Postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie I Wydział Cywilny z dnia 9 grudnia 2020 r.

Written by

  1. Przepis z art. 322 k.p.c., który stanowi, że jeżeli w sprawie o naprawienie szkody sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe, nader utrudnione lub oczywiście niecelowe, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności, można brać pod rozwagę ale po przeprowadzeniu całości postępowania dowodowego.

Sąd Okręgowy w Krakowie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:         SSO Kamil Grzesik

Sędziowie:                    SSO Piotr Pilarczyk

SSO Barbara Wypchło-Grymek

po rozpoznaniu w dniu 9 grudnia 2020 r. w Krakowie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa G.S. reprezentanta grupy złożonej z [dane 12 osób] przeciwko Klubowi (…) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością spółce komandytowej z siedzibą w K. o zapłatę,

postanawia:

oddalić wniosek o udzielenie zabezpieczenia.

UZASADNIENIE

Powódka reprezentująca grupę trzynastu wymienionych w pozwie osób wniosła o zapłatę kwoty 1.480 USD na rzecz każdego z uczestnika grupy, tj. o zasądzenie łącznej kwoty 19.240 USD. Powyższa kwota stanowi odszkodowanie z tytułu niewykonania oraz nienależytego wykonania umowy o imprezę turystyczną zorganizowaną przez stronę pozwaną („Afryka w kolorze Hebanu”), z uwagi na opisane niżej uchybienia. Wszyscy członkowie grupy razem brali udział imprezie turystycznej, przystępując do umów na tych samych warunkach. Impreza została zorganizowania niezgodnie z uprzednio otrzymanym przez grupę programem. Zdaniem grupy, program imprezy był zbyt obszerny, a wiec z góry niewykonalny wobec rozpisanego czasu na imprezę turystyczną. Ta impreza została skrócona z 22 dni do 20 dni zaś trasa przejazdu wycieczki z tej przyczyny nieuległa zmianie. Nie dość, że uczestnicy imprezy nie mieli możliwości podziwiania przyrody, to jeszcze nie mieli możliwości wypoczynku, w związku ze zbyt odległymi trasami między noclegami potrzebnymi do pokonania samochodem. Uczestnicy nie mieli również możliwości zwiedzić przewidzianych w programie atrakcji z udziałem przewodnika, zaś sam przewodnik był merytorycznie nieprzygotowany do udziału w atrakcjach, które z jego udziałem się odbyły, a nadto nie opiekował się uczestnikami grupy w sposób od niego oczekiwany, chociażby w czasie odpraw celnych, czy w trakcie przejazdów i transportu osób i rzeczy. Z powyższych więc względów, cel program imprezy turystycznej nie został osiągnięty, ponieważ realizacja programu imprezy turystycznej na gruncie tras podróży była uciążliwa, wielogodzinna i źle zaplanowana, a ponadto miejsca noclegowe nie odpowiadały wcześniejszym deklaracjom. Dochodzona pozwem kwota stanowi połowę ceny wycieczki to jest kwota 990 USD oraz kwotę 490 USD, tytułem safari, które nie odbyło się w zakresie przewidzianym w programie imprezy, a także w związku z awarią wykorzystanego w tym czasie samochodu.

Pismem z dnia 23 listopada 2020 roku powodowa grupa wniosła o udzielenie zabezpieczenia dochodzonych pozwem roszczeń do sumy zabezpieczenia kwot 165.000 zł, poprzez zajęcie wierzytelności ze wskazanych w tym piśmie rachunków bankowych. Interes prawny w udzieleniu wnioskowanego zabezpieczenia strona powodowa upatruje w przedmiocie działalności gospodarczej strony pozwanej (w turystyce), która z uwagi na obecną sytuację epidemiologiczną wobec największych straty, jakie poniosła ta branża, stwarza potencjalne ryzyko, że wyegzekwowanie zasądzonych wyrokiem kwot jest istotnie zagrożone.

Sąd zważył, co następuje

Wniosek o udzielenie zabezpieczenia nie zasługiwał na uwzględnienie. Stosownie do treści art. 7301 § 1 k.p.c. udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub winny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie (§ 2).

Ze zgromadzonego w sprawie materiału wynika, że sporna impreza turystyczna miała miejsce w dniach 5 – 24 sierpnia 2017 roku. Podstawę powództwa oparto na treści art. 11a poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o usługach turystycznych, który stanowi, że organizator turystyki odpowiada za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy o świadczenie usług turystycznych (…). Z okoliczności sprawy i treści pozwu jednoznacznie wynika, że powodowa grupa uznaje, że dochodzone pozwem roszczenia stanowiące szkodę ma materialny charakter. W niniejszej sprawie szkodę upatruje się nie tylko w kwocie uiszczonej za safari wynoszącej 490 USD, ale także w kwocie odpowiadającej części kwoty składającej się na kwotę całej imprezy turystycznej (990 USD). Rzeczywiście, ze zgromadzonego w sprawie materiału wynika, że safari nie odbyło się, zgodnie z programem, tym samym na obecnym etapie postępowania można założyć, że powyższa kwota 490 USD tytułem szkody jest dostatecznie uprawdopodobniona. Natomiast stwierdzić należy, że co do kwoty 990 USD, podstawę tej szkody strona powodowa upatruje w niższej jakości usługi niż to wynika z zadeklarowanego wcześniej programu. Nie można jednak dopatrzyć się w takim sposobie rozumowania poniesionej szkody. Sposób jej wyliczenia jest analogiczny do uprawnień wynikających z rękojmi przy sprzedaży rzeczy, gdzie strona kupująca może domagać się obniżenia ceny. W tym stanie rzeczy uznać należy, że kwota szkody 990 USD nie została uprawdopodobniona. Jednocześnie strona powodowa zwraca uwagę na treść art. 322 k.p.c., który stanowi, że jeżeli w sprawie o naprawienie szkody (…) sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe, nader utrudnione lub oczywiście niecelowe, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności, tym samym podnieść należy, że można brać pod rozwagę ów przepis, ale po przeprowadzeniu całości postępowania dowodowego, zaś w sprawie niniejszej nie przesłuchano jeszcze zawnioskowanych przez stronę pozwaną świadków. Inaczej by sprawa wyglądała, gdyby podstawę wywodzonych roszczeń upatrywano w szkodzie o niemajątkowym charakterze wyrażającą się w zmarnowanym urlopie na podstawie powołanego wyżej art. 11a ustawy stosownie do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 listopad 2010 roku o sygn. akt: III CZP 79/10.

W konsekwencji powyższego należało oddalić wniosek o udzielenie zabezpieczenia, albowiem obie przesłanki, to jest uprawdopodobnienie roszczenia, jak i uprawdopodobnienie interesu prawnego musi nastąpić kumulatywnie, o czym orzeczono jak w sentencji postanowienia z dnia 9 grudnia 2020 roku.

Na marginesie należy zaznaczyć, że powodowa grupa nie uprawdopodobniła także interesu prawnego w udzieleniu zawnioskowanego zabezpieczenia, ponieważ istniejący stan epidemiologiczny i wynikające z tego trudności dla branży turystycznej, w której dotyczy przedmiot działalności gospodarczej strony pozwanej, samo przez się jeszcze nie świadczy, że cele niniejszego postępowania nie zostaną osiągnięte. Strona wnosząca o udzielenie zabezpieczenia nie przedkłada materiału świadczącego o potencjalnym ryzyku zaprzestania powyższej działalności gospodarczej.

Wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie I Wydział Cywilny z dnia 30 maja 2023 r.

Written by

Sąd Okręgowy w Krakowie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:        SSO Magdalena Nagaduś

Sędziowie:                   SSO Marta Woźniak

SSO Edyta Żyła

po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2023 r. w Krakowie na rozprawie sprawy z powództwa M. K. – reprezentanta grupy, w której skład wchodzą [dane 26 członków grupy] przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (…) w K. w likwidacji o zapłatę,

1. oddala powództwo;

2. nie obciąża strony powodowej kosztami procesu.

UZASADNIENIE

Po ostatecznym sprecyzowaniu powództwa M. K. (1) – działając jako reprezentant grupy, w skład której wchodzą: [dane 26 członków grupy] w pozwie skierowanym przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (…) w K. w likwidacji wniosła o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym i zasądzenie od pozwanej na rzecz każdego z członków grupy kwot po 370,38 zł tytułem pełnych udziałów znajdujących się na funduszu udziałowym pozwanej spółdzielni, a należnych im zgodnie z art. 125 § 3 ustawy prawo spółdzielcze.

