| Typowy mechanizm class action istnieje od 1994 r. i został uregulowany w przepisach holenderskiego Kodeksu cywilnego oraz Kodeksu postępowania cywilnego, które w dniu 1 stycznia 2020 r. zostały zmienione na mocy ustawy dotyczącej zbiorowego dochodzenia roszczeń (Wet Afwikkeling Massaschade in Collectieve Actie, WAMCA). Dodatkowo, w 2005 r. wprowadzono swoisty, całkowicie niezależny, mechanizm zawarcia „grupowej ugody”.
Mechanizmy zbiorowego dochodzenia roszczeń, a zwłaszcza mechanizm zawarcia grupowej ugody, cieszą się w Holandii rosnącą popularnością. Od 2005 r., tj. odkąd uchwalono WCAM, doszło do zawarcia w omawianym trybie wielu grupowych ugód. Przykładem może być głośna sprawa DES, czyli leku mającego zapobiegać poronieniom, który okazał się szkodliwy dla zdrowia nienarodzonych dzieci, czy sprawa związana z upadłością towarzystwa ubezpieczeń na życie Vie d’Or. Zbiorowe mechanizmy dochodzenia roszczeń są popularne również w sektorze usług finansowych, czego przykładem może być sprawa banku Dexia, związana z zawieranymi, głównie przez konsumentów, tzw. umowami share-lease, które przyniosły inwestorom straty. Zawarta w 2009 r. grupowa ugoda pomiędzy koncernem Shell i jego udziałowcami, którzy zarzucali gigantowi przekazywanie wprowadzających w błąd informacji finansowych, potwierdziła natomiast możliwość zatwierdzenia przez sąd holenderski ugód grupowych w sprawach o charakterze transgranicznym (choć wystarczająco mocno związanych z jurysdykcją holenderską). W 2010 r. zatwierdzono ugodę grupową w tzw. sprawie F-cubed, w której większość członków grupy rezydowała poza terytorium Holandii. Obecnie Holandię uważa się w związku z tym za ważne forum dla międzynarodowych spraw zbiorowych, które mogą zakończyć się ugodą. Za jeden z najgłośniejszych wyroków ostatnich lat należy uznać ten w sprawie giganta paliwowego Shell, zapadły 26 maja 2021 r. W wyroku tym Sąd zobowiązał koncern paliwowy do redukcji emisji CO2 o 45%. |
| Implementacja Dyrektywy 2020/1828 |
| Akt implementujący | Ustawa z dnia 2 listopada 2022 r. o zmianie ustawy Księga III Kodeksu cywilnego i ustawy Kodeks postępowania cywilnego w związku z transpozycją dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1828 z dnia 25 listopada 2020 r. w sprawie powództw przedstawicielskich w celu ochrony zbiorowych interesów konsumentów oraz uchylającej dyrektywę 2009/22/WE (Dz.Urz. UE 2020, L 409) (Akt wykonawczy do dyrektywy w sprawie powództw przedstawicielskich konsumentów) (Wet van 2 november 2022 tot wijziging van Boek 3 van het Burgerlijk Wetboek en het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering in verband met de omzetting van Richtlijn (EU) 2020/1828 van het Europees Parlement en de Raad van 25 november 2020 betreffende representatieve vorderingen ter bescherming van de collectieve belangen van consumenten en tot intrekking van Richtlijn 2009/22/EG (PbEU 2020, L 409) (Implementatiewet richtlijn representatieve vorderingen voor consumenten)); przepisy weszły w życie 25 czerwca 2023 r. |
| Rodzaj postępowania oraz model | Powództwo grupowe; co do zasady opt-out; w przypadku konsumentów z innych państw członkowskich – opt-in oraz obowiązek wskazania, czy konsument bierze udział w postępowaniu w innym państwie członkowskim |
| Podmiot upoważniony do wytoczenia powództwa | Fundacje i stowarzyszenia powołane przez Ministra Ochrony Prawnej |
| Finansowanie przez podmioty trzecie | Finansowanie przez podmioty trzecie było dopuszczalne już wcześniej (pod pewnymi warunkami, które były mniej rygorystyczne niż warunki wynikające z dyrektywy). Finansowanie powództw przedstawicielskich jest dopuszczalne, ale nie może pochodzić od podmiotu, który jest konkurentem strony pozwanej lub od podmiotu zależnego od pozwanego. |
| Ułatwienia dla konsumentów | Umożliwienie podmiotom upoważnionym z innych państw członkowskich Unii Europejskiej wytaczania powództw zbiorowych przed sądami niderlandzkimi |
| Pozostałe uwagi | Wprowadzone zmiany nie są znaczne, ponieważ w dużym zakresie regulacje WAMCA były zgodne z postanowieniami dyrektywy.
Ugoda podlega zatwierdzeniu przez sąd. |
Aktualizacja: luty/marzec 2025 r.