty waloryzacyjnej na tej podstawie, że negocjowali z pozwanym usunięcie § 7 ust. 2 ze wzorca umowy deweloperskiej lub zapłacili niewielką dopłatę na tej podstawie, że zmieniono we wzorcach umowy na całkowicie odmienną od wcześniejszej klauzulę waloryzacyjną. Trzeba zaznaczyć, że dalsze stosowanie postanowień wzorca uznanych za niedozwolone stanowi bezprawne działanie przedsiębiorcy godzące w zbiorowe interesy konsumentów, czyli praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24 ust. 2 u.o.k.k. Oznacza to, że występuje podstawa do realizacji ochrony konsumentów przed niedozwolonymi postanowieniami wzorca umowy w trybie postępowania administracyjnego – art. 26 i n. u.o.k.k.. Pozwany, nie zważając na uznanie stosowanych przez niego klauzul waloryzacyjnych za niedozwolone, stosował je egzekwując od członków grupy opłaty waloryzacyjne. Dodatkowo dezinformował konsumentów, że dostosował swoją praktykę do akceptowanych przez Prezesa UOKiK postanowień w ramach procesu aneksowania umów przedwstępnych sprzedaży, za co ten decyzją z dnia 11 grudnia 2009 r. (…) nr (…) w pkt I uznał działanie pozwanego za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 2 pkt 3 u.o.k.k. i stwierdził zaniechanie jej stosowania z dniem 1 marca 2009 r., a także zobowiązał pozwanego do zapłacenia kary finansowej.

Bez znaczenia jest zmiana § 9 wzorca umów deweloperskich wprowadzona przez pozwanego w aneksach o treści: stronom przysługuje prawo odstąpienia od umowy na zasadach określonych w k.c.. Nie była to bowiem zmiana klauzuli waloryzacyjnej. Zmiana ta nie stanowiła również wykonania wytycznych Prezesa UOKiK. Za wprowadzanie konsumentów w błąd co do wprowadzania zmian, jakoby zgodnie z wytycznymi Prezesa UOKiK działania pozwanego zostały uznane za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Pozwany nie wprowadził do wzorca umów deweloperskich z członkami grupy lub ich poprzednikami prawnymi zapisów zawierających prawo odstąpienia od umowy w przypadku podwyższenia przez pozwanego ceny za lokal z zastosowaniem klauzuli waloryzacyjnej. Możliwość odstąpienia od umowy na zasadach określonych w k.c. tj. w oparciu o przepisy art. 491 k.c. i 492 k.c., nie pozwalała na odstąpienie od umowy z powodu podwyższenia przez dewelopera ceny za lokal mieszkalny.

Umowy zawarte z członkami grupy nie były umowami przedwstępnymi, a deweloperskimi. Oświadczenia, które znalazły się w umowach ustanowienia odrębnej własności lokalu i jego sprzedaży pomiędzy pozwanym a kilkoma członkami grupy, zgodnie z którymi znoszą między sobą wszelkie roszczenia wynikające z wykonania umowy na wybudowanie i sprzedaż lokalu mieszkalnego, nie są oświadczeniem co do zrzeczenia się roszczeń o zwrot nienależnej opłaty waloryzacyjnej. Takiego wyraźnego oświadczenia żaden członek grupy nie złożył, a stosując regułę art. 65 § 1 i 2 k.c. zgodnym zamiarem stron nie mogło być objęte zrzeczenie się roszczeń o zwrot opłaty waloryzacyjnej, choćby dlatego, że o pobraniu przez pozwanego tej opłaty bez podstawy prawnej członkowie grupy dowiadywali się dopiero po zawarciu umów ustanowienia odrębnej własności lokalu i jego sprzedaży.

Klauzula waloryzacyjna w § 7 wzorca umowy deweloperskiej zawartej pomiędzy pozwanym a B. H. i J. H. (1) z dnia 26 czerwca 2003 r. nie jest abuzywna. Nie została uznana za taką w orzeczeniu Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Sąd w niniejszej sprawie dokonał samodzielnej analizy treści tego postanowienia umownego w oparciu o kryteria abuzywności postanowień wzorca umownego przewidziane w art. 385 1 § 1 k.c. Postanowienia podlegające kontroli na podstawie art. 3851 k.c. są postanowieniami zgodnymi z prawem, lecz właśnie ze względu na dodatkowe przesłanki wskazane w tym przepisie, mogą być uznane za niedozwolone i w konsekwencji niewiążące konsumenta. Postanowienia wzorców umów uznaje się za niedozwolone nie z powodu ich sprzeczności z prawem, lecz z powodu niesprawiedliwego ukształtowania praw i obowiązków konsumentów w ramach swobody kontraktowej – tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 listopada 2015 r. w sprawie o sygn. akt VI ACa 1750/14, LEX nr 1960678. Należy tu podkreślić, że jest dozwolone stosowanie umownych klauzul waloryzacyjnych o ile właśnie kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprawiedliwy. Umowna klauzula waloryzacyjna nie jest objęta wyłączeniem zawartym w art. 3851 § 1 zdanie drugie k.c. Klauzula taka nie określa bowiem bezpośrednio świadczenia głównego, a wprowadza jedynie umowny reżim jego podwyższenia. Konsumenci znali sposób liczenia waloryzacji, był on sformułowany jednoznacznie i w sposób zrozumiały. Nie bez znaczenia jest fakt, że waloryzacja liczona miała być od 32. dnia od zawarcia umowy i nie dłużej niż do 3 miesięcy od planowanego według umowy terminu przedstawienia kupującemu lokalu. Nie ma rażącego naruszenia interesu konsumenta, ani sprzeczności z dobrymi obyczajami. Sąd podziela stanowisko Sądu Apelacyjnego w Warszawie z wyroku z dnia 30 listopada 2015 r. w sprawie o sygn. akt VI ACa 1609/14, LEX nr 2004474: za rażące naruszenie interesów konsumentów należy uznać sytuację, w której w rażący sposób została naruszona równowaga interesów stron poprzez wykorzystanie przez jedną ze stron swojej przewagi przy układaniu wzorca umowy, przy czym „rażące” oznacza znaczne odchylenie przyjętego uregulowania od zasady uczciwego wyważenia praw i obowiązków. Sprzeczność z dobrymi obyczajami oznacza zaś wykroczenie przeciw uznanym w społeczeństwie zasadom moralnym lub przyjętej w obrocie uczciwości, a więc próbę obrony praw strony układającej wzorzec na koszt konsumenta, bez dostatecznego brania pod uwagę jego interesów i bez przyznania mu z tego tytułu wyrównania. Opłata waloryzacyjna ustalona przez pozwanego dnia 28 października 2004 r. z datą wydania lokalu konsumentom nie przerzucała na tychże ryzyka gospodarczego, które powinien ponosić pozwany za długotrwały proces inwestycyjny. Takie ryzyko przeniósł pozwany w przypadku pozostałych członków grupy, którym opłaty doliczał od daty zawarcia umowy przez 3 do 5 lat. Bez znaczenia jest to, że B. H. obliczyła opłatę waloryzacyjną inaczej, a pozwany także inaczej. Zasady liczenia były we wzorcu czytelne i nieskomplikowane w przeciwieństwie do bliżej nie znanych konsumentom wskaźników wzrostu cen towarów i usług GUS, wskaźników wzrostu cen produkcji budowlano-montażowej GUS, czy wzrostu inflacji GUS.