W uzasadnieniu zgłoszonego zadania powódka wskazała, że pozwana spółdzielnia została powołana przez Zebranie Założycielskie w dniu 19 lutego 1990 r. Założycielami spółdzielni było 15 pracowników Zakładów Budownictwa (…) w K.. Spółdzielnia została zarejestrowana i wpisana do rejestru spółdzielni. W dniu 23 stycznia 1991 r. spółdzielnia nabyła niezabudowaną działkę za kwotę 193.350.000 starych złotych. Do 2007 r. pozwana spółdzielnia nie prowadziła żadnej działalności. W dniu 17 października 2007 r. Walne Zgromadzenie Spółdzielni dostosowało jej statut do obowiązujących wówczas przepisów, pozwana została wpisana do KRS, a liczba jej członków wynosiła 29. Wobec śmierci dwóch osób, na dzień otwarcia likwidacji, czyli 29 maja 2017 r. pozna miała 27 członków. Pozwana zaczęła podejmować działania zmierzające do realizacji jej statutowego celu, jednak zadanie to okazało się zbyt trudne do realizacji, wobec czego walne zgromadzenie członków pozwanej spółdzielni podjęło uchwałę w sprawie zbycia nabytej w 1991 r. nieruchomości. W dniu 28 kwietnia 2016 r. pozwana zbyła nieruchomość za 1.440.000 zł. Poza tym na konto pozwanej została przekazana przez Urząd Miasta K. kwota 34.000 zł jako odszkodowanie za zabranie części posiadanej przez pozwana spółdzielnię działki pod infrastrukturę drogową. Wszystkie środki zostały ulokowane w banku. Dnia 31 marca 2017 r. Walne Zgromadzenie Spółdzielni uznało, że wobec zbycia jedynej posiadanej przez pozwaną działki budowlanej dalsze bytowanie spółdzielni nie ma uzasadnienia gospodarczego i uchwałą nr 9/ (…) postanowiło wdrożyć postępowanie w kierunku likwidacji pozwanej spółdzielni, a następnie uchwałami nr 6/ (…) z dnia 25 kwietnia 2017 r. i nr (…) z dnia 29 maja 2017 r. postanowiło o przejściu pozwanej w stan likwidacji, zaś likwidatorem wyznaczona została M. K. (1). Kolejne uchwały zostały podjęte przez Walne Zgromadzenie Spółdzielni w dniu 23 czerwca 2017 r., w tym m.in. uchwała zatwierdzająca sprawozdanie zarządu, sprawozdanie finansowe za okres od dnia 1 stycznia 2017 r. do dnia 31 maja 2017 r. W dniu 21 lipca 2017 r. członkowie pozwanej spółdzielni podjęli uchwałę nr 6/ (…), zgodnie z którą przeznaczyli 70% nadwyżki bilansowej, tj. kwotę 812.824 zł znajdującej się na funduszu zasobowym Spółdzielni na fundusz udziałowy. W dniu 5 września 2017 r. Walne Zgromadzenie , w którym uczestniczyli wszyscy członkowie spółdzielni, podjęło jednogłośnie uchwałę nr 6/ (…) o przeznaczeniu majątku pozostałego po zakończeniu likwidacji spółdzielni w ten sposób, że jego część została przeznaczona do równego podziału pomiędzy członków spółdzielni, a pozostałą część przeznaczyć na pokrycie kosztów niemożliwych do przewidzenia w dniu podjęcia uchwały. Uchwałą z dnia 19 lipca 2018 r. Krajowa Rada Spółdzielcza odwołała z pełnienia funkcji likwidatora pozwanej spółdzielni (…) i powołała likwidatora D. B.. Nowy likwidator uznał, że wszyscy członkowie spółdzielni utracili członkostwo z dniem 9 września 2017 r. na skutek wejścia w życie nowelizacji ustawy Prawo spółdzielcze, wobec czego nie zwoływał walnego zgromadzenia członków spółdzielni, a jedynie zebrania informacyjne. Z nieznanych przyczyn proces likwidacji przeciągał się, mimo że pozwana nie miała wierzycieli. Członkowie spółdzielni wystąpili do likwidatora z żądaniem wskazania kwoty pozostałej po likwidacji spółdzielni oraz jej wypłaty w terminie 7 dni. W odpowiedzi likwidator odmówił wypłaty. W sierpniu 2019 r. likwidator spółdzielni dokonał wypłaty udziałów w wysokości po 400 zł dla każdego członka, czyli w kwotach wniesionych przez członków przy nabywaniu członkostwa, nie dokonał natomiast zwrotu pozostałych udziałów przekazanych uchwałą nr 6/ (…) na fundusz udziałowy.

Pozew – k. 3-16, pismo z dnia 14.02.2020 r. – k. 72-73, pismo z dnia 10.06.2021 r.

  • k. 152-156.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powodów na rzecz pozwanej kosztów procesu. Pozwana wskazała, że kwestionuje powództwo co do zasady i co do wysokości. W uzasadnieniu pozwana zarzuciła, że w przepisach ustawy prawo spółdzielcze, jak ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych brak przepisów, które stanowiłyby podstawę prawna domagania się przez członków wypłaty środków pieniężnych po przeprowadzeniu likwidacji spółdzielni, a w szczególności do pozwanej spółdzielni mieszkaniowej nie ma zastosowania art. 125 § 5a ustawy prawo spółdzielcze. Zdaniem pozwanej roszczenie powodów jest bezzasadne także z uwagi na wejście w życie w dniu 9 września 2017 r. ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Na dzień 9 września 2017 r. członkom pozwanej spółdzielni nie przysługiwało żadne z praw, czy ekspektatyw wymienionych w art. 4 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r., zatem powodowie z dniem 9 września 2017 r. utracili członkostwo w pozwanej spółdzielni. Ustawa nie przyznaje byłym członkom spółdzielni żadnego roszczenia wobec spółdzielni o podział środków z funduszu lub środków pozostałych po likwidacji spółdzielni. Byłym członkom spółdzielni przysługuje jedynie roszczenie o zwrot wniesionego udziału, co przypadku powodów już nastąpiło.

Odpowiedź na pozew – k. 134-138.

W piśmie z dnia 10 czerwca 2021 r. powódka podtrzymując żądanie pozwu sprecyzowała, że jego podstawą nie jest art. 125 § 5a ustawy prawo spółdzielcze, gdyż powodowie domagają się od pozwanej dokonania wypłat pełnych udziałów znajdujących się na funduszu udziałowym, a należących się im na podstawie art. 125 § 3 ustawy prawo spółdzielcze.

Wniesieniu pozwu zmarła będąca członkiem grupy J. M. (2), po które spadek nabyli J. M. (1) i R. W.. Postanowieniem z dnia 7 czerwca 2022 r. sąd na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. zawiesił postępowanie w stosunku do członka grupy J. M. (3) i podjął zawieszone postępowanie z udziałem J. M. (1) i R. W. w miejsce J. M. (3).

akt poświadczenia dziedziczenia z dnia 11.05.2022 r. – k. 246-248, postanowienie z dnia 07.06.2022 r. – k. 262.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

Powodowie byli założycielami Spółdzielni Mieszkaniowej (…) w K., spółdzielnia powstała w celu realizacji zamierzenia inwestycyjnego, a to budowy budynku wielomieszkaniowego na nieruchomości, która miała zostać w tym celu zakupiona. Na zakup nieruchomości miały być przeznaczone środki pochodzące z odpisu na fundusz mieszkaniowy pracodawcy powodów – Zakładów Budownictwa (…) w K.. Środki te w kwocie 220.000.000 starych złotych zostały przekazane na rzecz pozwanej spółdzielni wyłącznie w celu realizacji inwestycji mieszkaniowej. Za środki te w 1991 r. została zakupiona nieruchomość położona w K.. Po dokonaniu sprzedaży nieruchomości w 2016 r. środki ze sprzedaży w kwocie 1.400.000 zł zostały ulokowane na rachunku bankowym pozwanej spółdzielni i na lokatach terminowych. Część tych środków, w kwocie kilkuset tysięcy złotych, została dotychczas rozdysponowana na wydatki takie jak wynagrodzenie kolejnych likwidatorów, obsługa prawna, czynsz najmu, zakup materiałów biurowych. W momencie rozpoczęcia procesu likwidacji pozwana spółdzielnia nie miała żadnych zobowiązań poza bieżącymi takimi jak koszty prowadzenia rachunku bankowego i czynsz najmu.

Dowód: zeznania świadków D. B. – k. 256-257, M. K. (2) – k. 260, zeznania powoda M. K. (1) – k. 257, 539-540, zeznania członków grupy – k. 258-260, historia rachunku bankowego – k. 643-714, umowy – k. 355, 357,716-720, faktury VAT – k. 332-354, 721-744.

Zgodnie ze statutem Spółdzielni Mieszkaniowej (…) w K. przedmiotem jej działalności jest zagospodarowanie i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek, kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek, wynajem nieruchomości na własny rachunek i zarządzanie nieruchomościami na zlecenie. Członkiem Spółdzielni może być osoba fizyczna będąca pracownikiem lub byłym pracownikiem Zakładów Budownictwa (…) w K. względnie Przedsiębiorstwa (…) S.A. W K., jeżeli posiada pełna zdolność do czynności prawnych oraz spełnia jeden w warunków, a to: zgromadziła środki na wkład budowlany, względnie zaliczkę na wkład budowlany w ustalonej wysokości oraz objęła przynajmniej jeden udział, ubiega się o uzyskanie lokalu w drodze dziedziczenia, zapisu, licytacji albo umowy. Członkiem Spółdzielni może zostać również osoba małoletnia jeżeli uzyskanie członkostwa następuje w związku z przejściem praw do lokalu w drodze dziedziczenia, zapisu lub przeniesieniem tych praw przez rodziców, gdy małżeństwo ustało, a prawo było przedmiotem majątku wspólnego. Założyciele, którzy podpisali statut spółdzielni, staja się jej członkami z chwilą zarejestrowania Spółdzielni. Członek Spółdzielni zobowiązany jest do wniesienia wpisowego, udziału oraz wkładu budowlanego. Członek Spółdzielni zobowiązany jest zadeklarować co najmniej jeden udział. Wpisowe wynosi 400 zł, a udział 400 zł. Członka zmarłego wykreśla się z rejestru ze skutkiem od dnia, w którym nastąpiła śmierć. Zarząd nie może odmówić przyjęcia spadkobiercy na członka, jeżeli odpowiada on wymaganiom statutu. W przypadku ustania członkostwa na skutek przyczyn określonych w § 15 pkt 2-5 Statutu Spółdzielni byłemu członkowi lub jego spadkobiercy przysługuje, po rozliczeniu ze Spółdzielnią zwrot udziału i zwrot sum wpłaconych na wkład budowlany. Szczegółowe zasady obliczania należności z tytułu zwrotu wkładu budowlanego określa Walne Zgromadzenie. Rozliczenie z tytułu udziałów z byłym członkiem, względnie spadkobiercami zmarłego członka, powinno być dokonane na podstawie zatwierdzonego sprawozdania finansowego za rok, w którym członek przestał należeć do Spółdzielni, w terminie 3 miesięcy od daty zatwierdzenia tego sprawozdania. Do wyłącznej właściwości Walnego Zgromadzenia Spółdzielni należy m.in. podejmowanie uchwał w przedmiocie podziału nadwyżki bilansowej lub sposobu pokrycia strat i uchwalanie zmian statutu.

