1. W sytuacji, gdy skład grupy inicjującej postępowanie grupowe kształtuje się poza postępowaniem sądowym, kwestie dotyczące wewnętrznej organizacji tego zespołu osób nie są regulowane przepisami ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Podmioty te – współdziałając ze sobą – samodzielnie ustalają treść pozwu, w tym treść zgłoszonych roszczeń, okoliczności je uzasadniających oraz wniosków dowodowych, a także dokonują wyboru reprezentanta grupy.
2. Oświadczenia członków grupy o przystąpieniu do grupy i wyrażeniu zgody co do osoby reprezentanta grupy nie są samodzielną i niezależną od pozwu podstawą ustalenia przez sąd przedmiotu i dopuszczalności postępowania grupowego; mają one na celu identyfikację członków grupy.
3. Dopuszczalne jest posłużenie się w oświadczeniach odesłaniem do pozwu w zakresie wskazania żądań, okoliczności uzasadniających żądanie, okoliczności uzasadniających przynależność do grupy, a także środków dowodowych.
4. Wszelkie skutki materialnoprawne i procesowe wytoczenia powództwa grupowego powstają w dacie wniesienia pozwu z załącznikami, stąd nie ma znaczenia data widniejąca na oświadczeniu dołączonym następnie do pozwu.
5. Niedołączenie do pozwu grupowego oświadczeń członków grupy inicjującej o przystąpieniu do grupy stanowi brak formalny pozwu, uniemożliwiający nadanie sprawie dalszego biegu i podlegający usunięciu na podstawie art. 130 § 1 k.p.c. w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Uchybienie to nie stanowi natomiast bezpośredniej podstawy odrzucenia pozwu.
6. Żądanie zaniechania naruszania majątkowych praw autorskich członków grupy przez zakazanie stronie pozwanej stosowania systemu wymiany plików, zdefiniowanego bliżej w pozwie, który powoduje lub prowadzi do naruszenia majątkowych praw autorskich członków grupy, mieści się w przedmiotowym zakresie postępowania grupowego.
7. Brak jest jednoznacznych podstaw do przesądzenia, że roszczenia prewencyjne, uregulowane w art. 439 c., w ogóle nie nadają się do rozpoznania w postępowaniu grupowym; kwestia ta winna być przedmiotem oceny sądu przy merytorycznej ocenie zasadności powództwa grupowego.
8. W postępowaniu grupowym mogą być dochodzone jednorodzajowe roszczenia, mające źródło w jednego rodzaju stosunku prawnym, nawet wówczas, gdyby wynikały z niego różne roszczenia materialnoprawne.
9. Wymóg tej samej lub takiej samej podstawy faktycznej powództwa oznacza, iż podstawę faktyczną powództwa nie muszą stanowić tożsame okoliczności, a za wystarczające należy uznać istotne podobieństwo.
10. Niewskazanie przez powoda, kiedy doszło do naruszenia praw autorskich poszczególnych członków grupy oraz niewskazanie faktu zgłaszania naruszeń pozwanemu przez każdego z członków grupy nie przesądza samo przez się o braku tożsamości podstawy faktycznej roszczeń członków grupy.
11. Konieczność wystąpienia zespołu okoliczności uzasadniających istnienie określonego stosunku prawnego nie oznacza, że całość stanu faktycznego danej sprawy ma się opierać wyłącznie na tożsamych faktach.
12. W świetle art. 12 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym powód był zobowiązany wskazać jedynie okoliczności uzasadniające dane żądania, nie zaś wszystkie okoliczności niniejszej sprawy.

1. Pozwany, składając wniosek o zobowiązanie powoda do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu, winien uprawdopodobnić po pierwsze, że wytoczone przeciwko niemu powództwo jest oczywiście bezzasadne lub że jego uwzględnienie jest mało prawdopodobne, a zatem nosi cechy „pieniactwa procesowego”, a po drugie, że brak ustanowienia kaucji na zabezpieczenie jego przyszłego roszczenia o zasądzenie zwrotu kosztów procesu uniemożliwi lub poważnie utrudni ich egzekucję od strony powodowej.
2. Działający jako reprezentant określonej grupy konsumentów Miejski Rzecznik Konsumentów jest osobą zaufania publicznego, zajmującą się z ramienia samorządu powiatowego zagadnieniami ochrony interesów konsumentów. Jego wydatki stanowią element budżetu danego miasta, a zatem w razie ewentualnego przegrania procesu koszty pozwanego obciążą to miasto.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Alina Gąsior

Sędziowie:                    SSO Beata Grochulska, SSO Renata Lech

po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2016 r. w Piotrkowie Trybunalskim na posiedzeniu niejawnym w postępowaniu grupowym sprawy z powództwa I. G. przeciwko Wyższej Szkole Handlowej im. (…) w P. o zapłatę

postanawia:

ustalić, iż w skład grupy osób dochodzących roszczeń w postępowaniu grupowym od pozwanej Wyższej Szkoły Handlowej im. (…) z siedzibą w P. wchodzą: [dane członków grupy]

Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSA Przemysław Kurzawa (spr.)