Skutkiem zastosowania we wzorcu umowy klauzuli niedozwolonej, zgodnie z art. 3851 § 1 k.c. jest brak mocy wiążącej tego postanowienia przy zachowaniu skuteczności innych części wzorca. Członkowie grupy (z wyjątkiem B. H., A. H. i J. H. (1)) zapłacili dodatkowe opłaty tytułem klauzuli waloryzacyjnej, niewiążącej ich z mocy prawa, a zatem ich świadczenie miało charakter nienależnego. Zgodnie z art. 410 § 2 k.c. świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia. Sąd akceptuje stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w uzasadnieniu wyroku z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie o sygn. akt II CSK 517/13, LEX nr 1488794: sam fakt spełnienia nienależnego świadczenia uzasadnia roszczenie o jego zwrot. W takim też przypadku nie zachodzi potrzeba badania, czy i w jakim zakresie spełnione świadczenie wzbogaciło osobę, na rzecz której świadczenie zostało spełnione, jak również czy majątek spełniającego świadczenie uległ zmniejszeniu. Uzyskanie nienależnego świadczenia wypełnia bowiem przesłankę powstania wzbogacenia, a spełnienie tego świadczenia przesłankę zubożenia. Z chwilą spełnienia świadczenia nienależnego powstaje roszczenie kondykcyjne, którego treścią jest obowiązek dokonania czynności faktycznej lub prawnej stanowiącej świadczenie przeciwne do spełnionego. Takiego roszczenia powód dochodził w niniejszej sprawie. Roszczenia członków grupy zostały ujednolicone stosownie do art. 2 ust. 1 i 2 u.d.p.g.. Z przyczyn wskazanych wyżej Sąd uznał roszczenia członków grupy za usprawiedliwione, za wyjątkiem należących do B. H., A. H. i J. H. (1).

To wszystko mając na uwadze, Sąd orzekł jak w wyroku stosując przepisy art. 21 ust. 1 i 2 u.d.p.g..

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c.. Do poniesionych przez członków grupy kosztów procesu zostały zaliczone oprócz opłaty sądowej uiszczonej przez powoda przypadające na członków grupy koszty ogłoszenia w prasie. O wynagrodzeniu należnym pełnomocnikowi powoda Sąd orzekł na podstawie art. 5 u.d.p.g.. U.d.p.g. dopuszcza możliwość zawarcia w umowie regulującej wynagrodzenie pełnomocnika postanowienia określającego to wynagrodzenie procentowo, jako stosunek do kwoty zasądzonej przez sąd na rzecz powoda (procent od wysokości kwoty zasądzonej przez sąd na rzecz członków grupy). Wynagrodzenie pełnomocnika ustalone w stosunku do kwoty zasądzonej na rzecz powoda nie może przekraczać 20% tej kwoty. Przed zamknięciem rozprawy pełnomocnik powoda złożył spis kosztów, z którego wynika, że koszty zastępstwa procesowego zostały określone w umowie na 15% ujednoliconego roszczenia dochodzonego przez członka podgrupy.


Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział XXIV Cywilny z dnia 20 kwietnia 2016 r.

  1. Kwestia zawarcia przez osoby przystępujące do grupy umów na podstawie innych OWU, niż osoby objęte pozwem, czy też braku wskazania OWU, na których doszło do zawarcia umowy, nie ma znaczenia z punktu widzenia rozstrzygnięcia w przedmiocie członkostwa w grupie. Jak zostało wskazane wyżej, wszyscy, tj. zarówno dotychczasowi, jak też nowi członkowie grupy, wywodzą swoje roszczenia z faktu istnienia klauzuli umownej stanowiącej dla pozwanego podstawę do pobierania opłaty z tytułu wykupu. Sam fakt istnienia takich postanowień potwierdzają treści umów zawartych przez członków grupy z pozwanym, z których wynika metoda obliczania opłat za wykup, jak też z dokumentów rozliczenia polis po ich rozwiązaniu. Treść kwestionowanych przez członków grupy postanowień, a co za tym idzie fakt pobierania opłat za wykup polisy wynika zatem wprost z zawartych umów i jest podobna w stosunku do wszystkich członków.
  2. Jedynym kryterium przynależności do podgrupy jest wysokość roszczenia, która musi być identyczna dla każdego z członków podgrupy i być uzasadniona wspólnymi okolicznościami. Skoro od członków poszczególnych podgrup zostały pobrane opłaty likwidacyjne w zbliżonej wysokości, na podstawie podobnych albo tożsamych postanowień umowy, to kwestia ta stanowi niewątpliwie wspólne okoliczności sprawy, uzasadniające przyporządkowanie tych osób do jednej podgrupy.
  3. Osoby składające oświadczenia o przystąpieniu do grupy, w następstwie publicznego ogłoszenia o wszczęciu postępowania grupowego, nie są ograniczone wysokością roszczeń pieniężnych zgłoszonych przez pierwotnych członków grupy, a na skutek przystąpienia tych osób do grupy istnieje możliwość powstania nowych podgrup lub reorganizacji już istniejących.
  4. Zarzut przedawnienia roszczeń wszystkich członków grupy, jak też zarzut braku wzbogacenia po jego stronie, stanowią zarzuty prawa materialnego, które nie mogą być rozpoznawane na obecnym etapie postępowania, tj. ustalania składu grupy.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XXIV Cywilny w składzie:

Przewodniczący:    SSO Paweł Pyzio

Sędziowie:              SO Agnieszka Bedyńska- Abramczyk, SO Jacek Tyszka

po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2016 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Powiecie (…) przeciwko (…) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę,

postanawia:

na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym ustalić, że w skład grupy reprezentowanej przez Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Powiecie (…) wchodzą następujące osoby: (…).