Nadwyżka bilansowa z działalności Spółdzielni podlega podziałowi na podstawie uchwały Walnego Zgromadzenia.

Dowód: statut pozwanej spółdzielni – k. 527-539, 753-766.

Uchwałą nr 6/ (…) z dnia 25 kwietnia 2017 Walne Zgromadzenie Spółdzielni Mieszkaniowej (…) w K. uchwaliło przejście w stan likwidacji.

Dowód: protokół z obrad Walnego Zgromadzenia – k. 370, wypis z protokołu obrad Walnego Zgromadzenia – k. 577.

Uchwałą nr 7/ (…) z dnia 23 czerwca 2017 Walne Zgromadzenie Spółdzielni Mieszkaniowej (…) w K. w likwidacji zatwierdziło sprawozdanie finansowe za okres od dnia 1 stycznia 2017 r. do dnia 31 maja 2017 r. Uchwałami nr 9/ (…), (…) i (…) z dnia 23 czerwca 2017 Walne Zgromadzenie Spółdzielni udzieliło absolutorium członkom Zarządu Spółdzielni (…), A. S. (2) i J. D. (2).

Dowód: protokół z obrad Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia – k. 363-364, 569- 572.

W dniu 21 lipca 2017 r. Walne Zgromadzenie Spółdzielni Mieszkaniowej (…) w K. w likwidacji podjęło uchwałę nr 6/ (…), zgodnie z którą postanowiło przeznaczyć 70% nadwyżki bilansowej tj. 812.824 zł znajdującej się na funduszu zasobowym Spółdzielni na fundusz udziałowy jednocześnie postanawiając zgodnie z wymogami wskazanymi w § 46 ust. 1 pkt 5 Statutu Spółdzielni na funduszu zasobowym 30% kwoty nadwyżki bilansowej.

Dowód: protokół z obrad Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia – k. 360-362.

Uchwałą nr 6/ (…) z dnia 5 września 2017 Walne Zgromadzenie Spółdzielni Mieszkaniowej (…) w K. w likwidacji postanowiło, że pozostały majątek po zakończonej likwidacji Spółdzielni zostaje przeznaczony w części do równego podziału miedzy osoby, która według rejestru członków na dzień postawienia Spółdzielni w stan likwidacji, tj. 1 czerwca 2017 r. były członkami Spółdzielni według wykazu stanowiącego załącznik do uchwały, a w części stanowiącej pozostała kwotę po dokonaniu wydatków na cele określone w punkcie 1. Tejże uchwały, przeznaczona została na pokrycie kosztów niemożliwych do przewidzenia w dniu odjęcia uchwały, a po ich pokryciu pozostałą część przekazać na cele spółdzielcze lub społeczne.

Dowód: protokół z obrad Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia – k. 363-364, 574-576.

Pismem z dnia 10 grudnia 2019 r. M. K. (1), działając jako likwidator pozwanej spółdzielni, poinformowała Krajową Radę Spółdzielczą o zwołaniu na dzień 5 września 2017 r. Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółdzielni podając w piśmie porządek obrad.

Dowód: pismo z dnia 10.08.2017 r. – k. 574.

Pismem z dnia 10 grudnia 2019 r. powodowie, jako byli członkowie spółdzielni, wezwali likwidatora pozwanej spółdzielni (…), o podanie kwoty jaka pozostała po spłaceniu wszystkich należności w postępowaniu likwidacyjnym i jednocześnie wezwali do wypłaty należnej im kwoty.

Dowód: pismo z dnia 10.12.2019 r. – k. 61.

Pismem z dnia 19 grudnia 2019 r. działając jako likwidator Spółdzielni Mieszkaniowej (…) w K. w likwidacji D. B. w odpowiedzi na wezwanie z dnia 10 grudnia 2019 r. poinformował powodów, że zgodnie z przepisami ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych nie są oni członkami pozwanej spółdzielni, gdyż utracili status członków w trybie wprowadzonym ustawą z dnia 20 lipca 2017 r.

W piśmie tym została również zawarta ogólna informacja na temat przebiegu postepowania likwidacyjnego pozwanej spółdzielni. Likwidator Spółdzielni oświadczył także, że odmawia powodom wypłaty żądanego przez nich majątku pozwanej spółdzielni.

Dowód: pismo z dnia 19.12.2019 r. – k. 63-64.

Pismem z dnia 23 czerwca 2021 r. [dane 6 osób]zwrócili się do Likwidatora Spółdzielni o zwołanie walnego Zgromadzenia. Pismami z dnia 10 sierpnia 2021 r. i 11 sierpnia 2021 r. [dane 24 osób] zwrócili się do Likwidatora Spółdzielni o przywrócenie ich członkostwa w Spółdzielni Mieszkaniowej (…) w K. oraz o podjęcie czynności wskazanych w piśmie z dnia 23 czerwca 2021 r. Pismem z dnia 1 października 2021 r. [dane 7 osób] zwrócili się do Likwidatora Spółdzielni o pilne zwołanie walnego Zgromadzenia w związku ze złożeniem wniosków o przywrócenie członkostwa w pozwanej spółdzielni.

Dowód: pisma z dnia 10.08.2021 r. i 11.08.2021 r. – k. 402-415, 615-628, pisma z dnia 01.10.2021 r. – k. 420, 610, pismo z dnia

23.06.2021 r. – k. 421.

Pismem z dnia 3 listopada 2021 r. dziewiętnaście osób, działając jako członkowie pozwanej spółdzielni wezwało Likwidatora Spółdzielni o zwołanie walnego zgromadzenia.

Dowód: pismo z dnia 03.11.2021 r. – K. 608.

Pismem z dnia 31 maja 2022 r. działając jako Likwidator Spółdzielni (…) w odpowiedzi na pismo z dnia 10 sierpnia 2021 r. poinformował powoda M. K. (1), oraz pozostałe osoby, które złożyły wnioski o przywrócenie ich członkostwa w Spółdzielni Mieszkaniowej (…) w K., że odmawia przyjęcia w poczet członków. W uzasadnieniu wyjaśnił, że kwestia uzyskania członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej jest jednoznacznie powiązana z posiadaniem określonego tytułu do lokalu znajdującego się w budynku pozostającego w zasobach spółdzielni mieszkaniowej, a osoby, które nie legitymują się prawami do lokalu wymienionymi w ustawie, nie mogą być członkami spółdzielni mieszkaniowej.

Dowód: pisma z dnia 31.05.2022 r. – k. 253, 421-449.

Według stanu na dzień 31 lipca 2019 r. na rachunku bankowym pozwanej spółdzielni znajdowała się kwota 702.033,53 zł. W tym dniu zlecono przelewy kwot po 400 zł na rzecz osób, które były członkami spółdzielni kwot po 400 zł tytułem zwrotu udziałów w pozwanej spółdzielni mieszkaniowej. Według stanu na dzień 1 lipca 2022 r. na rachunku spółdzielni znajdowała się kwota 486.272,59 zł.

Dowód: historia rachunku – k. 281—285, 383-386, 630-633, zestawienie operacji – k. 389-394, 636-641, zeznania świadka D. B.

– k. 256-257.

W dniu 20 grudnia 2019 r. G. K. pokwitowała wypłatę kwoty 400 zł tytułem zwrotu udziałów w pozwanej spółdzielni mieszkaniowej.

Dowód: pokwitowanie – k. 286, 388, 635.

Powyższe ustalenia Sąd poczynił na podstawie dokumentów prywatnych które nie wzbudziły wątpliwości Sądu, co do ich autentyczności i wiarygodności. Strony nie zgłaszały zastrzeżeń co do prawdziwości i wiarygodności dokumentów, brak zatem było przesłanek do kwestionowania autentyczności i mocy dowodowej przedstawionych przez strony dokumentów.

Również zeznania wszystkich przesłuchanych osób – świadków, stron, w tym wszystkich członków grupy nie budziły żadnych wątpliwości do ich wiarygodności, gdyż nie było pomiędzy nimi sprzeczności, znajdowały też potwierdzenie w dowodach z dokumentów. W ustaleniach stanu faktycznego Sąd pominął zeznania aktualnego likwidatora pozwanej spółdzielni (…), który, jak sam zeznał, nie miał informacji o faktach istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy z innych źródeł niż dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, zatem jego zeznania nie wniosły niczego nowego do ustaleń poczynionych w sprawie.

Na powyższą ocenę materiału dowodowego sprawy istotnie wpływa okoliczność, że stan faktyczny sprawy jest w zasadzie pomiędzy stronami bezsporny, spór sprowadza się natomiast do zagadnień prawnych.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo należy uznać za bezzasadne.

