Postanowienie zostało uchylone postanowieniem Sądu Okręgowego w Warszawie XXIV Wydział Cywilny z dnia 15 września 2016 r., sygn. akt XXIV C 500/14.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XXIV Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Monika Dominiak

Sędziowie: SSO Barbara Budzianowska, SSO Urszula Idzikowska

po rozpoznaniu w dniu 9 czerwca 2016 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Miejskiego Rzecznika Konsumentów w Urzędzie Miast S. – reprezentanta grupy przeciwko (…) S.A. z siedzibą w W. o ustalenie

postanawia:

1. dokonać na koszt powoda w Gazecie (…) ogłoszenia o następującej treści:

1. Sąd może zobowiązać powoda do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu. Nie oznacza to jednak, że zgłoszenie tego żądania przez pozwanego jest jedyną przesłanką zobowiązania powoda do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu. Wziąć trzeba pod uwagę, że zobowiązanie powoda do złożenia – na żądanie pozwanego – wspomnianej kaucji nie ma charakteru obligatoryjnego, lecz jest pozostawione ocenie sądu orzekającego.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XXV Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Krystyna Stawecka

po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2016 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa grupowego wytoczonego przez J. K. – reprezentanta grupy przeciwko Bank (…) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę

1. Członków grupy łączyć musi określona więź o charakterze podmiotowym i przedmiotowym. Więź podmiotowa dotyczy osób z grupy, które zostały poszkodowane wskutek jednego zachowania sprawcy. Osoby te dochodzą w postępowaniu grupowym roszczeń od jednego podmiotu (naruszyciela). Natomiast wspólność przedmiotowa jest związana z rodzajem naruszenia, które sprawia, że uzasadnione i możliwe jest wspólne dochodzenie roszczeń przez grupę. Więź istniejąca pomiędzy członkami grupy musi być oparta na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej.
2. W sytuacji, gdy faktyczna i prawna podstawa dochodzonych roszczeń i jednorodny ich charakter są te same dla wszystkich powodów, ujednolicenie roszczeń, jeżeli powodowie decydują się prowadzić proces w postępowaniu grupowym, musi się dokonać w odniesieniu do nich wszystkich, bez możliwości podziału na mniejsze podgrupy.
3. Przyjmuje się bowiem, że osoby wchodzące w skład podgrupy to te, których roszczenia zostały ujednolicone z uwagi na występujące zróżnicowanie, np. charakter poniesionych przez nie szkód w tym samym zdarzeniu jest inny (…). Wymóg ujednolicenia roszczeń pieniężnych jest podyktowany dążeniem do usprawnia postępowania grupowego. Zabieg ujednolicenia roszczeń zatem nie może być dokonany w sposób dowolny , musi uwzględniać wspólne okoliczności sprawy.

1. Pozwany, składając wniosek o kaucję na zabezpieczenie kosztów procesu, winien uprawdopodobnić, po pierwsze, że wytoczone przeciwko niemu powództwo jest oczywiście bezzasadne lub że jego uwzględnienie jest mało prawdopodobne, a zatem nosi cechy „pieniactwa procesowego”, a po drugie, że brak ustanowienia kaucji na zabezpieczenie jego przyszłego roszczenia o zasądzenie zwrotu kosztów procesu uniemożliwi lub poważnie utrudni ich egzekucję od strony powodowej.

Sąd Okręgowy w Warszawie III Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:           SSO Joanna Korzeń

po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2016 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Miejskiego Rzecznika Konsumentów (…) – reprezentanta grupy i uczestników grupy:

1. Ustanowiony w art. 4 ust. 4 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym przymus adwokacko-radcowski oznacza, że zdolność postulacyjną – zdolność do podejmowania w procesie czynności ma jedynie pełnomocnik reprezentanta grupy będący adwokatem lub radcą prawnym. Przymus adwokacko-radcowski w tym wypadku ma charakter bezwzględny, co oznacza, że reprezentant grupy nie może w postępowaniu działać osobiście, a wyłącznie za pośrednictwem zawodowego pełnomocnika. Czynności podejmowane przez stronę byłyby bezskuteczne.