 

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 17 września 2014 r. Sąd Okręgowy w Warszawie postanowił rozpoznać niniejszą sprawę w postępowaniu grupowym. Postanowienie to zostało następnie utrzymane w mocy orzeczeniem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 6 lutego 2015 r. (k. 1239, k. 1607).

W związku z przedstawieniem przez pełnomocnika reprezentanta grupy wykazu osób w trybie art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz.U. 2010, Nr 7, poz. 44 ze zm. – dalej: „u.d.p.g.”) (k. 1755-1781) (…) S.A. z siedzibą w W. wniosła zarzuty co do członkostwa określonych osób w grupie lub podgrupach. Strona pozwana wskazała, że roszczenia 138 osób przystępujących do sprawy są roszczeniami innego rodzaju, niż roszczenia osób wskazanych w pozwie, tj. innymi niż roszczenia objęte postanowieniem o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym. Nadto, zdaniem pozwanego, roszczenia wskazanych osób nie zostały oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej co roszczenia objęte postanowieniem o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym, w tym co do 9 wskazanych osób z uwagi na fakt, że osoby te były pracownikami lub współpracownikami pozwanego i posiadają specjalistyczną wiedzę w zakresie produktów pozwanego objętych postępowaniem. Nadto w stosunku do (…) pozwany wskazał, że jedna z umów (polisa), z której wywodzi on skutki prawne, nie została zawarta z pozwanym przez niego ale przez (…). Pozwany podniósł, że część osób przystępujących do grupy zawarła umowę ubezpieczenia na podstawie innych warunków umownych, niż osoby objęte pozwem, a co do części osób niemożliwym jest ustalenie, na podstawie jakich warunków umownych doszło do zawarcia umów ubezpieczenia. Nadto wskazał, że członek (…) nie dopełniła wymogów niezbędnych do przystąpienia do grupy z uwagi na nieprawidłowy numer polisy wskazany w oświadczeniu. Zdaniem pozwanego ujednolicenie roszczeń członków poszczególnych podgrup nie jest uzasadnione wspólnymi okolicznościami i zostało dokonane w sposób dowolny. Strona pozwana wskazała także, że roszczenia osób objętych pozwem mieszczą się w granicach od 3.176,37 zł do 55.037,57 zł, a zatem roszczenia osób przystępujących do postępowania grupowego nie powinny wykraczać poza przedmiotowe kwoty. W ocenie (…) w stosunku do 4 osób brak jest również przesłanki oparcia roszczenia na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej, albowiem osoby te opłacały składki w innych częstotliwościach, niż pozostali członkowie grupy. Pozwany podniósł, że 58 osób nie udowodniło swoich roszczeń z uwagi na nieprzedstawienie dowodów uzasadniających ich istnienie i wysokość, a co za tym idzie, zdaniem pozwanego, powód nie udowodnił przynależności przedmiotowych osób do grupy. W ocenie pozwanego w efekcie wniesienia zarzutów co do członkostwa określonych osób w podgrupach i w przypadku ich uwzględnienia przez Sąd dojdzie do sytuacji, w której niektóre z podgrup będą zawierały jedynie jedną osobę, a co za tym idzie – nie będą spełniały ustawowego wymogu liczebności podgrupy. (…) podniósł również zarzut przedawnienia roszczeń wszystkich członków grupy i wskazał, że w sprawie nie doszło do wzbogacenia po jego stronie. (k. 3575-3610).

W odpowiedzi na przedmiotowe zarzuty powód wniósł o ich oddalenie i ustalenie składu grupy zgodnie z przedłożoną listą członków z wyłączeniem osoby (…), który nie złożył skutecznego oświadczenia o przystąpieniu do grupy. Powód przedstawił dodatkowe dokumenty w postaci oryginałów polis, potwierdzeń rozliczeń i wezwań do zapłaty skierowanych do pozwanego oraz uzyskanych odpowiedzi, jak również dokument potwierdzający cesję praw z umowy ubezpieczenia dokonanej przez (…) na rzecz (…) (k. 3965-3994).

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie, w dacie wniesienia pozwu, grupa, którą reprezentuje powód liczyła 28 członków. Po opublikowaniu ogłoszenia o wszczęciu postępowania do przedmiotowej grupy przystąpiło 138 osób.

Zgodnie z art. 12 u.d.p.g. w oświadczeniu o przystąpieniu do grupy uprawniony powinien określić swe żądanie oraz wskazać okoliczności uzasadniające żądanie, a także przynależność do grupy oraz przedstawić dowody. Wykaz osób, które przystąpiły do grupy, sporządza powód i przedstawia sądowi, dołączając oświadczenia o przystąpieniu do grupy. Sąd doręcza wykaz pozwanemu.

Powód przedstawił tut. Sądowi wykaz wszystkich osób, które przystąpiły do grupy, dołączając złożone przez nich oświadczenia.

Zgodnie z art. 17 ust. 1. u.d.p.g. po upływie wyznaczonego przez sąd terminu, nie krótszego niż miesiąc od dnia doręczenia powodowi zarzutów co do członkostwa, sąd wydaje postanowienie co do składu grupy. Sąd może wydać postanowienie na posiedzeniu niejawnym.

W realiach niniejszej sprawy pozwany podniósł szereg zarzutów odnośnie członkostwa zgłoszonych przez powoda osób w grupie.