Powodowie wnieśli o zasądzenie na ich rzecz kwot po 370,38 zł tytułem pełnych udziałów znajdujących się na funduszu udziałowym pozwanej spółdzielni, a należnych im zgodnie z art. 125 § 3 ustawy prawo spółdzielcze. Zgodnie z tym przepisem w toku likwidacji spółdzielni z kwot pozostałych po spłaceniu wszystkich należności i po złożeniu do depozytu sądowego sum całkowicie zabezpieczających należności sporne lub niewymagalne, dokonuje się stosunkowej wypłaty udziałów. Wypłaty tej nie można jednak dokonać przed upływem sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia wzywającego wierzycieli. Jest to regulacja szczególna (tak SN w wyroku z dnia 23 czerwca 1992 r., I PRN 27/92, OSNC 1993, nr 4, poz. 66; L..pl nr (…)), bowiem co do zasady roszczenie o zwrot udziałów powstaje po zakończeniu stosunku członkostwa w spółdzielni zgodnie z art. 26 § 1 prawa spółdzielczego, przy czym uszczegółowienie roszczenia członka spółdzielni o zwrot wpłat na udziały co do sposobu i terminu wypłaty udziałów byłego członka następuje w statucie spółdzielni.

W przypadku wszystkich członków grupy wygaśnięcie stosunku członkostwa nastąpiło z chwilą wejścia życie nowelizacji ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz.U. z 2021, poz. 1208 z późn. zm.) dokonanej ustawą z dnia 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy prawo spółdzielcze (Dz.U. z 2017, poz. 1596), tj. z dniem 9 września 2017 r. Zgodnie z art. 4 ustawy nowelizującej „członek spółdzielni, któremu w dniu wejście w życie niniejszej ustawy nie przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu albo prawo odrębnej własności lokalu oraz któremu nie przysługuje roszczenie o ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu lub roszczenie o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, traci z tym dniem członkostwo w spółdzielni”. Na dzień wejścia życie ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. żadnemu z członków grupy, jak też pozostałym członkom pozwanej spółdzielni nie przysługiwało żadne z praw lub ekspektatyw wskazanych w powołanym wyżej art. 4 tejże ustawy. Wygaśnięcie członkostwa w pozwanej spółdzielni było podstawą wypłaty na rzecz byłych członków kwot po 400 zł tytułem zwrotu udziałów w wysokości określonej w statucie pozwanej spółdzielni. Fakt wypłaty nie jest pomiędzy stronami sporny. Sporna jest natomiast kwestia członkostwa powodów w pozwanej spółdzielni i prawa domagania się kwot pochodzących ze środków zgromadzonych na funduszu udziałowym spółdzielni jako podlegających podziałowi w postępowaniu likwidacyjnym pomiędzy członków spółdzielni na podstawie art. 125 § 3 ustawy prawo spółdzielcze. Przepis ten, jako szczególny w stosunku do art. 26 ustawy, ma na celu ochronę wierzycieli, co oznacza, że jeżeli została otwarta likwidacja spółdzielni, to członek spółdzielni nie może już domagać się zwrotu udziałów członkowskich na podstawie art. 26 ustawy przed spłaceniem wszystkich należności spółdzielni i przed złożeniem do depozytu sądowego sum całkowicie zabezpieczających należności sporne lub niewymagalne. Dopiero po dokonaniu spłat i po złożeniu do depozytu sum zabezpieczających, następuje stosunkowa wypłata udziałów, co może skutkować wypłatą kwot niższych niż wysokość udziałów, w ten bowiem sposób członkowie partycypują w pokrywaniu strat spółdzielni do wysokości zadeklarowanych udziałów. Wysokość udziałów określa statut spółdzielni.

Członkowie grupy pismami z dnia 10 i 11 sierpnia 2021 r. zwrócili się do ówczesnego likwidatora spółdzielni z wnioskami o przywrócenie członkostwa spółdzielni. Wnioski te nie zostały uwzględnione, likwidator poinformował byłych członków spółdzielni, że odmawia przyjęcia ich w poczet członków. Członkowie grupy wnioskując o ponowne zaliczenie ich w poczet członków pozwanej spółdzielni powoływali się na utratę mocy obowiązującej art. 4 ustawy z dnia 20 lipca z dniem 19 czerwca 2021 r. na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 czerwca 2020 r., sygn. akt K 3/19, w którym Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepis ten jest niezgodny z art. 58 ust. 1 w zw. z art. 31 ust 3. i w zw. z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Powołany wyrok Trybunału Konstytucyjnego pozbawił mocy obowiązującej przepis, którego skutkiem była utrata przez członków grupy członkostwa w pozwanej spółdzielni, ale nie skutkował „automatycznym” przywróceniem tego członkostwa. Istnienie postaw do uzyskania statusu członka spółdzielni przez powodów należy zatem ocenić w oparciu o przepisy obowiązujące w dniu złożenia wniosków z dnia 10 sierpnia 2021 r. Zgodnie z obowiązującym wówczas, jak i aktualnie, art. 3 ust 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, członkiem spółdzielni jest osoba fizyczna, choćby nie miała zdolności do czynności prawnych albo miała ograniczoną zdolność do czynności prawnych: której przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, której przysługuje roszczenie o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, której przysługuje roszczenie o ustanowienie odrębnej własności lokalu, zwane dalej „ekspektatywą własności” lub będąca założycielem spółdzielni, z zastrzeżeniem, że członkostwo osób będących założycielami spółdzielni ustaje, jeżeli w ciągu trzech lat od chwili wpisania spółdzielni do Krajowego Rejestru Sądowego spółdzielnia nie ustanowi na ich rzecz spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, prawa odrębnej własności lokalu albo nie dojdzie do zawarcia umowy o budowę lokalu.

Bezsporne jest, że żadnemu z członków grupy nie przysługują prawa ani ekspektatywy określone w powołanym przepisie. Powodowie podejmują też działania świadczące o tym, że uznają, iż ich członkostwo w pozwanej spółdzielni wygasło. Po pierwsze przyjęli od likwidatora spółdzielni świadczenie obejmujące zwrot udziałów, po drugie zaś występują z dalej idącym roszczeniem z tego tytułu.

Roszczenie o zwrot udziału powstaje po zakończeniu stosunku członkostwa, a zatem brak podstaw do przyjęcia, że powodowie ponownie uzyskali status członków pozwanej spółdzielni. Gdyby jednak tak było, to nie przysługiwałoby im roszczenie o zwrot udziałów w kwotach wyższych niż dotychczas wypłacone. Powodowie swoje roszczenie, po sprecyzowaniu jego podstawy w piśmie z dnia 10 czerwca 2021 r. i na rozprawie w dniu 16 maja 2023 r., opierają na treści uchwały Walnego Zgromadzenia Spółdzielni nr (…) z dnia 21 lipca 2017 r., zgodnie z którą część kwoty pozostały po zakończeniu likwidacji spółdzielni została przeniesiona na fundusz udziałowy spółdzielni.

Członkowie grupy domagają się dochodzonych pozwem kwot tytułem uzupełnienia dotychczas wypłaconych udziałów stojąc na stanowisku, że przysługują im jeszcze dalej idące roszczenia z tego tytułu, którego sprecyzowanie nie było jednak możliwe z uwagi na brak wiedzy o wysokości kwoty pozostającej aktualnie w dyspozycji pozwanej spółdzielni. W ocenie Sądu powodom nie przysługuje tak skonkretyzowane roszczenie, a to z uwagi na fakt, że statut pozwanej spółdzielni określa wartość udziału członkowskiego na kwotę 400 zł i nastąpił już zwrot członkom grupy udziałów w tej wysokości. Sąd podziela stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 czerwca 2015 r. (I CSK 571/14, Lex nr 1771588), zgodnie z którym „jeśli walne zgromadzenie członków spółdzielni podejmie uchwałę o przeznaczeniu części nadwyżki bilansowej na zwiększenie funduszu udziałowego, to uchwała ta może stanowić samoistną i wystarczającą podstawę zaliczenia nadwyżki bilansowej na udziały poszczególnych członków. Wówczas niezbędne jest jeszcze podjęcie uchwały przez walne zgromadzenie o zmianie statutu w zakresie podwyższenia wartości udziału członkowskiego – art. 5 § 1 pkt 3 oraz art. 38 § 1 pkt 10 ustawy z 1982 r. – Prawo spółdzielcze. Podjęcie takich uchwał nie pociąga za sobą konieczności składania deklaracji uzupełniającej przez członków w zakresie liczby deklarowanych udziałów, w trybie określonym w art. 16 § 2 tej ustawy, gdyż uchwały te prowadzą do zmiany wartości udziałów, o których mowa w art. 16 § 1 tej ustawy.”

Powodowie nie wykazali, aby Walne Zgromadzenie Spółdzielni podjęło uchwałę o zmianie Statutu Spółdzielni odnoszącej się do postanowień określających wysokość udziałów, a wręcz przyznali że do zmiany takiej nie doszło. Brak podjęcia przez Walne Zgromadzenie Spółdzielni uchwały o zmianie statutu w zakresie podwyższenia wartości udziału członkowskiego oznacza, że wysokość udziałów nie uległa zmianie i członkom spółdzielni, czy to w trybie art. 26 § 1, czy też 153 § 3 ustawy prawo spółdzielcze, przysługiwało roszczenie o zwrot udziałów jedynie w wysokości odpowiadającej wartości udziałów określonej w § 12 ust. 1 Statutu Spółdzielni, tj. w kwotach po 400 zł. Skoro roszczenie to zostało już zaspokojone przez pozwaną w stosunku do członków grupy, to roszczenie zgłoszone w pozwie podlega oddaleniu niezależnie od wysokości kwoty dochodzonej pozwem, w każdym razie przekracza ona bowiem roszczenie, które przysługiwało członkom spółdzielni do chwili wypłaty im kwot po 400 zł. O braku podstaw do uwzględniania roszczenia świadczy także fakt, że sami powodowie nie byli w stanie określić wysokości swych żądań, nie wynikała ona bowiem ani z treści podjętej uchwały nr 6/ (…) z dnia 21 lipca 2017 r., ani z postanowień Statutu Spółdzielni, co czyniło niemożliwym uwzględnienie powództwa.