Sędziowie:                    SSA Lidia Sularzycka, SSA Ewa Kaniok

po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2016 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa P. K. przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Rodziny Pracy i Polityki Społecznej, [dane pozostałych pozwanych] o ustalenie na skutek zażalenia pozwanego Skarbu Państwa – Rodziny Ministra Pracy i Polityki Społecznej oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. na postanowienie Sądu Okręgowego  w Warszawie z dnia 4 marca 2015 r., sygn. akt I C 599/14

postanawia:

sprostować postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 grudnia 2015 r. sygn. akt I ACz 1586/15 w ten sposób, że w komparycji w miejsce oznaczenia strony pozwanej wpisać „Skarbowi Państwa – Ministrowi Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej” zamiast „Skarbowi Państwa – Ministrowi Pracy i Polityki Społecznej”.

1. Dla wdrożenia postępowania grupowego wystarczające jest, aby zespół podstawowych okoliczności składających się na podstawę faktyczną żądania był taki sam w odniesieniu do wystarczającej ilości osób. Nie jest zaś bezwzględnie konieczne, aby zbieżność zachodziła co do wszystkich okoliczności tworzących podstawę faktyczną żądań poszczególnych członków grupy.
2. Dla oceny dopuszczalności pozwu nie ma znaczenia fakt, że żądania pozwu odnoszą się do postanowień zaczerpniętych z pięciu formalnie niezależnych wzorców. Zasadniczą okolicznością determinującą dopuszczalność postępowania grupowego jest bowiem identyczność mechanizmu wprowadzonego przez wszystkie te wzorce.
3. Odmienność wzorców stosowanych w stosunku do poszczególnych członków grupy, podobnie jak i odmienność warunków, w jakich mogło dochodzić do zawierania poszczególnych umów, czy też różnice w wiedzy i doświadczeniu poszczególnych członków grupy, nie mogą przemawiać przeciwko przyjęciu, że roszczenia nadają się do rozpoznania w postępowaniu grupowym. Zostały one bowiem oparte nie na tej samej, lecz na takiej samej podstawie faktycznej w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym.
4. Kwestia interesu prawnego z art. 189 k.p.c. ma znaczenie przy merytorycznej ocenie zasadności pozwu, stanowi przesłankę uwzględnienia powództwa, nie może być więc antycypowana na potrzeby rozstrzygnięcia o samej dopuszczalności postępowania grupowego.

Orzeczenie zostało uchylone postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku Wydział I Cywilny z 11 stycznia 2017 r., I ACz 597/16. 

1. Zadaniem reprezentanta grupy jest zebranie oświadczeń zawierających żądania poszczególnych osób, zaszeregowanie tych osób do poszczególnych podgrup na podstawie oświadczeń tych osób w których zawarte zostały konkretne roszczenia. Reprezentant grupy nie może natomiast wykreować roszczeń w oświadczeniach niezgłoszonych i nie może skutecznie wystąpić z takimi roszczeniami w postępowaniu grupowym w sytuacji gdy dane roszczenia nie zostały wyartykułowane w oświadczeniach przystępujących do grupy.
2. Konsekwencją wadliwego zaszeregowania może być oddalenie powództwa danej osoby.
3. Upoważnienie reprezentanta grupy do zmiany zaszeregowania w podgrupy nie może być interpretowane jako możliwość zgłoszenia w imieniu przystępujących do grupy roszczeń których nie wymieniono w treści ich oświadczeń o przystąpieniu.
4. To osoby nie posiadające pełnej zdolności do czynności prawnych (np. dzieci) powinny być wskazane jako członkowie grupy jeśli to im przysługuje legitymacja materialna do dochodzenia roszczeń. Członkom grupy przypisać bowiem należy zdolność do bycia we własnym imieniu uprawnionym do występowania przeciwko pozwanym z własnym roszczeniem. Osoby małoletnie powinny złożyć oświadczenie o przystąpieniu do grupy. Zaś ich przedstawiciele ustawowi (rodzice) będą ich jedynie reprezentować w procesie – nie posiadając statusu członka grupy.