Strona pozwana wskazała zwłaszcza, że członek grupy (…) nie złożył skutecznego oświadczenia o przystąpieniu do grupy, gdyż nie złożył własnoręcznego podpisu pod tym dokumentem. Powód w tym zakresie zgodził się ze stanowiskiem strony pozwanej i wniósł o ustalenie składu grupy z wyłączeniem ww. osoby. Dlatego też, ustalając skład grupy, Sąd pominął osobę (…).

Pozwany kwestionował roszczenia osób, które złożyły oświadczenia o przystąpieniu do grupy po opublikowanym ogłoszeniu, albowiem w jego ocenie ich roszczenia są roszczeniami innego rodzaju, niż roszczenia osób wskazanych w pozwie, a co za tym idzie – są to inne roszczenia, niż te, które zostały objęte postanowieniem o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym. Wskazać należy, że niewątpliwie początkowo w niniejszej sprawie członkowie grupy dochodzili zapłaty określonych kwot oraz wnieśli roszczenie ewentualne o ustalenie odpowiedzialności (…). Na uwagę zasługuje jednakże okoliczność, że obecnie wszyscy członkowie grupy dochodzą jedynie zapłaty kwot pobranych od nich tytułem wykupu polis, a zatem niewątpliwie wszystkie roszczenia osób, które złożyły oświadczenie o przystąpieniu do grupy są roszczeniami jednego rodzaju, tj. stanowią roszczenia o zapłatę. Przy czym, w odniesieniu do dopuszczalności cofnięcia powództwa w zakresie roszczenia ewentualnego, wypowiadał się już Sąd Apelacyjny w Warszawie, który postanowieniem z dnia 29 marca 2016 r. stwierdził, że mimo cofnięcia powództwa w sprawie nadal dochodzone są roszczenia jednego rodzaju.

Pozwany wskazywał również, że osoby przystępujące do grupy nie oparły swoich roszczeń na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej jak osoby objęte pierwotnie złożonym w sprawie pozwem.

W tym zakresie na uwagę zasługuje okoliczność, że – jak zostało ustalone postanowieniem w przedmiocie rozpoznania sprawy w postępowaniu grupowym – roszczenia dochodzone pierwotnie w niniejszej sprawie oparte były na takiej samej podstawie faktycznej. Wszyscy członkowie grupy wywodzili bowiem swoje roszczenia z faktu zawarcia umów ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym z pozwanym, wyrazili zgodę na wzorce umowne i zobowiązali się uiszczać regularnie składki na rzecz pozwanego, a każdego z członków wiązało postanowienie o prawie pozwanego do pobrania ze środków zgromadzonych na rachunku polisy opłaty za wykup, której wysokość była uzależniona od wartości polisy i wyliczana na podstawie ustalonego stosunku procentowego.

Wszystkie 137 osoby, tj. z wyłączeniem osoby (…), które złożyły oświadczenia o przystąpieniu do grupy po opublikowaniu ogłoszenia o wszczęciu postępowania, również opierają swoje roszczenia na klauzuli umownej stanowiącej podstawę dla pozwanego do pobierania opłat z tytułu wykupu. Dlatego też, zdaniem Sądu, nie sposób uznać, by roszczenia tych osób zostały oparte na innej podstawie faktycznej, niż roszczenia osób pierwotnie należących do grupy. Wskazać należy, że w okolicznościach niniejszej sprawy kwestia zawarcia przez osoby przystępujące do grupy umów na podstawie innych Ogólnych Warunków Umowy, niż osoby objęte pozwem, czy też braku wskazania OWU, na których doszło do zawarcia umowy, nie ma znaczenia z punktu widzenia rozstrzygnięcia w przedmiocie członkowska w grupie. Jak zostało wskazane wyżej, wszyscy, tj. zarówno dotychczasowi, jak też nowi członkowie grupy, wywodzą swoje roszczenia z faktu istnienia klauzuli umownej stanowiącej dla pozwanego podstawę do pobierania opłaty z tytułu wykupu. Sam fakt istnienia takich postanowień potwierdzają treści umów zawartych przez członków grupy z pozwanym, z których wynika metoda obliczania opłat za wykup, jak też z dokumentów rozliczenia polis po ich rozwiązaniu. Treść kwestionowanych przez członków grupy postanowień, a co za tym idzie – fakt pobierania opłat za wykup polisy wynika zatem wprost z zawartych umów i jest podobna w stosunku do wszystkich członków. Nadto postanowienie o dopuszczeniu do rozpoznania sprawy w postępowaniu grupowym nie wskazywało, że dotyczy jedynie konkretnych OWU, a zamieszczone w prasie ogłoszenie koncentrowało się nie na nazwie OWU, ale na kwestii czy przewidziano w nich możliwość pobierania przez ubezpieczyciela świadczeń pieniężnych od konsumenta w wysokości od 100% do 5%. Dlatego też nie sposób uznać, by sam fakt niewskazania na podstawie jakich OWU zostały zawarte umowy lub wskazania innych OWU niż te, na podstawie których zawarły umowy osoby wskazane w pozwie, w sytuacji określenia tych opłat w polisie i pobrania opłaty, był podstawą do przyjęcia, że roszczenia te nie zostały oparte na takiej samej podstawie faktycznej jak roszczenia dotychczasowych członków grupy. Nadto nawet pozwany w przedłożonych potwierdzeniach doręczeń pakietu ubezpieczeniowego nie wskazywał numerów poszczególnych OWU, nazywając je po prostu ogólnymi warunkami ubezpieczenia. Wskazać należy, że w przypadku (…), którego polisa nie została załączona do akt sprawy, fakt istnienia takiego postanowienia wynika chociażby z przedłożonego rozliczenia z pozwanym i wysokości pobranej opłaty za wykup polisy.

Podkreślenia wymaga, że dla przyjęcia, iż roszczenia osób przystępujących do grupy są oparte na jednakowej podstawie faktycznej nie ma znaczenia również to, że dziewięciu spośród zgłoszonych członków było wcześniej pracownikami lub współpracownikami pozwanego. Okoliczność posiadania specjalistycznej wiedzy nie zmienia bowiem samego faktu zawarcia umowy na wzorcu przedstawionym przez pozwanego, zawierającym kwestionowaną przez członków grupy klauzulę umowną. Pozwany nie wykazał, by osoby te, z uwagi na posiadaną specjalistyczną wiedzę, miały możliwości modyfikacji treści postanowień. Zawarte przez ww. osoby umowy nie różnią się od umów zawartych przez pozostałych członków grupy. Członkowie grupy będący byłymi pracownikami lub współpracownikami pozwanego opierają swoje roszczenia na takiej samej podstawie co pozostali członkowie grupy i brak jest podstaw do przyjęcia, że jedynie z uwagi na posiadanie wyższego poziomu wiedzy w danej dziedzinie można odmówić tym osobom prawa do członkostwa w grupie.