Na marginesie należy wskazać, że wobec wyraźnego wskazania w piśmie z dnia 10 czerwca 2021 r., że powodowie nie wywodzą swojego roszczenia z art. 125 § 5a ustawy prawo spółdzielcze, zbędnym było analizowanie zasadności żądania jako opartego na tej podstawie, jednakże należy wskazać, że roszczenie takie może przysługiwać jedynie członkom spółdzielni, posiadania statusu członka pozwanej spółdzielni powodowie nie wykazali, co jednak nie było przedmiotem postepowania w niniejszej sprawie. Nadto uchwała nr 6/ (…) z uwagi na brak skonkretyzowania kwot podlegających podziałowy pomiędzy członków Spółdzielni również nie może stanowić wystarczającej podstawy do uwzględnienia powództwa.

Mając powyższe na uwadze Sąd przyjął, że wobec braku przesłanek do uwzględnienia powództwa w odniesieniu do wszystkich członków grupy, podlega ono oddaleniu w oparciu o powołane wyżej przepisy, o czym Sąd orzekł w punkcie 1. sentencji wyroku.

Mając na uwadze charakter powództwa, fakt, że członkowie grupy będąc subiektywnie przekonanymi o zasadności zgłoszonego roszczenia wystąpili z powództwem przeciwko spółdzielni dysponującej znacznym majątkiem, który miał służyć zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych członków grupy, do czego nie doszło z przyczyn niezależnych od strony powodowej, Sąd uznał, że zachodzi szczególny wypadek uzasadniający odstąpienie od obciążenia powodów kosztami procesu, o czym Sąd orzekł w punkcie 1. sentencji wyroku.

Postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie Wydział I Cywilny z dnia 8 marca 2023 r.

Written by

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący:        SSO Magdalena Nagaduś

Sędziowie:                   SSO Marta Woźniak

SSR (del.) Edyta Żyła

po rozpoznaniu w dniu 8 marca 2023 r. w Krakowie na posiedzeniu niejawnym w sprawie z powództwa M. K. – reprezentanta grupy, w której skład wchodzą: [dane 26 osób] przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (…) w K. w likwidacji o zapłatę,

postanawia:

ustalić skład grupy, do której zalicza następujące osoby:

[dane 26 członków grupy]

a do której nie zalicza E. R.

Postanowienie Sądu Okręgowego w Szczecinie I Wydział Cywilny z dnia 19 lipca 2023 r.

Written by

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział I Cywilny w składzie

Przewodniczący:           SSO Barbara Smolska (spr.)

Sędziowie:                     SSO Agnieszka Skrzypiec, SSO Tomasz Cegłowski

po rozpoznaniu w dniu 19 lipca 2023 r. w S. na rozprawie  sprawy z powództwa B.D. – reprezentanta grupy w postępowaniu grupowym w składzie: podgrupa pierwsza: W.B. i M.B., B.D., R.P. i T.P. podgrupa druga: E.S. i J.S., U.J. i G.J., U.P. i K.P.; podgrupa trzecia: E.W. i B.W., K.K. i D.S., L.M., T.P., J.W. i T.W.; podgrupa czwarta: D.K., A.F., A.M., A.Ł. i R.Ł. przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (…) w S. postanawia:

umorzyć postępowanie w sprawie.

Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie III Wydział Cywilny z dnia 26 lutego 2019 r.

Written by

Sąd Okręgowy w Warszawie III Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Joanna Kruczkowska

Sędziowie:                     SSO Joanna Bitner, SSR del. Andrzej Lipiński

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 26 luty 2019 r. w Warszawie sprawy z powództwa E. D. jako reprezentanta grupy przeciwko (…) Bank (…) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę postanawia:

ustalić, że postępowanie niniejsze toczy się w postępowaniu grupowym, a grupa reprezentowana przez E. D. ma skład następujący:

podgrupa nr I:

  1. R. M.,
  2. K. M.,
  3. L. M.,
  4. A. M.;

podgrupa nr II:

  1. M. P.,
  2. P. P.;

podgrupa nr III:

  1. I. G.,
  2. K. F.,
  3. R. G.,
  4. E. D.;

podgrupa nr IV:

  1. J. O.,
  2. T. O..

UZASADNIENIE

Pozwem skierowanym do Sądu Okręgowego w Warszawie E. D., jako reprezentant grupy w imieniu własnym, ale i na rzecz wszystkich członków grupy wniosła o zapłatę wskazanych kwot pieniężnych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty od (…) Bank (…) S.A. z siedzibą w W..

W uzasadnieniu wniosku powódka wniosła o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym na podstawie ustawy z 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (dalej ustawa). Wskazała, że pozew spełnia warunki przewidziane przez ustawodawcę. Po stronie powodowej zachodzi wielopodmiotowość, grupa liczy 12 osób oraz przedmiot postępowania zawiera się w kategorii spraw objętych ustawą. Dochodzone roszczenie jest jednorodzajowe i ujednolicone, a zakres ochrony prawnej członków grupy jest identyczny dla każdego z nich.

Powództwo dotyczy roszczeń pieniężnych członków grupy opartych na żądaniu zapłaty wynikającym ze stosunków zobowiązaniowych. Roszczenia wiążą się z pobraniem nienależnych kwot tyłem obowiązkowego ubezpieczenia niskiego wkładu w wyniku zawarcia w umowach kredytowych postanowień niedozwolonych – nieuzgodnionych indywidualnie z kredytobiorcami. Powódka wskazała, że członkowie grupy są konsumentami w rozumieniu ustawy, a sprawa dotyczy roszczeń o ochronę konsumentów (pozew k. 4-13).

Do pozwu załączono pełnomocnictwo udzielone przez reprezentanta grupy oraz załącznik do umowy z dnia 14 lipca 2014 r. określającego sposób wynagradzania pełnomocnika.

Do sprawy zostały złożone oświadczenia członków grupy o przystąpieniu do grupy i wyrażeniu zgody na reprezentanta grupy (oświadczenia o przestąpieniu do grupy k. 46-57).

W odpowiedzi na pozew (…) Bank (…) S.A. z siedzibą w W. wniosła o odrzucenie pozwu na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z uwagi na niedopuszczalność postępowania grupowego, względnie o oddalenie powództwa. Pozwana wniosła również o zobowiązanie powódki na postawie art. 8 ust. 1 ustawy do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu. Pozwana podniosła, że niezależnie od braków oświadczenia członków grupy o przystąpieniu do grupy i wyrażeniu zgody, co do osoby reprezentanta i nie załączeniu umowy reprezentanta z pełnomocnikiem określającym sposób jego wynagrodzenia, pozwana uzasadniała stanowisko faktem, że część członków grupy nie posiada legitymacji procesowej do występowania samodzielnie, gdyż, jako małżonkowie kredytobiorców posiadają wspólność majątkową tym samym, jako wierzyciele muszą występować wspólnie. Pozwana podnosiła także kwestię nie występowania w umowach postanowień niedozwolonych, które nie mogą zostać uznane za niezgodne z dobrymi obyczajami bądź naruszające interesy ekonomiczne kredytobiorców. Strona pozwana wskazywała, że umowy kredytu zawierane były przed wyrokiem Sądu, który uznał postanowienie za niedozwolone, wobec czego nie ma on zastosowania w przedmiotowej sprawie. Pozwana podnosiła konieczność ustanowienia zabezpieczenia i poniesienia jego kosztu przez kredytobiorcę w sytuacji, brakującego wkładu finansowego. Pozwany Bank odpierał zarzut nienegocjowania zapisów dotyczących ubezpieczenia niskiego wkładu i braku zwrotu składek. Pozwany kwestionował, zasadność zwrotu kwot niektórym z członków grupy wobec faktu niepobrania od nich składki ubezpieczeniowej, jak również sposób naliczania odsetek ustawowych, nawet, gdyby przyjąć je, jako świadczenie nienależne, które nie ma terminu, w jakim należy je spełnić. Wniosek o złożenie kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu pozwana uzasadniała tym, że wytoczone powództwo jest oczywiście bezzasadne. W ocenie pozwanej żądanie zabezpieczenia kosztów procesu, które będą jej przysługiwały po oddaleniu powództwa jest zasadne, gdyż brak tego zabezpieczenia może spowodować trudności w wyegzekwowaniu należnych kosztów procesu (odpowiedź na pozew k. 66-79).

W toku postępowania powódka złożyła umowę zlecenia obsługi prawnej w postępowaniu grupowym (umowa zlecenia obsługi prawnej k. 203-207).

Postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2015 r. Sąd pozew odrzucił (postanowienie k. 214).

Na skutek zaskarżenia przez stronę powodową, Sąd Apelacyjny w Warszawie Postanowieniem z dnia 23 września 2015 r. zmienił postanowienie i orzekł o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym (postanowienie k. 253).

Postanowieniem z dnia 15 lipca 2016 r. Sąd na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. zawiesił postępowanie (postanowienie k. 282).

Strona powodowa usunęła braki uniemożliwiające dalsze prowadzenie postępowania poprzez wprowadzenie do umowy zlecenia obsługi prawnej w postępowaniu grupowym oraz załącznika dotyczącego zasad wynagradzania, oznaczenia obydwu pełnomocników reprezentujących grupę (aneks k. 288, aneks nr 2 k. 297, załącznik k 298).

Postanowieniem z dnia 5 grudnia 2016 r. Sąd podjął postępowanie (postanowienie k. 301). Sąd przystąpił zatem do rozpoznania sprawy w postępowaniu grupowym.

