Kim jest reprezentant grupy?

Postępowanie grupowe opiera się na zasadzie reprezentacji, co oznacza, że w postępowaniu tym za grupę działa reprezentant realizujący jej interesy w procesie. Sama grupa, bez reprezentanta, nie może wytoczyć powództwa grupowego, gdyż jedynie reprezentantowi przysługuje uprawnienie (legitymacja) do wniesienia powództwa.

Zasada reprezentacji oznacza, że w postępowaniu grupowym powodem jest tylko reprezentant grupy. Reprezentant występuje w postępowaniu w imieniu własnym, lecz na rzecz wszystkich członków grupy, dochodząc jednocześnie zarówno roszczeń własnych (za wyjątkiem sytuacji, gdy funkcję tę pełni rzecznik konsumentów lub Rzecznik Finansowy), jak i roszczeń pozostałych członków grupy.

Reprezentantem grupy może być więc albo członek grupy, albo powiatowy (miejski) rzecznik praw konsumentów w sprawach dotyczących ochrony interesów konsumentów.

Ponadto, od nowelizacji, która weszła w życie w dniu 16 marca 2023 r., reprezentantem grupy może być Rzecznik Finansowy – w zakresie roszczeń:

1. klientów podmiotu rynku finansowego w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego, o Rzeczniku Finansowym i o Funduszu Edukacji Finansowej (Dz. U. z 2022 r. poz. 187, 1488 i 2640),
2. wynikających z umowy o świadczenie usług lub wykonywania czynności na rzecz osoby fizycznej przez instytucję finansową w rozumieniu art. 4 pkt 4 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 2536).

W postępowaniu grupowym obowiązuje tzw. przymus adwokacko–radcowski, co oznacza, że reprezentant obowiązkowo zastępowany jest w postępowaniu sądowym przez adwokata lub radcę prawnego (oczywiście za wyjątkiem sytuacji, gdy tenże reprezentant sam jest adwokatem bądź radcą prawnym; przymus nie obowiązuje także wtedy, gdy reprezentantem jest Rzecznik Finansowy). Reprezentant grupy decyduje o wyborze profesjonalnego pełnomocnika i udziela mu pełnomocnictwa do reprezentowania go w postępowaniu grupowym, a także negocjuje i zawiera umowę o zastępstwo procesowe z pełnomocnikiem.