Na uwzględnienie nie zasługiwał także zarzut niedopełnienia obowiązków niezbędnych do przystąpienia do grupy przez (…). Rację ma pozwany, że w oświadczeniu o przystąpieniu do grupy został podany nieprawidłowy numer polisy dotyczącej umowy zawartej przez (…) z pozwanym, ale dalsze dokumenty zgłoszone przez powoda celem wykazania jej członkostwa w grupie potwierdzają, że ww. osoba zawarła z pozwanym umowę, a po jej rozwiązaniu pozwany pobrał od (…) opłatę tytułem wykupu polisy. A zatem samo błędne wskazanie w oświadczeniu numeru polisy nie może stanowić podstawy do przyjęcia, że ww. osoba nie może być członkiem grupy. Nadto sam pozwany nie kwestionował, że zawierał umowę ubezpieczenia z (…). Wskazany w oświadczeniu błąd był jedynie omyłką pisarską, co potwierdzają dalsze załączone przez powoda dokumenty.

W odniesieniu do zarzutu nieprawidłowego ujednolicenia roszczeń wskazać należy, że w niniejszej sprawie, w myśl art. 2 ust. 1 u.d.p.g., wysokość roszczenia pieniężnego każdego z członków grupy została ujednolicona, przy uwzględnieniu wspólnych okoliczności sprawy. Podkreślenia wymaga, że jedynym kryterium przynależności do podgrupy jest wysokość roszczenia, która musi być identyczna dla każdego z członków podgrupy i być uzasadniona wspólnymi okolicznościami. Skoro zatem od członków poszczególnych podgrup zostały pobrane opłaty likwidacyjne w zbliżonej wysokości, na podstawie podobnych albo tożsamych postanowień umowy, to kwestia ta stanowi niewątpliwie wspólne okoliczności sprawy, uzasadniające przyporządkowanie tych osób do jednej podgrupy. W związku z powyższym zarzuty pozwanego w tym zakresie uznać należało za niezasadne.

Na uwzględnienie nie zasługiwał również zarzut co do członkostwa w grupie (…). Jak wynika bowiem z przedstawionych dokumentów to na jego rzecz zostały scedowane prawa z umowy zawartej przez (…), o czym pozwany został poinformowany. (…) złożył oświadczenie o przystąpieniu do grupy i dokumenty potwierdzające fakt oparcia swoich roszczeń na jednakowej podstawie faktycznej z pozostałymi członkami grupy, a zatem uznać należało, że wykazał okoliczności uzasadniające przynależność do grupy.

Pozwany wskazywał także, że członkami grupy nie powinny zostać osoby, których roszczenia przekraczają kwoty dochodzone przez pierwotnych członków grupy tj. przekraczają przedział od 3.176,33 zł do 55.037,57 zł.

W ocenie Sądu również ten zarzut był bezzasadny. Podkreślenia wymaga, że postanowienie o dopuszczeniu do rozpoznania niniejszej sprawy w postępowaniu grupowym nie wskazywało konkretnych kwot, jakich mogą dochodzić w niniejszej sprawie członkowie grupy. Sama kwota pobranej opłaty za wykup nie jest okolicznością warunkującą przystąpienie do grupy, gdyż zależy jedynie od wysokości zgromadzonych na koncie środków i okresu trwania polisy. Podstawą faktyczną dochodzonych w sprawie roszczeń jest m. in. sam fakt pobrania opłaty tytułem wykupu polisy. W związku z powyższym w sprawie nie ma znaczenia, czy kwoty dochodzone przez obecnych członków wykraczają poza kwoty wskazane pierwotnie przez członków grupy. Jak zostało ustalone w toku rozpoznania postanowienia w przedmiocie dopuszczalności rozpoznania sprawy w postępowaniu grupowym, sam fakt wysokości opłaty wykupu obowiązującej poszczególnych członków nie stanowił okoliczności uzasadniającej przyjęcie, że roszczenia członków nie są oparte na jednakowej podstawie faktycznej. Podkreślenia wymaga, że osoby składające oświadczenia o przystąpieniu do grupy, w następstwie publicznego ogłoszenia o wszczęciu postępowania grupowego, nie są ograniczone wysokością roszczeń pieniężnych zgłoszonych przez pierwotnych członków grupy, a na skutek przystąpienia tych osób do grupy istnieje możliwość powstania nowych podgrup lub reorganizacji już istniejących.

Strona pozwana wskazywała również, że część przystępujących obecnie do sprawy członków opłacało składki z inną częstotliwością, niż osoby pierwotnie wskazane w pozwie. Kwestia wpływu częstotliwości opłacania składek na podstawę faktyczną dochodzonych roszczeń była już przedmiotem rozważań zarówno tut. Sądu, jak też Sądu Apelacyjnego w Warszawie rozpoznającego zażalenie pozwanego na postanowienie o dopuszczeniu do rozpoznania sprawy w postępowaniu grupowym. Sądy orzekające w tym przedmiocie wskazały, że kwestia ta pozostaje bez znaczenia z punktu widzenia rozstrzygnięcia sprawy, które to stanowisko Sąd w dalszym ciągu podziela. Nie ulega bowiem wątpliwości, że zarówno roszczenia (…), jak też (…), czy też (…), są związane z zawarciem w umowach klauzul umownych dotyczących opłat likwidacyjnych, których wysokość nie zależała od częstotliwości opłacania przedmiotowych składek.