Postanowieniem z dnia 24 stycznia 2017 r. (k. 305) Sąd zarządził dokonanie stosownego ogłoszenia w prasie w trybie art. 11 ustawy. Ogłoszenie ukazało się dnia 27 lutego 2018 r. (k. 357). W wyniku ogłoszenia nikt się nie zgłosił.

Postanowieniem z dnia 28 września 2018 r. Sąd postanowił na podstawie art. 12 i 15 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym doręczyć pełnomocnikowi pozwanego wykaz osób, które przystąpiły do grupy zakreślając termin miesięczny na podniesienie zarzutów, co do członkostwa określonych osób w grupie pod rygorem przyjęcia, że skład grupy nie jest kwestionowany (postanowienie k. 369).

Postanowienie doręczono w dniu 25 października 2018 r., pozwany w zakreślonym terminie nie wniósł zastrzeżeń do składu grupy (epo k. 372).

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, że roszczenia wszystkich członków grupy w niniejszej sprawie spełniają wszystkie przesłanki wymagane do rozpoznania sprawy w postępowaniu grupowym.

Stąd też na podstawie art. 10 ust. 1 oraz art. 17 ust. 1 ustawy, Sąd orzekł jak w sentencji postanowienia – potwierdzając, że sprawa jest rozpoznawana w postępowaniu grupowym, przy czym grupy mają skład wskazany w sentencji postanowienia.

Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie III Wydział Cywilny z dnia 24 stycznia 2017 r.

Written by

Sąd Okręgowy w Warszawie III Wydział Cywilny, w składzie:

Przewodniczący:           SSO Joanna Kruczkowska

Sędziowie:                     SSO Joanna Bitner, SSR (del.) Andrzej Lipiński

po rozpoznaniu w dniu 24 stycznia 2017r. w Warszawie, na posiedzeniu niejawnym, w postępowaniu grupowym w sprawie z powództwa E. D. (reprezentanta grupy) przeciwko (…) Bank (…) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę postanawia:

zarządzić umieszczenie w Gazety (…) – wydanie ogólnopolskie, ogłoszenia o następującej treści:

OGŁOSZENIE O WSZCZĘCIU POSTĘPOWANIA GRUPOWEGO

Przed Sądem Okręgowym w Warszawie, III Wydziałem Cywilnym wszczęte zostało postępowanie w trybie ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz.U nr 7 z 2010 r., poz. 44) z powództwa E. D. przeciwko (…) Bank (…) S.A. z siedzibą w W., sygnatura akt III C 1122/15,

E. D., jako reprezentant grupy, wniosła o zasądzenie przez Sąd od pozwanej (…) Bank (…) S.A. z siedzibą w W. kwot w wysokości (…) zł dla każdego z członków podgrupy (…), w wysokości (…) zł dla każdego z członków podgrupy (…), w wysokości (…) zł dla każdego z członków podgrupy (…), w wysokości (…) zł dla każdego z członków podgrupy (…) z tytułu pobranych nienależnie przez pozwaną składek z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu na podstawie zawartych umów kredytowych.

Wartość przedmiotu sporu wynosi (…) zł.

W nieprzekraczalnym terminie jednego miesiąca od ukazania się niniejszego ogłoszenia do grupy przystąpić może każdy, kogo roszczenie może być objęte tym postępowaniem grupowym, to jest wówczas, gdy:

  1. zawarł z (…) Bank (…) S.A. z siedzibą w W. umowę (…) (,,Umowa”)
  2. nie zawarł tej Umowy w bezpośrednim związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą lub zawodową;
  3. zawarta przez niego Umowa zawierała postanowienia o treści tożsamej, co klauzula uznana za niedozwoloną przez Sąd Okręgowy w Warszawie – XVII Wydział Ochrony Konkurencji i Konsumentów w wyroku z dnia 6 sierpnia 2009 r., wpisana pod numerem (…), do rejestru klauzul niedozwolonych prowadzonego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów;
  4. poniósł szkodę w związku z pobraniem opłaty z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego na podstawie zawartej Umowy (…);

Aby przystąpić do grupy należy złożyć reprezentantowi grupy E. D. pisemne oświadczenie o przystąpieniu do grupy. Oświadczenie to składa się na adres jego pełnomocników:

r.pr. J. S.

Kancelaria Radców Prawnych J. S. i Wspólnicy Sp. k.

ul. (…), (…)-(…) L.

tel. (…),

ewentualnie r.pr. K. J.

Kancelaria Radcy Prawnego K. J.

ul. (…) (…)-(…) L.

Przystąpienie do grupy po upływie miesiąca od ukazania się niniejszego ogłoszenia jest niedopuszczalne,

Złożenie oświadczenia o przystąpieniu do grupy jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na pełnienie funkcji reprezentanta grupy przez E. D., zasady wynagradzania pełnomocnika, jak również na przystąpienie do grupy celem dochodzenia roszczeń przeciwko (…) Bank (…) S.A. z siedzibą w W. w oparciu o przepisy ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Wzór niezbędnych dokumentów udostępniony jest przez Kancelarię pełnomocnika reprezentanta grupy na stronie www (lub/i Grupę w inny sposób).

Każdy członek grupy, który przystąpi do postępowania po złożeniu pozwu, uiści wynagrodzenie pełnomocników, na które składa się:

  1. jednorazowa opłata ryczałtowa w wysokości
    • (…) zł za I instancję i postępowanie zażaleniowe;
    • (…) zł za II instancję
    • (…) zł za sporządzenie skargi kasacyjnej i/lub występowanie przed Sądem Najwyższym.
  2. premia za sukces w wysokości (…) od kwoty prawomocnie zasądzonej i wyegzekwowanej/uzyskanej w ramach zawartej ugody sądowej lub pozasądowej.

Podane powyżej kwoty są kwotami netto i zostaną powiększone o należny podatek VAT w wysokości (…). W przypadku zmiany stawki podatku VAT kwoty te ulegną odpowiedniemu zwiększeniu lub zmniejszeniu.

Osoby wchodzące w skład Grupy zobowiązane są także do uiszczenia bezzwrotnej opłaty wstępnej w wysokości (…) zł, przeznaczonej na pokrycie niezbędnych kosztów działalności członków Grupy poprzedzających wystąpienie z pozwem grupowym.

Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie III Wydział Cywilny z dnia 9 marca 2017 r.

Written by

Sąd Okręgowy w Warszawie III Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Joanna Kruczkowska

Sędziowie:                     SSO Joanna Bitner, SSO Grzegorz Chmiel

po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2017 r. w Warszawie sprawy z powództwa E. D. przeciwko (…) Bank (…) S.A w W. o zapłatę postanawia:

  1. sprostować oczywistą omyłkę w sentencji postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 24 stycznia 2017 r. poprzez wpisanie po słowach „ewentualnie r.pr. K. J. Kancelaria Radcy prawnego K. J. ul. (…) (…) -300” w miejsce słowa „ L.” słowo „L.”;
  2. zmienić sentencję postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 24 stycznia 2017 r. poprzez wykreślenie po słowach „ewentualnie r.pr. K. J. Kancelaria Radcy Prawnego K. J. ul. (…) (…)-(…) L.”, słów „www.(…).pl” oraz wykreślić ostatni akapit postanowienia tj. wykreślić słowa „Szczegóły dotyczące przystąpienia do grupy, jak również wzory dokumentów (w tym gotowy wzór oświadczenia o przystąpieniu do grupy) znajdują się na stronie internetowej www.(…).pl”.

 

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 22 lutego 2017 r. powód wniósł o sprostowanie omyłki pisarskiej w postanowieniu z dnia 24 stycznia 2017 r. – ogłoszeniu o wszczęciu postępowania grupowego, poprzez prawidłowe wpisanie nazwy miejscowości, w której znajduje się Kancelaria r.pr. K. J. tj. wpisanie w miejsce słowa „L.” słowa „L.”. Mając powyższe na uwadze, z mocy art. 350 § 1 k.p.c. w zw. z art. 361 k.p.c. orzeczono jak w pkt. 1 sentencji postanowienia.

Wraz z wnioskiem o sprostowanie powód powołując się na problemy techniczne jakie występują na stronie www.(…).pl wniósł o wykreślenie z treści w/w postanowienia adresu tej strony internetowej, w celu ochrony interesów prawnych poszkodowanych. Przedmiotowy wniosek należało uwzględnić. Wykreślenie adresu strony internetowej powodowało, iż koniecznym stało się również wykreślenie z treści rzeczonego postanowienia jego ostatniego akapitu o treści wskazanej w pkt. 2 sentencji postanowienia.

Mając powyższe na uwadze, z mocy art. 359 § 1 k.p.c. orzeczono jak w pkt. 2 sentencji postanowienia.

Postanowienie Sądu Okręgowego w Opolu I Wydział Cywilny z dnia 16 maja 2022 r.

Written by

Sąd Okręgowy w Opolu, I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:           SSR del. Marcin Ilków

po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2022 r. w Opolu na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa P. L., P. N., T. W., J. M., S. W. (1), S. W. (2), B. W., Z. S., S. S., R. S., D. K., E. L., B. N., A. W., E. M., E. W., K. S., M. S., M. K., A. P., A. O. przeciwko (…) Sp. z o.o. z siedzibą w O. o zapłatę postanawia:

na podstawie art. 15 zzs2 ustawy z dnia 2 marca 2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, zamknąć rozprawę celem wydania orzeczenia na posiedzeniu niejawnym, po uprzednim odebraniu od stron stanowisk na piśmie.

Postanowienie Sądu Okręgowego w Koszalinie I Wydział Cywilny z dnia 16 stycznia 2020 r.