1. O ile samo wprowadzenie we wzorcu umownym waloryzacji wartości lokalu nie sposób uznać za dopuszczalne, niemniej jednak to brak uprawnienia konsumenta do odstąpienia od umowy w takim przypadku niewątpliwie przesądza o abuzywności analizowanej klauzuli. Dla konsumenta nawet kilkuprocentowa podwyżka ceny albo wkładu budowlanego na poczet mieszkania może spowodować, że nie będzie on w stanie nabyć opisanego w umowie finansującej lokalu mieszkalnego.
2. Samego zubożenia nie stanowi na pewno fakt uiszczenia waloryzacji w sytuacji, gdy została ona zaliczona na świadczenie należne czyli przyszły należny wkład budowalny. Dlatego zasadnym jest w takiej sytuacji uznanie wpłat z tego tytułu za wcześniejsze spełnienie należnego świadczenia, co, zgodnie z treścią art. 411 pkt 4 k.c., wyłącza dopuszczalność żądania jego zwrotu.
3. Artykuł 13 ust. 1 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym w żaden sposób nie odnosi się do określenia sposobu liczenia odsetek, a jedynie statuuje skutek sprawy w toku między członkiem grupy a pozwanym.

1. W stadium certyfikacji pozwu grupowego, przesłanki dopuszczalności postępowania grupowego, które podlegają ocenie sądu, ograniczają się do kwestii zakreślonych w art. 1 ust. 1 i 2 u.d.p.g., t.j.: liczebność grupy (co najmniej 10 osób), jednorodzajowość roszczeń, istnienie tej samej lub takiej samej podstawy faktycznej, a nadto zdolność przedmiotowa roszczeń do rozpoznania w postępowaniu grupowym. Poza zakresem oceny dopuszczalności postępowania grupowego pozostaje natomiast ocena jego merytorycznej zasadności, gdyż ta odbywa się na dalszym etapie postępowania.
2. Przez sformułowanie „takiej samej podstawie faktycznej” należy rozumieć oparcie roszczeń na podobnych zdarzeniach, co zaś odpowiada pojęciu jednakowej podstawy faktycznej, stanowiącej element współuczestnictwa formalnego.
3. Odmienność wzorców stosowanych w stosunku do poszczególnych członków grupy, podobnie jak i odmienność warunków, w jakich mogło dochodzić do zawierania poszczególnych umów, nie neguje spełnienia przesłanki tej samej lub takiej samej podstawy faktycznej, gdyż, jak wskazano wyżej, zasadniczą okolicznością determinującą dopuszczalność postępowania grupowego jest deklarowana przez powoda identyczność mechanizmu wprowadzonego przez wszystkie te formalnie niezależne wzorce. Oceny tej nie zmienia również różna wysokość składek i częstotliwość ich wpłat, czy wysokość opłat wykupu obowiązująca poszczególnych członków grupy. Członkowie grupy opierają bowiem roszczenie na takiej samej podstawie, a więc klauzuli umownej, stanowiącej podstawę dla pozwanej do pobierania opłat wykupu, które według członków grupy były rażąco wygórowane, ograniczały też możliwość wypowiedzenia umowy. Zostały oparte nie na tej samej, lecz na takiej samej podstawie faktycznej w rozumieniu art. 1 ust. 1 u.d.p.g.

Sąd Apelacyjny w Warszawie Wydział VI Cywilny w składzie:

Przewodniczący:                       SSA Urszula Wiercińska

Sędziowie:                                 SSA Małgorzata Borkowska (spr.), SSA Jolanta Pyźlak

po rozpoznaniu w dniu 23 lutego 2016 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa K. K. – reprezentanta grupy przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej „(…)” w W. o zapłatę na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 13 sierpnia 2015 roku sygnatura akt III C 798/15

postanawia:

zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że wyłączyć od orzekania w sprawie prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Warszawie o sygnaturze III C 798/15 Sędziego Sądu Okręgowego (…), Sędziego Sądu Okręgowego (…) oraz Sędziego Sądu Okręgowego (…).

1. W postępowaniu grupowym o ustalenie odpowiedzialności pozwanego, powód nie musi wykazywać wystąpienia szkody ani jej wysokości u poszczególnych członków grupy, jeżeli są to okoliczności indywidualne, a nie wspólne, jednak musi określić, co jest szkodą dla wszystkich członków grupy, a więc jaki uszczerbek majątkowy uważają oni za szkodę wynikającą z czynu niedozwolonego stanowiącego podstawę roszczenia. Obowiązkiem zaś sądu jest ustalenie i ocena, czy tak określony uszczerbek majątkowy może być uznany za szkodę spowodowaną czynem niedozwolonym wskazanym w pozwie zbiorowym oraz czy jest on wspólny dla wszystkich członków grupy.
2. Przepisy prawa wspólnotowego korzystają we wspólnotowym porządku prawnym z domniemania ważności na tej samej zasadzie jak przepisy prawa krajowego w krajowym porządku prawnym. W razie zaistnienia konfliktu pomiędzy przepisami prawa krajowego a przepisami prawa wspólnotowego organ administracyjny musi kierować się zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego.
3. Nie ma podstaw prawnych, z których wynikałoby domniemanie zgodności norm prawa krajowego z prawem wspólnotowym. Organ administracji publicznej obowiązany jest oceniać zgodność przepisów krajowych z prawem wspólnotowym, a w przypadku stwierdzenia ich sprzeczności odmówić zastosowania prawa krajowego.