Niezasadnym był również zarzut nieudowodnienia przez powoda roszczeń części członków grupy. Nie ulega wątpliwości Sądu, że pierwotnie powód nie złożył do akt sprawy wezwań do zapłaty skierowanych do pozwanego przez przystępujących do grupy członków i ewentualnych odpowiedzi uzyskanych od pozwanego. Uznać należy jednak, że sam fakt braku przedmiotowych dokumentów nie jest przeszkodą do rozpoznania roszczeń tych członków w ramach postępowania grupowego. Dokument wezwania do zapłaty stanowi bowiem jedynie dowód na to, że osoby te podejmowały próbę pozasądowego wyegzekwowania świadczeń od pozwanego. W realiach niniejszej sprawy, na etapie ustalenia składu grupy, istotnym jest natomiast, czy poszczególni członkowie udowodnili okoliczności uzasadniające swoją przynależność do grupy. W tym zakresie Sąd zważył, że dwóch członków, tj. (…), nie przedstawili dokumentów umów zawartych z pozwanym. Jednakże w odniesieniu do (…) w sprawie zostało przedstawione potwierdzenie realizacji wypłaty środków wystawione przez pozwanego, z którego wynika numer zawartej polisy, wartość umorzonych jednostek i wysokość opłaty za wykup. W ocenie Sądu dokument ten jest wystarczający dla przyjęcia, że (…) może być członkiem grupy, zwłaszcza, że pozwany nie kwestionował faktu zawarcia z (…) umowy ubezpieczenia i przedłożył dowód doręczenia mu pakietu ubezpieczeniowego (k. 3631). W odniesieniu do (…) wskazać należy, że zawarł on z pozwanym trzy umowy ubezpieczenia, przy czym do akt sprawy zostały złożone jedynie potwierdzenia realizacji wypłaty środków z dwóch polis. Roszczenie (…) zostało zatem wykazane jedynie w części, jednakże, mając na względzie, że uprawdopodobniona część roszczenia jest oparta na takiej samej podstawie faktycznej jak roszczenia pozostałych członków, na obecnym etapie postępowania Sąd uznał, że w stosunku do (…) zachodzą przesłanki z art. 12 u.d.p.g. Na marginesie wskazać należy, ze pozwany przedstawił potwierdzenia doręczenia pakietu ubezpieczeniowego trzech polis zawartych z (…) i nie kwestionował samego faktu zawarcia tych trzech umów.

Sąd zważył również, że powód nie przedstawił dokumentów w postaci potwierdzeń realizacji wypłaty środków po rozwiązaniu umów również w odniesieniu do (…). Jednakże w stosunku do tych osób do akt sprawy zostały złożone polisy zawierające tabele o opłacie za wykup, a pozwany nie kwestionował faktu rozwiązania z tymi osobami umów ubezpieczenia. Dlatego też Sąd uznał, że na obecnym etapie postępowania osoby te wykazały okoliczności uzasadniające swoją przynależność do grupy.

Wskazać należy, że w odniesieniu do osoby (…) zachodzi rozbieżność co do wysokości pobranej przez pozwanego opłaty za wykup polisy a dochodzonej przez członka kwoty, jednakże okoliczność ta będzie badana na dalszym etapie postępowania i nie może stanowić podstawy do uznania, że nie może on być członkiem grupy. Do akt sprawy została złożona polisa potwierdzająca zawarcie przez (…) umowy z pozwanym, jak również dokument rozliczenia potwierdzający pobranie opłaty za wykup, dlatego też Sąd uznał, że członek ten jest uprawniony do występowania w sprawie z roszczeniem w ramach postępowania grupowego.

Pozwany podniósł również w sprawie zarzut przedawnienia roszczeń wszystkich członków grupy, jak też zarzut braku wzbogacenia po jego stronie. Jak wynika jednakże z dominującego poglądu doktryny i orzecznictwa, który w całości podziela Sąd rozpoznający niniejszą sprawę, ww. zarzuty stanowią zarzuty prawa materialnego, które nie mogą być rozpoznawane na obecnym etapie postępowania (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie w sprawie I ACz 868/12, niepubl.). Dlatego też Sąd nie badał zasadności tych zarzutów, a zostaną one poddane ocenie na etapie postępowania rozpoznawczego.

W ocenie Sądu wszystkie 165 osoby wskazane w treści postanowienia o ustaleniu składu grupy są uprawnione są do występowania z roszczeniami w ramach toczącego się postępowania grupowego. Osoby te są konsumentami, ich roszczenia są roszczeniami jednego rodzaju i są oparte na jednakowej podstawie faktycznej; osoby te złożyły skuteczne oświadczenie o przystąpieniu do grupy, zgłosiły żądanie, wskazały okoliczności je uzasadniające i okoliczności potwierdzające przynależność do grupy oraz przedstawiły dowody na potwierdzenie faktów zawartych w oświadczeniu. Dlatego też na podstawie powołanych przepisów Sąd orzekł jak na wstępie.


Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział I Cywilny z dnia 8 kwietnia 2016 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:        SSO Grzegorz Tyliński

Sędziowie:                   SSO Bożena Chłopecka, SSO Ewa Ligoń-Krawczyk

po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2016 roku w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa P.K. przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w W., (…) S. A. w W., (…) S. A. w W., (…) S. A. w W., (…) S. A. w W., (…) S. A. w W., (…) S. A. w W., (…) S. A. w W., (…) S. A. w W. o ustalenie

postanawia:

I. dokonać ogłoszeń o wszczęciu postępowania grupowego, o treści następującej:

„Przed Sądem Okręgowym w Warszawie pod sygn. I C 599/14 toczy się w postępowaniu grupowym sprawa z powództwa reprezentanta grupy P. K. przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w W., (…) S. A. w W., (…) S. A. w W., (…) S. A. w W., (…) S. A. w W., (…) S. A. w W., (…) S. A. w W., (…) S. A. w W., (…) S. A. w W., której przedmiotem jest ustalenie, że nieważna jest czynność prawna umorzenia 51,5% jednostek rozrachunkowych zapisanych na dzień 31 stycznia 2014 r. na rachunkach powodów (członków grupy) prowadzonych przez objęte postępowaniem Otwarte Fundusze Emerytalne i przekazania tych aktywów w dniu 3 lutego 2014 r. o wartości odpowiadającej sumie wartości umorzonych jednostek rozrachunkowych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, działającego w imieniu i na rzecz Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, dokonana w wykonaniu dyspozycji art. 23 ustawy z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych (Dz. U. poz. 1717) oraz ustalenie, że Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną powodom tymi czynnościami.