Written by

  1. Artykuł 10 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym stanowi, iż po wysłuchaniu stron sąd rozstrzyga o dopuszczalności postępowania grupowego. Przedstawienie argumentów przez strony w pismach procesowych spełnia wymóg wysłuchania stron w rozumieniu powołanego przepisu.
  2. Za roszczenie w postępowaniu grupowym uznać należy żądanie procesowe, będące elementem powództwa, a jego sprecyzowanie jest związane z zagadnieniem podziału powództw na: powództwo o świadczenie, o ustalenie istnienia lub nieistnienia prawa lub stosunku prawnego oraz o ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego. Przesłanką decydującą o dopuszczalności postępowania grupowego jest więc to, aby wszystkie osoby objęte pozwem grupowym wystąpiły z wnioskiem o udzielenie ochrony prawnej w tej samej formie. Istotne jest, iż warunkiem dochodzenia roszczeń w postępowaniu grupowym jest ich jednorodzajowość. Za roszczenia jednego rodzaju niewątpliwie uznać można roszczenia pieniężne. Roszczenia niepieniężne będą zaś jednorodzajowe tylko wówczas, gdy odnoszą się do żądanego sposobu działania (zachowana) pozwanego, tj. gdy wszyscy członkowie grupy żądają określonego działania lub zaniechania (tego samego rodzaju) ze strony pozwanego. Niewątpliwie roszczeniami jednego rodzaju nie byłyby więc dochodzone jednocześnie (w ramach jednego postępowania grupowego) roszczenia pieniężne oraz roszczenia niepieniężne, bądź też dochodzone jednocześnie odmienne roszczenia niepieniężne.
  3. Powództwo o ustalenie odpowiedzialności pozwanego jest wytaczane, gdy roszczenia pieniężne nie nadają się do ujednolicenia co do wysokości, bądź też gdy ustalenie wysokości świadczeń pieniężnych mogłoby być związane z nadmiernymi trudnościami.
  4. W postępowaniu grupowym o ustalenie odpowiedzialności pozwanego, powód nie musi wykazywać wystąpienia szkody ani jej wysokości u poszczególnych członków grupy, jeżeli są to okoliczności indywidualne, a nie wspólne, jednak musi określić, co jest szkodą wynikającą z czynu niedozwolonego stanowiącego podstawę roszczenia. Obowiązkiem sądu jest zaś ustalenie i ocena, czy tak określony uszczerbek majątkowy może być uznany za szkodę spowodowaną czynem niedozwolonym wskazanym w pozwie zbiorowym oraz czy jest on wspólny dla wszystkich członków grupy.

Sąd Okręgowy w Koszalinie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:           SSO Jacek Grześkowiak

Sędziowie:                     SSO Barbara Krzemianowska, SSO Iwona Szkudłapska-Ćwik

po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2020 r. w Koszalinie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa E. M. przeciwko S. W. w M. o ustalenie postanawia

rozpoznać sprawę w postępowaniu grupowym.

 

UZASADNIENIE

Powódka E. M., działając w imieniu własnym oraz na rzecz wszystkich członków grupy jako reprezentant, domaga się ustalenia, że pozwana S. W. „(…)” w M. ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą oraz odpowiedzialność z tytułu naruszenia dóbr osobistych wynikających z wywołania rozstroju zdrowia za zdarzenie, którego konsekwencją było zbiorowe zachorowanie wskazanych w pozwie osób, co umożliwi ww. osobom dochodzenie roszczeń pieniężnych w postaci odszkodowania oraz zadośćuczynienia. Powódka wniosła w pozwie o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym.

W uzasadnieniu podano, iż zostały spełnione wszystkie przesłanki umożliwiające wydanie postanowienia o dopuszczalności postępowania grupowego. Wskazano, iż wszyscy członkowie grupy opierają żądanie pozwu na tożsamej postawie faktycznej, tj. zbiorowego zachorowania z objawami ze strony układu pokarmowego, które nastąpiło w jedynym czasie (tj. w lipcu 2018 r.) i w jednym miejscu (tj. w ośrodku „(…)” w M.). Podano, że wszyscy członkowie grupy w niniejszym procesie formułują jednakowe żądanie, domagając się ustalenia odpowiedzialności pozwanej za zaistniałe zdarzenie. Dodano, iż odpowiedzialność pozwanej jest odpowiedzialnością deliktową, szkoda polega na rozstroju zdrowia, a żądany wyrok ustalający odpowiedzialność ma służyć dochodzeniu roszczenia o zapłatę odszkodowania i zadośćuczynienia (art. 415 k.c. w zw. z art. 444 i 445 k.c.). Podano, iż kwota 100.000 zł to suma najniższych szacunkowych roszczeń z tego tytułu wszystkich członków grupy. Wskazano, iż łączna liczba osób (tj. 37) wchodzących w skład grupy przekracza ustawowy pułap przewidujący dopuszczalność postępowania grupowego.

Pozwana wniosła o odrzucenie pozwu i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Jednocześnie wskazała, iż gdyby Sąd nie przychylił się do jej żądania, to pozwana uznaje roszczenie co do zasady i w takim przypadku wnosi o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w oparciu o art. 101 k.p.c.

W uzasadnieniu wskazała, że pozew winien być odrzucony z uwagi na niecelowość postępowania. Wyjaśniła, iż w niniejszej sprawie bezspornym jest bowiem, że w ośrodku „(…)” w M. w okresie 14-20 lipca 2018 r. doszło do zdarzenia polegającego na zakażeniu bakterią Salmonelli oraz że odpowiedzialnym za niniejsze zdarzenie jest pozwana (strona pozwana nie przyjmuje jedynie odpowiedzialności za szkodę konkretnych osób). Podniosła, iż pozew winien być odrzucony również z uwagi na błędne określenie żądania pozwu, gdyż strona powodowa przede wszystkim skupia się na próbie ustalenia, że skutkiem zdarzenia było zbiorowe zachorowanie konkretnych osób. Wskazała także, iż pozew podlega odrzuceniu ze względu na brak jednorodzajowości roszczeń określonych w pozwie, gdyż strona powodowa połączyła w żądaniu roszczenia określone w art. 1 ust. 2 u.d.r.p.g. (czyn niedozwolony) i art. 1 ust. 2b u.d.r.p.g. (dobra osobiste). Podała, iż pozew winien być odrzucony także z tego powodu, iż powódka nie spełniła przesłanki ujednolicenia roszczeń z art. 2 ust. 1 u.d.r.p.g., która winna być zrealizowana także w przypadku żądania ustalenia odpowiedzialności pozwanego za określone zdarzenie lub zdarzenia, o którym mowa w art. 2 ust. 3 u.d.r.p.g.

Sąd zważył, co następuje:

Żądanie powódki zasługiwało na uwzględnienie, gdyż zostały spełnione wszystkie przesłanki umożliwiające wydanie postanowienia o dopuszczalności postępowania grupowego.

Artykuł 10 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (tj. Dz.U. z 2018 r. poz. 573; zwana dalej „u.d.r.p.g.”) w aktualnym brzmieniu, obowiązującym od dnia 7 listopada 2019 r. stanowi, iż po wysłuchaniu stron sąd rozstrzyga o dopuszczalności postępowania grupowego. Sąd odrzuca pozew, jeżeli sprawa nie podlega rozpoznaniu w postępowaniu grupowym. W przeciwnym przypadku sąd wydaje postanowienie o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym.

W ocenie Sądu, przedstawienie argumentów przez strony w pismach procesowych spełnia wymóg wysłuchania stron w rozumieniu powołanego przepisu.

Postępowanie grupowe dopuszczalne jest wyłącznie w razie kumulatywnego spełnienia przesłanek podmiotowych (określonych w art. 1 ust. 1 u.d.r.p.g., do których zaliczyć należy jednorodność dochodzonych roszczeń, tj. ich jednorodzajowość oraz oparcie na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej, jak również uformowanie grupy złożonej z co najmniej 10 osób), a także spełnienia przesłanki przedmiotowej (określonej w art. 1 ust. 2 u.d.r.p.g.: Ustawa ma zastosowanie w sprawach o roszczenia z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, z tytułu czynów niedozwolonych, z tytułu odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania umownego lub z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, a w odniesieniu do roszczeń o ochronę konsumentów także w innych sprawach). [M. Asłanowicz, Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, Warszawa 2019, Legalis].

W art. 1 ust. 2a u.d.r.p.g. podano, iż w postępowaniu grupowym jest wyłączone dochodzenie roszczeń o ochronę dóbr osobistych, z wyjątkiem roszczeń wynikających z uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, w tym roszczeń przysługujących najbliższym członkom rodziny poszkodowanego, zmarłego wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.

Natomiast w art. 1 ust. 2b u.d.r.p.g. wskazano, iż możliwość dochodzenia w postępowaniu grupowym roszczeń pieniężnych wynikających z uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, w tym roszczeń pieniężnych przysługujących najbliższym członkom rodziny poszkodowanego, zmarłego wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, jest ograniczona do żądania ustalenia odpowiedzialności pozwanego, na zasadach określonych w art. 2 ust. 3.

W przedmiotowej sprawie łączna liczba osób (tj. 37) wchodzących w skład grupy przekracza ustawowy pułap przewidujący dopuszczalność postępowania grupowego (tj. co najmniej 10 osób).

Należy stwierdzić, iż w niniejszej sprawie wszyscy członkowie grupy opierają żądanie pozwu na tożsamej postawie faktycznej, tj. zdarzeniu, które miało miejsce w lipcu 2018 r. w ośrodku „(…)” w M., którego konsekwencją było zbiorowe zatrucie osób wymienionych w pozwie, będących gośćmi pozwanej.