1. Rozróżnienie roszczeń pieniężnych od niepieniężnych jest o tyle istotne, że do ustalenia przynależności członka do grupy w zakresie roszczeń niepieniężnych wystarcza w zasadzie uprawdopodobnienie.
2. W sprawie o ustalenie nieistnienia i zapłatę bez znaczenia pozostaje zagadnienie, czy członkowie złożyli – czy też nie – oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych swoich oświadczeń woli. Powodowie powołują się bowiem na bezwzględną nieważność umów (art. 58 k.c.), a nie na nieważność względną, która uzależniona jest od złożenia oświadczenia. Przynależności do grupy nie zmienia również okoliczność, że jeden z członków grupy zawarł kwestionowaną umowę o dopłatę, będąc już, w przeciwieństwie do pozostałych członków grupy, właścicielem lokalu.

1. Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym nie rozstrzyga, czy zgoda członków grupy na czynności dyspozytywne musi mieć charakter uprzedni wobec podejmowanej czynności. Wydaje się jednak, że lege non distinguente zgoda ta może mieć charakter zarówno uprzedni, jak i następczy w stosunku do podejmowanej czynności.
2. W przypadku gdy poszczególni członkowie wyrazili wolę oparcia swoich roszczeń na dwóch ewentualnych podstawach materialnoprawnych, nie wyłączając możliwości skorzystania z którejkolwiek z nich, reprezentant grupy może zmienić kolejność dochodzenia roszczeń. Zmiana kolejności dochodzonych roszczeń nie wymaga zgody, o której mowa w art. 19 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym.
3. Zarzut zastosowania wadliwej konstrukcji zmiany powództwa nie sposób zakwalifikować jako dyskwalifikujący rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym.
4. Na gruncie ustawy o postępowaniu w sprawach grupowych nie ma żadnego znaczenia, czy roszczenia wynikają z tego samego czy z różnych stosunków prawnych.
5. Sąd na etapie wstępnego badania bada kluczowe i wspólne dla wszystkich członków grupy okoliczności faktyczne sprawy, bez szczegółowej analizy okoliczności charakterystycznych tylko dla pojedynczych lub niektórych członków grupy, a pozostających bez wpływu na przyszłą ocenę prawną dochodzonych roszczeń powodów.
6. W art. 2 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym brak jest przesłanek odnoszących się do proporcjonalności dochodzonych roszczeń.

1. Niedozwolonym postanowieniem umownym, zgodnie z art. 385³ pkt 20 kodeksu cywilnego, jest postanowienie przewidujące uprawnienie kontrahenta konsumenta do określenia lub podwyższenia ceny lub wynagrodzenia po zawarciu umowy bez przyznania konsumentowi prawa odstąpienia od umowy.
2. Powierzchowna różnica w treści postanowień wzorca i tych uznanych przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów za niedozwolone pozwala stwierdzić, że są to klauzule takie same, jak uznane przez sąd za abuzywne.
3. Bez znaczenia dla uznania za nieważne postanowień wzorca umów deweloperskich zawierających klauzule waloryzacyjne jest zarzut pozwanego, że negocjował z niektórymi członkami grupy wysokość opłaty waloryzacyjnej, a ci, którzy nabyli prawo w drodze umów cesji, zostali poinformowani o wysokości opłaty waloryzacyjnej i nie byli zmuszeni do zawarcia umów cesji.
4. Dalsze stosowanie postanowień wzorca uznanych za niedozwolone stanowi bezprawne działanie przedsiębiorcy godzące w zbiorowe interesy konsumentów, czyli praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24 ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.
5. Oświadczenia zawarte w umowach ustanowienia odrębnej własności lokalu i jego sprzedaży, zgodnie z którymi strony znoszą między sobą wszelkie roszczenia wynikające z wykonania umowy na wybudowanie i sprzedaż lokalu mieszkalnego, nie są oświadczeniami co do zrzeczenia się roszczeń o zwrot nienależnej opłaty waloryzacyjnej.
6. Postanowienia podlegające kontroli na podstawie art. 385¹ kodeksu cywilnego są postanowieniami zgodnymi z prawem, lecz, ze względu na dodatkowe przesłanki wskazane w tym przepisie, mogą być uznane za niedozwolone i w konsekwencji niewiążące konsumenta.
7. Dozwolone jest stosowanie umownych klauzul waloryzacyjnych, o ile kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprawiedliwy.
8. Skutkiem zastosowania we wzorcu umowy klauzuli niedozwolonej, zgodnie z art. 385¹ 1 kodeksu cywilnego, jest brak mocy wiążącej tego postanowienia przy zachowaniu skuteczności innych części wzorca.