Każda osoba, której roszczenie może być objęte powództwem grupowym może przystąpić do grupy poprzez złożenie reprezentantowi grupy (adw. P. K., Kancelaria Adwokacka ul. (…), (…)-(…) W.) pisemnego oświadczenia o przystąpieniu do grupy w terminie 3 miesięcy od daty ukazania się niniejszego ogłoszenia. Zasady wynagradzania ewentualnego pełnomocnika reprezentanta grupy określone będą w umowie, która może być zawarta pomiędzy reprezentantem grupy, a pełnomocnikiem. Wyrok prawomocny ogłoszony po rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym ma skutek wobec wszystkich członków grupy.”

II. wezwać reprezentanta grupy P.K. do uiszczenia kwoty 3.600,00 zł w terminie dwóch tygodni na poczet kosztów dokonania ogłoszeń pod rygorem egzekucji;

III. ogłoszeń dokonać w dzienniku(…) (wydanie ogólnopolskie) oraz w gazecie codziennej (…) (wydanie ogólnopolskie).


Postanowienie Sądu Okręgowego we Wrocławiu Wydział I Cywilny z dnia 6 kwietnia 2016 r.

Orzeczenie zostało częściowo uchylone postanowieniem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu Wydział I Cywilny z 6 września 2016 r., I ACz 1945/16.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Radosław Nawrocki

Sędziowie:                     SSO Krzysztof Rudnicki, SSO Ewa Rudkowska- Ząbczyk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 kwietnia 2016 r. we Wrocławiu sprawy z powództwa E. S. działającej jako reprezentant grupy przeciwko (…) Bank (…) S.A. we W. o zapłatę,

postanawia:

  1. ustalić, że w skład grupy wchodzą: [11 osób];
  2. ustalić, że w skład grupy nie wchodzą: [44 osoby].

 

UZASADNIENIE

Powódka E. S., działając jako reprezentant grupy, wniosła w dniu 26 listopada 2013 r. pozew o zapłatę w postępowaniu grupowym, domagając się zasądzenia od pozwanego (…) Bank (…) S.A na rzecz każdego z członków podgrupy (…) tj. E. S., M. K. (3), M. W. (1) kwoty 1041,46 zł; na rzecz każdego z członków podgrupy (…) tj. M. F. (1), K. S. (1), R. S. kwoty 2.622,98 zł (kwota sprostowana w piśmie z dnia 17 lutego 2014 r.); na rzecz każdego z członków podgrupy (…) tj. K. Ś., M. O. kwoty 3.010,775 zł; na rzecz każdego z członków podgrupy (…) tj. M. F. (2), B. F., A. S. (1) kwoty 3.491,59 zł – wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Wskazane w pozwie osoby przedłożyły prawidłowe oświadczenia o przystąpieniu do grupy.

Postanowieniem z dnia 11 lipca 2014 r. Sąd orzekł o rozpoznaniu niniejszej sprawy w postępowaniu grupowym. Zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (dalej jako: u.d.p.g.), po uprawomocnieniu się postanowienia o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym sąd zarządzi ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego (ust. 1). Ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego powinno zawierać m.in. informacje o możliwości przystąpienia do grupy przez osoby, których roszczenia mogą być objęte powództwem grupowym poprzez złożenie reprezentantowi grupy, w oznaczonym terminie, nie krótszym niż jeden, a nie dłuższym niż trzy miesiące od daty ogłoszenia, pisemnego oświadczenia o przystąpieniu do grupy (ust. 2). Na tej podstawie postanowieniem z dnia 14 stycznia 2015 r. Sąd zarządził ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego. W związku z tym w dniu 2 kwietnia 2015 r. (k. 299) w „(…)” zostało zamieszczone ogłoszenie o stosownej treści, w którym Sąd poinformował o możliwości przystąpienia do grupy przez osoby, których roszczenia mogą być objęte powództwem grupowym w sprawie przeciwko (…) Bank (…) S.A. o zwrot pobranych przez pozwanego świadczeń w postaci składek ubezpieczeniowych z tytułu zawarcia przez pozwanego generalnej umowy ubezpieczenia niskiego wkładu w kredytach hipotecznych. Jednocześnie Sąd zakreślił termin 2 miesięcy od dnia ukazania się ogłoszenia do złożenia pisemnego oświadczenia o przystąpieniu do grupy. W piśmie z dnia 3 czerwca 2015 r. (data stempla pocztowego – k. 387) została przesłana lista dodatkowych osób wraz z oświadczeniami o przystąpieniu do grupy.

Sąd na podstawie art. 17 ust. 1 u.d.p.g. ustalił w punkcie I postanowienia osoby wchodzące w skład grupy, które zostały wymienione w pozwie. Sąd uwzględnił przy tym zmianę nazwiska przez powódkę M. E. (w pozwie wskazaną jako M. K. (3)), co wynika z danych ujętych w wyciągu z bazy PESEL odnoszącego się do tej osoby, złożonego do akt.

W stosunku do osób wymienionych w pkt II sentencji postanowienia Sąd uznał, że nie przystąpiły one do grupy w sposób skuteczny ze względu na niedochowanie oznaczonego terminu. W niniejszej sprawie Sąd zakreślił przedmiotowy termin w wysokości 2 miesięcy od daty ukazania się ogłoszenia w „(…)”. Do obliczania powyższego terminu zastosowanie znajduje przepis art. 112 k.c., zgodnie z którym termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu. W niniejszej sprawie termin ten należy liczyć od dnia zamieszczenia ogłoszenia tj. od dnia 2 kwietnia 2015 r., a więc jego upływ nastąpił w dniu 2 czerwca 2015 r., natomiast pismo strony powodowej zawierające listę dodatkowych osób wraz z ich oświadczeniami o przystąpieniu do grupy wpłynęło w dniu 3 czerwca 2015 r., co wynika z daty stempla pocztowego, a zatem wobec tych osób nie został dochowany dwumiesięczny termin zakreślony przez Sąd. Zgodnie z art. 11 ust. 5 u.d.p.g., przystąpienie do grupy po upływie terminu wyznaczonego przez sąd jest niedopuszczalne. Ponadto w stosunku do E. M. Sąd stwierdził brak oświadczenia o przystąpieniu do grupy. Osoba ta została jedynie wymieniona w liście załączonej do pisma strony powodowej z dnia 3 czerwca 2015 r.