W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie są dochodzone roszczenia jednego rodzaju. Zdecydowana większość przedstawicieli doktryny przyjmuje, że za roszczenie w postępowaniu grupowym uznać należy żądanie procesowe, będące elementem powództwa, a jego sprecyzowanie jest związane z zagadnieniem podziału powództw na: powództwo o świadczenie, o ustalenie istnienia lub nieistnienia prawa lub stosunku prawnego oraz o ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego (tak M. Rejdak, w: M. Rejdak, P. Pietkiewicz, Ustawa o dochodzeniu roszczeń, s. 40, Nb 10 oraz T. Jaworski, P. Radzimierski, Ustawa o dochodzeniu roszczeń, s. 34-35, Nb 51-53 wraz z powołaną tam literaturą). Przesłanką decydującą o dopuszczalności postępowania grupowego jest więc to, aby wszystkie osoby objęte pozwem grupowym wystąpiły z wnioskiem o udzielenie ochrony prawnej w tej samej formie. Istotne jest, iż warunkiem dochodzenia roszczeń w postępowaniu grupowym jest ich jednorodzajowość. Za roszczenia jednego rodzaju niewątpliwie uznać można roszczenia pieniężne. Roszczenia niepieniężne będą zaś jednorodzajowe tylko wówczas, gdy odnoszą się do żądanego sposobu działania (zachowana) pozwanego, tj. gdy wszyscy członkowie grupy żądają określonego działania lub zaniechania (tego samego rodzaju) ze strony pozwanego. Niewątpliwie roszczeniami jednego rodzaju nie byłyby więc dochodzone jednocześnie (w ramach jednego postępowania grupowego) roszczenia pieniężne oraz roszczenia niepieniężne, bądź też dochodzone jednocześnie odmienne roszczenia niepieniężne (M. Asłanowicz, Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, Warszawa 2019, Legalis). W niniejszym procesie wszyscy członkowie grupy formułują jednakowe żądanie, domagając się ustalenia konkretnej odpowiedzialności pozwanej za określone zdarzenie. W przypadku każdego z członków grupy odpowiedzialność pozwanej jest odpowiedzialnością deliktową, szkoda polega na rozstroju zdrowia, a żądany wyrok ustalający odpowiedzialność ma służyć dochodzeniu roszczenia o zapłatę odszkodowania i zadośćuczynienia (art. 415 k.c. w zw. z art. 444 i 445 k.c.). Z powyższego wynika jednocześnie, że w niniejszej sprawie nie doszło do błędnego określenia żądania pozwu. W tym miejscu także należy wskazać, iż – również wbrew twierdzeniu pozwanej – w niniejszej sprawie nie mamy do czynienia z niecelowością postępowania. Z dokumentów załączonych do akt sprawy, wynika bowiem, że co prawda pozwana nie kwestionowała przedmiotowego zdarzenia, jednak nie uznała swojej odpowiedzialności z tytułu zadośćuczynienia i odszkodowania.

W art. 2 ust. 1 u.d.r.p.g. ustanowiono, iż postępowanie grupowe w sprawach o roszczenia pieniężne jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy wysokość roszczenia każdego członka grupy została ujednolicona poprzez zrównanie wysokości roszczenia dochodzonego przez członków grupy lub podgrupy (ust 2: Ujednolicenie wysokości roszczeń może nastąpić w podgrupach, liczących co najmniej 2 osoby). W art. 2 ust. 3 zdaniu pierwszym u.d.r.p.g. podano jednak, iż w sprawach o roszczenia pieniężne powództwo może ograniczać się do żądania ustalenia odpowiedzialności pozwanego za określone zdarzenie lub zdarzenia, a w zdaniu drugim, że w takim przypadku powód nie jest obowiązany wykazywać interesu prawnego w ustaleniu.

Natomiast w art. 6 ust. 1a u.d.r.p.g. określono, iż żądanie pozwu w sprawach o ustalenie odpowiedzialności pozwanego na podstawie art. 2 ust. 3 powinno obejmować także wskazanie roszczeń pieniężnych, których dochodzeniu służyć ma żądany wyrok ustalający odpowiedzialność, przy czym nie jest konieczne wskazywanie wysokości tych roszczeń.

Należy wskazać, iż powództwo o ustalenie w postępowaniu grupowym (określone w art. 2 ust. 3 u.d.r.p.g.) istotnie różni się od powództwa o ustalenie w zwykłym postępowaniu cywilnym (określonego w art. 189 k.p.c.). Ze względu bowiem na brak obowiązku wykazania przez powoda w postępowaniu grupowym interesu prawnego w ustaleniu (art. 2 ust. 3 zdanie drugie u.d.r.p.g. ), dopuszczalne jest wystąpienie z takim powództwem także w przypadku, w którym powód może wytoczyć powództwo o świadczenie. W konsekwencji, powództwo o ustalenie odpowiedzialności pozwanego jest wytaczane, gdy roszczenia pieniężne nie nadają się do ujednolicenia co do wysokości, bądź też gdy ustalenie wysokości świadczeń pieniężnych mogłoby być związane z nadmiernymi trudnościami. W obu tych przypadkach, późniejsze postępowania indywidualne (w razie wydania w postępowaniu grupowym wyroku ustalającego odpowiedzialność pozwanego, mającego prejudycjalny charakter – por. szerzej uw. poniżej) ograniczać się będą do wykazania wysokości poniesionej przez członka grupy szkody (M. Asłanowicz, Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, Warszawa 2019, Legalis).

Wymaga podkreślenia, iż w postępowaniu grupowym o ustalenie odpowiedzialności pozwanego, powód nie musi wykazywać wystąpienia szkody ani jej wysokości u poszczególnych członków grupy, jeżeli są to okoliczności indywidualne, a nie wspólne, jednak musi określić, co jest szkodą wynikającą z czynu niedozwolonego stanowiącego podstawę roszczenia. Obowiązkiem sądu jest zaś ustalenie i ocena, czy tak określony uszczerbek majątkowy może być uznany za szkodę spowodowaną czynem niedozwolonym wskazanym w pozwie zbiorowym oraz czy jest on wspólny dla wszystkich członków grupy (por. wyr. SA w Warszawie z 17.2.2016 r., I ACa 664/14, https://classaction.pl/case law/) [M. Asłanowicz, Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, Warszawa 2019, Legalis].

Sąd Najwyższy w postanowieniu z 28 stycznia 2015 r. (I CSK 533/14, Legalis) wskazał, iż w postępowaniu grupowym dopuszczalne jest powództwo o ustalenie odpowiedzialności pozwanego w sprawie o roszczenie pieniężne wynikające z czynu niedozwolonego stanowiącego jedno zdarzenie także wtedy, gdy przesłanka wystąpienia szkody i jej wysokości jest zależna od indywidualnych okoliczności faktycznych dotyczących poszczególnych członków grupy. Ze stanowiskiem tym należy się zgodzić, w przeciwnym razie dochodzenie ustalenia odpowiedzialności pozwanego we wskazanych przypadkach byłoby bowiem w zasadzie niemożliwe, zważywszy na zróżnicowanie okoliczności faktycznych dotyczących członków grupy (M. Asłanowicz, Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, Warszawa 2019, Legalis).

Na mocy art. 1 ust. 2b u.d.r.p.g., dochodzenie roszczeń o ochronę dóbr osobistych, których można dochodzić w postępowaniu grupowym (tj. roszczeń pieniężnych wynikających z uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, w tym roszczeń pieniężnych przysługujących najbliższym członkom rodziny poszkodowanego, zmarłego wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia) ograniczone jest do żądania ustalenia odpowiedzialności pozwanego na zasadach określonych w art. 2 ust. 3 u.d.r.p.g. W takim przypadku możliwe jest przesądzenie w jednym procesie, że naruszenie dóbr osobistych stanowiło zdarzenie wypełniające przesłanki czynu niedozwolonego wyrządzającego szkodę członkom grupy, niezależnie od jej charakteru. Wystąpienie i wysokość szkody wynikającej z naruszenia dóbr osobistych wymagać będą następnie zindywidualizowanego postępowania dowodowego w stosunku do każdego z poszkodowanych i nie będzie objęta postępowaniem grupowym (M. Asłanowicz, Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, Warszawa 2019, Legalis).

Wedle M. Sieradzkiej (Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Komentarz, Warszawa 2018, s. 230-231), art. 2 ust. 3 u.d.r.p.g. zwalnia z obowiązku ujednolicenia wysokości roszczeń wprowadzonego przez art. 2 ust. 1 u.d.r.p.g., w przypadku ograniczenia się do żądania ustalenia odpowiedzialności pozwanego. Natomiast M. Asłanowicz, choć sformułował odmienne stanowisko oparte na zastosowaniu wykładni literalnej, to wskazał jednocześnie, iż w razie ograniczenia powództwa do żądania ustalenia odpowiedzialności pozwanego za określone zdarzenie lub zdarzenia wymóg ujednolicenia wysokości roszczeń nie wydaje się celowy ani konieczny (Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, Warszawa 2019, Legalis). Należy jednocześnie zwrócić uwagę, iż powódka podała, iż kwota 100.000 zł, wskazana jako wartość przedmiotu sporu, stanowi sumę najniższych szacunkowych roszczeń z tego tytułu, wszystkich członków grupy.

Z uwagi na powyższe, należało orzec jak w sentencji postanowienia.

Postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach I Wydział Cywilny z dnia 28 czerwca 2023 r.

Written by

Sąd Okręgowy w Katowicach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:           SSO Krzysztof Żyłka

po rozpoznaniu w dniu 28 czerwca 2023 r. w Katowicach na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa W. S. przeciwko (…) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w M. o zapłatę postanawia:

na podstawie art. 182 § 1 pkt 4 kpc umorzyć postępowanie.