| Na podstawie francuskiej ustawy o ochronie konsumentów z dnia 17 marca 2014 r., zwanej Loi Hamon, uchwalono nowe przepisy (art. 423-1 i n.) Kodeksu konsumenckiego (fr. Code de la consommation), które wprowadziły postępowanie grupowe (fr. action de groupe) do francuskiego porządku prawnego. Początkowo zakres zastosowania postępowania grupowego był ograniczony do spraw z tytułu sporów konsumenckich oraz roszczeń wynikających z naruszenia prawa konkurencji. Szersza możliwość wszczęcia postępowania grupowego, pojawiła się w prawie francuskim wraz z wejściem w życie ustawy z dnia 18 listopada 2016 r. o modernizacji wymiaru sprawiedliwości na potrzeby XXI w. oraz dekretu z dnia 6 maja 2017 r.
Pierwszy pozew zbiorowy we Francji został złożony 1 października 2014 r. (tj. już w dniu, w którym zaistniała taka możliwość) przez organizację konsumencką UFC–Que Choisir. Został skierowany przeciwko pośrednikowi obrotu nieruchomościami oraz zarządcy nieruchomości; dotyczył niedozwolonych opłat stosowanych wobec najemców. Sprawa znalazła swój finał przed Sądem Apelacyjnym w Nanterre, który 14 maja 2018 r. uznał pozew grupowy za niedopuszczalny z uwagi na to, że stosowanie niedozwolonych opłat w dziedzinie najmu nieruchomości nie stanowi sporu konsumenckiego w rozumieniu ustawy z 2014 r. W czerwcu 2019 r. ta sama organizacja konsumencka złożyła pozew grupowy przeciw firmie Google za nieuprawnione przetwarzanie danych osobowych użytkowników telefonów z systemem android, żądając zapłaty kwoty 1.000 euro na rzecz każdego członka grupy tytułem odszkodowania.
W dniu 17 października 2018 r. w parlamencie francuskim złożony został poselski projekt ustawy pozwalający, w zakresie sporów objętych pierwotnie ustawą z 2014 r. (spory dotyczące praw konsumentów i ochrony konkurencji), na inicjowanie postępowań bezpośrednio przez osoby zainteresowane (a więc bez konieczności działania za pośrednictwem organizacji konsumenckiej). Z raportu grupy roboczej francuskiego parlamentu z dnia 10 czerwca 2020 r. wynikało, że od czasu wprowadzenia we Francji instytucji postępowań grupowych w 2014 r., wszczętych zostało jedynie 21 postępowań grupowych, spośród których do połowy 2020 r. żadne nie osiągnęło nawet fazy po ustaleniu odpowiedzialności. Z raportu wynika, że czternaście postępowań dotyczyło ochrony praw konsumenta, trzy – produktów leczniczych, zaś po dwie sprawy – zagadnień nierównego traktowania i ochrony danych osobowych.
W dniu 27 stycznia 2021 r. sześć organizacji pozarządowych wniosło zbiorowe powództwo przeciwko premierowi, Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Ministerstwu Sprawiedliwości w sprawie prowadzonych przez policję kontroli tożsamości o charakterze dyskryminacyjnym.
W dniu 5 stycznia 2022 r. Sąd w Paryżu wydał wyrok pierwszej instancji w sprawie pozwu grupy w związku z lekiem Depakine. Wyrok z dnia 5 stycznia 2022 r. jest istotny o tyle, że po raz pierwszy od czasu dopuszczenia we Francji pozwów grupowych w 2014 r. – sąd francuski uznał odpowiedzialność pozwanego i zezwolił na przejście do fazy odszkodowawczej. Na uwagę zasługuje również nakazanie pozwanemu, aby ten poniósł część kosztów stowarzyszenia reprezentującego powodów. |