Na marginesie wskazać należy, iż w stosunku do S. A. i M. A. (2), wymienionych w punkcie II postanowienia, nastąpiło sprostowanie nazwiska tych osób, wskazanego błędnie w powyższym piśmie jako (…) i (…). Właściwe brzmienie nazwiska tych osób zostało sprostowane na rozprawie 6 kwietnia 2016 r. i w takiej też formie zostało ujęte w postanowieniu z 6 kwietnia 2016 r.

Sąd miał również na uwadze, że M. W. (2) wymieniony w punkcie II postanowienia nie został wskazany w pozwie jako osoba wchodząca w skład grupy i nie została w odniesieniu do niego przedstawiona ujednolicona wysokość roszczenia przy uwzględnieniu wspólnych okoliczności sprawy, jak stanowi to art. 2 ust. 1 u.d.p.g., a jedynie zostało złożone jego oświadczenie o przystąpieniu do grupy (k. 131), stanowiące załącznik pisma reprezentanta grupy z 29 listopada 2013 r. (k. 124 i n.). Z tego względu Sąd uznał, że na gruncie przedmiotowej ustawy, w stosunku do jego osoby nie zostały spełnione przesłanki pozwalające uznać go za powoda w niniejszej sprawie.

Wobec powyższego, na podstawie art. 17 u.d.p.g. Sąd orzekł jak w punktach I i II sentencji postanowienia.

Zamieszczone na stronie orzeczenia Sądu Okręgowego we Wrocławiu zostały udostępnione przez Prezesa Sądu Okręgowego we Wrocławiu pismem z dnia 27.08.2019. Teksty orzeczeń zostały przetworzone przez podmiot prowadzący niniejszą stronę poprzez dodanie tez, opracowanie wizualne, usunięcie błędów interpunkcyjnych i literówek oraz wprowadzenie skrótu „u.d.p.g.”.

Organ zobowiązany do udostępnienia informacji sektora publicznego nie ponosi odpowiedzialności za jej przetworzenie, dalsze udostępnienie i wykorzystanie.


Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział II Cywilny z dnia 24 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział II Cywilny w składzie:

Przewodniczący:         SSO Tomasz Wojciechowski

Sędziowie:                   SSO Magdalena Antosiewicz, SSO Katarzyna Waseńczuk

po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2016 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Miejskiego Rzecznika Konsumentów w Urzędzie Miasta S., działającego w charakterze reprezentanta grupy złożonej z [dane 31 członków] przeciwko (…) S.A. w W. o ustalenie

postanawia:

dokonać publicznego ogłoszenia o wszczęciu niniejszego postępowania grupowego poprzez zamieszczenie jednorazowo w dzienniku „(…)” ogłoszenia o następującej treści:

„Sąd Okręgowy w Warszawie II Wydział Cywilny zawiadamia, że przed tutejszym Sądem, pod sygnaturą akt II C 222/16, toczy się postępowanie grupowe na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 2009 roku o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz.U. Nr 7, poz. 44), z powództwa reprezentanta grupy Miejskiego Rzecznika Konsumentów w Urzędzie Miasta S. przeciwko  (…) S.A. w W. o ustalenie, że:

  • postanowienia ogólnych warunków ubezpieczenia zawarte w tabelach opłat i limitów określające wysokość opłaty likwidacyjnej, która ma być pobrana od członków grupy na rzecz (…) S.A. w W. w razie rozwiązania umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi przed upływem 10 lat od daty jej zawarcia z przyczyn innych niż śmierć ( (…) , (…) (…), (…), (…), (…)) stanowią niedozwolone postanowienia umowne i nie wiążą członków grupy;
  • w razie rozwiązania umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi przed upływem 10 lat od daty jej zawarcia z przyczyn innych niż śmierć (…) S.A. w W. zobowiązane jest do wypłaty każdemu członkowi grupy kwoty równej wartości jego polisy pomniejszonej o opłatę od wykupu w wysokości określonej w tabeli opłat i limitów,
  • ewentualnie ustalenie, że zachodzą przesłanki nieważności umów ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi zawartych między członkami grupy a (…) S.A. w W.

Sąd Okręgowy informuje o możliwości przystąpienia do toczącego się postępowania osób, których roszczenia mogą być objęte powództwem grupowym, przez złożenie reprezentantowi grupy Miejskiemu Rzecznikowi Konsumentów w Urzędzie Miasta S. (adres siedziby (…)-(…) S., Plac (…)) zastępowanemu przez radcę prawnego A. L. ((…) s.c., (…)(…) W., ul. (…)) w terminie trzech miesięcy od daty ukazania się ogłoszenia pisemnego oświadczenia o przystąpieniu do grupy.

Zasady wynagrodzenia pełnomocnika reprezentanta grupy zostały określone w umowie z dnia 23 lutego 2015 roku, zgodnie z którą każdy członek grupy zobowiązany jest zapłacić na rzecz tego pełnomocnika wynagrodzenie brutto (zawierające podatek VAT):

  • przy wysokości opłaty likwidacyjnej do 500,- zł – 48,- zł,
  • przy wysokości opłaty likwidacyjnej powyżej 500,- zł do 1.500,- zł – 144,- zł,
  • przy wysokości opłaty likwidacyjnej powyżej 1.500,- zł do 5.000,- zł – 480,- zł,
  • przy wysokości opłaty likwidacyjnej powyżej 5.000,- zł do 20.000,- zł – 960,- zł,
  • przy wysokości opłaty likwidacyjnej powyżej 20.000,- zł – 1.000,- zł,

z tym że jeżeli członek grupy zawarł z pozwanym więcej niż jedną umowę ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi, która nadal obowiązuje, wysokość opłaty likwidacyjnej stanowiącej podstawę określenia wynagrodzenia stanowi suma opłat likwidacyjnych, które byłyby pobrane od każdej z umów. W przypadku gdy oboje małżonkowie zawarli umowę ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi wynagrodzenie będzie naliczone od każdego z nich osobno.

Jednocześnie Sąd Okręgowy informuje, że wyrok wydany w niniejszej sprawie będzie posiadał wiążący skutek wobec osób, które przystąpią do niniejszego postępowania.”